Ατελείωτο είναι το δράμα των προσφύγων που καθημερινά φτάνουν στα ελληνικά νησιά, στην προσπάθειά τους να εισέλθουν στην Ευρώπη και να σωθούν από τον τόπο τους που έχει μετατραπεί σε εμπόλεμη ζώνη.
Το ταξίδι τους είναι φρικτό, με πολλούς να μην καταφέρνουν να φτάσουν στον προορισμό τους και να πνίγονται στα παγωμένα νερά του Αιγαίου. Όμως, το μαρτύριο για τους συγγενείς τους συνεχίζεται καθώς βιώνουν το θάνατο των οικείων τους με τον πιο σκληρό τρόπο μέσα στα νοσοκομεία όπου μεταφέρονται οι νεκροί τους προκειμένου να διενεργηθούν οι δέουσες διαδικασίες της πιστοποίησης του θανάτου.
O πόλεμος ανακοινώσεων που μαίνεται μεταξύ των Ελλήνων ιατροδικαστών και της διοίκησης του νοσοκομείου Σάμου σχετικά με τη νομιμότητα της ακολουθούμενης διαδικασίας έκδοσης πιστοποιητικών θανάτου για τους νεκρούς πρόσφυγες που «ξεβράζονται» στις ακτές του νησιού, αποτελεί ένα μόνο κομμάτι από τη μελανή εικόνα που σχηματίζεται μέσα κι έξω από τον χώρο του δημόσιου νοσηλευτικού ιδρύματος.
Η αλήθεια που «κρύβεται» μέσα στον νεκροθάλαμο του νοσοκομείου Σάμου είναι τραχιά και οδυνηρή. Σωροί μικρών παιδιών στοιβάζονται στον νεκροθάλαμο του νοσοκομείου όπου και παραμένουν επί μέρες μέχρι να βεβαιωθεί ο θάνατός τους από παιδίατρο ή να δρομολογηθεί η νεκροτομή τους από χειρουργό. Οι εικόνες που έχει στη διάθεσή του το protothema.gr είναι αποκαλυπτικές για ό,τι εκτυλίσσεται και απαιτούν πολύ συγκεκριμένες απαντήσεις από τους αρμόδιους του δημόσιου νοσηλευτικού ιδρύματος για τον τρόπο που αντιλαμβάνονται και διαχειρίζονται αυτό το κρίσιμο ζήτημα, πολύ δε περισσότερο όταν αφορά ανήλικα θύματα της προσφυγιάς.
Οι καταγγελίες των ιατροδικαστών
Η Ελληνική Ιατροδικαστική Εταιρία κατήγγειλε την περασμένη Τρίτη ότι οι γιατροί του νοσοκομείου, κατόπιν των εντολών που δέχονται από τη διοίκηση, εκδίδουν πιστοποιητικά θανάτου με τρόπο απολύτως παράνομο και αυθαίρετο.
Σύμφωνα με τα όσα επικαλούνταν, τα πιστοποιητικά τα υπογράφουν παθολόγοι και παιδίατροι (εφόσον τα θύματα είναι ανήλικα) με την αιτία θανάτου να είναι πανομοιότυπη σε όλα: «πνιγμός στη θάλασσα». Σε περίπτωση, που οι συγγενείς των νεκρών αρνούνται να δεχτούν το πιστοποιητικό, χωρίς να έχει προηγηθεί νεκροτομή, τους δίδουν το σχετικό έντυπο της έγκρισης για νεκροτομή με την υποσημείωση ότι αυτή θα διενεργείται από τους χειρουργούς του νοσοκομείου.
Ωστόσο, βάσει της νομοθεσίας οι σωροί που ανευρίσκονται στη θάλασσα οδηγούνται υποχρεωτικά σε ιατροδικαστική εξέταση, γιατί ο πνιγμός είναι εξ ορισμού ένας βίαιος θάνατος και συνεπώς ένας θάνατος που χρήζει ιατροδικαστικής διερεύνησης.
Η απάντηση του νοσοκομείου
Μετά τις καταγγελίες της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρείας για εξπρές έκδοση πιστοποιητικών θανάτου σε πρόσφυγες από τους γιατρούς του νοσοκομείου Σάμου η διοίκηση υποστήριξε τη νομιμότητα της διαδικασίας επικαλούμενη ότι οι ίδιοι οι πρόσφυγες ζητούν να αποφευχθεί η νεκροτομή, διότι αντίκειται στις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις.
Επιπλέον, η διοίκηση υποστήριξε ότι στη Σάμο δεν υπάρχει ιατροδικαστική υπηρεσία και ως εκ τούτου και οι νεκροψίες – νεκροτομές πραγματοποιούνται από τους χειρουργούς του Νοσοκομείου χωρίς ποτέ να έχει αμφισβητηθεί η επιστημονική η νομική τους αξιοπιστία.
Σύμφωνα με το επιστημονικό όργανο των ιατροδικαστών, η συγκεκριμένη ειδικότητα εντάσσεται στο ΕΣΥ από το 2006 και υπάρχουν αρκετά δημόσια νοσοκομεία με ιατροδικαστές, μόνιμους ή επικουρικούς στο ιατρικό δυναμικό τους. Είναι ενδεικτικό ότι στη Λέσβο και τη Χίο, νησιά που επίσης κατακλύζονται από πρόσφυγες, υπάρχουν ιατροδικαστές.
Στη Σάμο υπήρχε ιατροδικαστής μέχρι και το 2011. Ωστόσο, ακόμη και όταν υπήρχε εξειδικευμένος ιατρός η κατάσταση δεν ήταν ομαλή, καθώς γιατροί της χειρουργικής κλινικής διεκδικούσαν έντονα το μερίδιό τους στις νεκροτομές. Σήμερα στη Σάμο υπηρετεί ένας ιατροδικαστής ως αγροτικός γιατρός στον οποίο θα μπορούσε να απευθυνθεί η διοίκηση του νοσοκομείου για την επίσπευση των σχετικών διαδικασιών.
Η Ελληνική Ιατροδικαστική υπηρεσία επικοινώνησε, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της, με την Ιατροδικαστική Υπηρεσία της Δαμασκού στη Συρία και έθεσε τα δεδομένα που προέκυψαν μετά το δελτίο τύπου του Νοσοκομείου Σάμου.
Οι Σύριοι ιατροδικαστές απάντησαν στους Έλληνες συναδέλφους τους ότι οι θάνατοι –και από πνιγμό- στη Συρία πιστοποιούνται μόνο μετά από ιατροδικαστική διερεύνηση, όπως οι κανόνες της παγκόσμιας ιατρικής επιστήμης ορίζουν, καθώς και ότι οι συγγενείς σε καμία περίπτωση δεν έχουν δικαίωμα να αρνηθούν τη νεκροτομή που υποχρεωτικά διενεργείται από Ιατροδικαστές.