ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΠΟΛΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Την πρώτη του συνέντευξη στην Ελλάδα παραχώρησε ο Πρέσβης της Μολδαβίας στην Ελλάδα κύριος Valentin Ciumac ΄θέλοντας με τον τρόπο αυτό να επισημάνει τις καλές σχέσεις των δύο χωρών και τις προοπτικές που ανοίγονται μέσα από τη συνεργασία τους.
Η Δημοκρατία της Μολδαβίας έχει ήδη υπογράψει τη Συμφωνία Σύνδεσης με την ΕΕ. Ποια είναι τα οφέλη που αισθάνονται ήδη στη χώρα μετά την υπογραφή του παρόντος εγγράφου;
Θα ήθελα να επισημάνω ευθύς εξαρχής ότι η Δημοκρατία της Μολδαβίας στις 27 Αυγούστου κλείνει τα 25 χρόνια από την ανεξαρτησία της και πρόσφατα συμπληρώθηκαν δύο έτη από την υπογραφή της Συμφωνίας Σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συμφωνία, η οποία υπεγράφη στις 27 Ιουνίου 2014 στις Βρυξέλλες και είναι σε ισχύ από την 1η Ιουλίου 2016, έχει μια πραγματικά ιστορική σημασία για τη χώρα μου, διότι η Μολδαβία έχει ξεκινήσει μια μη αναστρέψιμη πορεία εκσυγχρονισμού, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο. Η συμφωνία αυτή έχει ως στόχο να επιταχύνει την εμβάθυνση των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων με την ΕΕ και να συμβάλει στη σταδιακή ενσωμάτωση της Μολδαβίας στην ΕΕ. Επιπλέον, αυτό το νομικό πλαίσιο είναι ένα ισχυρό μήνυμα ενθάρρυνσης για την εφαρμογή πολλών κρίσιμων μεταρρυθμίσεων σε τομείς που έχουν σημασία για τη Μολδαβία και για τους πολίτες, τομείς όπως η δικαιοσύνη, η ελευθερία και η ασφάλεια, η εμπορική ενσωμάτωση και η ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας, της μεταρρύθμισης των δημόσιων υπηρεσιών, της συμμετοχής των πολιτών, της θεσμικής ανάπτυξης, της πολιτικής για την απασχόληση του εργατικού δυναμικού και της κοινωνικής πολιτικής.
Επί του παρόντος, στο πλαίσιο της Συμφωνίας Σύνδεσης, εφαρμόζουμε το έγγραφο πορείας, πράγμα που σημαίνει την επίτευξη βήμα προς βήμα των δεσμεύσεων που προβλέπονται στη Συμφωνία Σύνδεσης, συμπεριλαμβανομένης και της Συμφωνίας Ελευθέρων Συναλλαγών (ΣΕΣ), απαρέτητης για την πραγματοποίηση της οικονομικής συνεργασίας. Από την άποψη αυτή, ένα σημαντικό στοιχείο της συμφωνίας σύνδεσης είναι η κατάργηση των δασμών επί των εισαγωγών. Αυτό οδηγεί σε φθηνότερα εισαγόμενα προϊόντα, χαμηλότερες τιμές για τα καταναλωτικά προϊόντα, έτσι ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των εγχώριων παραγωγών. Εκτιμώμενο μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα θα είναι, προφανώς μέσω της οικονομικής ανάπτυξης, η σταδιακή αύξηση των εισαγωγών και των εξαγωγών. Με τον τρόπο αυτό η DSFTA δημιουργεί τις αναγκαίες προϋποθέσεις για τη διαφοροποίηση των ξένων εμπορικών και οικονομικών σχέσεων μεταξύ της Μολδαβίας και άλλων χωρών. Η έμφαση δίνεται στην επίτευξη υψηλής ποιότητας των προϊόντων της Μολδαβίας τόσο στην ξένη αγορά όσο και στην εγχώρια αγορά. Η Συμφωνία Σύνδεσης υποχρεώνει τους τοπικούς παραγωγούς να υιοθετήσουν τα ευρωπαϊκά πρότυπα ποιότητας, παρακινώντας τους να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί.
Είναι σημαντικό ότι το Σεπτέμβριο θα αξιολογήσουμε τα επιτεύγματα των δύο πρώτων ετών της εφαρμογής του Έγγραφου πορείας και θέλω να επισημάνω ότι έχουμε ήδη πολλά ορατά αποτελέσματα, όπως η εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με τη νομοθεσία της ΕΕ, η αύξηση των εξαγωγών προς τις χώρες της ΕΕ, ιδίως στα επιτραπέζια σταφύλια και στο καλαμπόκι, τα δαμάσκηνα και τα μήλα. Επίσης, η Μολδαβία καταβάλλει προσπάθειες να συνδεθεί με το δίκτυο ενέργειας της ΕΕ και το πρώτο βήμα είναι η θέση σε λειτουργία του αγωγού Iasi-Ungheni. Ο ιδιωτικός τομέας έχει πρόσβαση σε διάφορα χρηματοδοτικά μέσα και ένα καλό παράδειγμα αυτού είναι η συμμετοχή της Μολδαβίας στο πρόγραμμα «COSME» για την Ανταγωνιστικότητα των Επιχειρήσεων και τις ΜΜΕ , το οποίο παρέχει βοήθεια για την ανάπτυξη και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
Έτσι, τα αποτελέσματα της εφαρμογής της Συμφωνίας Σύνδεσης καταδεικνύουν την αρχή των αλλαγών του συστήματος στη χώρα μας και μας ενθαρρύνουν να συνεχίσουμε την υλοποίηση κρίσιμων μεταρρυθμίσεων, ιδίως σε τομείς όπως η καταπολέμηση της διαφθοράς, η δικαστική μεταρρύθμιση, η μεταρρύθμιση του οικονομικού – χρηματοπιστωτικού τομέα. Φυσικά, η εφαρμογή της Συμφωνίας Σύνδεσης είναι μια μακρά διαδικασία και χρειάζεται χρόνος για να σημειωθεί πρόοδος σε τομείς όπως η τυποποίηση, η ενέργεια, η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, η προστασία του περιβάλλοντος. Σε γενικές γραμμές, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Μολδαβία είναι ενσωματωμένη πολιτικά και οικονομικά στην ΕΕ.
Πώς λειτουργεί η Συμφωνία για την απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας, την οποία η Μολδαβία υπέγραψε πριν από δύο χρόνια με την ΕΕ ;
Πράγματι, από τις 28 του Απριλίου του 2014 η Μολδαβία επωφελείται από την απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ήδη δύο χρόνια οι πολίτες μας ταξιδεύουν χωρίς βίζα στη ζώνη Schengen, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είμαστε πλέον η μόνη χώρα της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης που επωφελείται από το εν λόγω καθεστώς, το οποίο για να το αποκτήσουν οι αρμόδιες αρχές κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες. Βεβαίως τα πλεονεκτήματά του είναι σήμερα πολύ ορατά. Η ελεύθερη κυκλοφορία διευκόλυνε σημαντικά τις επαφές μεταξύ των ανθρώπων, ενίσχυσε τον διαπολιτισμικό διάλογο, αύξησε τις επαφές μεταξύ επιχειρηματιών, δημοσιογράφων, φοιτητών κλπ. Οι πολίτες μας ταξιδεύουν όλο και περισσότερο σε κράτη της ΕΕ, καθώς με την ελεύθερη κυκλοφορία άρχισαν να αντιλαμβάνονται καλύτερα τις ευρωπαϊκές αξίες και να κατανοούν τα οφέλη από την ένταξη στην ΕΕ για την Μολδαβία.
Έτσι, τονίζουμε ότι η απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας λειτουργεί πολύ καλά και από αυτόν επωφελείται ο κάθε πολίτης της χώρας ο οποίος έχει βιομετρικό διαβατήριο. Σύμφωνα με πρόσφατες στατιστικές, κατά τα δύο πρώτα χρόνια επωφελήθηκαν από την απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας περίπου ένα εκατομμύριο πολίτες, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής της Υπερδνειστερίας της Μολδαβίας. Θα μπορούσα να πω ότι η Ελλάδα γνώρισε μια αύξηση του αριθμού των τουριστών, μεταξύ άλλων λόγω των προτιμήσεων των Μολδαβών να κάνουν διακοπές στην χώρα σας.
Πόσο μεγάλη είναι η Μολδαβική κοινότητα στην Ελλάδα; Είναι ενεργοί και ποιες δραστηριότητες ασκούν;
Σε σύγκριση με τη Διασπορά των Ελλήνων, που υπήρχε στη Μολδαβία κατά τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα με ένα συγκεκριμένο αριθμό ατόμων καλά ενσωματωμένων στην κοινωνία μας, οι Μολδαβοί άρχισαν να εγκαθίστανται στην Ελληνική Δημοκρατία πριν από δύο δεκαετίες και σχηματίζουν μια κοινότητα πολύ μεγαλύτερη: πάνω από 9.000 άνθρωποι. Από τις συζητήσεις με τις ελληνικές αρχές συμπεραίνεται ότι η μολδαβική κοινότητα εύκολα ενσωματώθηκε στην ελληνική κοινωνία, αφομοιώνοντας τη γλώσσα και τις παραδόσεις. Εργάζονται κυρίως στον τομέα της γεωργίας και των κοινωνικών υπηρεσιών. Ένας μικρότερος αριθμός Μολδαβών άνοιξαν μικρές επιχειρήσεις. Προηγουμένως, πολλοί άνδρες εργάζονταν στον τομέα των κατασκευών. Δυστυχώς, δεν είναι μεγάλος ο αριθμός των Μολδαβών φοιτητών που σπουδάζουν στην Ελλάδα, ωστόσο, όλο και περισσότεροι ενσωματώνονται προσωρινά στα πανεπιστήμια της Αθήνας στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus. Επίσης έχουν καταχωρηθεί πολλοί μεικτοί γάμοι.
Αυτό που επιδιώκουμε να πραγματοποιούμε σε διπλωματικό επίπεδο είναι η προαγωγή, με την υπογραφή της διμερούς συμφωνίας, της κοινωνικής ασφάλισης, έτσι ώστε κάθε πολίτης της Μολδαβίας που εργάζεται νόμιμα στην Ελλάδα να μπορεί να επωφεληθεί από την σύνταξη αργότερα. Έχουμε αρκετές ενώσεις των Μολδαβών εγκατεστημένες στην Ελλάδα. Αυτές αποτελούν έναν πυρήνα της επικοινωνίας μεταξύ των συμπατριωτών και δραστηριοποιούνται περισσότερο στην Αθήνα. Οι ενώσεις συμβάλλουν στην διατήρηση των παραδόσεων και των εθίμων της χώρας, της ρουμανικής γλώσσας μεταξύ των συμπατριωτών στην Ελλάδα και την ενίσχυση της Διασποράς, κάτι σημαντικό, για την προώθηση της εικόνας της Μολδαβίας. Για το σκοπό αυτό, συμμετέχουν ενεργά σε διάφορες πολιτιστικές δραστηριότητες για την προώθηση της λαϊκής παράδοσης της χώρας τους. Η Μολδαβική-Ελληνική Ένωση φιλίας Αλέξανδρος Υψηλάντης, για παράδειγμα, δημιούργησε μια ομάδα παιδιών και μια ομάδα ενηλίκων και προσπαθεί να συμμετέχει σε οποιαδήποτε πολιτιστική δραστηριότητα οργανώνεται στην Ελλάδα για την προώθηση των εθνικών μειονοτήτων.
Φυσικά, ως Πρέσβης, επικοινωνώ συνεχώς με τους προέδρους και τα ενεργά μέλη των ενώσεων, συνεργαζόμαστε για τις κοινές πολιτιστικές δραστηριότητες, προσπαθώντας να παρεμβαίνουμε για την επίλυση των συγκεκριμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πολίτες μας.
Πιστεύω ότι , με την καθαυτή παρουσία στην Ελλάδα, ο κάθε πολίτης της Μολδαβίας συμμετέχει volens nolens στην προώθηση της εικόνας της χώρας. Θα ήθελα αυτή η εικόνα να είναι όσο πιο όμορφη, αντικατοπτριζόμενη από τη θετική δράση των πολιτών μας, μαζί με τα επιτεύγματα των αρχών του Κισινάου. Είμαι υπερήφανος για το γεγονός ότι, σε αντίθεση με τους πολίτες των άλλων ευρωπαϊκών χωρών, οι Έλληνες πολίτες γνωρίζουν πολλά σχετικά με τη Μολδαβία και τους Μολδαβούς. Εξεπλάγην ευχάριστα από το ότι ένας μεγάλος αριθμός των Ελλήνων πολιτών μιλούν την ρουμανική γλώσσα ή έχουν ταξιδέψει στη Μολδαβία. Ελπίζω ότι η απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας θα συμβάλει περαιτέρω στην διαπολιτισμική ανταλλαγή και την αμοιβαία κατανόηση των παραδόσεων και των εθίμων των χωρών μας.
Η Πρεσβεία της Δημοκρατίας της Μολδαβίας ιδρύθηκε το 2004. Πώς εκτιμάτε την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων όλα αυτά τα χρόνια;
Ακόμη και αν η διπλωματική αποστολή άνοιξε στην Ελλάδα το 2004, οι χώρες μας συμπλήρωσαν φέτος 25 χρόνια διπλωματικών σχέσεων. Φυσικά η παρουσία της Πρεσβείας έχει έναν ειδικό ρόλο στην ενίσχυση των διμερών σχέσεων, στην δημιουργία επαφών μεταξύ των θεσμικών οργάνων και στην ανάπτυξη τομεακής συνεργασίας. Σε αυτά τα χρόνια πραγματοποιήθηκαν αμοιβαίες επισκέψεις υψηλού επιπέδου, υπάρχει γόνιμη συνεργασία μεταξύ διαφόρων θεσμικών οργάνων . Όταν υπάρχουν φιλικές σχέσεις και αμοιβαίος σεβασμός μεταξύ των χωρών μας, προφανώς είναι πολύ πιο εύκολο να εκτελούνται πολλαπλές δραστηριότητες κοινού ενδιαφέροντος. Επιπλέον, η Μολδαβία και η Ελλάδα εποικοδομητικά συνεργάζονται στο πλαίσιο περιφερειακών και διεθνών οργανισμών, όπως του ΟΣΕΠ ή του ΟΗΕ.
Όσον αφορά τη φιλία ανάμεσα στη Μολδαβία και την Ελλάδα, μπορώ να πω ότι έχει βαθιές ιστορικές ρίζες. Η συνεργασία αυτή περιλαμβάνει τις 25 διμερείς συμφωνίες που υπογράφηκαν από την έναρξη των διπλωματικών σχέσεων. Ελπίζουμε, επίσης, να έχουμε το ίδιο Ευρωπαϊκό πεπρωμένο στο άμεσο μέλλον και η Ελλάδα μας βοηθά στις προσπάθειες ευρωπαϊκής ένταξης. Έτσι έχουμε άριστες σχέσεις οι οποίες είναι προσανατολισμένες στο μέλλον. Θα ήθελα να επισημαίνω εδώ το Μνημόνιο το οποίο υπεγράφη την άνοιξη του 2014 στο Κισινάου μεταξύ των Υπουργείων Εξωτερικών των δυο χωρών, προκειμένου να μεταφέρει την τεχνογνωσία και την εμπειρία σχετικά με τα ζητήματα ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης. Το μηνά Μάρτιο του τρέχοντος έτους μια αντιπροσωπεία του ελληνικού ΥΠΕΞ πραγματοποίησε επίσκεψη εργασίας στο Κισινάου, προκειμένου να εντοπίσουν κάποιες ανάγκες της Μολδαβίας στην εφαρμογή της Συμφωνίας Σύνδεσης, στους τομείς στους οποίους οι ελληνικοί θεσμοί θα μπορούσαν να συμβάλουν με βέλτιστες πρακτικές, γνώση και εμπειρία.
Ας μην ξεχνάμε ότι η Ελληνική Δημοκρατία ήταν η πρώτη χώρα των Βαλκανίων η οποία συνδέθηκε με την Ευρωπαϊκή Ένωση, έτσι ώστε η εμπειρία της χώρας σας μπορεί να αξιοποιηθεί από εμάς σε αυτό το στάδιο. Επιπλέον, η άρση βίζας εγκρίθηκε κατά τη διάρκεια της προεδρίας της Ελλάδος στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένα γεγονός το οποίο σηματοδοτήσαμε με ένα πολύ ιδιαίτερο τρόπο στην Αθήνα, με μια μεγάλη αντιπροσωπεία μας αποτελούμενη από επίσημους, δημοσιογράφους, φοιτητές και απλούς πολίτες.
Επί του παρόντος, ένας βασικός στόχος για τις χώρες μας είναι η ανάπτυξη της οικονομικής συνεργασίας. Τόσο η Μολδαβία όσο και η Ελλάδα ανέδειξαν την ύπαρξη ενός τεράστιου χώρου για την ενίσχυση της διμερούς οικονομικής συνεργασίας. Σημαντικό ρόλο στην επίτευξη αυτού του στόχου θα έχει η διοργάνωση της τρίτης συνεδρίασης της διακυβερνητικής επιτροπής Μολδαβίας –Ελλάδος για την οικονομική συνεργασία, η οποία θα λάβει χώρα στην Αθήνα μέχρι το τέλος του έτους. Ελπίζουμε ότι αυτή η κοινή δράση θα αυξήσει τις πιθανότητες ανάπτυξης επιχειρηματικών συνεργασιών.
Έτσι, από την έναρξη των διπλωματικών σχέσεων, η συνεργασία Μολδαβίας –Ελλάδος έχει αναπτυχθεί και εξελιχθεί σημαντικά, αφού πραγματοποιήθηκαν πολλές δραστηριότητες τόσο σε πολιτικό επίπεδο όσο και σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό. Αλλά, κατά τη γνώμη μου, εξίσου σημαντική είναι η επικοινωνία μεταξύ των πολιτών των δύο χωρών, με τις καλύτερες εντυπώσεις και εμπειρίες για την επαγγελματική τους δραστηριότητα και την καθημερινή ζωή. Την ίδια στιγμή, έχω την άποψη ότι είναι αναγκαίο να συμβάλουμε περισσότερο στην προώθηση μιας θετικής εικόνας της χώρας μας στην Ελλάδα. Οι απλοι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν την χώρα, τους ανθρώπους και τον πολιτισμό, όχι μόνο οι επίσημοι. Έτσι, ξεκινώντας από την επιθυμία της Μολδαβίας να έρθει πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, νομίζω ότι θα πρέπει να χρησιμοποιούνται όλες οι ευκαιρίες που θα ενισχύσουν τις γνώσεις των Έλληνων για τη Μολδαβία.
Με την σειρά της, η Ελλάδα είναι μια χώρα που πραγματικά αρέσει σε οποιονδήποτε την επισκέπτεται και θα ήθελα να ενθαρρύνω τους πολίτες της Μολδαβίας να πράττουν το ίδιο και να υιοθετήσουν την αισιοδοξία και την καλή διάθεση των Ελλήνων. Θα χαρούμε να μάθουνε ότι οι Έλληνες πολίτες βρίσκουν χρόνο για να επισκεφτούν τη Μολδαβία, τα κάστρα και τα μοναστήρια της, τα οινοποιεία, τις εκθέσεις, τα φεστιβάλ ή απλώς τα χωριά της.
Ως διπλωματική αποστολή, προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι είναι στο χέρι μας για να προωθήσουμε την υπογραφή διμερών συμφωνιών, τις δραστηριότητες αμοιβαίου συμφέροντος, τη διοργάνωση διμερών επισκέψεων, την προώθηση της οικονομικής και πολιτιστικής συνεργασίας, αλλά η πραγματική ανάπτυξη των σχέσεων γίνεται μέσω της καθημερινής επικοινωνίας, των πολιτών των χωρών μας.
