Γράφει ο Θανάσης Κ.
55 χρόνια μετά τον “θρυλικό” Μάη του 68, το Παρίσι φλέγεται ξανά.
Η Γαλλία συγκλονίζεται και πάλι.
Βέβαια, ανάμεσα στα τότε γεγονότα και στα σημερινά υπάρχουν μεγάλες διαφορές. Αλλά και κάποιες ομοιότητες.
Τότε κυβερνούσε ο συντηρητικός, αλλά “αντι-Ατλαντιστής Ντε Γκώλ. Και στην αντιπολίτευση βρίσκονταν οι Σοσιαλιστές και οι Κομμουνιστές.
Αλλά ούτε οι Σοσιαλιστές ούτε το επίσημο Κομμουνιστικό Κόμμα της εποχής πήραν ενεργό μέρος στις ταραχές τότε.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (υπό τον Μιτεράν) ζητούσε να πέσει η κυβέρνηση Ντεγκώλ για να “εκτονωθούν” οι διαμαρτυρίες. Και το Κομμουνιστικό Κόμμα έθεσε οικονομικά μισθολογικά αιτήματα στο τέλος, για να καπελώσει τους φοιτητές που πρωτοστατούσαν.
Γενικότερα υπήρξε τότε μια “αμοιβαία αντιπάθεια” των τότε Κομμουνιστών της Γαλλίας προς τους “φοιτητές”, αλλά και των εξεγερμένων φοιτητών προς τους “αρτηριοσκληρωτικούς Κομμουνιστές“.
Σήμερα στη Γαλλία κυβερνά ο “κεντρώος” και κάπως “αιρετικός Ευρωπαϊστής” Μακρόν, καθόλου αντί-Ατλαντικός.
Και απέναντί του έχει την αντιπολίτευση της “κατακερματισμένης Αριστεράς” (υπό τον Μελανσόν) και της “ακροδεξιάς” Λεπέν. Της οποίας το ιδεολογικό στίγμα θυμίζει περισσότερο τον “Γκωλισμό“, παρά τη φασίζουσα ακροδεξιά…
Ο Μελανσόν συμμετέχει στις κινητοποιήσεις, αλλά ούτε τις υποκίνησε ούτε τις ελέγχει. Και η Λεπέν δεν συμμετέχει μεν, αλλά καιροφυλακτεί να τις αξιοποιήσει προς όφελός της. Πράγμα που μάλλον καταφέρνει…
* Το 1968, οι ταραχές ξεκίνησαν (στις 22 Μαρτίου) στο Πανεπιστήμιο Ναντέρ του Παρισιού, από μια μικρή ομάδα ακροαριστερών και αναρχικών φοιτητών, που εναντιώνονταν στον Καπιταλισμό, τον Καταναλωτισμό, τον Ιμπεριαλισμό και τον Πόλεμο στο Βιετνάμ. Η κατάληψη των φοιτητών έληξε ήρεμα, αλλά ύστερα από μερικές εβδομάδες τα επεισόδια κλιμακώθηκαν απότομα. Όταν οι πανεπιστημιακές αρχές αποφάσισαν τη δίωξη των “πρωταιτίων“…
Τότε υπήρξαν “κινητοποιήσεις συμπαράστασης” σε όλα τα πανεπιστήμια του Παρισιού. Κι ύστερα γενικεύθηκαν παντού…
Σαφή οικονομικά αιτήματα αιχμής (που θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν και να εκτονώσουν την κοινωνική ένταση) δεν υπήρχαν. Πέραν από τις διακηρύξεις των φοιτητών κατά των… ταξικών αδικιών και της “γραφειοκρατίας” των Πανεπιστημίων γενικά.
Σήμερα υπάρχει σαφέστατο αίτημα των διαδηλωτών που σαρώνουν τη χώρα: Να μην περάσει η μετάθεση του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης κατά 2 χρόνια, από τα 62 στα 64. Στην Ελλάδα είναι από χρόνια στα 67 – χωρίς να ανοίξει μύτη…
Η χρονική παράταση του εργασιακού βίου, ακούγεται πολύ “λογική“, αν λάβει κανείς υπ’ όψιν τη σημαντική αύξηση του προσδόκιμου ζωής τις τελευταίες δεκαετίες.
Εκτός από λογική μοιάζει και “αναπόφευκτη“, καθώς ο δημογραφικός μαρασμός των δυτικών κοινωνιών, κάνει απαραίτητο να εργάζονται οι άνθρωποι περισσότερο χρόνο. Όταν όλο και λιγότεροι νέοι εργαζόμενοι “πληρώνουν” όλο και περισσότερους συνταξιούχους, είναι προφανές ότι κάποια στιγμή είτε θα μειωθούν δραστικά οι συντάξεις είτε θα επεκταθεί η διάρκεια της εργασίας…
Και επιλέγεται το δεύτερο, για να μη συμβεί το πρώτο.
Ο Μακρόν προσπαθεί να “σώσει” το ασφαλιστικό σύστημα. Αλλά η κοινωνία εξεγείρεται εναντίον του! Γιατί θίγεται το μοντέλο “ευζωίας” που είχε συνηθίσει.
* Πριν 55 χρόνια οι Γάλλοι νεολαίοι της εποχής εξεγείρονταν “κατά του Καπιταλισμού και του Καταναλωτισμού“. Για καλή τους τύχη, ΔΕΝ πέτυχαν το στόχο τους τότε! Και στο μεταξύ απήλαυσαν – αυτοί και τα παιδιά τους – την “ευζωία” που ο Καπιταλισμός τους εξασφάλισε και ο “Καταναλωτισμός” τους προσέφερε. Σήμερα εξεγείρονται τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους για να μην διαταραχθεί αυτή η “ευζωία” – που πριν 55 χρόνια προσπάθησαν να γκρεμίσουν τα θεμέλια της!
Σε κάθε περίπτωση όλα αυτά φαίνονται κάπως “παράλογα“.
Αλλά η πραγματικότητα δεν είναι πάντα αυτό που φαίνεται εκ πρώτης όψεως…
* Ο Κάρολος Ντεγκώλ ο οποίος έσωσε τη Γαλλία το 1958 και του το αναγνώρισαν στη συνέχεια όλοι οι πολιτικοί του αντίπαλοι, είχε βαθιές ρίζες μέσα στην Γαλλική κοινωνία. Και στην Γαλλική Ιστορία…
Μεταμόρφωσε τα πάντα, ξανάστησε τη χώρα στα πόδια της, μεταρρύθμισε την οικονομία της (με τρόπο ΜΗ “φιλελεύθερο”) και επαναπροσδιόρισε τη γεωπολιτική θέση της στον κόσμο (κόντρα στο διπολισμό της εποχής).
Ο Σοσιαλιστής Μιτεράν που τον αντικατέστησε δεκατρία χρόνια αργότερα, ήταν αυτός που έκανε τις “αποκρατικοποιήσεις” στη Γαλλία. Κι άρχισε την επιστροφή στον “Ατλαντισμό” χωρίς όμως να θίξει την Γκωλική κληρονομιά.
Στη Γαλλία τα πράγματα πηγαίνουν συνήθως ανάποδα απ’ ό,τι υπαγορεύουν τα απλοϊκά στερεότυπα…
* Αμέσως μετά τον “Μάη του 68” ο Ντεγκώλ προκήρυξε εκλογές – που ο ίδιος φοβόταν ότι θα χάσει – και πέτυχε σαρωτική νίκη! Κέρδισε στις 23 Ιουνίου του 68, 353 από τις 486 έδρες της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης. Τις περισσότερες από κάθε άλλη φορά…
Αντίθετα ο σημερινός Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμμάνουελ Μακρόν, δεν έχει βαθιές ρίζες, και στις πρόσφατες εκλογές δεν κατάφερε να κερδίσει καν την πλειοψηφία. Σήμερα δημοσκοπικά βρίσκεται πολύ πιο κάτω…
* Ο Ντεγκώλ είχε πολύ σαφές και συνεκτικό όραμα και σχέδιο για τις μεταρρυθμίσεις του.
Ο Μακρόν, είναι μεταρρυθμιστής, αλλά δεν έχει ούτε συνολικό σχέδιο ούτε συνεκτικό όραμα.
— Ο Ντεγκώλ είχε μια εθνοκεντρική πολιτική, και δεν δίστασε να έλθει σε σύγκρουση και με την τότε ΕΟΚ και με τις ΗΠΑ. Κρατώντας τις αποστάσεις του και από την τότε Σοβιετική Ρωσία.
— Ο Μακρόν έχει μια πολιτική υπέρ της ΕΕ – αλλά θέλει μιαν “άλλη Ευρώπη” (δεν ξέρουμε ακριβώς ποια). Είναι και υπέρ του ΝΑΤΟ – το οποίο, όμως το θεωρούσε… “εγκεφαλικά νεκρό“!
— Ο Μακρόν είναι εναντίον του Ισλάμ, αλλά υπέρ της πολιτικής της “ενσωμάτωσης” (που έχει αποτύχει).
Ο ίδιος προσπαθεί να ελέγξει τους παράνομους μετανάστες μέσα στη Γαλλία, αλλά συγκρούεται με την Ιταλίδα Πρωθυπουργό Τζώρτζια Μελόνι η οποία αρνείται να δεχθεί (πρόσθετους) παράνομους μετανάστες από την Αφρική.
Ο Μακρόν είναι υπέρ της “εθνοκεντρικής” Γαλλίας, αλλά είναι και υπέρ της “παγκοσμιοποίησης“!
— Είναι εναντίον των υδρογονανθράκων, αλλά στο ενεργειακό θέμα έχει μάλλον θολές απόψεις. Προσπάθησε να μειώσει τα πυρηνικά εργοστάσια της Γαλλίας (που έσωσαν τη χώρα του από τις πρώτες συνέπειες της ενεργειακής κρίσης πέρσι, μετά το κλείσιμο της στρόφιγγας του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη).
Μετά την Ουκρανική κρίση άλλαξε στάση και στο θέμα αυτό: προσπαθεί να επαναφέρει τα πυρηνικά εργοστάσια και προγραμματίζει καινούργια! Αλλά συμφωνεί με την κατάργηση των υδρογονανθράκων για τα αυτοκίνητα μετά το 2035, των ώρα που η Γερμανία αλλάζει άποψη – και επ’ αυτού.
— Είναι υπέρ των Οικολόγων (που θέλουν να καταργήσουν τους υδρογονάνθρακες), αλλά και εναντίον τους (γιατί θέλει να διατηρήσει τα πυρηνικά εργοστάσια που οι Οικολόγοι θέλουν να τα καταργήσουν).
— Είναι υπέρ της μεταρρύθμισης στην Ευρώπη, αλλά δεν ξέρει ποιά ακριβώς “μεταρρύθμιση” και ποιά ακριβώς “Ευρώπη“.
— Δεν θέλει τη “Γερμανική Ευρώπη“, αλλά δεν θέλει να συγκρουστεί και με τη Γερμανία. Θέλει να συνεργαστεί μαζί της για να… “αντικαταστήσει” την ηγεμονία της. Πράγμα κομματάκι δύσκολο, βέβαια…
— Είναι υπέρ του “Ατλαντισμού” (δηλαδή της στρατηγικής σύγκλισης ΗΠΑ-Ευρώπης), αλλά δεν έχει σε καμία υπόληψη το ΝΑΤΟ (το οποίο θέλει να αντικαταστήσει, δεν γνωρίζουμε ακριβώς πώς).
Σχεδόν σε όλα μοιάζει να πατάει “σε δύο βάρκες“!
Γενικά είναι υπέρ της “παγκοσμιοποίησης” και της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, αλλά θέλει την… “εθνοκεντρική Γαλλία” να παίζει πολύ πιο ηγετικό ρόλο! Και γι’ αυτό προσπαθεί να αναβαθμίσει την οικονομική ισχύ της Γαλλίας, με μεταρρυθμίσεις που συναντούν μεγάλες αντιστάσεις μέσα στην Κοινωνία της Γαλλίας.
* Το συνταξιοδοτικό είναι η θρυαλλίδα μόνο των σημερινών ταραχών στη Γαλλία. Τα βασικά αίτια είναι άλλα.
Η Γαλλία ξέρει τι απορρίπτει, αλλά δεν ξέρει τι ακριβώς θέλει.
Ο Μακρόν θέλει να αλλάξει πράγματα, αλλά δεν ξέρει πού ακριβώς το πάει.
Για την ακρίβεια ξέρει τι θέλει να αλλάξει, αλλά δεν ξέρει πού οδηγούν οι μεταρρυθμίσεις τους. Και δεν είναι έτοιμος για τις “συνέπειές” τους…
Ο Μακρόν έχει μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, αλλά δεν έχει συνολικό όραμα για τη Γαλλία ούτε “ρεαλιστικό σχέδιο” για την Ευρώπη.
Κι όποιος μοιάζει να πατάει σε “πολλές βάρκες” είναι πιθανό, στο τέλος, να βρεθεί στο νερό…
* Ο Ντεγκώλ μετά το Μάη του 68 κέρδισε τις εκλογές θριαμβευτικά. Κι ύστερα από ένα χρόνο παραιτήθηκε. Αλλά το Γκωλικό Κόμμα συνέχισε να πρωταγωνιστεί στις εξελίξεις και να εναλλάσσεται στην κυβέρνηση για πολλές δεκαετίες ακόμα, μέχρι πολύ πρόσφατα. Και τώρα διατηρείται έστω και ως “ήσσονος” σημασίας πολιτική δύναμη, ενώ το άλλο μεγάλο κόμμα της εποχής, το Σοσιαλιστικό έχει διαλυθεί.
Το Κόμμα του Μακρόν δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα αντέξει τη σημερινή κρίση…
* Ο Μάης του 68, ενώ “πολιτικά ηττήθηκε” αμέσως, στην πραγματικότητα οδήγησε σε μια μεγάλη στροφή σε όλη την Ευρώπη προς τα αριστερά, αλλά χωρίς να ταυτίζεται με το “Σοβιετικό μοντέλο” (το οποίο μετά από μια εικοσαετία κατέρρευσε).
Η ιδεολογική επιρροή του Γαλλικού Μάη κυριάρχησε στη Δύση έκτοτε:
Ο “δικαιωματισμός”, η αντιπαλότητα προς τα εθνικά κράτη, ο αντικληρικαλισμός, η εχθρότητα προς κάθε τι “παραδοσιακό”, η αντιπάθεια προς την Βιομηχανία και η ουτοπιστική Οικολογία, όλα αυτά που εισπράττουμε σήμερα ως “Προοδευτικότητα” χωρίς Μαρξισμό”, ή ως “Θρησκεία χωρίς Θεό“, όλο αυτό που έγινε γνωστό στις μέρες μας ως woke culture, και λειτουργεί ως “αυτοάνοσο” μέσα στις δυτικές κοινωνίες, είναι ο σημερινός “απόηχος” του Γαλλικού Μάη.
Τότε ήλθε για πρώτη φορά δυναμικά στο προσκήνιο, όλο αυτό το αίσθημα “ενοχής” της Δύσης για τον εαυτό της και την παράδοσή της! Όλη αυτή η διάθεση αποδόμησης του “δυτικού υποδείγματος” μέσα στη Δύση! Που εξελίχθηκε αργότερα (κυρίως στις ΗΠΑ) και έκτοτε διαλύει τις δυτικές κοινωνίες – γιατί εκτός Δύσης όλα αυτά τα “πολιτικώς ορθά” ουδείς τα παίρνει στα σοβαρά…
Ο υπόλοιπος κόσμος προσπαθεί να μιμηθεί το “δυτικό υπόδειγμα” προσαρμοσμένο στις ανάγκες του – και χωρίς τα αρνητικά του.
Η Δύση απορρίπτει τον εαυτό της, καταστρέφει τα επιτεύγματά της και νοιώθει ενοχές για τις επιτυχίες της!
Ο Γαλλικός Μάης εμβολίασε αυτό το αίσθημα “ενοχής” της Δύσης και έκτοτε ό,τι βιώνεται ως “ιδεολογική κληρονομιά του” είναι μια παρακμιακή αντίδραση που εμποδίζει κάθε προσπάθεια αναγέννησης του “δυτικού υποδείγματος” και μεταρρύθμισης των δυτικών κοινωνιών.
* Μεγάλη “κληρονομιά” του Γαλλικού Μάη ήταν η πολιτική στροφή της Ευρώπης (και της Δύσης γενικότερα) προς τα “αριστερά“.
Με τον Μιτεράν στη Γαλλία, τον Μπίλ Κλίντον στις ΗΠΑ, τον Τόνυ Μπλαίρ στη Βρετανία και πιο πρόσφατα τον Μπάρακ Ομπάμα στις ΗΠΑ. Ο Μιτεράν έζησε τα γεγονότα του Γαλλικού Μάη χωρίς να συμμετάσχει. Οι υπόλοιποι ήταν “παιδιά του“, επηρεάστηκαν κατά δήλωσή τους, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, από τον “Μάη του 68”.
Το τι θα αφήσει η σημερινή εξέγερση στη Γαλλία δεν το ξέρουμε. Είναι βέβαιο, όμως, ότι θα είναι βαθύ το αποτύπωμά της. Η Γαλλία υπήρξε εδώ και δυόμιση αιώνες – και παραμένει – το “εργαστήρι” των παγκόσμιων εξελίξεων.
Αυτή τη φορά μπορεί να σηματοδοτήσει μια νέα στροφή – προς τα δεξιά πλέον.
Αλλά προς μια δεξιά, όχι μισαλλόδοξη, όχι “αυταρχική” και κυρίως, όχι ενοχική. Ούτε “συμπλεγματική”.
Αυτή τη φορά μπορούμε να ζούμε τον Γαλλικό Μάη… από την ανάποδη!
Δεν είναι τυχαίο που από τις ταραχές στη Γαλλία σήμερα ΔΕΝ κερδίζει ο (κάπως ασυνάρτητος) αριστερός Μελανσόν, αλλά η πολύ πιο πονηρή δεξιά Λεπέν.
Δεν είναι τυχαίο που πριν λίγους μήνες ο Μακρόν θεωρούνταν στην Ευρώπη ο νέος “ανερχόμενος ηγέτης” της (μετά την “καθίζηση” της Γερμανίας) – και η Μελόνι το “μαύρο πρόβατο” που ΔΕΝ έπρεπε να της επιτραπεί να νικήσει στις Ιταλικές εκλογές.
Σήμερα η “ακροδεξιά” Μελόνι είναι Πρωθυπουργός της Ιταλίας με όλο και αυξανόμενο κύρος μέσα στην Ευρώπη! Ενώ ο Μακρόν θεωρείται από πολλούς “τελειωμένος“. Και μάλιστα με αφορμή ένα ζήτημα (το συνταξιοδοτικό) για το οποίο μάλλον είχε δίκιο…
ΥΓ. Κι έρχονται και εκλογές στην Ολλανδία όπου πιθανολογείται νέος “σεισμός“. Από τα δεξιά…
Όπως και στην Ισπανία εξ άλλου, λίγο αργότερα.
Για να μη μιλήσουμε για τις κεντροαριστερή κυβέρνηση της Γερμανίας, που πολλοί πιθανολογούν ότι δεν θα βγάλει τη χρονιά…
