Γράφει ο Θανάσης Κ.
Οι κάλπες της ερχόμενης Κυριακής είναι μια πολύ “περίεργη” εκλογική μάχη.
Σύμφωνα με όλες ανεξαιρέτως τις δημοσκοπήσεις, ο νικητής είναι γνωστός και αδιαμφισβήτητος από πριν: η ΝΔ!
Το εύρος διαφοράς της από το δεύτερο κόμμα θα είναι επίσης μεγάλο, και πρωτοφανές: 20 ποσοστιαίες μονάδες και πάνω…
Ανάμεσα στους δύο επόμενους, η σειρά είναι επίσης σχεδόν βέβαιη: όπως λένε οι μετρήσεις: δεύτερος θα βγει ο ΣΥΡΙΖΑ και με διαφορά ανάμεσά τους μικρότερη από τις 8,5 ποσοστιαίες μονάδες των πρόσφατων εκλογών.
Να σημειωθεί ότι οι μετρήσεις πριν τις εκλογές της 21η Μαΐου υποτίμησαν όλες το αποτέλεσμα του ΠΑΣΟΚ. Είναι πιθανό να το υποτιμούν και τώρα. Αλλά η σειρά τους δύσκολα θα αλλάξει…
Το μόνο άγνωστο είναι το πόσα κόμματα θα μπουν στη Βουλή από τα «πολύ μικρά». Την περασμένη φορά μπήκε ένα μόνο: η “Ελληνική Λύση”. Κι άλλα δύο δεν μπήκαν οριακά: Η “Νίκη” και η “Πλεύση Ελευθερίας”.
Από το πρώτο έλλειψαν λιγότερο από πέντε χιλιάδες ψήφοι και από το δεύτερο γύρω στις 6,5 χιλιάδες. Και μόνο από τη μείωση της συμμετοχής, τα Κομματίδια αυτά μπαίνουν (αν πάρουν τις ίδιες ψήφους).
Για σκεφτείτε: με απλή αναλογική μπήκε ένα μόνο μικρό κόμμα!
Τώρα με “ενισχυμένη” και “μπόνους” κοντεύουν να μπουν τρία ή τέσσερα ακόμα…
Και απ’ αυτή την άποψη, η απλή αναλογική απέτυχε πανηγυρικά!
Το μόνο ανοικτό ζήτημα, είναι το όριο αυτοδυναμίας της ΝΔ.
Σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις η αυτοδυναμία είναι «περίπου βέβαιη».
Η ΝΔ ωστόσο, τονίζει ότι «ΔΕΝ πρέπει να το δέσουμε»! Και πολύ σωστά…
Γιατί η αυτοδυναμία θα εξαρτηθεί τελικά από το πόσοι θα πάνε να ψηφίσουν (πόσο θα μεγαλώσει η αποχή) και από την προέλευση όσων δεν θα ψηφίσουν. Από το αν δηλαδή επιλέξουν την αποχή προηγούμενοι ψηφοφόροι της ΝΔ (από “εφησυχασμό”), ή του ΣΥΡΙΖΑ (από απελπισία) ή όσων κομμάτων δεν μπήκαν στη Βουλή…
Η αποχή αυξάνει τα ποσοστά όλων! Αλλά τα κόμματα που θα πληγούν περισσότερο τα ίδια από την αποχή, μπορεί να δουν τα ποσοστά τους συνολικά να πέφτουν…
Η αυτοδυναμία της ΝΔ λοιπόν, είναι πολύ πιθανή, αλλά θα εξαρτηθεί, από το πόσοι εξ όσων την ψήφισαν στις 21η Μαΐου τώρα θα κάνουν αποχή και πόσοι ενδεχομένως θα ψηφίσουν άλλο κόμμα (όπως θα δούμε υπάρχουν διαφορετικές μετρήσεις γι’ αυτό το τελευταίο).
Το πόσα κόμματα θα μπουν στη Βουλή ΔΕΝ επηρεάζει την αυτοδυναμία, αν η ΝΔ πιάσει το 40%! Ό,τι κι αν γίνει με τα «πολύ μικρά», όσα απ’ αυτά κι αν καταφέρουν να πιάσουν το όριο και να μπουν…
Αλλά αν η ΝΔ πέσει κάτω από 40% έστω και λίγο, τότε ο αριθμός των κομμάτων που θα μπουν στη Βουλή επηρεάζει και το όριο της αυτοδυναμίας.
— Για παράδειγμα, στην ακραία περίπτωση που μπαίνουν… εννιά κόμματα (τέσσερα παραπάνω από όσα μπήκαν τώρα), η αυτοδυναμία της ΝΔ απαιτεί τουλάχιστον 39,30%.
— Αν μπουν οκτώ κόμματα, το όριο αυτοδυναμίας της ΝΔ κατεβαίνει στο 38,70%!
— Αν μπουν επτά κόμματα στη Βουλή, το όριο πέφτει στο 38,20%
— Με έξη κόμματα, το όριο πέφτει στο 37,70%.
— Εκεί παραμένει κι αν μπουν μόνο πέντε κόμματα, όσα και σήμερα…
Ωστόσο, παρά τα περίπου «δεδομένα» αποτελέσματα, είναι πιθανό να υπάρξει “έκπληξη” το βράδυ των εκλογών! Και πάλι…
Κύρια πηγή μιας ενδεχόμενης “έκπληξης” είναι το εύρος της αποχής. Που αναμένεται να μεγαλώσει…
Γιατί αναμένεται να μεγαλώσει η αποχή;
Γιατί όταν γίνονται εκλογές “κολλητά” ή σε σύντομο χρονικό διάστημα η αποχή συνήθως μεγαλώνει. Γιατί ακόμα, βοηθά την αποχή και το καλοκαίρι που ξεκίνησε. Και γιατί το αποτέλεσμα είναι για πολλούς “δεδομένο” πια, επομένως υπάρχει αναπόφευκτη “χαλάρωση” στο εκλογικό σώμα. Πολλοί μπορεί να μην πάνε, γιατί δεν έχουν να περιμένουν πολλά ή γιατί δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα…
Πόση θα είναι αυτή η αύξηση της αποχής;
Κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει επακριβώς.
Η μικρότερη αύξηση της αποχής (ή μείωση της συμμετοχής) που σημειώθηκε σε “κολλητές” εκλογές ήταν μεταξύ Μαΐου και Ιουνίου του 2012. Όταν το εκλογικό σώμα μειώθηκε κατά 260 χιλιάδες…
Η μεγαλύτερη αύξηση της αποχής (ή μείωση συμμετοχής) που σημειώθηκε σε εκλογές που έγιναν την ίδια χρονιά ήταν μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου του 2015. Όταν το εκλογικό σώμα μειώθηκε κατά 765 χιλιάδες!
Κι από τις πρόσφατες μετρήσεις οι περισσότερες βρίσκουν την αποχή στο 4% όσων ψήφισαν τον Μάϊο. Δηλαδή γύρω στις 240 χιλιάδες δεν θα πάνε να ψηφίσουν αυτή τη φορά.
Ενώ υπάρχει και μια τελευταία (της Pulse) που τη βρίσκει τουλάχιστον 6%, δηλαδή δεν θα πάνε να ψηφίσουν 360 χιλιάδες τουλάχιστον.
Άρα είναι λογικό να υποθέσει κανείς ότι η αποχή τώρα θα αυξηθεί ανάμεσα στις 250 χιλιάδες και τις 400 χιλιάδες…
— Αν το συνολικό εκλογικό σώμα μειωθεί συνολικά κατά 250 χιλιάδες, για να μην καταφέρει η ΝΔ να πιάσει την αυτοδυναμία, πρέπει να χάσει η ίδια τουλάχιστον 260 χιλιάδες ψηφοφόρους (σε αποχή ή προς άλλα κόμματα). Αν χάσει λιγότερους (ή αν κερδίσει κι άλλους) η αυτοδυναμία της είναι σίγουρη.
— Αν πάλι το εκλογικό σώμα μειωθεί συνολικά κατά 400 χιλιάδες, τότε για να μην καταφέρει η ΝΔ να πιάσει το στόχο της αυτοδυναμίας, πρέπει να χάσει τουλάχιστον 340 χιλιάδες ψηφοφόρους!
Άρα, αν η ΝΔ χάσει λιγότερους από 260 χιλιάδες η αυτοδυναμία της είναι περίπου βέβαιη. Κι αν χάσει περισσότερους από 340 χιλιάδες, η αυτοδυναμία της είναι πια πολύ αμφίβολη.
Πόσο πιθανό είναι να συμβούν αυτά;
Κανείς δεν ξέρει.
Για να καταλάβετε σε δύο δημοσκοπήσεις των τελευταίων ημερών, όπου μετρήθηκε ευθέως από κάθε κόμμα ποιοί σκέφτονται να ψηφίσουν διαφορετικά, η ΝΔ παρουσιάζει τη μεγαλύτερη συσπείρωση. Και πάλι όμως, έχει κάποιες “διαρροές” προς άλλα κόμματα:
Κατά την ΑLCO ένα 5% των ψηφοφόρων της ΝΔ σκέφτεται να αλλάξει κόμμα, ενώ κατά την Pulse το αντίστοιχο ποσοστό είναι διπλάσιο: φτάνει στο 10%.
Ακόμα, το ποσοστό των ψηφοφόρων της ΝΔ που σκέφτεται να κάνει αποχή είναι 2%.
Να σημειωθεί ότι αυτά είναι τα ποσοστά όσων απαντούν. Στην πραγματικότητα υπάρχουν κι όσοι ΔΕΝ απαντούν, άρα η διάθεση αλλαγής κόμματος ή αποχής είναι μάλλον μεγαλύτερη…
— Με βάση τα χαμηλότερα ποσοστά διαρροών (προς άλλα κόμματα ή προς αποχή), η ΝΔ δείχνει να χάνει συνολικά 7% από τους ψηφοφόρους της του Μαΐου – ή 169 χιλιάδες. Οπότε η αυτοδυναμία της δεν κινδυνεύει καθόλου. Βγάζει 39,5%
Αυτό βέβαια, αν η επί πλέον αποχή είναι η μικρότερη προβλεπόμενη (περί τις 250 χιλιάδες).
Αν η συνολική αποχή κινηθεί υψηλότερα (στις 400 χιλιάδες) με τέτοιες χαμηλές “διαρροές” η ΝΔ βγάζει 40,6% (πολύ κοντά στο ποσοστό του Μαΐου, αν και με λιγότερους ψηφοφόρους)…
Έτσι κι αλλιώς η αυτοδυναμία δεν κινδυνεύει…
— Με βάση όμως τις υψηλότερες διαρροές ψηφοφόρων που υπολογίζει η Pulse, η ΝΔ χάνει συνολικά (σε αλλαγή κόμματος και αποχή) γύρω στο 12% – ή σε απόλυτους αριθμούς γύρω στις 290 χιλιάδες ψηφοφόρους.
Σε αυτή την περίπτωση, αν η συνολική αποχή είναι μικρή, η ΝΔ πιάνει ποσοστό 37,44% και χάνει την αυτοδυναμία! Αλλά αν η επί πλέον αποχή κινηθεί στα πάνω όρια (κοντά στις 400 χιλιάδες), τότε η ΝΔ πιάνει 38,43% και πετυχαίνει την αυτοδυναμία (εφ’ όσον στη Βουλή μπουν μέχρι και 7 κόμματα…)
Και πάλι δηλαδή η αυτοδυναμία είναι πιθανή, αλλά όχι “σίγουρη”…
Με άλλα λόγια, η ΝΔ θέλει να χάσει η ίδια όσο γίνεται λιγότερους και η αυξημένη αποχή να είναι κυρίως από όλους τους άλλους…
Τα υψηλότερα όρια (μέχρι και 43%) “εκτίμησης ψήφου” για τη ΝΔ πώς προκύπτουν;
Απλούστατα υπολογίζουν πιθανή επί πλέον αποχή ακόμα μεγαλύτερη από τις 400 χιλιάδες. Για παράδειγμα με 500 χιλιάδες επί πλέον αποχή και 7% συνολικά διαρροές ψήφων από τη ΝΔ, το ποσοστό της φτάνει στο 41,35%. Ενώ με 600 χιλιάδες επί πλέον αποχή, το ποσοστό της φτάνει στο 42,1%. Και με 760 χιλιάδες επί πλέον αποχή (όσες και το Σεπτέμβριο του 2015), το ποσοστό της ΝΔ φτάνει 43,37%
Είναι χαρακτηριστικό ότι η Pulse δίνει ανώτατο όριο για την εκτίμηση ψήφου της ΝΔ 43,7%, αλλά κατώτατο όριο 37,7%!
Και στην ίδια μέτρηση ο ΣΥΡΙΖΑ παίρνει ανώτατο όριο εκτίμησης ψήφου 22.8, αλλά κατώτατο όριο 17,8%.
Και το ΠΑΣΟΚ παίρνει ανώτατο όριο 14% και κατώτατο 10%.
Ενώ το ΚΚΕ παίρνει ανώτατο όριο 8,6% και κατώτατο 5,4%
Τι παρατηρούμε;
Ότι η μέτρηση αυτή δίνει ουσιαστικά ξανά τα αποτελέσματα της 21 Μαΐου με μια – αρκετά μεγάλη – διακύμανση γύρω τους.
Για παράδειγμα δίνει τη ΝΔ στο 41,7 (όσο περίπου πήρε το Μάιο) συν-πλήν 3 ποσοστιαίες μονάδες.
Και τον ΣΥΡΙΖΑ στο 20,3% (όσο περίπου πήρε το Μάϊο) συν-πλην 2,5% ποσοστιαίες μονάδες.
Και το ΠΑΣΟΚ στο 12%, λίγο πιο πάνω απ’ όσο πήρε το Μάιο, συν-πλην 2 μονάδες.
Και το ΚΚΕ στο 7 περίπου που πήρε το Μάιο, συν-πλήν 1,6 μονάδα.
Και κάτι ακόμα: Το άθροισμα όλων των μικρών κομμάτων που αγωνίζονται να μπουν στη Βουλή (για την ακρίβεια το άθροισμα της μέσης “εκτίμησης ψήφου” για το καθένα, συν το “άλλο” – αυτά που δεν πρόκειται να μπουν), αγγίζει το 19%. Κοντά στο αντίστοιχο ποσοστό του Μαΐου, που ήταν 20,4%!
Είναι φανερό λοιπόν, ότι οι όποιες εκπλήξεις θα γίνουν από το εύρος της πρόσθετης αποχής και από την κατανομή της. Ακόμα και μικρές μετακινήσεις ψηφοφόρων (μεταξύ κομμάτων) ή και μικρές “διαρροές” (προς αποχή) μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.
Η αυτοδυναμία της ΝΔ είναι σαφώς το πιθανότερο ενδεχόμενο, αλλά όπως είδαμε δεν είναι απολύτως σίγουρη. Για παράδειγμα, αν μπουν στη Βουλή πάνω από επτά κόμματα, τότε η ΝΔ πρέπει να ελαχιστοποιήσει τις – έστω και μικρές – απώλειές της.
Και πιο κάτω, αν ο ΣΥΡΙΖΑ πιάσει το κατώτατο όριό του (17,7) και το ΠΑΣΟΚ το ανώτατο (14) τότε η διαφορά ανάμεσά τους θα πέσει στις 3,7 μονάδες, δηλαδή κάτω από το μισό του Μαΐου (που ήταν 8,5 μονάδες). Ουσιαστικά ο ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει να αποδυναμωθεί πλήρως ως Κόμμα της Αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Και ακόμα πιο κάτω, χαοτική κατάσταση: από ελάχιστες χιλιάδες ψήφους μπορεί να βρεθούμε από πεντακομματική εως… εννιακομματική Βουλή!
Παγιώνεται λοιπόν:
χαμηλό άθροισμα δικομματισμού (γύρω στο 62% – από 71.3% που ήταν το 2019),
χαμηλό επίσης άθροισμα των τριών πρώτων κομμάτων (γύρω στο 73% – από 79,4% που ήταν το 2019),
και υψηλό ποσοστό αντισυστημικής ψήφου (όλα τα υπόλοιπα, γύρω στο 26% – από 19% που ήταν το 2019).
Με βάση τις μετρήσεις που βλέπουμε ως τώρα, στην επόμενη Βουλή θα έχουμε κυβέρνηση, αλλά ΔΕΝ θα έχουμε αξιόπιστη Αντιπολίτευση.
Και πάντως περιθώριο για “τρίτες” εκλογές (αν δεν πιαστεί αυτοδυναμία) δεν υπάρχει!
Γιατί η “αντισυστημική ψήφος” που αποδεικνύεται μεγάλη και “ασυμπίεστη” κινδυνεύει πλέον να εκτοξευθεί! Και τα μεγάλα προβλήματα (οικονομικά και εθνικά) που βρίσκονται σε πολύμηνη “αναστολή”, λόγω της παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου, δεν μπορούν να περιμένουν άλλο.
ΥΓ. Καμία αγωνία δεν θα υπήρχε για την αυτοδυναμία σήμερα, αν είχαμε απλώς επιστρέψει στον προηγούμενο εκλογικό νόμο και δεν υιοθετούσαμε αυτό το πολύπλοκο και ανόητο “υβρίδιο”.
Ο εκλογικός νόμος που είχαμε με το σταθερό μπόνους των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα, δοκιμάστηκε και αποδείχθηκε ανθεκτικός στη μεγάλη περίοδο της Κρίσης.
Χωρίς τον προηγούμενο εκλογικό νόμο (Παυλόπουλου) που κατάργησε ο ΣΥΡΙΖΑ (και ΔΕΝ επανέφερε η ΝΔ), δεν θα είχαμε κυβέρνηση μετά το 2012!
Και θα είχαμε σίγουρη αυτοδυναμία σήμερα…
Η χώρα δεν έμεινε ακυβέρνητη για 12 χρόνια, επειδή είχαμε εκείνο το εκλογικό σύστημα. Αυτό το ξεχάσαμε μάλλον…
Τώρα που ξεπερνάμε την Κρίση, κινδυνεύσαμε να βρεθούμε ξανά σε κρίση, επειδή δεν επιστρέψαμε σε εκείνο το δοκιμασμένο εκλογικό σύστημα, μετά την περιπέτεια της “απλής αναλογικής” που αποδοκιμάστηκε πανηγυρικά από το εκλογικό σώμα…
Υπάρχουν πράγματα που πρέπει να αλλάξουμε επειγόντως, αλλά εμείς δεν τολμάμε, καθόμαστε και τα κοιτάμε…
Ενώ υπάρχουν και λίγα πράγματα που λειτουργούν και πρέπει να τα κρατήσουμε. Κι εμείς τους… βγάζουμε τα μάτια!
