ΣΕΙΣΜΟΣ ΑΘΗΝΑ-Η σεισμική δόνηση των 2,7 Ρίχτερ που “ταρακούνησε” την Αττική, με επίκεντρο κοντά στα Άνω Λιόσια και σε εστιακό βάθος 12 χιλιομέτρων, αν και μικρού μεγέθους, φέρνει στο προσκήνιο την ανησυχία που διακατέχει την κοινή γνώμη για τον ενδεχόμενο μεγάλο σεισμό που αναμένεται να πλήξει την περιοχή της Αθήνας.
Οι σεισμολόγοι και ειδικοί στις γεωλογικές επιστήμες προειδοποιούν εδώ και χρόνια για το ενδεχόμενο ενός ισχυρού σεισμού στην πρωτεύουσα, που είναι γνωστή για την αυξημένη σεισμικότητα της ευρύτερης περιοχής.
Η γεωλογική πραγματικότητα της Αττικής
Η Αττική βρίσκεται σε μια από τις πιο σεισμογενείς περιοχές της Ευρώπης, καθιστώντας την ιδιαίτερα ευάλωτη σε σεισμούς. Η Ελλάδα ως χώρα είναι η πιο σεισμογενής περιοχή στην Ευρωπαϊκή ήπειρο, καθώς βρίσκεται πάνω σε σύνορα τεκτονικών πλακών, όπως η αφρικανική και η ευρασιατική πλάκα. Οι τεκτονικές αυτές πλάκες κινούνται και συγκρούονται μεταξύ τους, προκαλώντας σεισμούς. Η Αθήνα, αν και βρίσκεται σε σχετική απόσταση από τα πιο ενεργά ρήγματα της Ελλάδας, δεν είναι άτρωτη.
Το ρήγμα της Πάρνηθας, που ήταν η αιτία για τον καταστροφικό σεισμό του 1999, είναι από τα πιο γνωστά ενεργά ρήγματα κοντά στην πρωτεύουσα. Εκείνος ο σεισμός, μεγέθους 5,9 Ρίχτερ, είχε προκαλέσει τον θάνατο 143 ανθρώπων, τεράστιες καταστροφές σε κτήρια και υποδομές, και άφησε το στίγμα του στην πόλη για πολλά χρόνια. Έκτοτε, η κοινή γνώμη και οι επιστήμονες παρακολουθούν με αγωνία την εξέλιξη της σεισμικής δραστηριότητας στην περιοχή.
Τι λένε οι σεισμολόγοι για τον μεγάλο σεισμό στην Αθήνα;
Οι ειδικοί είναι ξεκάθαροι στο ότι η Αθήνα, όπως και οποιαδήποτε άλλη περιοχή στην Ελλάδα, είναι αδύνατο να αποφύγει τελείως τους σεισμούς. Παράλληλα, είναι δύσκολο να προβλεφθεί με ακρίβεια πότε ακριβώς θα συμβεί ένας μεγάλος σεισμός. Ωστόσο, πολλοί σεισμολόγοι πιστεύουν ότι η πρωτεύουσα βρίσκεται σε μία φάση “ηρεμίας” μετά τον σεισμό του 1999, αλλά αυτή η ηρεμία μπορεί να μην κρατήσει για πάντα.
Ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος, διακεκριμένος σεισμολόγος, έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι το ρήγμα της Πάρνηθας δεν μπορεί να θεωρηθεί ανενεργό. Αν και η δραστηριότητά του έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, παραμένει ενεργό και ικανό να προκαλέσει νέο σεισμό στο μέλλον. Επισημαίνει, επίσης, ότι είναι λογικό να αναμένουμε σεισμικές δονήσεις στην Αττική, δεδομένης της φυσικής σεισμικότητας της περιοχής.
Ο Άκης Τσελέντης, διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, έχει τονίσει ότι ένας μεγάλος σεισμός στην Αθήνα είναι αναπόφευκτος, δεδομένων των γεωλογικών συνθηκών. Έχει αναφέρει ότι, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στη μελέτη των σεισμών και την ενίσχυση των κατασκευών, οι πολίτες θα πρέπει πάντα να είναι προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο ενός μεγάλου σεισμού.
Ο Ευθύμιος Λέκκας, πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, έχει επίσης εκφράσει την ανησυχία του για την κατάσταση στην Αθήνα. Σύμφωνα με τον ίδιο, η πόλη έχει βελτιώσει τα επίπεδα αντισεισμικής προστασίας μετά τον σεισμό του 1999, ωστόσο εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά κτήρια, ειδικά παλαιότερης κατασκευής, που παραμένουν ευάλωτα. Ο Λέκκας υπογραμμίζει την ανάγκη να δοθεί έμφαση στην προληπτική ενίσχυση των υποδομών, καθώς και στη σωστή εκπαίδευση των πολιτών για την αντιμετώπιση ενός σεισμού.
Η πρόληψη και οι προετοιμασίες
Η αντιμετώπιση ενός μεγάλου σεισμού απαιτεί όχι μόνο τεχνικές και επιστημονικές λύσεις, αλλά και κοινωνική προετοιμασία. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η καλύτερη αντιμετώπιση ενός σεισμού είναι η πρόληψη και η σωστή ενημέρωση των πολιτών. Μετά τον σεισμό του 1999, η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Οι κανονισμοί για την αντισεισμική προστασία των κτηρίων έχουν βελτιωθεί, και οι νέες κατασκευές είναι πολύ πιο ανθεκτικές σε σεισμούς.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ακόμα πολλά κτήρια που κατασκευάστηκαν πριν από την εισαγωγή αυτών των κανονισμών, και τα οποία χρειάζονται ενίσχυση. Ο ΟΑΣΠ (Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας) έχει αναπτύξει προγράμματα ενημέρωσης και εκπαίδευσης για την προετοιμασία των πολιτών σε περίπτωση σεισμού. Οι ειδικοί συνιστούν να γνωρίζουν οι πολίτες τα βασικά μέτρα προστασίας: όπως το να βρίσκονται κάτω από γερούς πάγκους ή τραπέζια κατά τη διάρκεια του σεισμού, να αποφεύγουν τα επικίνδυνα σημεία (παράθυρα, βαριά αντικείμενα), και να είναι προετοιμασμένοι με βασικά εφόδια, όπως φακούς και πρώτες βοήθειες.
Η ψυχολογική διάσταση του σεισμού
Οι σεισμοί δεν είναι μόνο φυσικά φαινόμενα, αλλά έχουν και σημαντική ψυχολογική διάσταση. Το αίσθημα αβεβαιότητας και ανησυχίας που συνοδεύει τους σεισμούς μπορεί να επηρεάσει την καθημερινή ζωή των πολιτών. Οι συνεχείς αναφορές σε ενδεχόμενους μεγάλους σεισμούς μπορεί να αυξήσουν την ανησυχία, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Αθήνα, όπου οι αναμνήσεις του σεισμού του 1999 είναι ακόμα ζωντανές.
Οι ψυχολόγοι τονίζουν τη σημασία της ψυχολογικής προετοιμασίας, τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Η σωστή ενημέρωση και η εκπαίδευση μπορούν να μειώσουν το αίσθημα του πανικού που συχνά συνοδεύει τέτοια φαινόμενα. Οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν ότι η Ελλάδα είναι μια σεισμογενής χώρα και ότι οι σεισμοί είναι μέρος της φυσικής πραγματικότητας. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να ζουν με τον φόβο ενός μεγάλου σεισμού, αλλά ότι θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι και να ξέρουν πώς να αντιδράσουν.
Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΣΕΙΣΜΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Ο σεισμός των 2,7 Ρίχτερ στην Αττική μπορεί να ήταν μικρός, αλλά έρχεται να μας υπενθυμίσει τη διαρκή παρουσία του σεισμικού κινδύνου στην περιοχή.
Οι σεισμολόγοι προειδοποιούν για την αναμενόμενη πιθανότητα ενός μεγαλύτερου σεισμού που θα αγγίξει τα 7 ρίχτερ αλλά δεν είναι σε θέση να προβλέψουν ακριβώς πότε και που θα συμβεί. Η καλύτερη προσέγγιση για την αντιμετώπιση αυτού του κινδύνου είναι η πρόληψη, η ενίσχυση των υποδομών και η ενημέρωση των πολιτών, ώστε να είναι προετοιμασμένοι για κάθε ενδεχόμενο.
