Μητσοτάκης και Ερντογάν ήρθαν πιο κοντά στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ και όπως συνέβη μετά τους σεισμούς του 1999 στην Τουρκία και την Ελλάδα, οι δύο πλευρές, εκτός από την ισχυροποίηση σε στρατιωτικό επίπεδο, θα προχωρήσουν αναγκαστικά σε σύσφιξη των διμερών σχέσεων!
ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ
Χθες, ο Μητσοτάκης, στην τηλεοπτική του συνέντευξη στον ΣΚΑΪ πέρασε το μήνυμα ότι με τους γείτονες δεν μπορούμε να είμαστε μια ζωή στο… κόκκινο και πρέπει να συνεννοηθούμε για να διαμορφωθούν συνθήκες οικονομικής βελτίωσης και ευημερίας των λαών στις δύο πλευρές του Αιγαίου. Οι ερμηνείες που δίνουν πολλοί είτε με αφορμή την υπό όρους έγκριση της αγοράς αμερικανικών μαχητικών F-16 από την Τουρκία είτε για τη νομική διευθέτηση της εκκρεμότητας των οικονομικών ζωνών, ποικίλλουν. Ωστόσο, δεν πρέπει να εφησυχάζουμε, ούτε να είμαστε συνωμοσιολάγνοι. Από την άλλη, ο Μητσοτάκης δεν ξεκαθάρισε αν θα πάει και για τρίτη τετραετία (παρέπεμψε το… θέμα σε νέα συνέντευξη του μετά από… δύο χρόνια), αλλά όταν κάποιος πιστεύει ότι σε δύο τετραετίας θα έχει αλλάξει την Ελλάδα, μάλλον κάτι τέτοιο συνεπάγεται ότι είναι αποφασισμένος να λάβει πολύ δύσκολες αποφάσεις και ό,τι ήθελε προκύψει…
Νέα δεδομένα
Τι δείχνουν οι κινήσεις σε Αθήνα και Άγκυρα; Πολύ απλά, ότι τόσο οι Αμερικανοί όσο και οι Ευρωπαίοι θέλουν ησυχία ανάμεσα στις δύο… εμπόλεμες χώρες, έτσι ώστε να ξεκινήσει ένας νέος σχεδιασμός, ο οποίος θα λαμβάνει υπ΄ όψιν την παράμετρο της εχθρικής προς τη Δύση Ρωσίας, αλλά και τη νέα τάξη πραγμάτων στα ενεργειακά δρώμενα, στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Εν ολίγοις θα έχουμε πάρα πολλές “μπίζνες” και για την ακρίβεια ένα συνωστισμό ξένων επενδυτικών κολοσσών, οι οποίοι θα έχουν το κίνητρο να επενδύσουν και να… αποτρέψουν δια της παρουσίας τους φαινόμενα έντασης. Γιατί ως γνωστόν, όπου βγαίνει χρήμα, τα όπλα… σκουριάζουν! Πάντως, η βελτίωση του κλίματος ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία είναι κάτι που μάλλον δεν φαίνεται να έχει τα χαρακτηριστικά του πρόσκαιρου και υποκρύπτει πολύ στοχευμένο σχεδιασμό σε πολύ… υψηλό επίπεδο!
Ο Μητσοτάκης, βλέποντας ότι έρχεται η επενδυτική βαθμίδα για την Ελλάδα, θέλει να άρει τον τελευταίο παράγοντα αποσταθεροποίησης στην περιοχή, που δεν είναι άλλος από την ένταση στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αλλιώς σε βλέπουν οι επενδυτές όταν βελτιώνεις την οικονομία αλλά είσαι στην… τσίτα απέναντι στον… κακό γείτονα και εντελώς διαφορετικά, όταν στη… γειτονιά υπάρχει ηρεμία και ευχάριστη ατμόσφαιρα! Η ηρεμία στις σχέσεις των δύο χωρών ιδίως μετά τη “διπλωματία των σεισμών”, φαίνεται και στον μηδενισμό των παραβιάσεων του Ελληνικού εναέριου χώρου. Επιπλέον, ο Ερντογάν για να δείξει το καλό του πρόσωπο προς τη Δύση, απομάκρυνε κάποιους σκληροπυρηνικούς υπουργούς, αν και εξακολουθεί να παραμένει υπό την ομηρία των ακροδεξιών του Μπαχτσελί. Ο “Σοιυλτάνος” βλέποντας τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζει η οικονομία του έχει κάθε συμφέρον να ξαναρίξει γέφυρες προς τη Δύση, ώστε να ωφεληθεί από την αναζωπύρωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος, αλλά και ένα νέο στρατιωτικό ρόλο προς Ανατολάς και με… θέα τη Ρωσία!
Ασφάλεια επενδύσεων
Η αποκλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας προσφέρει στους ξένους επενδυτές μεγαλύτερη ασφάλεια επενδύσεων, η οποία θα για τη χώρα μας θα έχει πολλαπλασιαστικό θετικό αποτέλεσμα, καθώς θα συνδυαστεί με την επικείμενη ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.
Ταυτόχρονα, πολλοί επιχειρηματίες των δύο χωρών θα έρθουν και πάλι πιο κοντά, καθώς τα τελευταία χρόνια είναι δεδομένο ότι οι αποστάσεις… μεγάλωσαν. Ελλάδα και Τουρκία αποτελούν δύο κρίσιμους εταίρους της Δύσης και η περιθωριοποίηση του Πούτιν, διαμορφώνει νέα γεωπολιτικά, οικονομικά και ενεργειακά δεδομένα στην περιοχή μας. Εκεί συνίσταται η μεγάλη ευκαιρία για εμπέδωση της ειρηνικής συνύπαρξης των δύο πλευρών, καθώς το χρήμα που θα εισρεύσει, μπορεί να είναι απίστευτα υψηλό και τα οφέλη κυρίως για την Ελλάδα, αδιανόητα!
Εν ολίγοις, οι κινήσεις του Μητσοτάκη δείχνουν προς ένα συγκεκριμένο μοτίβο. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να εξοπλίζεται για να αποτρέπει αλλά πολύ περισσότερο για να υπηρετεί συγκεκριμένους σκοπούς της Νατοϊκής Συμμαχίας. Το ίδιο θα πράττει σε μικρές… δόσεις και η Τουρκία, η οποία θα εξοπλίζεται από τη Δύση με… μέτρο και υπό πολύ αυστηρές προϋποθέσεις. Απαραίτητος ο ρόλος της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, αλλά οι δυτικοί δεν θέλουν τον Ερντογάν να έχει ψηλά τον… αμανέ!
Η μεγάλη εικόνα παραπέμπει στην ενίσχυση της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, καθώς εκεί παίζονται κολοσσιαία ενεργειακά και οικονομικά συμφέροντα για ΗΠΑ και Ευρώπη, τα επόμενα χρόνια. Και επειδή “το ένα χέρι νίβει τ΄ άλλο και τα δυο το πρόσωπο”, οι συνθήκες ηρεμίας θα ωφελήσουν κυρίως την Ελλάδα, η οποία έχει την τύχη να ανήκει στην Ευρωζώνη. Η επενδυτική βαθμίδα για την Ελλάδα και η βελτίωση της οικονομίας της Τουρκίας είναι δύο στοιχεία-“κλειδιά” γι αυτά που θα δούμε τα επόμενα χρόνια στην περιοχή μας. Γιατί εκτός από σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ έχουμε και πολύ ενισχυμένες εμπορικές σχέσεις, οι οποίες αναμένεται να απογειωθούν. Η Τουρκία αποτελεί για την Ελλάδα μια τεράστια αγορά 86 εκατομμυρίων κατοίκων (και αργότερα 100 εκατ.), όπου θα πρόκυπταν αμοιβαία οφέλη.
Φουλ μεταρρυθμίσεις
Χθες, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης πραγματοποίησε την παρθενική του εμφάνιση στο συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, όπου έλαβε τις ευχές για καλή επιτυχία, παρείχε διαβεβαιώσεις για συνεχή βελτίωση της Ελληνικής οικονομίας και ξεκαθάρισε ότι έπεται μεταρρυθμιστικό “μπουμ” στη χώρα μας.
Η διασφάλιση ήρεμης κατάστασης με την Τουρκία, φέρνει στο προσκήνιο την προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, προκειμένου η χώρα να είναι παραγωγική και ανταγωνιστική, με φόντο τις… απαιτήσεις που διέπουν την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Οι δηλώσεις Χατζηδάκη παραπέμπουν σε ένα “καυτό” τρίμηνο, όπου μια σειρά εξαιρετικά σημαντικών αποφάσεων της κυβέρνησης, θα πείσουν τις αγορές ότι όντως αξίζουμε την αναβάθμιση του αξιόχρεου και την είσοδο μας στο “κλαμπ” των ισχυρών μετά από 13 ολόκληρα χρόνια πίεσης, μιζέριας και πόνου. Όπως διαφάνηκε και στις επαφές που είχαν στελέχη της JP Morgan στην Αθήνα με τις διοικήσεις των συστημικών τραπεζών βρισκόμαστε σε μια μεταβατική περίοδο “ψησίματος” πολλών deals, καθώς η Ελλάδα διαθέτει δύο ισχυρά χρηματοδοτικά “όπλα”, δηλαδή τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ. Θέλουμε ηρεμία, φιλικό επενδυτικό περιβάλλον και αποτελέσματα. Όλα τα άλλα θα έρθουν με τη σειρά…
Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προσβλέπουν ότι το 2023 θα κλείσει με τριπλή “υπογραφή” αναβάθμισης του αξιόχρεου, από τους οίκους DBRS, Standard & Poor’s και Fitch, ενώ απομένει να δούμε τις προθέσεις της Moody’s, η οποία μας κατατάσσει τρεις βαθμίδες χαμηλότερα από την επενδυτική. Από τις κινήσεις της κυβέρνησης μέσα στο προσεχές διάστημα θα εξαρτηθεί η διατήρηση της δυναμικής στο Χρηματιστήριο Αθηνών και η περαιτέρω συμπίεση των επιτοκίων των κρατικών τίτλων. Πάντως, στην αγορά, όλοι προσπαθούν να ιχνηλατήσουν τα πρώτα μεγάλα deals που έρχονται και τα οποία αυτή τη στιγμή “ζυμώνονται” στο παρασκήνιο. Ο συνδυασμός ενός μεταρρυθμιστικού τσουνάμι και ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας, θα κινητοποιήσουν κεφάλαια με κατεύθυνση προς την Ελλάδα, τα οποία σήμερα, ούτε μπορούμε να… δούμε, αλλά ούτε και να υπολογίσουμε!
Τι σημαίνει η επιστροφή σε σφιχτή δημοσιονομική πολιτική το 2024
Στο χθεσινό συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών των χωρών της Ευρωζώνης τέθηκαν οι βάσεις για την επαναφορά των δημοσιονομικών κανόνων από το 2024, αλλά υπάρχουν ακόμη αρκετές διαφωνίες σχετικά με τον τρόπο που αντιλαμβάνονται μια τέτοια πορεία οι χώρες του Ευρωπαϊκού Βορρά και του Ευρωπαϊκού Νότου.
Η Ελλάδα έχει ζητήσει από τους Ευρωπαίους να μας δουν με ένα διαφορετικό… μάτι, εξαιρώντας τις δαπάνες για τα εξοπλιστικά προγράμματα από τον υπολογισμό του ελλείμματος. Ωστόσο, ακόμη και έτσι, η Ελληνική οικονομία βρίσκεται σήμερα ένα χρόνο μπροστά από τους στόχους και επί της ουσίας έχει καταφέρει να συνδυάσει μέτρα στήριξης της κοινωνίας με ταυτόχρονη υπέρβαση των δημοσιονομικών στόχων. Ο προϋπολογισμός του α΄ εξαμήνου θα κλείσει με ισχυρό πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο θα αποτελέσει ένα ακόμη πρόδρομο μήνυμα για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, ενώ η δημοπρασία των 15ετών ομολόγων της περασμένης Τρίτης, δείχνει ότι ουσιαστικά είμαστε μέσα στο κλαμπ των χωρών που διαθέτουν επενδυτική βαθμίδα.
Αυτό που αλλάζει το 2024 είναι η κατάργηση των επιδοτήσεων στην ενέργεια, κάτι που άλλωστε, υπό τις παρούσες συνθήκες δεν έχει και νόημα, καθώς οι τιμές έχουν επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα. Εκεί που θα κριθεί η κυβέρνηση είναι η ικανότητα της να πατάξει τη φοροδιαφυγή και να αυξήσει τα δημόσια έσοδα, ώστε να εκπληρωθούν ταχύτερα οι στόχοι για το πρωτογενές πλεόνασμα, τη μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ την επόμενη χρονιά, αλλά και εξαγγελίες για κοινωνικό μέρισμα προς τους πολίτες από αυτά που… περισσεύουν. Η Ελληνική οικονομία εξακολουθεί να είναι ανθεκτική και αναμένεται να εισέλθει στη νέα χρονιά από θέση ισχύος και όχι με χαρακτηριστικά αδύναμου εταίρου. Προς αυτήν την κατεύθυνση θα βοηθήσουν τόσο ο τουρισμός, όσο και οι εξαγωγές, καθώς αναμένεται να διαμορφώσουν κατά σχεδόν 50% του φετινό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν.
Η προσέλκυση νέων και “ώριμων” κεφαλαίων από το εξωτερικό, θα κριθεί από την αποφασιστικότητα στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων, αλλά και το τελικό αποτέλεσμα. Το μόνο για το οποίο πρέπει να… προσευχόμαστε, είναι να μην ξεφύγει εκ νέου η κατάσταση στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας. Η περαιτέρω εμπλοκή του ΝΑΤΟ στη στήριξη των Ουκρανών, αλλά και οι τεράστιες απώλειες της Ρωσίας στο πεδίο των μαχών, μπορεί να οδηγήσει τον “Τσάρο Βλαντιμίρ” σε… αψυχολόγητες κινήσεις! Ήδη, υπάρχουν εκατέρωθεν αντεγκλήσεις, οι οποίες, προς το παρόν, δεν κινούνται σε κάποιο οριακό σημείο. Σε κάθε περίπτωση, δεν πρέπει να συμβεί κάτι… χειρότερο από αυτό που συμβαίνει μέχρι στιγμής, γιατί θα υπάρξουν προφανείς συνέπειες και μάλιστα πολυεπίπεδες. Οι κοινωνίες προσπαθούν να συνέλθουν από την πανδημία και την ακρίβεια και μια νέα… αναμπουμπούλα, θα ανέτρεπε τα πάντα σε παγκόσμιο επίπεδο, ιδίως στην παρούσα κρίσιμη περίοδο, όπου τα επιτόκια βρίσκονται ψηλά και μπορεί να κινηθούν υψηλότερα…
