Απόρρητες επιστολές που παρέμειναν στα συρτάρια εδώ και δεκαετίες, δημοσιοποιήθηκαν την Τρίτη στη Βρετανία.
Αυτές οι επιστολές αποκαλύπτουν ότι η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ δεν είχε ειδοποιηθεί το 1975 από τους αντιπροσώπους της στην Αυστραλία για την αποπομπή του τότε πρωθυπουργού και έτσι δίνεται απάντηση στους αντιμοναρχικούς που κατηγορούσαν τα Ανάκτορα για ανάμιξη.
Ο τότε γενικός κυβερνήτης σερ Τζον Κερ, ο οποίος ήταν ο αντιπρόσωπος της βρετανικής μοναρχίας στην Αυστραλία, είχε παύσει από τα καθήκοντά του τον Εργατικό πρωθυπουργό Γκαφ Ουίτλαμ, βυθίζοντας τη χώρα σε συνταγματική κρίση.
Τον Μάιο, δικαστήριο είχε διατάξει να δοθούν στη δημοσιότητα περισσότερες από 200 επιστολές που είχαν ανταλλαγεί ανάμεσα στον ιδιαίτερο γραμματέα της βασίλισσας και τον Κερ, ανάμεσα στις οποίες πολλές αφορούσαν την επίμαχη υπόθεση.
Αν και η αλληλογραφία αυτή δείχνει πως η Ελισάβετ Β’ δεν είχε ενημερωθεί για την αποπομπή του πρωθυπουργού, οι επιστολές επιβεβαιώνουν πως ο κυβερνήτης αντήλλασσε επί μήνες επιστολές με τα Ανάκτορα σχετικά με την εξουσία του να παύσει τον πρωθυπουργό.
Οι αντιμοναρχικοί της Αυστραλίας υποστήριζαν για καιρό πως τα Ανάκτορα είχαν διαδραματίσει άμεσο ρόλο στην αποπομπή αυτή. Τα Αυστραλιανά Εθνικά Αρχεία δημοσίευσαν σήμερα περίπου 1.200 σελίδες αλληλογραφίας, τις οποίες συγκέντρωσαν σ’ έναν φάκελο με τον τίτλο «Οι Επιστολές των Ανακτόρων».
Συνολικά τέσσερα χρόνια δικαστικής μάχης για να παραμείνει απόρρητη η αλληλογραφία αυτή στοίχισαν περίπου 2 εκατ. δολάρια Αυστραλίας (1,22 εκατομμύρια ευρώ).
Οι ιστορικοί εξετάζουν τώρα λεπτομερώς την αλληλογραφία αυτή για να καθορίσουν αν η βρετανική κυβέρνηση επιχείρησε να επηρεάσει την πορεία των γεγονότων στην πρώην αποικία της και για να γίνουν γνωστοί οι ρόλοι που μπορεί να είχαν διαδραματίσει η βασίλισσα, ο πρίγκιπας Κάρολος και οι κύριοι βασιλικοί σύμβουλοι.
Ένα από τα αποσπάσματα δείχνει έτσι πως ο Κερ ενημέρωσε τη βασίλισσα για την αποπομπή του Ουίτλαμ λίγο αφού προχώρησε στο μέτρο αυτό στις 11 Νοεμβρίου 1975.
«Οφείλω να πω πως αποφάσισα να λάβω αυτό το μέτρο χωρίς να ενημερώσω γι’ αυτό τα ανάκτορα εκ των προτέρων επειδή, σύμφωνα με το Σύνταγμα, η ευθύνη είναι δική μου και ήμουν της άποψης πως ήταν προτιμότερο για την Αυτής Μεγαλειότητα να μην γνωρίζει εκ των προτέρων, αν και ήταν ασφαλώς καθήκον μου να της το πω αμέσως», έγραψε ο Κερ.
Αυτή η αποπομπή του πρωθυπουργού είχε βάλει τέλος σ’ ένα μακροχρόνιο πολιτικό αδιέξοδο μετά την άρνηση της Γερουσίας, που ελεγχόταν από την αντιπολίτευση, να υιοθετήσει τον κυβερνητικό προϋπολογισμό, κάτι που κατέστησε ευάλωτη τη θέση του Ουίτλαμ.
Ο κυβερνήτης είχε διορίσει τον επικεφαλής της φιλελεύθερης αντιπολίτευσης, τον Μάλκομ Φρέιζερ, στη θέση του προσωρινού πρωθυπουργού, προκαλώντας διαδηλώσεις και κατάσταση γενικής σύγχυσης στην Καμπέρα.
Μερικούς μήνες αργότερα, ο Μάλκομ Φρέιζερ κατήγαγε συντριπτική εκλογική νίκη. Η Αυστραλία είναι ανεξάρτητη από το 1901.
Το 1999, οι μοναρχικοί είχαν κερδίσει ένα δημοψήφισμα με ερώτημα τη μετατροπή της χώρας σε Δημοκρατία.
