Αύριο εισάγεται στην Ολομέλεια για συζήτηση και ψήφιση το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών για την «Κύρωση της Απόφασης (ΕΕ, ΕΥΡΑΤΟΜ) 2020/2053 του Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2020 για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την κατάργηση της απόφασης 2014/335/ ΕΕ, Ευρατόμ και άλλες διατάξεις» καθώς σήμερα ψηφίσθηκε κατά πλειοψηφία και κατά την δεύτερη ανάγνωσή του από την Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.
Υπέρ του σχεδίου νόμου ψήφισαν ΝΔ και ΚΙΝΑΛ, επιφύλαξη να τοποθετηθούν κατά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας κράτησαν ΣΥΡΙΖΑ και Ελληνική Λύση, ενώ ΚΚΕ και ΜέΡΑ25 το καταψήφισαν.
Ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Ζαββός ολοκληρώνοντας την κοινοβουλευτική επεξεργασία του σχεδίου νόμου στην Επιτροπή Οικονομικών τόνισε ότι σήμερα «διορθώνουμε βήμα- βήμα το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία» σε αντίθεση -όπως είπε- με όσα έγιναν το 2015 και τα επόμενα χρόνια που είχαν ως αποτέλεσμα το «βούλιαγμα των τραπεζών». Και αυτό, είπε, μπορούμε και το πράττουμε γιατί η κυβέρνηση κατάφερε η χώρα να γίνει αξιόπιστη σε αγορές και εταίρους.
Αναφερόμενος στις διατάξεις του νομοσχεδίου για το ΤΧΣ, ο υφυπουργός αναγνώρισε πως η κυβέρνηση σπεύδει να φέρει αυτές τις αλλαγές με διαδικασίες υπερ- επειγόντως καθώς «η μεταρρύθμιση του τραπεζικού συστήματος και της ελληνικής οικονομίας, δεν μπορεί να περιμένει, ιδιαίτερα, σε αυτή την περίοδο». Το τραπεζικό σύστημα, υπογράμμισε, πρέπει να «είναι δυνατό, ικανό ώστε να μεταφέρει τους τεράστιους πόρους, που θα έρθουν από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στην ελληνική οικονομία. Αυτό, είναι «το μεγάλο ραντεβού αυτής της περιόδου» προκειμένου «ο λαός να έχει μια καλύτερη μέρα. Είναι ένα ραντεβού που περιμένουμε τέσσερις δεκαετίες».
Ο υφυπουργός Οικονομικών, επανέλαβε πως με το σχέδιο ΗΡΑΚΛΗΣ «καταφέραμε να μειώσουμε σε 32 δισ. τα “ κόκκινα” τραπεζικά δάνεια», σημειώνοντας ότι αυτό δεν το κάνουμε ούτε «για τα μεγάλα μονοπώλια, ούτε για τις μεγάλες τράπεζες» αλλά «για τον Έλληνα πολίτη, τη μικρομεσαία επιχείρηση που πρέπει τελικά να μπορέσουν να δουν τους πόρους να πηγαίνουν και στις χρηματοδοτήσεις σε αυτούς». Με τον ΗΡΑΚΛΗ, τόνισε, «μειώνουμε τα κόκκινα δάνεια και απελευθερώνουμε πόρους για να δοθούν στην πραγματική οικονομία», «ενεργοποιούμε κυριολεκτικά την κτηματαγορά, ώστε να μπορέσει να επανακάμψει» και ενεργοποιούμε την Κεφαλαιαγορά».
Ο κ. Ζαββός, ξεκαθάρισε πως «η κυβέρνηση δεν μπορεί να μείνει εσαεί στον τραπεζικό τομέα». «Δεν μπορεί να παίξει τον τραπεζίτη. Πρέπει με συντεταγμένη και συστηματική πολιτική να υπάρξει έξοδος του κράτους ώστε οι επενδυτές να έρθουν και να βάλουν τα λεφτά τους» είπε και αυτή τη στιγμή είναι «αυτό που σηματοδοτούμε με το παρόν νομοσχέδιο».
Σχετικά με το ερώτημα εάν μια τράπεζα μπορεί να δώσει δάνειο σε κάποιον τρίτο, ο οποίος να συμμετάσχει στην αύξηση κεφαλαίου, ο υφυπουργός ανέφερε ότι όπως είπε και χθες ο εκπρόσωπος της ΤτΕ κατά την ακρόαση φορέων, κάτι τέτοιο απαγορεύεται καθώς είναι μια «άκρως ανησυχητικής διαδικασία» και «προφανώς μια τέτοια συμπεριφορά δεν επιδοκιμάζεται εποπτικώς και θα πρέπει να λάβει μέτρα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, εάν κάτι τέτοιο διαπιστωθεί».
Τέλος, σχετικά με τη ρύθμιση της λεγόμενης ασυλίας στα μέλη του ΤΧΣ σε περιπτώσεις που αφορούν αποφάσεις για τα τραπεζικά ζητήματα, ο κ. Ζαββός ανέφερε πως για τη διατύπωση αυτής της διάταξης στηριχθήκαμε στη σχετική απόφαση του Αρείου Πάγου, βάσει της οποίας λειτουργεί ένας νομικός παραλληλισμός μεταξύ των διατάξεων που αφορούν τα στελέχη των τραπεζών και τα στελέχη του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που ασχολούνται με συναφείς δραστηριότητες.
Εισηγητές κομμάτων
Ο εισηγητής της ΝΔ Κωνσταντίνος Καραγκούνης, σχολιάζοντας τη στάση της «επιφύλαξης» που κράτησε κατά την ψήφιση του νομοσχεδίου στην Επιτροπή το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είπε ότι «είναι δύσκολο να κατανοηθεί» όταν με την Απόφαση που επιτεύχθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «“ ξεκλειδώνουν” για τη χώρα μας 72 δισ. ευρώ». Για το δεύτερο σκέλος του σχεδίου νόμου που αφορά το ΤΧΣ, είπε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φάνηκε να έχει κάποια, πέρα από μια γενική, άποψη για το ποια θα πρέπει να είναι η εξέλιξη του και τι ρόλο μπορεί να έχει μελλοντικά, ενώ υπογράμμισε ότι ακόμα και οι εκπρόσωποι των εργαζομένων κατά βάση δεν διαφωνούν με το νομοσχέδιο.
«Το καθήκον της κυβέρνησης είναι να μην υπάρξει μελλοντική αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου καμίας συστημικής τράπεζας χωρίς τη συμμετοχή του ΤΧΣ, γιατί αυτό θα έχει ως συνέπεια να χάσει μετά βεβαιότητας την αξία της επένδυσής του». Προσέθεσε ότι οι διατάξεις αυτές είναι φυσική εξέλιξη της ρύθμισης που έφερε και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το 2015 περί χαμηλότερης τιμής κτήσης ή διάθεσης, και σημείωσε πως «με τον τρόπο αυτό διασφαλίζονται τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων».
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Νίκος Συρμαλένιος εξήγησε πως η επιφύλαξη που διατηρεί το κόμμα του για τη συζήτηση και ψήφιση του σχεδίου νόμου στην Ολομέλεια, προκύπτει από την σύμπτυξη ουσιαστικά δύο νομοσχεδίων σε ένα. «Άλλο, είναι η Απόφαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για αύξηση των ιδίων πόρων κ.λπ., στο οποίο συμφωνούμε και εντελώς άλλο είναι το δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου που αφορά το ΤΧΣ και καθορίζει τη συζήτηση και τελικά θα καθορίσει και την ψήφο μας σε μεγάλο βαθμό» είπε και σημείωσε: «Η κυβέρνηση δεν μπορεί να βάζει διαρκώς την αντιπολίτευση σε ένα δίλημμα, ούτε μπορεί η αντιπολίτευση να υποτάσσεται σε κοινοβουλευτικούς τακτικισμούς και κόλπα».
Σχετικά με το πρώτο τμήμα του νομοσχεδίου που αφορά τους ίδιους πόρους της ΕΕ, ο κ. Συρμαλένιος ανέφερε πως «προφανώς, είμαστε υπέρ της αύξησης των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά θέλουμε να υπογραμμίσουμε τη διαφορετικότητά μας σε σχέση με την κυρίαρχη πολιτική του νεοφιλελευθερισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση που εκφράζεται μέσω του Συμφώνου Σταθερότητας».
Για τις διατάξεις του ΤΧΣ, ανέφερε πως ο στόχος της κυβέρνησης είναι η εξυπηρέτηση των μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων, όπου το τραπεζικό σύστημα δεν θα υπηρετεί το θεμέλιο της ελληνικής οικονομίας, «που είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που σήμερα δεν μπορούν ούτε απέξω να περάσουν από τα πιστωτικά ιδρύματα». Αυτό -είπε- εξυπηρετείται τόσο με την μη άσκηση του δικαιώματος του ΤΧΣ σε σχέση με τη σύνθεση των διοικήσεων των τραπεζών, όσο και με την επέκταση της ασυλίας και στα στελέχη του Ταμείου, σημειώνοντας πως «ακόμα και όταν υπάρχει βλαπτική επίπτωση απέναντι στο δημόσιο συμφέρον, τα στελέχη αυτά των τραπεζών και του ΤΧΣ μένουν στο απυρόβλητο».
Σε παρέμβασή του ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Ευκλείδης Τσακαλώτος επιφυλάχθηκε να αναφερθεί αύριο στην Ολομέλεια για την εν γένει πορεία του τραπεζικού συστήματος και στους ισχυρισμούς της πλειοψηφίας ότι «όλα πήγαιναν καλά μέχρι το 2015» και μετά λόγω των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ εκτροχιάσθηκαν τα πράγματα, σχολιάζοντας ότι αυτά « είναι μια διαστρέβλωση της ιστορίας».
Σχετικά με τις διατάξεις του δεύτερου τμήματος του νομοσχεδίου για τη δυνατότητα να συμμετέχει το ΤΧΣ στις τραπεζικές ανακεφαλαιοποιήσεις, ο κ. Τσακαλώτος αναρωτήθηκε: «Ποια είναι η στρατηγική της κυβέρνησης; Να μείνει το 60%; Να πάει 30% η συμμετοχή του Ταμείου; Και ποιο είναι το χρονικό διάστημα για να αποφύγουμε ένα fire sales και πώληση των μετοχών σε πολύ χαμηλές τιμές; Τι τις θέλουμε αυτές τις μετοχές; Πώς θα τις χρησιμοποιήσουμε; Πώς θα γίνει η αποεπένδυση;». «Αυτή είναι η ουσιαστική συζήτηση που πρέπει να γίνει με την κυβέρνηση προκειμένου να μπορεί να τοποθετηθεί και η αντιπολίτευση» είπε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, προσθέτοντας ότι «έχουμε ανησυχίες γι’ αυτό το νομοσχέδιο και θέλουμε να γίνει μια συζήτηση γενικά για το ΤΧΣ και τον ρόλο του».
Ο ειδικός αγορητής του ΚΙΝΑΛ Ανδρέας Λοβέρδος παρατήρησε πως ο υπουργός Οικονομικών δεν έφερε ούτε και κατά την δεύτερη ανάγνωση του νομοσχεδίου στην Επιτροπή κάποιες από τις νομοθετικές βελτιώσεις ή προσθήκες που προτίθεται να κάνει, αλλά ούτε και τις τροπολογίες που θα καταθέσει αύριο στην Ολομέλεια ώστε να μπορεί να γίνει μια οποιαδήποτε συζήτηση. «Έτσι, η συνεδρίαση αυτή αναλώνεται σε μια επανάληψη επιχειρημάτων που έχουν ήδη αρθρωθεί. Εμείς, έχουμε δηλώσει πως ψηφίσαμε “ ναι” επί της αρχής του νομοσχεδίου, αρκεί βέβαια να μην υπάρξουν αύριο κάποιες ουσιαστικές αλλαγές σε άρθρα του», είπε ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ.
Ο Ανδρέας Λοβέρδος, για το πρώτο τμήμα του νομοσχεδίου που αφορά την αύξηση των ιδίων πόρων της ΕΕ, ανέφερε πως για το ΚΙΝΑΛ αυτό είναι ένα θέμα αρχής. Για το δεύτερο τμήμα που αφορά το ΤΧΣ σημείωσε πως έχουμε ένα πολύ μεγάλο προβληματισμό σε ό,τι αφορά την ποινική ευθύνη των στελεχών του ΤΧΣ, όμως τάχθηκε υπέρ των υπόλοιπων διατάξεων για την συμμετοχή του Ταμείου στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου των πιστωτικών ιδρυμάτων, καθώς -όπως είπε- αυτά χαιρετίζονται και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Η ειδική εισηγήτρια του ΚΚΕ Διαμάντω Μανωλάκου καταψήφισε το νομοσχέδιο λέγοντας πως αυτό «θα μπορούσε να έχει τίτλο “μπαράζ αναδιαρθρώσεων με φρέσκο πακτωλό στο κεφάλαιο”, αφού πρόκειται για επιτάχυνση αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων, στην πορεία εμβάθυνσης της οικονομικής και νομισματικής ένωσης, σε συνδυασμό με νέο “πακτωλό” στήριξης των επιχειρηματικών ομίλων, που δρομολογούν σε αυτή τη φάση οι θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών, με φόντο την τρέχουσα κρίση, αλλά και τους ισχνούς ρυθμούς ανάκαμψης που αναμένονται για την επόμενη περίοδο».
Αναφορικά με το δεύτερο σκέλος του νομοσχεδίου, η βουλευτής του ΚΚΕ ανέφερε πως έτσι όπως σχεδιάζεται η αποεπένδυση των τραπεζών θα είναι επιζήμια για το ΤΧΣ . Εδικά, τόνισε, στην περίπτωση της Πειραιώς είναι σχεδόν βέβαιο ότι το Ταμείο θα υποστεί ζημιά αλλά η άσκηση ποινικής δίωξης για απιστία δεν θα μπορεί να γίνεται με την διάταξη της ασυλίας στα στελέχη του ΤΧΣ που παρέχει το νομοσχέδιο. Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης με το παρόν νομοσχέδιο, ανέφερε, «είναι να μοιράσει τους πόρους του ΤΧΣ, να προχωρήσει στο νομοθετικό πλαίσιο του Ηρακλή2 για να δημιουργηθεί ένα εύρωστο τραπεζικό σύστημα, πάνω στα συντρίμμια δεκάδων χιλιάδων αυτοαπασχολούμενων». Χτυπάτε, είπε, «ακόμα και τα δικαιώματα των εργαζομένων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, συνολικά του λαού, για να εξασφαλίζουν οι τράπεζες “ζεστό χρήμα” στους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, να ενισχύουν τις μεγάλες επενδύσεις, να επιστρέψουν οι μονοπωλιακοί όμιλοι γρήγορα στην ανάπτυξη των κερδών τους. Γι’ αυτό οι τράπεζες εξυγιαίνουν τους ισολογισμούς τους, για να είναι ανταγωνιστικές και θελκτικές από τις μεγάλες επιχειρήσεις, να εμπνέουν εμπιστοσύνη και σιγουριά στους μεγαλοεπενδυτές για να τονώσουν την ανάπτυξη του κεφαλαίου».
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Βασίλης Βιλιάρδος, υπογράμμισε πως κατά την τριήμερη συζήτηση του νομοσχεδίου δεν έλαβε καμία απάντηση στην ερώτηση που έχει θέσει για το πόσα χρήματα θα μείνουν στην Ελλάδα από τα 19,4 δισεκατομμύρια των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων, αφού -όπως είπε- «θα αυξηθεί το ποσοστό συμμετοχής μας στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Για το δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου που αφορά το ΤΧΣ, ο βουλευτής παρατήρησε πως το Ταμείο συμμετέχει με 26% στην Πειραιώς και σημείωσε: «Ο SSM, ο εποπτικός μηχανισμός των τραπεζών της ευρωζώνης, πρότεινε αύξηση κεφαλαίου 1 δισ. για να μπορέσει η Πειραιώς να ολοκληρώσει τις μελλοντικές τιτλοποιήσεις, μειώνοντας τα κόκκινα δάνεια της κάτω από το 10% έναντι του 48% σήμερα. Με δεδομένο, όμως, ότι θα δημιουργηθούν ακόμη περίπου 3 δισ. δάνεια από την πανδημία, η Πειραιώς θα χρειαστεί μία αύξηση μετοχικού κεφαλαίου από 1,5 έως 2 δισεκατομμύρια ευρώ».
Σχετικά με τη διάταξη περί προστασίας των στελεχών του ΤΧΣ από ποινικές διώξεις, ο κ. Βιλιάρδος είπε πως πλέον «θα απαιτείται έγκληση, δεν θα μπορεί, δηλαδή, ο εισαγγελέας να επέμβει αυτεπάγγελτα» και προσέθεσε: «Εδώ πρόκειται για μία προκλητικά προνομιακή μεταχείριση, που θεωρούμε εντελώς απαράδεκτη» καθώς γενικά «δίνεται η εντύπωση “πλυντηρίου” παλαιών και άλλων μετόχων της τράπεζας, όπως γνωστών ολιγαρχών»
Ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ25 Κρίτων Αρσένης επέκρινε τον υπουργό ότι θέλει την κοινοβουλευτική διαβούλευση αλλά τελικά δεν αλλάζει τίποτα επί της ουσίας του νομοσχεδίου. Χαρακτήρισε «αστείο» το επιχείρημα της πλειοψηφίας ότι η κατάρρευση της αξίας της συμμετοχής του Δημοσίου στις τράπεζες έγινε το 2015 και αναρωτήθηκε «σήμερα που το κράτος έχει πάνω από το 60% των μετοχών της Τράπεζας Πειραιώς γιατί δεν ελέγχει τη διοίκηση της;».
Για τις διατάξεις που αφορούν την προστασία των στελεχών του ΤΧΣ, ο κ. Αρσένης ανέφερε πως «τους δίνετε ασυλία, προφανώς για να μπορεί να ενεργεί ενάντια στο δημόσιο συμφέρον, με ζημία, και να μην μπορεί κανείς να προσφύγει εναντίον τους και έτσι να μπορούν να κάνουν απελευθερωμένοι τη ζημία στο Δημόσιο. Αυτό ουσιαστικά νομοθετείτε εδώ πέρα».
Σχετικά με το πρώτο τμήμα των ιδίων πόρων της ΕΕ, ο βουλευτής του ΜέΡΑ25 επανέλαβε πως «εμείς είπαμε ότι θα υπερψηφίσουμε, θα στηρίξουμε, αλλά αυτό εξαρτάται με το πώς θα είναι το άρθρο στην τελική του μορφή. Εμείς στηρίζουμε, οι πόροι και η χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης να σχετίζονται με το τι κάνει η κάθε χώρα στον τομέα της ανακύκλωσης. Αυτό είναι σωστό». Ωστόσο πρόσθεσε πως αυτό το άρθρο γράφτηκε και υπάρχει ειδικά «για την κυβέρνησή η οποία είναι και η μόνη στην Ευρώπη που ακόμη δεν κάνει ανακύκλωση αλλά αντίθετα ετοιμάζεται να κάνει καύση των απορριμμάτων της».
