Ανδρέας Βγενόπουλος
Στην οδό Πάρνηθος 10 στην Εκάλη μεταφορείς αμπαλάρουν συνεχώς πράγματα και τα τοποθετούν σε κούτες κάτω από άκρα μυστικότητα. Παρά τη διακριτικότητα που προσπαθούν όλοι να επιδείξουν, οι γείτονες αντιλαμβάνονται τα φορτηγά να πηγαινοέρχονται αναρωτώμενοι τι ακριβώς συμβαίνει.
Η Αρετή (Ρίτα) Σουβατζόγλου, η σύζυγος και εξ απορρήτων συνεργάτιδα τού άλλοτε ισχυρού άνδρα της MIG, Ανδρέα Βγενόπουλου, κινείται πλέον μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου. Η επίσημη εκδοχή είναι ότι ακολουθεί την κόρη της Αλεξάνδρα Βαλετοπούλου -παιδί που απέκτησε από τον πρώτο της γάμο-, η οποία βρίσκεται εκεί για σπουδές Ιατρικής, μια που προοριζόταν για στέλεχος του νοσοκομείου «Υγεία» στο οποίο μέχρι πριν από μερικούς μήνες ηγείτο η μητέρα της. Φίλοι της οικογένειας μιλούν για τον πόλεμο που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στην τελευταία σύζυγο του μεγαλοεπιχειρηματία και τα δύο παιδιά του. Τον 22χρονο Φίλιππο, τον οποίο απέκτησε από τον πρώτο του γάμο με τη Ρουμάνα Στεφανία Αντρέεα και τη 17,5 ετών Μελίνα που απέκτησε από τη σχέση του με τη Βρετανίδα Τζιλ Μπεντ.
Η διαμάχη ξεκίνησε το βράδυ του θανάτου του Ανδρέα Βγενόπουλου. Ενός ομολογουμένως αιφνίδιου και περίεργου θανάτου. Εκείνο το Σάββατο η Μελίνα ήταν φιλοξενούμενη στο σπίτι του πατέρα της. Το νεαρό κορίτσι είχε βγει με φίλους του έξω, όταν συνέβη κάτι περίεργο: ο πατέρας της δεν της είχε τηλεφωνήσει, όπως συνήθιζε να κάνει προκειμένου να της υποδείξει να μην αργήσει να γυρίσει. «Μάλλον βλέπει τηλεόραση και έχει ξεχαστεί», σχολίασε κάποια στιγμή στους φίλους της. Ετσι, αφού επέστρεψε στο σπίτι σχετικά νωρίς, πριν προλάβει να βγάλει τα ρούχα της και πάει για ύπνο έτρεξε να αγκαλιάσει τον Ανδρέα Βγενόπουλο που παρακολουθούσε εκείνη τη στιγμή τηλεόραση έχοντας ένα ipad πλάι του. Τον αγκάλιασε και από τα πρώτα κιόλας δευτερόλεπτα κατάλαβε… Ηταν παγωμένος και δεν αντέδρασε, γράφει το protothema.gr.
Αντιλήφθηκε ότι κάτι δεν πάει καλά… Την κυρίευσε πανικός. Μπήκε φουριόζα στην κρεβατοκάμαρα της Ρίτας Σουβατζόγλου και την ξύπνησε. Λίγα λεπτά αργότερα το σκηνικό αλλάζει άρδην. Η Σουβατζόγλου κλαίει και ωρύεται στην υπερπολυτελή κουζίνα της έπαυλης και η Μελίνα βρίσκεται έξω από το σπίτι. Πάνω στην ταραχή της τηλεφωνά στον πιο κοντινό της άνθρωπο, τον ετεροθαλή αδελφό της Φίλιππο, τον οποίο υπεραγαπά, και τον ενημερώνει για το συμβάν ζητώντας του βοήθεια. Είναι η ώρα που ασθενοφόρα του νοσοκομείου «Υγεία» διαταράσσουν τη γαλήνη της περιοχής, με τους σεκιούριτι να τρέχουν πανικόβλητοι και τα σκυλιά των διπλανών σπιτιών να γαβγίζουν ασταμάτητα. Τα δύο αδέλφια πήραν τον δρόμο για το «Υγεία». Μην έχοντας καμία απολύτως ενημέρωση ελπίζουν ότι όλο αυτό είναι ένα τεράστιο ψέμα, ότι ο πατέρας τους ζει. Στο νοσοκομείο διαπιστώνουν ότι ο εφιάλτης τους είναι αληθινός και ότι ο Ανδρέας Βγενόπουλος έφυγε απρόσμενα από τη ζωή.Κι έτσι το στόρι της διαμάχης μόλις αρχίζει…
Αλλαγμένες κλειδαριές
Μερικές εβδομάδες αργότερα ο πρωτότοκος γιος του Βγενόπουλου, που είχε επιστρέψει πριν από μερικούς μήνες από την Αμερική στην Ελλάδα έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές του στα Ναυτιλιακά για να υπηρετήσει τη θητεία του στον Στρατό, μαζί με την αδελφή του θέλησαν να περάσουν και πάλι από το σπίτι του πατέρα τους. Με τη Ρίτα Σουβατζόγλου άλλωστε είχαν ανέκαθεν μια ιδιαίτερα στενή σχέση. Η τελευταία σύζυγος του Ανδρέα Βγενόπουλου έδειχνε ότι αγαπούσε τα δύο παιδιά του, τα οποία μάλιστα η κόρη της Αλεξάνδρα που είχε αποκτήσει από τον πρώτο της γάμο, θεωρούσε αδέλφια της. Μέχρι τη συγκεκριμένη στιγμή η φαμίλια του άλλοτε πανίσχυρου επιχειρηματία φαινόταν αγαπημένη.
Εκείνο το πρωινό το γραφείο-στρατηγείο του Ανδρέα Βγενόπουλου εντός της οικίας του ήταν κατά έναν περίεργο λόγο κλειδωμένο. Λίγη ώρα αργότερα Φίλιππος και Μελίνα έφευγαν από την έπαυλη του πατέρα τους χωρίς να έχουν πάρει μαζί τους ούτε ένα προσωπικό του αντικείμενο. Το περίεργο είναι ότι ο Ανδρέας Βγενόπουλος διέθετε μια ολόκληρη συλλογή από πανάκριβα συλλεκτικά ρολόγια, η τύχη των οποίων αγνοείται. Τις επόμενες ημέρες ο Φίλιππος, ο οποίος διέθετε κλειδιά της βίλας αφού έμενε εκεί, προσπάθησε να ξαναμπεί στο σπίτι και βρέθηκε προ διπλής εκπλήξεως. Φίλοι του ισχυρίζονται ότι βρήκε τις κλειδαριές αλλαγμένες, με τη Ρίτα Σουβατζόγλου να ρωτάει εκείνον και την αδελφή του: «Τι ψάχνετε; Ο,τι και να ψάχνετε δεν θα βρείτε απολύτως τίποτα. Δεν το ξέρετε; Ο πατέρας σας πέθανε φτωχός αφήνοντας πίσω του μόνο χρέη!».
Λέγεται ότι το σοκ τους ήταν τεράστιο. Ο Φίλιππος έχασε τη γη κάτω από τα πόδια του. Από εκεί που θα διαδεχόταν τον πατέρα του στις επιχειρήσεις βρέθηκε χωρίς μία στην τσέπη. Μπροστά στην απόγνωσή του ζήτησε στέγη σε κάποιο φιλικό σπίτι, στο οποίο μάλιστα φιλοξενείται μέχρι και σήμερα. Οι φίλοι του λένε ότι «είναι εξαιρετικά χαμηλών τόνων, ευγενής και αποφεύγει να σχολιάσει το θέμα. Σαν να μην έχει ξεπεράσει τον χαμό του πατέρα του, δίνει την εικόνα του παιδιού που έχασε το στήριγμά του, τον άνθρωπο που αγαπούσε περισσότερο από καθετί στη ζωή του. Πριν από λίγες ημέρες μάλιστα έκανε τατουάζ στο στήθος του, ακριβώς στο σημείο της καρδιάς, τα λόγια που του είχε γράψει ο Ανδρέας Βγενόπουλος σε παλαιότερο γράμμα του: “Ο,τι και να γίνει, εγώ θα σ’ αγαπώ για πάντα”. Αν το πρώτο σοκ του Φίλιππου ήταν ο χαμός του, το δεύτερο ήταν η ξαφνική αλλαγή συμπεριφοράς της Ρίτας, της γυναίκας που μέχρι πριν από λίγους μήνες αντιμετώπιζε σαν δεύτερη μητέρα του, αλλά και της κόρης της Αλεξάνδρας».
Ο Φίλιππος και η Αλεξάνδρα μάλιστα πριν από λίγες ημέρες αντάλλαξαν σκληρές κουβέντες. «Δεν με είδες ποτέ σαν αδελφό σου. Η οικογένεια υπήρξε εικονικά αγαπημένη όσο ζούσε ο πατέρας μου. Κρίμα, τώρα που πέθανε όλα άλλαξαν. Με κατηγορείς ότι δεν είμαι εντάξει ενώ στην ουσία εσείς δεν είστε καθόλου εντάξει!», φέρεται να της απάντησε στα σκληρά της μηνύματα, στα οποία ήταν φανερό ότι έπαιρνε τη θέση της μητέρας της.
Η Αλεξάνδρα Βαλετοπούλου είχε ξεκαθαρίσει τη θέση της. Ηταν με την πλευρά της μητέρας της, η οποία είχε ήδη λάβει αυστηρή προειδοποίηση με ένα εξώδικο που της απεστάλη πριν από λίγες ημέρες από το δικηγορικό γραφείο του Νίκου Αγαπηνού. Μέσω της εξώδικης διαμαρτυρίας ο 22χρονος Φίλιππος ζητούσε από τη Ρίτα Σουβατζόγλου να ενημερωθεί τόσο για τα περιουσιακά στοιχεία του πατέρα του, όσο και για τα χρέη του προς το Δημόσιο προκειμένου να αξιολογήσει μαζί με τον δικηγόρο του την κατάσταση και να πράξει αναλόγως. Το γεγονός άλλωστε ότι ο Ανδρέας Βγενόπουλος διέθετε το 50% της ναυτιλιακής εταιρείας Bariba, το τιμόνι της οποίας προόριζε για τον γιο του, καθιστά την αξίωσή του άκρως σοβαρή. Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και η κόρη του Μελίνα, η οποία ψάχνει τα περιουσιακά στοιχεία του πατέρα της μέσω του δικηγόρου της.
Σπίτια σε Λονδίνο και Ελβετία
Από τότε που ο Ανδρέας Βγενόπουλος ένιωσε την ανάσα της Ελληνικής Δικαιοσύνης όλο και πιο κοντά του, δίνοντάς του την αίσθηση ότι ο κλοιός γύρω του όσο πάει και στενεύει, περνούσε τον περισσότερο χρόνο του κλεισμένος στο σπίτι του στην Εκάλη. Εντούτοις δεν αποχωρίστηκε ποτέ τις πολυτελείς συνήθειές του: κάπνιζε πανάκριβα πούρα, απολάμβανε τις καλοκαιρινές του διακοπές με το σκάφος του, διέθετε υπηρετικό προσωπικό και η σύζυγός του κυκλοφορούσε με υπερπολυτελή αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού. Η περιουσία του, σύμφωνα με φήμες, περιλαμβάνει offshore και σπίτια σε Αθήνα, Λονδίνο και Ελβετία, ίσως και σε κάποια άλλα μέρη της Γης.
Τα παιδιά του δεν διαθέτουν ακριβή εικόνα της περιουσιακής του κατάστασης. Οταν ο δικηγόρος του Φίλιππου ρωτήθηκε για τις διεκδικήσεις του πελάτη του, εκείνος με μια λιτή ανακοίνωση απάντησε αποκλειστικά στο «ΘΕΜΑ»: Η δικηγορική εταιρεία Ν. Αγαπηνός που εκπροσωπεί τα συμφέροντα του Φίλιππου Βγενόπουλου, υιού του αποβιώσαντος Ανδρέα Βγενόπουλου, δηλώνει: «Ο Φίλιππος Βγενόπουλος έχει αποδεχθεί την κληρονομιά του πατρός του με το ευεργέτημα της απογραφής. Η δικηγορική εταιρεία προβαίνει στην απογραφή του ενεργητικού και παθητικού της κληρονομιαίας περιουσίας στην ημεδαπή και αλλοδαπή. Οταν η διαδικασία αυτή περατωθεί κατά νόμον, θα αποφασισθούν περαιτέρω ενέργειες αστικής και ποινικής φύσεως».
Ανθρωποι του επιχειρηματικού χώρου οι οποίοι διατηρούσαν φιλικές σχέσεις με τον Ανδρέα Βγενόπουλο ισχυρίζονται ότι ο άλλοτε κραταιός επιχειρηματίας διαθέτει πάμπολλους λογαριασμούς και χαρτοφυλάκια μετοχών σε εταιρείες του εξωτερικού τα οποία γνωρίζουν ελάχιστοι. Για τα παιδιά δε, η ανακάλυψη αυτή καθίσταται δύσκολη, θέλει μακροχρόνια έρευνα και μοιάζει με το κυνήγι του χαμένου θησαυρού. Ενα κυνήγι που ο δρόμος του φαίνεται να είναι στρωμένος με αγκάθια, ήτοι πολλές δυσκολίες, αψιμαχίες, ανταλλαγές δικογράφων και σκληρή δικαστική διαμάχη.
Το love story στα γραφεία της ΜΙG
Oταν ο πανίσχυρος επιχειρηματίας γνώρισε τη Ρίτα Σουβατζόγλου είχε ήδη κάνει έναν γάμο με τη Ρουμάνα Στεφανία Αντρέεα. Από αυτόν τον γάμο, ο οποίος κράτησε μόνο λίγα χρόνια, ο Ανδρέας Βγενόπουλος απέκτησε τον μοναδικό του γιο Φίλιππο. Η επόμενη σοβαρή σχέση της ζωής του ήταν με τη Βρετανίδα Τζιλ Μπεντ, με την οποία μπορεί να μην παντρεύτηκε, απέκτησε όμως μαζί της μια κόρη, τη Μελίνα, την οποία και αναγνώρισε. Σήμερα η Μελίνα Βγενοπούλου είναι 17,5 ετών, τελείωσε το σχολείο και ετοιμάζεται για σπουδές.
Με τη Ρίτα Σουβατζόγλου γνωρίστηκαν στα γραφεία της νεοσύστατης Marfin. Φήμες λένε ότι εκείνη την εποχή η Ρίτα εκτελούσε χρέη γραμματέως του. Η εμπιστοσύνη που έδειξε από την πρώτη στιγμή στο πρόσωπό της ήταν τεράστια και όλοι είχαν να το λένε. Εκείνη ήταν χωρισμένη με ένα παιδί, την Αλεξάνδρα Βαλετοπούλου, 18 ετών σήμερα, φοιτήτρια της Ιατρικής στο Λονδίνο. Ο έρωτάς τους ήταν κεραυνοβόλος γι’ αυτό και ακολούθησε γάμος σε παρεκκλήσι με μοναδικούς καλεσμένους τους κουμπάρους και τα παιδιά τους.
Η ανακοίνωση του γάμου τους έγινε στο πλαίσιο δεξίωσης που παρέθεσε το ζευγάρι σε κεντρικό ξενοδοχείο του Συντάγματος. Ζούσαν κρατώντας εξαιρετικά χαμηλούς τόνους, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, δίνοντας σπάνια το «παρών» σε κοσμικές εκδηλώσεις. Ο Ανδρέας Βγενόπουλος αγαπούσε ιδιαίτερα τα δυο παιδιά του, τα οποία είχε συνήθως μαζί του τόσο τα Σαββατοκύριακα, όσο και σε διακοπές του στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Φρόντισε μάλιστα ώστε την Αλεξάνδρα, την κόρη δηλαδή της συντρόφου του Ρίτας, τα δύο παιδιά του να την αισθάνονται αδελφή τους, αφού και τα τρία έχουν κοντινές ηλικίες.
Πού βρίσκονται «παρκαρισμένα» τα εκατομμύρια
Τα αναπάντητα ερωτήματα για το πραγματικό ύψος της περιουσίας που άφησε πίσω του ο Ανδρέας Βγενόπουλος
Εριξε πίσω το σώμα του στην αναπαυτική πολυθρόνα και άφησε τα δακτυλίδια του καπνού από μια γερή ρουφηξιά στο πούρο του να απλωθούν στο γραφείο του όσο πιο μακριά μπορούσαν.
Σαν μια χειρονομία ή, πιο απλά, το αντίτιμο της ικανοποίησης από μια απάντηση που είχε δώσει ο ίδιος στον συνομιλητή που καθόταν στην άλλη πλευρά του γραφείου.
«Εχω τόσα κι άλλα τόσα παρκαρισμένα καλά», είπε και το ακριβές ποσό των εκατομμυρίων μπλέχτηκε με τα δακτυλίδια του καπνού σαν μια πρώιμη δοκιμαστική αναμέτρηση με τους αστικούς μύθους που θα άρχιζαν την επομένη της εκδημίας του να κάνουν βόλτα στα δημοσιογραφικά γραφεία, στα στέκια των μάνατζερ και των επιχειρηματιών στα βόρεια προάστια και τις συνάξεις των κοσμικών.
«Πόσα άφησε πίσω του ο μακαρίτης;», «ποιος ξέρει πού βρίσκονται…», «θα βρεθούν τα ίχνη τους;». Τόσα και άλλα τόσα τα ερωτήματα για την περιουσία του Ανδρέα Βγενόπουλου, την περιουσία πέραν των εμφανών συμμετοχών του μέσα από εισηγμένες και μη εταιρείες κυρίως στην Ελλάδα. Το ενδιαφέρον, δίχως άλλο, αφορά περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να μεταφερθούν εύκολα από τόπο σε τόπο, ένα πράγμα σαν τα… μετρητά όπου Γης. Και το ενδιαφέρον συγκεντρώνεται πλέον στα πιο κοντινά του πρόσωπα, τον νεαρό γιο του (από τον πρώτο γάμο του), αλλά και τη δεύτερη σύζυγό του. Ενα ενδιαφέρον που θα περάσει -αν δεν έχει ήδη γίνει αυτό- στα χέρια των νομικών συμβούλων και παραστατών των δύο κεντρικών προσώπων: του Φίλιππου Βγενόπουλου και της Ρίτας Σουβατζόγλου. Βεβαίως, δεδομένων των συνθηκών (ανοιχτές δικαστικές υποθέσεις στην Κύπρο και στην Ελλάδα και με δεσμευμένους τους προσωπικούς λογαριασμούς), όλοι οι ενδιαφερόμενοι είναι προσεκτικοί προκειμένου να μη δημιουργήσουν με τις πράξεις τους μια κερκόπορτα από την οποία θα μπει γρήγορα στο παιχνίδι το ίδιο το Δημόσιο που καιροφυλακτεί.
Πάντως, ανεξαρτήτως της εξέλιξης που θα έχουμε στην υπόθεση της διεκδίκησης για τον ορισμό των καταλοίπων του Βγενόπουλου αλλά και τη σύνθεσή του, το μόνο σίγουρο είναι ότι τα μυστικά θα παραμείνουν καλά κρυμμένα και ο όποιος συμβιβασμός ανάμεσα στα ενδιαφερόμενα μέρη θα αποτελέσει το σκοτεινό κουτί του αστικού μύθου που με τα χρόνια θα περάσει στη συλλογική μνήμη.
Τα δημόσια υπάρχοντα του Ανδρέα Βγενόπουλου πάνω-κάτω ήταν γνωστά: στην αρχή το μεγάλο και δυνατό δικηγορικό γραφείο του, στη συνέχεια η επενδυτική Marfin αλλά και η τράπεζα με το ίδιο όνομα. Μετά ήρθαν τα μεγαλεία των μεγάλων συγχωνεύσεων με τις τράπεζες και τις βιομηχανίες, τις ακτοπλοϊκές κ.λπ. Στην ίδια κατεύθυνση, η κίνηση (το μπάσιμο) για τον ΟΤΕ. Προσωπικά μερίδια, κέρδη και υπεραξίες. Τα πράγματα μπορεί να άλλαξαν, αλλά δεν είναι καθόλου λίγοι εκείνοι που επιμένουν ότι «τίποτα δεν πάει χαμένο».
Ο «Ρομπέν των μικρομετόχων» με ορμητήριο τις Παρθένες Νήσους και τη θριαμβευτική είσοδο στα Ιεροσόλυμα (μετά την πρωτοβουλία του για τα μετοχικά της εταιρείας Παυλίδης) κατάφερνε να μένει στον αφρό παρά τις δυσκολίες και τα χτυπήματα που δεχόταν.
Η πρώτη μαγιά του ήταν οι εταιρείες επενδύσεων, ένα όχημα που του έδωσε τη λαϊκή δημοσιότητα τα χρόνια της Σοφοκλέους. Στη συνέχεια ήρθε η σειρά του Comm Group (μια φιλόδοξη πρωτοβουλία στον χώρο της διαφήμισης και της επικοινωνίας) και αμέσως μετά η Piraeus Prime Bank, η πρώην Ελληνογαλλική Τράπεζα Διεθνούς Εμπορίου και Ναυτιλίας. Το πέρασμα από τη μία ιδιοκτησία στην άλλη θα γίνει το 2001. Στη συνέχεια ακολουθεί η μετονομασία της σε Marfin Βank. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 2005, ο Βγενόπουλος βάζει για τα καλά πόδι στην Τράπεζα Εγνατία αποκτώντας αρχικά το 10% του μετοχικού της κεφαλαίου, το οποίο έναν χρόνο αργότερα θα φτάσει σε 44,95%.
Ο Βγενόπουλος έχει πια στο χαρτοφυλάκιο των συμμετοχών του και μια εμπορική τράπεζα. Τότε, πάνω-κάτω, αρχίζουν και οι απανωτές συμμετοχές αλλά και οι μεγάλες συγκρούσεις με τον Μιχάλη Σάλλα, με την οικογένεια Βαρδινογιάννη για τον Παναθηναϊκό, με τον Δημήτρη Δασκαλόπουλο, με το σύνολο του πολιτικού κόσμου στην Κύπρο, με τους πολιτικούς ηγέτες και ηγετικά στελέχη παρατάξεων στην Ελλάδα (Γιώργος Παπανδρέου, Αλέξης Τσίπρας, Ντόρα Μπακογιάννη).
Διαβάζοντας τα ρεπορτάζ της εποχής καταγράφω τις μεγάλες κινήσεις: το 2006 ήταν η χρονιά που εισήλθε στον χώρο της υγείας αποκτώντας το 49% του θεραπευτηρίου «Υγεία» και εξαγοράζοντας το «Μητέρα» και το «Λητώ», ενώ αποκτά παρουσία και στην Κύπρο μέσω της Λαϊκής Τράπεζας.
Την επόμενη χρονιά προχώρησε στην τριπλή συγχώνευση των τραπεζών Marfin, Εγνατία, Λαϊκή, που σήμερα βρίσκονται στα σπλάχνα του Ομίλου της Πειραιώς. Την ίδια εποχή επιτυγχάνεται ο έλεγχος της ενοποιημένης τότε Vivartia των Δασκαλόπουλου και Θεοδωρόπουλου, που είχε κάτω από την ομπρέλα της επιχειρήσεις όπως η Δέλτα, η Chipita, η Goody’s, η Everest, η Μπαρμπα-Στάθης. Ακολούθησε την ίδια χρονιά η απόκτηση της πλειοψηφίας των μετοχών του «Χίλτον», Κύπρου και της Attica Group (Blue Star Ferries, Superfast Ferries).
Το 2008 και ενώ είχαν φανεί τα πρώτα σημάδια της ύφεσης, ο όμιλος που είχε δημιουργήσει, η ΜΙG, πραγματοποιεί τεράστια για τις συνθήκες της εποχής αύξηση μετοχικού κεφαλαίου 5 δισ. ευρώ με την είσοδο των αραβικών κεφαλαίων της Dubai Finance. Στις αρχές της ίδιας χρονιάς, μετά τη βαριά ήττα του Παναθηναϊκού από τον Ολυμπιακό στο «Καραϊσκάκη» με 4-0, στις 17 Ιανουαρίου, ο Ανδρέας Βγενόπουλος ανακοινώνει την ίδρυση της Παναθηναϊκής Ενωτικής Κίνησης, η οποία έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή του «τριφυλλιού» τα επόμενα χρόνια.
Το 2009 με μια κίνηση-έκπληξη αποκτά την Ολυμπιακή Αεροπορία και σε μια συγκέντρωση στο αεροδρόμιο, που αρκετοί τη χαρακτήρισαν προεκλογική, ρίχνει τα βέλη του στην Aegean, λέγοντας ότι το «πάρτυ στις αερομεταφορές τελείωσε». Λίγα χρόνια αργότερα αναγκάζεται να πουλήσει τελικά στον βασικό ανταγωνιστή του. Ακολούθησε η απόκτηση του 16% των μετοχών του ΟΤΕ που θα πουλήσει στην Deutche Telekom.
Αλλά ας γυρίσουμε για λίγο στον όμιλο της MIG. Ο τελευταίος προέρχεται από τη Marfin ΑΕΠΕΥ, εταιρεία παροχής επενδυτικών υπηρεσιών που ιδρύθηκε το 1998. Η εταιρεία αυτή, υπό την ηγεσία του Ανδρέα Βγενόπουλου, ανέπτυξε μια στρατηγική που επικεντρώθηκε στην αναδιάρθρωση και συγχώνευση του ελληνικού τραπεζικού κλάδου.
[irp posts=”118293″ name=”Άδειασαν κατά 4 δισ. ευρώ τα ταμεία των τραπεζών μέσα στο 2017″]
Ξεκινώντας το 2001, η εταιρεία προχώρησε σε διαδοχικές επενδύσεις και εξαγορές που περιλάμβαναν ελληνικά και κυπριακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Αυτή η επενδυτική στρατηγική κορυφώθηκε τον Δεκέμβριο του 2006 με τη δημιουργία της Marfin Popular Bank (MPB) ως ενός από τους μεγαλύτερους τραπεζικούς ομίλους στην Ελλάδα και την Κύπρο μετά την εξαγορά από τον όμιλο της Λαϊκής ποσοστού 97% της MIG και τη μετέπειτα αφομοίωση των τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων της MIG σε επιχειρησιακό επίπεδο.
Στις 4 Μαΐου 2007 η MIG προέβη στην πώληση των κύριων τραπεζικών περιουσιακών της στοιχείων στη MPB, γεγονός το οποίο οδήγησε στον λειτουργικό διαχωρισμό της από αυτή, ενώ η συγκεκριμένη συναλλαγή σηματοδοτεί και το τέλος της διαδικασίας αναδιάρθρωσης της MPB. Στις 12 Ιουλίου 2007 η MIG ολοκλήρωσε επιτυχώς αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με καταβολή μετρητών ύψους 5,19 δισ. ευρώ με την έκδοση 774.660.278 κοινών μετοχών προκειμένου να χρηματοδοτήσει σχεδιαζόμενες εξαγορές σε επιλεγμένες χώρες.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία (Αύγουστος 2016), μεγαλύτερος μέτοχος στη MIG, το δημιούργημα του Ανδρέα Βγενόπουλου, είναι η Τράπεζα Πειραιώς με 31,2% των μετοχών και δεύτερος το Dubai Group με 14,2% και τη διασπορά στο ευρύ επενδυτικό κοινό να ξεπερνά το 34% των μετοχών.
Με άλλα λόγια, οι εμβληματικές συμμετοχές δεν υπάρχουν πλέον -οι τράπεζες του ομίλου (η περίφημη τριπλή συγχώνευση) είναι στα σπλάχνα της Πειραιώς, όπως και η MIG. Η τελευταία θα ακολουθήσει, δίχως άλλο, τις επιλογές της νέας διοίκησης της τράπεζας. Τι απομένει, λοιπόν, από την περιουσία του Ανδρέα Βγενόπουλου; Σε κάθε περίπτωση από συμμετοχές όχι σπουδαία πράγματα. Τουλάχιστον στην Ελλάδα. Τα υπόλοιπα θα τα βρουν οι δικηγόροι και οι εξειδικευμένοι σύμβουλοι.
Ο Ανδρέας Βγενόπουλος με τη σύζυγό του Ρίτα Σουβατζόγλου. Μετά τον θάνατό του οι νομικοί σύμβουλοι θα κληθούν να δώσουν τη μάχη διεκδίκησης της περιουσίας του για λογαριασμό των κληρονόμων
Κληρονομούν και πρόστιμα 185 εκατ. €!
Μπλεγμένοι σε ένα κουβάρι είναι οι νόμιμοι κληρονόμοι του Ανδρέα Βγενόπουλου (η δεύτερη σύζυγός του Ρίτα Σουβατζόγλου, ο γιος του Φίλιππος από τον πρώτο του γάμο και η κόρη του Μελίνα από τη σχέση του με τη Βρετανίδα Τζιλ Μπεντ) καθώς, αν τελικά αποδεχθούν την κληρονομιά, θα κληθούν να πληρώσουν στο Ελληνικό Δημόσιο πρόστιμο ύψους 185 εκατ. ευρώ, ποσό που έχει καταλογιστεί στον εκλιπόντα για φοροδιαφυγή από αδήλωτες καταθέσεις που είχαν εντοπιστεί στους τραπεζικούς λογαριασμούς του. Σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις, λοιπόν, η Οικονομική Εισαγγελία αναζητά τους κληρονόμους του για να τους επιδώσει τα φύλλα ελέγχου με το τελικό συνολικό ποσό των φόρων που του καταλογίστηκαν, το οποίο με τις προσαυξήσεις ξεπερνά τα 185 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με αυτά, οι ελεγκτικές αρχές δεν πείστηκαν από τις εξηγήσεις που είχε δώσει ο Ανδρέας Βγενόπουλος για τα εκατομμύρια ευρώ που βρέθηκαν στους λογαριασμούς του και δεν απέδειξε ότι προέρχονται από νόμιμες πηγές, αν και ο ίδιος τότε είχε ισχυριστεί ότι τα ποσά που φαίνονταν ήταν η πρόσθεση της κίνησης των λογαριασμών του και όχι οι καταθέσεις του.
Ο επικεφαλής της Οικονομικής Εισαγγελίας, Παναγιώτης Αθανασίου, αμέσως μόλις παρέλαβε το σχετικό έγγραφο από το ΚΕΦΟΜΕΠ, με κατεπείγουσα παραγγελία του προς το Ειρηνοδικείο Αθήνας ζήτησε να του κοινοποιηθεί:
■ Αντίγραφο δημοσιευθείσας διαθήκης του Ανδρέα Βγενόπουλου ή τυχόν πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης.
■ Τυχόν αντίγραφο δήλωσης αποποίησης κληρονομιάς ή πιστοποιητικό περί μη κατάθεσης δήλωσης αποποίησης κληρονομιάς.
Από την αντιπαραβολή είχε εντοπιστεί αδικαιολόγητο χρηματικό ποσό που ξεπερνούσε τα 100 εκατ. ευρώ .
Παράλληλα το ΚΕΦΟΜΕΠ είχε δεσμεύσει τους τραπεζικούς λογαριασμούς και τις θυρίδες του μέχρι του ποσού των 200 εκατ. ευρώ.
Τότε ο Ανδρέας Βγενόπουλος είχε υποστηρίξει ότι τα χρήματα προέρχονταν από την πώληση μετοχών του σε αραβικό fund, χωρίς όμως πάλι να μπορέσει να δικαιολογήσει το σχεδόν μεγαλύτερο μέρος του ποσού.
H επόμενη μέρα της ΜΙG
Προ κρίσιμων αποφάσεων για το μέλλον της ΜΙG βρίσκεται η Τράπεζα Πειραιώς, ανοίγοντας τον δρόμο για ανακατατάξεις σε μια περίοδο όπου ο μεγαλύτερος επιχειρηματικός όμιλος της χώρας αναζητεί το στίγμα της επόμενης ημέρας. Η απώλεια του εμπνευστή και δημιουργού του ομίλου Ανδρέα Βγενόπουλου έχει οδηγήσει τη MIG σε σταυροδρόμι αποφάσεων, όπου την κατεύθυνση θα δώσει η Τράπεζα Πειραιώς με τις αποφάσεις της, οι οποίες είναι πιθανόν να εκδηλωθούν το αμέσως προσεχές διάστημα αιφνιδιάζοντας την αγορά.
Το management της MIG υπό τον νέο πρόεδρο του ομίλου Σταύρο Λεκκάκο και τον διευθύνοντα σύμβουλο Θανάση Παπανικολάου έχει δρομολογήσει κινήσεις που μεταβάλλουν ισορροπίες, καθώς βρίσκονται σε αγαστή και αρμονική συνεργασία με την Τράπεζα Πειραιώς. Η ΜΙG δεν είναι ένας συνηθισμένος επιχειρηματικός όμιλος, καθώς τόσο λόγω μεγέθους όσο και λόγω παρουσίας σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας πρέπει να αντιμετωπιστεί με σοβαρότητα και υπευθυνότητα από όλες στις εμπλεκόμενες πλευρές. Στον κλάδο τροφίμων ελέγχει τις ΔΕΛΤΑ, Μπάρμπα Στάθης, Χρυσή Ζύμη, Gοοdy’s, Everest, La Pasteria κ.ά. Ελέγχει ακόμη το Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ, τα μαιευτήρια Μητέρα και Λητώ, στις μεταφορές την Blue Star Ferries και τη Super Fast Ferries, στην πληροφορική τη SingularLogic, ενώ έχει αρκετές άλλες εταιρείες και συμμετοχές. Τα συμφέροντα της MIG δεν επηρεάζουν άμεσα μόνο τους χιλιάδες εργαζoμένους στον ομίλο, καθώς χιλιάδες στρέμματα γης καλλιεργούνται για την παραγωγή της Μπάρμπα Στάθης, 2.500 κτηνοτρόφοι πωλούν το γάλα τους στη ΔΕΛΤΑ κ.ά.
Το κλειδί των εξελίξεων για την επόμενη μέρα της ΜΙG κρατά σήμερα η διοίκηση Χαντζηνικολάου – Μεγάλου της Τράπεζας Πειραιώς, η οποία είναι ο βασικός μέτοχος της MIG καθώς κατέχει ποσοστό 31,2% του μετοχικού της κεφαλαίου. To ποσοστό αυτό αποκτήθηκε σε δύο διαφορετικές φάσεις. Η πρώτη ήταν το 2014, όταν η MIG συνήψε δύο ομολογιακά δάνεια ύψους 115 εκατ. και 150 εκατ. Η Πειραιώς δεσμεύτηκε με τη συμφωνία να προβεί σε μετατροπή μέρους των ομολογιών σε μετοχές για ποσό 90 εκατ. ευρώ τουλάχιστον, που αντιστοιχεί σε 17,7% του μετοχικού κεφαλαίου της MIG. Η δεύτερη φάση ήταν τον Ιούλιο του 2016, όταν η Πειραιώς μονομερώς απέκτησε την κυριότητα μετοχών της MIG, τις οποίες είχε ενεχυριάσει το fund ΙRF. Ετσι η τράπεζα βρέθηκε να ελέγχει συνολικά το 31% της MIG.
Η ενεχυρίαση των μετοχών με τα δύο ομολογιακά δεν μετέβαλε το ιδιοκτησιακό καθεστώς του επιχειρηματικού ομίλου, καθώς τα δικαιώματα ψήφου παρέμειναν στον έλεγχο της MIG. Μόνο αν ανακύψουν προβλήματα με τα ομολογιακά δάνεια, θα υπάρξει ζήτημα για τα δικαιώματα ψήφου- και συνεπώς ο έλεγχος των εταιρειών θα περάσει στην τράπεζα. Να σημειωθεί ότι όλα τα δάνεια της MIG είναι εξυπηρετούμενα.
Ωστόσο, με τη συγκεκριμένη συμφωνία για τα δύο ομολογιακά το 9,38% της Attica Α.Ε. Συμμετοχών ενεχυριάστηκε στη Eurobank και το 38,79% στην Τράπεζα Πειραιώς. Επίσης, το 70,38% της ΥΓΕΙΑ Α.Ε. πέρασε ως ενέχυρο, κατά 39,84%, στη Eurobank και κατά 30,54% στην Πειραιώς. Οσον αφορά τη Vivartia Συμμετοχών Α.Ε., ενεχυριάστηκε το 92,08% της εταιρείας – συγκεκριμένα κατά 52,12% στη Eurobank και κατά 39,96% στην Τράπεζα Πειραιώς. Η τελευταία στο πλαίσιο της συγκεκριμένης συμφωνίας και καθώς ελέγχει το 31% του μετοχικού κεφαλαίου διόρισε τέσσερα μέλη στο διοικητικό συμβούλιο της ΜΙG.
H Εurobank όμως αποσύρθηκε από το ομολογιακό δάνειο της ΜIG, καθώς τον Δεκέμβριο του 2016 το πούλησε στο fund Fortress. Η πώληση, που είχε ξεκινήσει περίπου έναν χρόνο νωρίτερα, συνάντησε την αντίδραση της Τράπεζας Πειραιώς, η οποία δεν επιθυμούσε απεμπλοκή της Eurobank από το σχήμα που έκανε τις χορηγήσεις.
Τελικά, μετά από διαγωνιστική διαδικασία η Eurobank προχώρησε στη μεταβίβαση του ομολογιακού δανείου της MIG, ύψους 150 εκατ. ευρώ, σε επενδυτικά κεφάλαια που διαχειρίζεται το Fortress Investment Group. Στον σχετικό διαγωνισμό που είχε διοργανώσει η Morgan Stanley φέρεται να είχαν συμμετάσχει άλλα τρία funds, αλλά το Fortress πλειοδότησε και η μεταβίβαση έγινε κοντά στην ονομαστική τιμή που είχε εκδοθεί το ομολογιακό δάνειο. Η Eurobank από την πλευρά της ήταν κερδισμένη, καθώς απομόχλευσε το δανειακό της χαρτοφυλάκιο χωρίς να γράψει ζημίες.
Από την άλλη, το Fortress έκανε ένα επιτυχημένο deal που διασφαλίζει καλή απόδοση στα κεφάλαιά της. Πλειοδότησε στη διαγωνιστική διαδικασία επειδή είχε κάνει στο παρελθόν ένα ανάλογο deal ύψους 100 εκατ. ευρώ με τη MIG και είχε λάβει ήδη ως ενέχυρο το 50% της Attica Α.Ε. Συμμετοχών. Με την αγορά και του ομολογιακού των 150 εκατ. από τη Eurobank, το Fortress συνολικά βρέθηκε να έχει ως ενέχυρο το 59,38% της Attica , το 39,84% του ΥΓΕΙΑ και το 52,12% της Vivartia Συμμετοχών Α.Ε., με τα δικαιώματα ψήφου να παραμένουν στη MIG.
Mε αυτές τις δύο συμφωνίες το Fortress έγινε ο… τρίτος άνθρωπος στον γάμο της Τράπεζας Πειραιώς με τη MIG.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Πειραιώς εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να αποπληρώσει το δάνειο των 100 εκατ. της Fortress ώστε να καταστεί ο κύριος που θα ορίσει το μέλλον του επιχειρηματικού ομίλου. Οι ίδιες πληροφορίες θέλουν την τράπεζα να εξετάζει το timing της κίνησης, χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο η αποπληρωμή να γίνει μέσα στις επόμενες 3-4 εβδομάδες. Υπάρχει ωστόσο σειρά νομικών θεμάτων που πρέπει να αντιμετωπιστούν, καθώς η Πειραιώς έχοντας ήδη το 31% της MIG δεν μπορεί να αυξήσει περαιτέρω τη συμμετοχή της επειδή θα πρέπει να υποβάλει δημόσια πρόταση. Επιπλέον, δύσκολα ο SSM θα εγκρίνει πρόσθετη χρηματοδότηση, αλλά προφανώς η ενδεχόμενη αποπληρωμή του συγκεκριμένου ομολογιακού θα είναι μέρος ενός ευρύτερου επιχειρηματικού σχεδίου της Πειραιώς.
Το Fortress αρνείται να σχολιάσει το ενδεχόμενο αποπληρωμής του ομολογιακού των 100 εκατ. της MIG. Πηγές από την αγορά που παρακολουθούν τις σχετικές διεργασίες λένε ότι μια τέτοια περίπτωση θα αποτελέσει για τo fund ένα καλό deal «γιατί θα κερδίσει περίπου 30 εκατ. ευρώ». Πιθανώς όμως η όλη υπόθεση να περιπλακεί αν αληθεύουν οι πληροφορίες ότι το fund Fortress, του οποίου τις δουλειές στη χώρα μας επιβλέπει ο Ελληνοαμερικανός Ντιν Ντακόλιας, έχει καταθέσει στην Πειραιώς το ενδιαφέρον του να συμμετάσχει χρηματοδοτικά στο project αναδιάρθρωσης της MIG.
Στη MIG τα τελευταία χρόνια και παρά την κρίση έγιναν σοβαρές ενέργειες ελέγχου του κόστους -πολιτική που συνεχίζει να εντείνει το νέο management-, με αποτέλεσμα τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) του 2016 να είναι της τάξης των 165-170 εκατ. ευρώ.
ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΣ: ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
