Υποτίθεται ότι ήταν μια επιστολή που επεδίωκε να ευαισθητοποιήσει την Κομισιόν για τη βοήθεια που χρειάζεται η Ελλάδα για την αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών.
Ωστόσο, η μαρτυρία του λιθουανού επιτρόπου Βιτένις Αντριουκάιτις από τη Λέσβο εξόργισε την Κομισιόν, με αποτέλεσμα το κλίμα για την Ελλάδα να γίνει ιδιαίτερα βαρύ. Οδήγησε, δε, στις απειλές περί εξόδου από τη Σένγκεν προκειμένου η Αθήνα να συμμορφωθεί στα συμφωνηθέντα της 26ης Οκτωβρίου.
Κατόπιν αυτών, η Ελλάδα συμφώνησε με την Frontex επέκταση των δραστηριοτήτων της ευρωπαϊκής δύναμης στα χερσαία σύνορα με την ΠΓΔΜ, καθώς επίσης υπέβαλε αίτημα για ανάπτυξη της Ομάδας άμεσης Επέμβασης (RABIT) της Frontex στα νησιά του Αιγαίου.
Παράλληλα, η Αθήνα απηύθυνε αίτημα για την ενεργοποίηση των ευρωπαϊκών μηχανισμών που θα βοηθήσουν τη χώρα στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, προκειμένου να λάβει υλική βοήθεια για τους πρόσφυγες (σκηνές, γεννήτριες, είδη πρώτης ανάγκης).
Σύμφωνα με Τα Νέα, στην προσωπική του μαρτυρία ο λιθουανός επίτροπος δηλώνει αποτροπιασμένος, ενώ περιγράφει την Ελλάδα περίπου ως τριτοκοσμική χώρα «Ημουν σε μια ακτή, όταν έφθασε μια μικρή βάρκα, όπου βρίσκονταν γυναίκες και παιδιά, κάποια άρρωστα, κάποια απλώς εξαντλημένα, παγωμένα και αφυδατωμένα. Δεν υπήρχε μέρος για την εξέταση ή την περίθαλψή τους, δεν υπήρχε εξοπλισμός, ούτε προσωπικό υγείας, εκτός από έναν γιατρό μιας ΜΚΟ.
»Κανένα ασθενοφόρο, καμιά κουβέρτα. Μου είπαν ότι τρία μικρά παιδιά που είχαν φθάσει στην ίδια παραλία πέθαναν από υποθερμία μερικές μέρες πριν. Κύριε Πρόεδρε, δεν ήμουν στην Αφρική, ούτε σε κάποια απομακρυσμένη αναπτυσσόμενη χώρα. Τα είδα όλα αυτά εδώ, στην ΕΕ, στο νησί της Λέσβου, στην Ελλάδα. Σοκαρίστηκα, έφριξα…».
Αν και η επιστολή δεν περιείχε κανένα τεκμηριωμένο στοιχείο ή αριθμούς, όπως θα όφειλε ως έγγραφο ευρωπαίου αξιωματούχου, γεγονός που σχολιάστηκε (ένας από τους επιτρόπους σημείωσε ότι «οι επίτροποι δεν είναι σχολιαστές»), δημιούργησε ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα για τη χώρα στο Κολέγιο των Επιτρόπων, όπου και παρουσιάστηκε.
Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας και στη συνεδρίαση της Τετάρτης, στην οποία μάλιστα οι επίτροποι έκαναν επανειλημμένες αναφορές στην επιστολή Αντριουκάιτις, ο πρόεδρος της Κομισιόν χρησιμοποίησε ιδιαίτερα σκληρή γλώσσα για την Ελλάδα υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα «είναι ανίκανη να προστατεύσει τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και αν δεν υπάρξει πρόοδος μέχρι τις 17 Δεκεμβρίου, θα πρέπει να αποβληθεί προσωρινά από τη Σένγκεν».
Βαρύ κλίμα και «μικρή Σένγκεν»
Κοινοτικές και κυβερνητικές πηγές βλέπουν πίσω από τον ορυμαγδό δημοσιευμάτων που στοχοποιούν την Ελλάδα κύκλους οι οποίοι επιθυμούν στον απόηχο των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι να παραδειγματίσουν την Ευρώπη, αποβάλλοντας την Ελλάδα από τη Σένγκεν, σημειώνουν Τα Νέα.
Δεν πρέπει να θεωρείται τυχαία η προ ημερών παρέμβαση του Γερούν Ντεϊσελμπλούμ. Ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών αναφέρθηκε στη «μικρή ζώνη Σένγκεν», κάτι που, όπως υποστήριξε, «δεν το θέλουμε, αλλά μπορεί να αναγκαστούμε να το κάνουμε».
Στην ομάδα χωρών που θέλουν να δουν την Ελλάδα να τιμωρείται με αποβολή από τη Σένγκεν φαίνεται πως ανήκουν κύκλοι της ολλανδικής προεδρίας της Ενωσης (αναλαμβάνει το επόμενο έτος), η Κροατία, η Σλοβακία, η Ουγγαρία και οι περισσότερες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμη και φιλικές χώρες προς την Ελλάδα, όπως η Ιταλία, δεν την στήριξαν στο προχθεσινό Κολέγιο των Επιτρόπων.
Το Βερολίνο δεν βρίσκεται στην ίδια γραμμή. Γερμανικές πηγές μάλιστα διέψευδαν το δημοσίευμα των «Financial Times», στο οποίο οι Γερμανοί εμφανίζονται «οργισμένοι» με την Ελλάδα. Οι ίδιες πηγές έλεγαν ότι όταν το Βερολίνο αναφέρεται στην ανάγκη αποτελεσματικών μηχανισμών ελέγχου ανάμεσα στις χώρες της Σένγκεν και τις εκτός Σένγκεν, είναι για να προστατευθεί η ζώνη από κινήσεις τύπου ανέγερσης φραχτών, όπως έκαναν ανατολικοευρωπαϊκές χώρες.
Η Ανγκελα Μέρκελ φέρεται μάλιστα να προβληματίζεται για τις ανεξέλεγκτες καταστάσεις που μπορεί να ξυπνήσουν τα φοβικά ανακλαστικά και οι φράχτες στα Δυτικά Βαλκάνια και στην Κεντρική Ευρώπη. Οι ανατολικοευρωπαϊκές χώρες ήδη απομακρύνονται με τη συμπεριφορά τους από κεντρικές ευρωπαϊκές επιλογές.
Σε κάθε περίπτωση, η μητέρα των μαχών για την Ελλάδα θα δοθεί σήμερα στο Συμβούλιο των Υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ, το οποίο θα διεξαχθεί στη σκιά της διαρροής του εγγράφου, σύμφωνα με το οποίο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προτείνει στην Κομισιόν να αναστείλει τον Κώδικα Συνόρων της Σένγκεν για «ένα ή περισσότερα εσωτερικά ευρωπαϊκά σύνορα» για διάστημα έως και δύο ετών. Σημειώνεται ότι η Κομισιόν μπορεί να αναστείλει τη Σένγκεν σε εξαιρετικές περιπτώσεις για έξι μήνες.
Διπλωματικές πηγές, που επικαλείται η εφημερίδα, έλεγαν ότι η γενική απειλή για αναστολή της Σένγκεν προφανώς έχει στόχο να απειλήσει μόνο την Ελλάδα. Σημειώνεται πάντως ότι το σχετικό έγγραφο δεν είναι προσχέδιο συμπερασμάτων του σημερινού Συμβουλίου και ότι πρόκειται για την πρόταση του Συμβουλίου στην Επιτροπή.