Οι δημοσκοπήσεις και οι… εφιάλτες του Μαξίμου!
Του Θανάση Κ.
Ας δούμε τι λένε οι τελευταίες δημοσκοπήσεις. Ακριβέστερα, ας δούμε τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, πέρα από αυτά που λένε όσοι τις παρουσιάζουν ή τις σχολιάζουν. Γιατί έχουν αρχίσει πια να δείχνουν κάτι πολύ σημαντικό.
Και πριν απ’ όλα να επαναλάβουμε ότι αξία έχουν αυτά που μετράνε κι όχι αυτά που υποθέτουν πάνω σε αυτά που μετράνε.
Με άλλα λόγια αξία έχει πια η ΠΡΟΘΕΣΗ ψήφου κι όχι η εκτίμηση ψήφου. Η δεύτερη πέφτει τελευταία απελπιστικά έξω, ειδικά για τα κόμματα που έχουν χάσει το pull factor δηλαδή τη δυνατότητα να συσπειρώνουν την “παραδοσιακή πελατεία” τους.
— Τέτοια παραδείγματα έχουμε τον ΣΥΡΙΖΑ τον Μάϊο 2023, που τον έβρισκαν από 25% σε πρόθεση ψήφου και 30% σε εκτίμηση ψήφου – και τελικά πήρε 20%! Δηλαδή πολύ πιο κάτω από την πρόθεση ψήφου. Κι ύστερα έπεσε ακόμα πιο χαμηλά στις εκλογές του Ιουλίου του 2023
— Κι αντίστοιχο παράδειγμα, στην επόμενη φάση, η ΝΔ, την οποία εν όψει ευρωεκλογών του 2024 την έβρισκαν σε πρόθεση ψήφου 29,5-31% και σε εκτίμηση ψήφου 32- 35% – και τελικά πήρε 28,3%! Δηλαδή κι αυτή κάτω από την πρόθεση ψήφου! Οπότε η εκτίμηση ψήφου χάνει κάθε ενδιαφέρον για κόμματα που η κοινωνία είναι συσπειρωμένη εναντίον τους.
Κι αν δείτε τα ποιοτικά στοιχεία, η κοινωνία είναι σήμερα εντελώς αρνητική για τη ΝΔ: σε ποσοστά 70-80% οι ερωτώμενοι πολίτες εκφράζουν την διαφωνία τους και για την Ακρίβεια και για την εν γένει διαχείριση της Οικονομίας και για τους θεσμούς και για τη Δικαιοσύνη και για την ασφάλεια και για την Εξωτερική Πολιτική.
Συνεπώς, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορούσε να συσπειρώσει παραπάνω από τον “σκληρό πυρήνα” των ψηφοφόρων του το 2023 (και τελικά έχασε και πολλούς από αυτούς), σε αντίστοιχη θέση βρίσκεται σήμερα και η ΝΔ.
Άρα, επικεντρώνουμε την προσοχή μας πλέον, στην “πρόθεση ψήφου”.
* Πρώτο συμπέρασμα, η ΝΔ σήμερα βρίσκεται καθηλωμένη μεταξύ 22,6% και 24,5% σε πρόθεση ψήφου. Τους τελευταίους μήνες σημείωσε μια μικρή άνοδο – η οποία όμως είναι “Μη στατιστικά σημαντική” (μικρότερη από 2%, συνήθως μικρότερη κι από 1%, δηλαδή στατιστικός “θόρυβος”)…
Άρα, φαίνεται να χάνει 4 με 6 ποσοστιαίες μονάδες από τις ευρωεκλογές! Και 5 – 8 μονάδες από ό,τι την έβρισκε η πρόθεση ψήφου αμέσως πριν τις ευρωεκλογές…
* Δεύτερον, η “γκρίζα ζώνη”, δηλαδή οι “αναποφάσιστοι”, οι “δεν ξέρω – δεν απαντώ” και όσοι δηλώνουν “άλλο Κόμμα”), δείχνει να εκτοξεύεται μεταξύ 17-21%. Επίπεδα ιδιαίτερα υψηλά. Σχεδόν διπλάσια από τα “κανονικά”…
Κι αυτή η άνοδος της “γκρίζας ζώνης” είναι πράγματι, “στατιστικά σημαντική”.
* Τρίτον, το ποσοστό των ερωτωμένων συνολικά που ζητούν “νέα κόμματα” φτάνει το 60%! Και μέσα στη ΝΔ – δηλαδή ανάμεσα σε αυτούς που δηλώνουν ότι θα ψήφιζαν τώρα ΝΔ, όχι σε αυτούς που είναι ήδη φευγάτοι – το ποσοστό αυτό είναι διόλου ευκαταφρόνητο. Γύρω στο 43%!
Όλα αυτά, δηλαδή:
– εκτόξευση της γκρίζας ζώνης
– η μεγάλη πλειοψηφία όσων ζητούν να υπάρξουν νέα κόμματα,
– και το πάγιο πλέον γεγονός ότι η μακροχρόνια πτωτική τάση της ΝΔ δεν απορροφάται από αντίστοιχη άνοδο άλλων “συστημικών κομμάτων” – που κι αυτά βρίσκονται σε μακροχρόνια πτώση ή στασιμότητα
δείχνουν ότι υπάρχει πολιτικό κενό!
Το πολιτικό σύστημα δεν πείθει, δεν συσπειρώνει, δεν εμπνέει πια.
* Τέταρτον, το υποτιθέμενο “Κόμμα Σαμαρά” που ΔΕΝ υπάρχει ακόμα και ΠΡΙΝ υπάρξει, έχει φτάσει σήμερα σε “επιρροή” – δηλαδή αυτοί που δηλώνουν ότι είναι πολύ ή αρκετό πιθανό να το ψηφίσουν – τα επίπεδα του 15-16%. Σε τέσσερις μετρήσεις που έγιναν το τελευταίο δίμηνο (Οκτώβριος και Νοέμβριος), οι δύο το βρήκαν κοντά στο 16%, η μία το βρήκε τον Οκτώβριο στο 12% κι όταν το ξαναμέτρησε τον Νοέμβριο το βρήκε στο 16% και οι υπόλοιπες που το μέτρησαν ή το ξανά μέτρησαν τον Νοέμβριο το βρήκαν πάνω από 15%.
* Πέμπτον, υπάρχει εδώ ένα κρίσιμο σημείο που οι δημοσκόποι ασφαλώς το ξέρουν, αλλά σπανίως τονίζεται. Ότι η μέτρηση για το Κόμμα Σαμαρά και για τα άλλα δύο Κόμματα που ακόμα ΔΕΝ υπάρχουν – του Τσίπρα και της κας. Καρυστιανού, που θα τα δούμε στη συνέχεια – γίνεται ΜΕΤΑ τη μέτρηση της πρόθεσης ψήφου.
Δηλαδή ό,τι εκφράζεται ως επιρροή για τα κόμματα που δεν υπάρχουν πρέπει να αφαιρεθεί από την πρόθεση ψήφου των κομμάτων που υπάρχουν και μετριούνται κανονικά. Άρα αν προκύψει τελικά, οποιοδήποτε από τα κόμματα αυτά, η τωρινή πρόθεση ψήφου για ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Ελληνική Λύση, κλπ, είναι μικρότερη απ’ όσο μετριέται σήμερα.
Πόσο μικρότερη; Όσο είναι η “διείσδυση” της επορροής των κομμάτων που δεν υπάρχουν στα υπάρχοντα κόμματα.
* Έκτον, η διείσδυση του κόμματος Σαμαρά στη ΝΔ, δηλαδή σε αυτούς που ΣΗΜΕΡΑ δηλώνουν ότι θα ψήφιζαν ΝΔ, δεν είναι εύκολο να μετρηθεί. Αλλά με κάποιες προσεγγίσεις που γίνονται φαίνεται ότι, απ’ όσους σήμερα δηλώνουν ακόμα ψηφοφόροι της ΝΔ, το 10-15% είναι στην “επιρροή” Σαμαρά, δηλαδή συγκαταλέγονται σε αυτούς που είναι πολύ ή αρκετά πιθανό να ψήφιζαν Κόμμα Σαμαρά, αν υπάρξει.
Τα ποσοστά αυτά είναι αρκετά “μετριοπαθή”, αν σκεφτεί κανείς ότι από τους τωρινούς ψηφοφόρους της ΝΔ, το 43% δηλώνει ότι θα ήθελε νέα κόμματα – κι από τα τρία υποτιθέμενα νέα Κόμματα είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι οι τωρινοί ψηφοφόροι της ΝΔ θα πήγαιναν στο Κόμμα Τσίπρα για παράδειγμα. Ή στο Κόμμα Καρυστιανού. Άρα είναι κι αυτή μια δεξαμενή ψηφοφόρων για τον Σαμαρά.
Και εν πάση περιπτώσει, αν υπάρξει Κόμμα Σαμαρά, πρέπει να αφαιρεθούν από την σημερινή πρόθεση ψήφου της ΝΔ.
Η οποία έτσι περιορίζεται σήμερα σε 20-21%!
Κι απέναντι της θα έχει ως δεύτερο το Κόμμα Σαμαρά που έχει υπολογιζόμενη επιρροή πιθανών ψηφοφόρων 15,5-16%!
Με διαφορά μόλις 5 μονάδες από τη ΝΔ! Πριν καν υπάρξει…
* Έβδομο, όπως δείχνουν οι τελευταίες μετρήσεις, οι δεξαμενές του ενδεχόμενου Κόμματος Σαμαρά είναι οι εξής:
— Όσοι έφυγαν από τη ΝΔ μεταξύ 2023 και 2024: Γύρω στο 1,3 εκατομμύρια.
— Όσοι δείχνουν να απομακρύνονται από τη ΝΔ μετά τις ευρωεκλογές και δεν δηλώνουν πρόθεση να την ψηφίσουν τώρα: Γύρω στις 5-7 ποσοστιαίες μονάδες, δηλαδή 200 με 280 χιλιάδες τουλάχιστον.
— Όσοι δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν σήμερα ΝΔ – ως “μικρότερο κακό” – αλλά ταυτόχρονα καταγράφουν την επιθυμία τους να ψηφίσουν “νέα κόμματα” ή και πιθανολογούν να ψηφίσουν Κόμμα Σαμαρά, γύρω στις 100-150 χιλιάδες.
— Ψηφοφόροι δεξιότερων κομμάτων από τη ΝΔ που θα επιθυμούσαν η φωνή τους να έχει ισχυρότερη παρουσία ως Κόμμα εξουσίας κι όχι ως κομματίδιο διαμαρτυρίας. Από το σύνολο όσων ψήφισαν τέτοια “δεξιότερα” και μικρότερα κόμματα (650-700) χιλιάδες φαίνεται ότι ο Σαμαράς έχει διείσδυση επιρροής που φτάνει τις 140-180 χιλιάδες τουλάχιστον. (σε ποσοστά 20-25%).
— Ψηφοφόροι μικρότερων κομμάτων πέραν της “δεξιάς-κεντροδεξιάς”, που είναι απογοητευμένοι από τα κόμματά τους, κι έχουν κι αυτοί απομακρυνθεί από τις κάλπες τα τελευταία χρόνια. όπως και ψηφοφόροι που είχαν ψηφίσει μικρότερα κομματίδια που δεν είναι περάσει το όριο του 3%.
Ο Σαμαράς έχει διείσδυση και στους χώρους αυτούς που την πρόσεξαν οι δημοσκόποι τους τελευταίους δύο μήνες. Συγκεκριμένα μέτρησαν από την μεγάλη δεξαμενή της “γκρίζας ζώνης” ένα 17% να δηλώνει σήμερα ότι είναι πιθανό να ψηφίσει Κόμμα Σαμαρά, αν υπάρξει.
* Μια τελευταία παρατήρηση εδώ. Από όλες αυτές τις δεξαμενές δεν είναι σαφές σήμερα πόσους μπορεί να απορροφήσει ένα “Κόμμα Σαμαρά”, αν υπάρξει. Στο σύνολο τους αγγίζουν αυτή τη στιγμή τις 1,8 εκατομμύρια – και ήδη φαίνεται να έχουν συσπειρωθεί γύρω από την επιρροή Σαμαρά (πιθανό ή πολύ πιθανό να τον ψηφίσουν αν κατέβει), γύρω στις 700 χιλιάδες τουλάχιστον.
Το τι ποσοστό αντιπροσωπεύει αυτό εξαρτάται από το πόσο θα πάνε να ψηφίσουν συνολικά. Στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές (Ιούλιος του 2023) ψήφισαν 5,2 εκατομμύρια (ο μικρότερος αριθμός ψηφοφόρων σε εθνικές εκλογές από το 1985). Στις ευρωεκλογές ψήφισαν 4,1 εκατομμύρια (ο μικρότερος αριθμός ψηφοφόρων σε οποιεσδήποτε εκλογές που έχει υπάρξει ποτέ!)
Αν υπάρξουν νέα κόμματα θα αρχίσουν να επιστρέφουν ψηφοφόροι, γιατί μέχρι στιγμής πολλοί νοιώθουν ότι δεν εκπροσωπούνται. Επομένως μπορούμε να υποθέσουμε τρία σενάρια: Να ψηφίσουν τελικά στις επόμενες εκλογές, 4,5 εκατομμύρια (μισό εκατομμύριο επιστροφή), να ψηφίσουν 5 εκατομμύρια (μεσαία επιστροφή) και να ψηφίσουν 5,3 εκατομμύρια, δηλαδή να επανέλθουμε στα – ήδη χαμηλά – επίπεδα εκλογικής συμμετοχής του 2023.
Αν μείνουμε, για την ώρα στο πρώτο σενάριο – συνολικά ψηφίζουν 4,5 εκατομμύρια, 700 χιλιάδες ψήφοι αντιπροσωπεύουν περίπου 15,6% – όσοι βρίσκουν σήμερα την επιρροή Σαμαρά!
Χωρίς καν να έχει ανακοινωθεί το Κόμμα του…
Κι όσο επιστρέφουν οι απογοητευμένοι και αυξάνεται η συμμετοχή, το Κόμμα Σαμαρά θα κερδίζει περισσότερο απ’ όσο η ΝΔ. Πράγμα που θα μειώνει τη διαφορά μεταξύ τους.
Επομένως το Κόμμα Σαμαρά έχει ήδη δυναμική Δεύτερου Κόμματος – αυτό άρχισαν να το σημειώνουν κάποιοι – και όσο αυξάνεται η συμμετοχή, η διαφορά από το Πρώτο, τη ΝΔ θα μειώνεται…
* Φυσικά υπάρχει μια εύλογη ένσταση εδώ: τα άλλα δύο Κόμματα που ακόμα δεν υπάρχουν, Τσίπρα και Καρυστιανού φαίνεται να έχουν σήμερα μεγαλύτερη “επιρροή”. 20-25% για το Κόμμα Τσίπρα και 32 – 36% για το Κόμμα Καρυαστιανού. Όμως αυτά τα δύο έχουν πολύ συγγενικές δεξαμενές – από το χώρο των εξωσυστημικών, οργισμένων ψηφοφόρων και από το χώρο των αριστερών ή κεντροαριστερών αναποφάσιστων. Κάποιοι από αυτούς μπορεί έτσι κι αλλιώς να μην πάνε να ψηφίσουν καθόλου ή να ψηφίσουν πολύ μικρά κόμματα που δεν εκπροσωπούνται. Αν κατέβουν και τα δύο θα μοιράσουν μεταξύ τους το 25%. Αν κατέβει μόνο το Κόμμα Τσίπρα, αυτό ασφαλώς τον ευνοεί, ανάλογα με το τι θα κάνει η κα. Καρυστιανού. Η οποία κρατά αποστάσεις από τον Τσίπρα.
Αυτή τη στιγμή μπορούμε να πούμε δύο πράγματα:
— Πρώτον ότι το Κόμμα Σαμαρά έχει πολύ μεγαλύτερες δυνητικές δεξαμενές, οι οποίες στηρίζονται κυρίως σε αυτούς που έφυγαν ή φεύγουν από το εκλογικό σώμα και κυρίως απο τη ΝΔ. Ενώ το Κόμμα Τσίπρα προσπαθεί κυρίως να ανακατανείμει αυτούς που ήδη ψηφίζουν τα κόμματα στα οποία διασπάστηκε ο ΣΥΡΙΖΑ.
— Έτσι ό,τι μετριέται ως “επιρροή” Σαμαρά είναι σήμερα η “βάση εκκίνησης” για τον ίδιο και μπορεί να ανέβει, εφ’ όσον υπάρξει κόμμα.
— Ενώ ό,τι μετριέται ως “επιρροή” Τσίπρα σήμερα είναι η “οροφή” για τον ίδιο που μάλλον θα κινηθεί προς τα κάτω, όταν αρχίσουν τα “συντροφικά μαχαιρώματα” από όλες τις πλευρές.
Με δύο λόγια, το Κόμμα Σαμαρά – που ακόμα ΔΕΝ υπάρχει και ΠΡΙΝ ακόμα υπάρξει – έχει ήδη δυναμική Δεύτερου Κόμματος!
Κι αν υπάρξει και το καταγράψει αυτό στις μετρήσεις που θα γίνουν τότε, αποκτά και δυναμική Πρώτου Κόμματος: Γιατί μεγάλο μέρος ψηφοφόρων, ανεξάρτητα πια απο ιδεολογικές καταβολές, που σήμερα δεν τον “βλέπουν”, θα τον δουν ΤΟΤΕ, ως τη μοναδική προοπτική να φύγει ο Μητσοτάκης.
Το ότι το Κόμμα Σαμαρά έχει ήδη δυναμική δεύτερου Κόμματος το έχουν αποτυπώσει οι τωρινές μετρήσεις. Και μερικοί το λένε σιγά-σιγά…
Το ότι το ποσοστό που καταγράφει σήμερα ως επιρροή ο Σαμαράς είναι η αφετηρία, η “βάση εκκίνησης” από την οποία μόνο ανοδικά μπορεί να κινηθεί, ενώ ό,τι καταγράφουν οι άλλοι είναι η “οροφή”, το δείχνουν κι αυτό οι μετρήσεις, αν και δεν το λέει κανένα ακόμα.
Το ότι αν επιβεβαιώσει τη δυναμική δεύτερου Κόμματος τότε αποκτά και δυναμική Πρώτου, το υποπτεύονται κάποιοι στο Μαξίμου.
Κι αυτό αποτελεί τον μεγαλύτερο εφιάλτη τους.
Με μια διευκρίνιση μόνο:
Την κατάρρευση της “μεταλλαγμένης” ΝΔ ΔΕΝ την προκάλεσε ο Σαμαράς. Την προκάλεσαν μόνοι τους…
Ο Σαμαράς καλείται απλώς να καλύψει το κενό. Φέρνοντας πίσω μεγάλες μάζες ψηφοφόρων που εγκατέλειψαν το σύστημα και αλλάζοντας συνολικά τους κανόνες του παιγνιδιού.
