Κατατέθηκε αργά χθες βράδυ στην Βουλή το νομοσχέδιο «Δάνεια: Διαφάνεια, ανταγωνισμός, προστασία ευάλωτων – Ενσωμάτωση Οδηγίας 2021/2167». Περιλαμβάνει την ενσωμάτωση του «Ηρακλής ΙΙΙ» που ανοίγει τη δρόμο για περαιτέρω μείωση του αποθέματος των «κόκκινων» δανείων, κυρίως από τις δύο μη συστημικές τράπεζες, την Attica και την Παγκρήτια, οι οποίες δρομολογούν τη συγχώνευση τους και τη δημιουργία του 5ου τραπεζικού πυλώνα.
Το σχέδιο νόμου με το οποίο προωθούνται αλλαγές στο πλαίσιο λειτουργίας των εταιριών διαχείρισης (servicers) κυρίως σε ότι αφορά τις σχέσεις τους με τους δανειολήπτες αυστηροποιώντας το εποπτικό πλαίσιο, βελτιώσεις στον εξωδικαστικό μηχανισμό ώστε να γίνει πιο ελκυστικό και κυρίαρχο εργαλείο ρύθμισης οφειλών με ειδικές πρόνοιες για τους ευάλωτους οφειλέτες και μεγαλύτερα «κουρέματα» ενυπόθηκων δανείων, ενώ ανοίγει ο δρόμος για τη χορήγηση δανείων – ακόμα και στεγαστικών – από μη τραπεζικά ιδρύματα (εταιρείες παροχής πιστώσεων). Το σχέδιο νόμου προβλέπει και την δυνατότητα χρηματοδότησης και από τους servicers για την αναδιάρθρωση οφειλών.
«Ηρακλής 3» με κρατικές εγγυήσεις 2 δισ. ευρώ
Ειδικότερα σε ότι αφορά τον νέο, «Ηρακλή» οι πληροφορίες ότι οι ευρωπαϊκές αρχές (DGComp) έχουν δώσει το «πράσινο φως» – αν και σύμφωνα με πηγές, επισήμως και εγγράφως αναμένεται τις αμέσως επόμενες μέρες – και το ύψος των κρατικών εγγυήσεων που θα δοθούν ανέρχεται στα 2 δισ. ευρώ και με απόφαση του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που εκδίδεται κατόπιν σχετικής απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το ως άνω ποσό δύναται να αυξάνεται. Το αίτημα για την παροχή της εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου υποβάλλεται αποκλειστικά εντός χρονικής περιόδου που εκκινεί από την ημερομηνία δημοσίευσης της «απόφασης επανεισαγωγής» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επί του προγράμματος παροχής εγγυήσεων του παρόντος, και λήγει στις 31.12.2024.
Υπενθυμίζεται ότι στα δύο προηγούμενα προγράμματα (Ηρακλής Ι και ΙΙ) το ύψος των κρατικών εγγυήσεων ανήλθε σε 18,7 δισ. ευρώ για συνολικές τιτλοποιήσεις 48 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, οι τρεις τιτλοποιήσεις των συστημικών που είναι έτοιμες από καιρό και δεν πρόλαβαν να «μπουν» στον Ηρακλής 2, εκτιμάται ότι θα απορροφήσουν εγγυήσεις της τάξης του 1 δις ευρώ. Πρόκειται για τις τιτλοποιήσεις Frontier II της Εθνικής Τράπεζας ύψους 1 δις ευρώ και Sunrise III της Τράπεζας Πειραιώς και 508 εκατ. ευρώ ενώ αναμένεται να ενταχθεί και η κοινή συναλλαγή των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, η «Solar» ύψους 1,2 δις ευρώ που βγήκε από τον «πάγο» μετά και την υπογραφή της δεσμευτικής συμφωνίας με την Waterwheel Capital για την πώληση του 95% των mezzanine notes και του 95% των junior notes που θα εκδοθούν στο πλαίσιο ταυτόχρονης τιτλοποίησης από τις Τράπεζες, οι οποίες θα διακρατήσουν το το 100% των ομολογιών υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας (senior notes) καθώς και το 5% των mezzanine και των junior notes.
Τα υπόλοιπα 1 δις ευρώ των εγγυήσεων του «Ηρακλή ΙΙ» εκτιμάται ότι καλύψουν τις τιτλοποιήσεις της Attica Bank και της Παγκρήτιας . Η τελευταία έχει κάνει λόγο για τιτλοποίηση ύψους 300 εκατ. ευρώ καθώς για τα υπόλοιπα 700 εκατ. ευρώ «κόκκινων» δανείων προβλέπεται η διαχείριση τους με άλλα εργαλεία ενώ η Attica Bank θέλει μέσω των τιτλοποιήσεων και της ένταξης στον «Ηρακλή 3» πετύχει μονοψήφιο ποσοστό «κόκκινων» δανείων (σήμερα είναι ο δείκτης ΝPEs είναι κοντά στο 60%) ακολουθώντας τις συστημικές τράπεζες. Το ζητούμενο ωστόσο και για τις δύο τράπεζες είναι το κόστος του το νέου προγράμματος παροχής εγγυήσεων λόγω και των νέων απαιτήσεων της Eurostat.
Οι αλλαγές στον Εξωδικαστικό
Αυτόματα και υποχρεωτικά δεκτή θα γίνεται από το σύνολο των πιστωτών η πρόταση αναδιάρθρωσης του χρέους των ευάλωτων. Ο οφειλέτης διατηρεί το δικαίωμα να απορρίψει την πρόταση και οι πιστωτές μπορούν να την προσβάλουν για συγκεκριμένους λόγους στα δικαστήρια (Ειρηνοδικεία) εντός 20 ημερών. Λογοι της ανακοπής είναι αποκλειστικά: ) η ανακρίβεια των στοιχείων που έχει υποβάλει ο οφειλέτης και β) η μειωμένη ικανοποίηση της απαίτησης του πιστωτή σε σχέση με την ικανοποίηση που θα προέκυπτε από την ολοκλήρωση της διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης.
Για όλους τους οφειλέτες που προσφεύγουν στον εξωδικαστικό και έχουν δάνεια με εμπράγματη εξασφάλιση βελτιώνεται ο αλγόριθμος από τον οποίο προκύπτει το ύψος της διαγραφής και οδηγεί με μείωση ως και κατά 28% της ρυθμιζόμενης οφειλής από δάνεια με εμπράγματη εξασφάλιση. Αυτό θα προβλέπει υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου.
Με υπουργική απόφαση θα οριστεί σε 3% για 3 έτη το επιτόκιο των ρυθμίσεων.
Οι υποχρεώσεις των servicers
Οι εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων αναλαμβάνουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις σε ότι αφορά την ενημέρωση, την εξυπηρέτηση και τον σεβασμό των δικαιωμάτων των καταναλωτών σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η ευρωπαϊκή οδηγία 2021/2167 η οποία ενσωματώνεται στο εθνικό δίκαιο. Επιπρόσθετα και πλέον των προβλέψεων της Οδηγίας, οι servicers καλούνται μέχρι τις 31 Μαρτίου 2024 να έχουν θέσει σε λειτουργία το σύστημα προσωποποιημένης πληροφόρησης που θα λειτουργεί μέσω ψηφιακής πλατφόρμας στην οποία θα εισέρχεται ο οφειλέτης με κωδικούς (κατ’ αναλογία με το web banking των τραπεζών. Μέσω της πλατφόρμας ο δανειολήπτης θα μπορεί να ενημερώνεται αναλυτικά για τα ποσά που οφείλει (κεφάλαιο, τόκοι, επιτόκιο κλπ.) αλλά και την περιοδικότητα των δόσεων και το ύψος αυτών, το τρέχον υπόλοιπο κ.λπ. Μέχρι την λειτουργία των ψηφιακών πλατφορμών οι servicers υποχρεούνται να παρέχουν εγγράφως τις πληροφορίες αυτές (ύψος οφειλής, δόσεις, επιτόκιο κ.λπ.) σε κάθε δανειολήπτη μετά από αίτησή του σε προθεσμία 30 ημερών.
Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προβλέπονται ποινές, όπως πρόστιμα έως 500.000 ευρώ, υποχρέωση διόρθωσης της παράβασης και φθάνουν μέχρι ανάκληση της άδειας λειτουργίας.
