Μέτρα για την προστασία των ευάλωτων δανειοληπτών, την ενίσχυση της διαφάνειας στην ενημέρωση των δανειοληπτών από τους servicers και την ενδυνάμωση του ανταγωνισμού εντός του τραπεζικού συστήματος προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για τα δάνεια, που τέθηκε σήμερα σε δημόσια διαβούλευση http://www.opengov.gr/minfin/?p=1209 έως την Τετάρτη 22 Νοεμβρίου.
Το νομοσχέδιο «Δάνεια: Διαφάνεια, ανταγωνισμός, προστασία των ευάλωτων- Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/2167» εισάγει ρυθμίσεις οι οποίες, ανάμεσα σε άλλα, δημιουργούν ένα νέο πλέγμα υποχρεώσεων σχετικά με την ενημέρωση των πολιτών από τους servicers, επιφέρουν ουσιαστικές αλλαγές στον εξωδικαστικό μηχανισμό, στην πτωχευτική διαδικασία και στον φορέα απόκτησης ακινήτων θωρακίζοντας τους ευάλωτους οφειλέτες, ενώ προωθούν και τη χορήγηση δανείων από μη τραπεζικούς φορείς.
Από την πλευρά του, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε: «Η ελληνική οικονομία κατακτά σταθερά σημαντικά ορόσημα λαμβάνοντας θετική πιστοληπτική αξιολόγηση από οίκους διεθνούς κύρους. Η απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας ενισχύει την ανάπτυξη και διευκολύνει τις επενδύσεις δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας. Πράγματι, η οικονομία μας βρίσκεται σε τροχιά ανόδου και δημοσιονομικής σοβαρότητας. Παραμένουν, ωστόσο, χρόνιες παθογένειες που θέτουν αναχώματα στην περαιτέρω ανάπτυξη και οικονομική πρόοδο. Ήδη, την προηγούμενη τετραετία έγιναν σημαντικά βήματα για την αντιμετώπιση του ληξιπρόθεσμου ιδιωτικού χρέους. Σήμερα, με κομβικές παρεμβάσεις μέσω του νομοσχεδίου που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, στοχεύουμε στην ολιστική, οριστική και ουσιαστική διαχείριση του ιδιωτικού χρέους θωρακίζοντας τους πραγματικά ευάλωτους οφειλέτες ενώ ενδυναμώνουμε τον ανταγωνισμό στο τραπεζικό σύστημα».
Πιο αναλυτικά, οι ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου συνοψίζονται στις εξής οχτώ παρεμβάσεις:
1. Υποχρεώσεις διαφάνειας, ενημέρωσης και σεβασμού των δικαιωμάτων των οφειλετών για τους servicers. Ειδικότερα, καθίσταται υποχρεωτική η παροχή από τους servicers προσωποποιημένης και αναλυτικής ενημέρωσης προς τους οφειλέτες, για το ύψος της οφειλής, το ιστορικό των πληρωμών, τις δόσεις, το επιτόκιο της ρύθμισης κ.λπ. Η ενημέρωση θα πρέπει να παρέχεται μέσω ειδικής ψηφιακής πλατφόρμας (κατ’ αναλογία με το webbanking των τραπεζών)που θα ενημερώνεται τουλάχιστον σε μηνιαία βάση και η οποία θα πρέπει να έχει τεθεί σε λειτουργία το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου 2024. Παράλληλα, προβλέπονται ποινές που μπορεί να φθάνουν από την επιβολή προστίμου έως και 500.000 ευρώ μέχρι και την ανάκληση της άδειας λειτουργίας των εταιρειών που δε θα συμμορφωθούν με το νέο πλέγμα λειτουργίας και τους κανόνες για τον σεβασμό και την προστασία των οφειλετών.
2. Εκσυγχρονισμός και βελτίωση του εξωδικαστικού μηχανισμού. Αυτόματα και υποχρεωτικά θα πρέπει να γίνεται δεκτή η πρόταση αναδιάρθρωσης του χρέους των ευάλωτων οφειλετών από το σύνολο των πιστωτών. Ο οφειλέτης διατηρεί το δικαίωμα να απορρίψει την πρόταση, ενώ οι πιστωτές μπορούν να την προσβάλουν στα δικαστήρια, εφόσον διαθέτουν στοιχεία ότι παράμετροι της αίτησης δεν είναι αληθινές. Έτσι, θωρακίζεται η προστασία για τους ευάλωτους προβλέποντας, παράλληλα, δικλείδες ασφαλείας για την διαπίστωση όσων είναι πραγματικά ευάλωτοι και όχι κακοπληρωτές.
Επιπρόσθετα, για το σύνολο των οφειλετών που έχουν δάνεια με εμπράγματη εξασφάλιση βελτιώνεται ο αλγόριθμος από τον οποίο προκύπτει το ύψος της διαγραφής και της οφειλής μέσω του εξωδικαστικού. Η συγκεκριμένη ρύθμιση, που θα έρθει με υπουργική απόφαση μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, οδηγεί σε μείωση έως και 28% της ρυθμιζόμενης οφειλής από δάνεια με εμπράγματη εξασφάλιση. Τέλος, με τον ίδιο τρόπο θα οριστεί σε 3% σταθερό για 3 έτη το επιτόκιο των ρυθμίσεων ενώ επεκτείνεται η δυνατότητα ένταξης στον εξωδικαστικό στα πρόσωπα που «κληρονόμησαν» οφειλές προς το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, που έχουν βεβαιωθεί σε βάρος επιχειρήσεων που έχουν κλείσει, μέσω της συμπλήρωσης της διάταξης και της άμεσης έκδοσης της σχετικής υπουργικής απόφασης.
3. Ρυθμίσεις ενίσχυσης του ανταγωνισμού, όπως η χορήγηση δανείων από μη τραπεζικούς φορείς. Εισάγεται ρύθμιση που προβλέπει ότι οι Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων (ΕΠΠ) θα μπορούν στο εξής να χορηγούν και στεγαστικά ή επιχειρηματικά δάνεια. Παράλληλα, θα απλοποιηθεί και το πλαίσιο αδειοδότησης των ΕΠΠ από την Τράπεζα της Ελλάδος.
4. Επέκταση των συναλλαγών που υλοποιούνται μέσω του συστήματος άμεσων πληρωμών (IRIS).Ειδικότερα, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι υποχρεούνται να συνδέσουν τον επαγγελματικό τους λογαριασμό με σύστημα άμεσων πληρωμών.
5. Βελτίωση της λειτουργίας του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων. Εισάγονται νομοθετικές τροποποιήσεις αποσκοπώντας στην προσέλκυση του ενδιαφέροντος των επενδυτών προκειμένου να προχωρήσει η διαγωνιστική διαδικασία, και να ελαφρυνθεί ο ευάλωτος οφειλέτης από επιβαρύνσεις κατά την επαναγορά.
Πιο αναλυτικά, αίρεται η υποχρέωση του οφειλέτη να πληρώσει τα μισθώματα των 12 ετών σε περίπτωση που ασκήσει νωρίτερα το δικαίωμα επαναγοράς. Παράλληλα, προβλέπεται ότι ο φορέας θα αποκτά τα ακίνητα με έκπτωση 30% επί της εμπορικής τους αξίας ή της τιμής πρώτης προσφοράς. Από την έκπτωση αυτή θα μπορεί να επωφεληθεί στο μέλλον και ο οφειλέτης κατά την άσκηση του δικαιώματος επαναγοράς, όπως θα προσδιοριστεί στη σχετική υπουργική απόφαση.
6. Απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών του Πτωχευτικού Κώδικα. Προβλέπεται ότι με την υποβολή της αίτησης πτώχευσης αναζητούνται αυτομάτως τα οικονομικά στοιχεία του οφειλέτη από δημόσιους φορείς και Τράπεζες ενώ όποια σφάλματα σε στοιχεία μπορούν να διορθωθούν κατά τη συζήτηση της αίτησης πτώχευσης ώστε να μην κηρύσσεται απαράδεκτη. Επιπρόσθετα, μπαίνει ένα σαφές τέλος στη διαδικασία της πτώχευσης με τη διαπίστωση της επέλευσης της απαλλαγής του πτωχού με πράξη του εισηγητή δικαστή.
7. Σύσταση Μητρώου Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους. Στο Μητρώο θα καταχωρούνται δεδομένα από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς παροχής πίστωσης προκειμένου να προσδιορισθούν με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια το σύνολο του ιδιωτικού χρέους και οι τάσεις διακύμανσής του ώστε να αναβαθμιστεί η δυνατότητα παρέμβασης της Πολιτείας, όταν χρειάζεται, με τα κατάλληλα εργαλεία.
8. Άμεση δημοσιοποίηση των επωνυμιών επιχειρήσεων, στις οποίες η Τράπεζα της Ελλάδος εντοπίζει παραβάσεις της νομοθεσίας. Η ΤτΕ δε θα είναι πλέον υποχρεωμένη να αναμένει την έκβαση τυχόν δικαστικών προσφυγών πριν προχωρήσει σε δημοσιοποίηση παραβάσεων προκειμένου να διευκολυνθεί η άμεση ενημέρωση του κοινού για παραβατικές συμπεριφορές που θα επηρέαζαν και τις επιλογές του.
