Για ιστορία που θα αφήσει βαθύ αποτύπωμα και θα επηρεάσει πολλές πλευρές της δημόσιας ζωής κάνει λόγο ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη με συνέντευξή του στο «Πρώτο Θέμα», αναφερόμενος στα όσα ζούμε τις τελευταίες εβδομάδες.
Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης αποκαλύπτει ότι σε κάθε περίπτωση η Ελληνική Αστυνομία χρειάζεται πλήρη ανασύνταξη μετά την περιπέτεια με τον Covid-19, ενώ χαρακτηρίζει πολύ θετικό το κεφάλαιο εμπιστοσύνης που αρχίζει να σχηματίζεται ανάμεσα στους πολίτες και την ηγεσία της χώρας.
Όπως αποκαλύπτει, από τον Νοέμβριο το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη προετοιμαζόταν για το ζήτημα του Έβρου, κάνοντας λόγο για μια απερίγραπτη πρόκληση της Τουρκίας που βάζει τους πρόσφυγες σαν «ανθρώπινες σφαίρες» να ρίξουν τον φράκτη, στέλνοντας παράλληλα ξεκάθαρο μήνυμα ότι «δεν θα περάσουν, μα και δεν θα τους περάσει!».
Σχετικά με τα μέτρα που ελήφθησαν για τον κορωνοϊό, ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης αναφέρει πως όταν ξεκίνησε η επιδημία στην Κίνα, η κυβέρνηση άρχισε να σχεδιάζει τα πρώτα μέτρα, ενώ μόλις η Ιταλία άρχισε να χάνει τον έλεγχο, αποφασίστηκε ότι πρέπει να βιαστούμε και να λάβουμε άμεσα μέτρα.
Ο υπουργός αναφέρεται στο γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητα των μέτρων.
Στην ερώτηση αν η κυβέρνηση εξετάζει το σενάριο ακόμη και ολικής απαγόρευσης εξόδου από το σπίτι, απαντά πως εύχεται να μη χρειαστεί να ληφθούν αυστηρότερα μέτρα, ενώ χαρακτηρίζει το διάγγελμα του πρωθυπουργού για το μέτρο περιορισμού της κυκλοφορίας «μάθημα πολιτικού ήθους και βαθιάς ανθρωπιάς. Μια μεγάλη στιγμή της πολιτικής».
Τέλος, σε μια προσωπική ερώτηση που έχει να κάνει με τους φόβους και τα λάθη, ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης είναι αφοπλιστικά ειλικρινής. «Αν δεν φοβόμαστε θα αποτύχουμε παταγωδώς», λέει, προσθέτοντας ότι τα λάθη είναι οι φόβοι του και ότι «η εμπειρία με βοηθάει σε αυτό. Να μη θολώνει η σκέψη, να μη χάνω τον στόχο».
Πανδημία και Έβρος
– Είστε ένας κορυφαίος υπουργός που πρωταγωνιστείτε σε όλες τις μεγάλες μάχες της κυβέρνησης. Αυτή την περίοδο έχετε δύο ανοιχτά μέτωπα: Έβρο και πανδημία. Πώς το διαχειρίζεστε;
Η κυβέρνηση, η χώρα ολόκληρη έχει και αντιμετωπίζει την πανδημία. Η Αστυνομία εφαρμόζει τις αποφάσεις. Έλεγχο για την τήρηση των μέτρων περιορισμού και συνεχή αστυνόμευση για να μην αναπτυχθεί η παραβατικότητα και οι κλοπές. Οι αστυνομικοί δείχνουν αυταπάρνηση και επαγγελματισμό. Αυτή τη στιγμή ολόκληρο το Σώμα είναι έξω στους δρόμους, τα γραφεία έχουν αδειάσει. Στον Έβρο, σε συνεργασία με τις Ένοπλες Δυνάμεις φυλάμε τα σύνορά μας από την απερίγραπτη πρόκληση της Τουρκίας. Βάζουν τους πρόσφυγες σαν ανθρώπινες σφαίρες να ρίξουν τον φράχτη. Το ξαναλέω. Δεν θα περάσουν, μα και δεν θα τους περάσει!
– Νομίζετε πως θα συνεχιστεί για πολύ η ένταση στον Έβρο;
Δεν συμφέρει κανέναν η ένταση. Ούτε την Ευρώπη και την Ελλάδα, μα ούτε και την Τουρκία. Είναι παράλογο εν μέσω πανδημίας 1.000 δυστυχισμένοι να σπρώχνονται στον φράχτη. Ήδη υπάρχουν όλα τα σημάδια αποκλιμάκωσης. Ο εκβιασμός απέτυχε. Νίκησαν η αποφασιστικότητα, ο ευρωπαϊκός πολιτισμός και ο ανθρωπισμός που δεν αποδέχονται εργαλειοποίηση των δυστυχισμένων και εκμετάλλευση της απελπισίας. Χωρίς εκβιασμούς και εχθροπάθειες πρέπει Ευρώπη και Τουρκία να συζητήσουμε για μια μεταναστευτική πολιτική που θα παίρνει υπόψη τα βάρη και τις δυσκολίες όλων.
– Ξεσπάει η ιστορία στη Γουχάν. Έδειχνε κάτι μακρινό που δεν θα άγγιζε την Ευρώπη. Η Ελλάδα πήρε πρώτη μέτρα και η κατάσταση δεν τη βρήκε απροετοίμαστη. Πότε ξεκίνησε το project για τη θωράκιση της χώρας; Τι ήταν αυτό που χτύπησε το καμπανάκι για ξεκινήσουμε να λαμβάνουμε μέτρα;
Είναι αλήθεια ότι η κυβέρνηση κινήθηκε γρήγορα, πολύ γρηγορότερα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι δυσάρεστες καταστάσεις που είχαν προηγηθεί, από την αρχική εκδήλωση της επιδημίας στην Κίνα και στη συνέχεια στην Ιταλία αλλά και αλλού, δεν επέτρεπαν τον εφησυχασμό. Ειδικά η Ιταλία μάς συγκλόνισε και μας έδωσε τη βεβαιότητα ότι πρέπει να βιαστούμε. Ακούσαμε, όπως οφείλαμε, τους ειδικούς και προχωρήσαμε στην ενίσχυση του ΕΣΥ και στα επώδυνα περιοριστικά μέτρα, τα μόνα που μπορούν στη δεδομένη συγκυρία να αποτρέψουν ή να περιορίσουν τα χειρότερα. Νομίζω ότι το διάγγελμα του πρωθυπουργού, όταν ανακοίνωσε το μέτρο για τον περιορισμό της κυκλοφορίας, είναι ένα μάθημα πολιτικού ήθους και βαθιάς ανθρωπιάς. Μια μεγάλη στιγμή της πολιτικής.
– Η ΕΛ.ΑΣ. καλείται να διαχειριστεί το ζήτημα της πανδημίας. Βλέπουμε μια άλλη Αστυνομία που καλείται να παίξει καθοριστικό ρόλο στην προστασία του κοινωνικού συνόλου που είναι το ζητούμενο. Ποιο είναι το βασικό πρόβλημα στην αλλαγή αυτή και πώς αντιμετωπίζεται;
Είναι η ίδια απολύτως Αστυνομία. Εφαρμόζει τους νόμους της δημοκρατίας. Άλλοτε αυτοί οι νόμοι επιβάλλουν καταστολή και εγείρουν θέματα και άλλοτε η εφαρμογή τους είναι πάνδημη απαίτηση. Όπως και να γίνει, ό,τι και να είναι, η Αστυνομία είναι εδώ για τον λόγο που υπάρχει. Να εποπτεύει την εφαρμογή του νόμου.
– Για πόσο διάστημα μπορεί η ΕΛ.ΑΣ. να αντέξει να δουλεύει στο κόκκινο, όταν μάλιστα η διαχείριση των ζητημάτων που καίνε είναι διπλή: πανδημία και Έβρος. Έχουν γίνει κάποιες αλλαγές για να μπορεί να αντεπεξέρχεται αποτελεσματικά στο καθήκον της;
Στον Έβρο προετοιμαζόμασταν από τον Νοέμβριο. Ήμασταν έτοιμοι. Θα αντέξουμε όσο χρειάζεται και όπως χρειάζεται. Υπάρχει πρόνοια για προσθήκη ανθρώπινου δυναμικού. Οι κρίσεις δεν μας ρωτάνε. Έρχονται και οφείλουμε να τις αντιμετωπίσουμε. Αυτό να το θυμόμαστε τις καλές μέρες, ότι οι ένστολοι υπάρχουν και για τα δύσκολα. Μακάρι από την κρίση της πανδημίας να κρατήσουμε και ένα αίσθημα μεγαλύτερης ευθύνης τελικά για τα λόγια, την κριτική που ασκούμε για τη διοίκηση, τους ένστολους, το κράτος που εύκολα το βάζουμε απέναντι και το πετροβολούμε ανέξοδα.
Κορωνοϊός και εγκληματικότητα
– Κατά πόσο οι νέες συνθήκες με την απαγόρευση εξόδου και το κλείσιμο των καταστημάτων επηρεάζουν την εγκληματικότητα;
Στην περίοδο του κορωνοϊού έχει αλλάξει ο εν λόγω χάρτης – ποιοτικά και ποσοτικά. Κοιτάξτε, ο κόσμος είναι σπίτι, οι κλοπές είναι πιο δύσκολες. Όμως για τα καταστήματα και τις περιουσίες των ανθρώπων εκπονήθηκαν ειδικά επιχειρησιακά σχέδια που ακολουθούνται. Σας είπα, όλη η Αστυνομία είναι στους δρόμους για να αποτρέψει και την εγκληματικότητα και να μειώσει τον εύλογο φόβο του άδειου σκοτεινού δρόμου.
– Η πανδημία σημαίνει το τέλος μιας εποχής και την έναρξη μιας νέας σε ό,τι έχει να κάνει με τη λειτουργία της ΕΛ.ΑΣ. Αυτή η δοκιμασία είναι αφορμή για μεγάλες αλλαγές; Καλείστε να διαχειριστείτε τη νέα εποχή και να κάνετε αλλαγές που θα αφορούν και την επόμενη μέρα. Τι αποφάσεις θα πάρετε για τη δημιουργία της νέας και σύγχρονης Αστυνομίας και ποιες θα είναι αυτές;
Η ιστορία με τον ιό θα αφήσει βαθύ αποτύπωμα και χωρίς αμφιβολία θα επηρεάσει πολλές πλευρές και της δημόσιας ζωής. Την επόμενη μέρα θα εξετάσουμε προσεκτικά τι ενδεχομένως παραπάνω χρειάζεται στις αλλαγές που έχουμε σχεδιάσει για μια Αστυνομία πιο σύγχρονη επιτελικά και επιχειρησιακά.
Σε κάθε περίπτωση, η Ελληνική Αστυνομία χρειάζεται πλήρη ανασύνταξη για να γίνει περαιτέρω αποτελεσματική και χρήσιμη για την ασφάλεια των πολιτών και της χώρας.
– Είστε ένας υπουργός επιχειρησιακός. Βγαίνετε στον δρόμο, παρατηρείτε και αφουγκράζεστε τον κόσμο για να έχετε διαυγή εικόνα της κατάστασης. Τι μηνύματα παίρνετε από τους πολίτες και τους αστυνομικούς για αυτή την κρίση; Πώς αντιμετωπίζουν τη συγκεκριμένη διαχείριση;
Ευτυχώς αυτή η κρίση μάς βρίσκει ενωμένους. Και υπεύθυνους. Η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητα των μέτρων. Είναι πολύτιμο το κεφάλαιο εμπιστοσύνης που αρχίζει να σχηματίζεται ανάμεσα στους πολίτες και την ηγεσία της χώρας. Είχε εξανεμιστεί στην κρίση και αυτό ήταν από τις μεγαλύτερες απώλειες.
– Κάποιοι δράττονται της ευκαιρίας και με αφορμή τις νέες συνθήκες θέτουν ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Περιορίζονται οι ελευθερίες του πολίτη και μέχρι πού μπορεί να φτάσει αυτό; Εξετάζεται το σενάριο ακόμη και ολικής απαγόρευσης εξόδου από το σπίτι;
Το ίδιο το Σύνταγμα προβλέπει τις εξαιρέσεις του. Αυτονόητο είναι ότι ζούμε μια εξαίρεση για να προστατεύσουμε το μείζον αγαθό της δημόσιας υγείας. Εξάλλου, συμβαίνει παγκόσμια, ας μη χανόμαστε άσκοπα σε αναίτιες συζητήσεις. Επίσης, να τονίσουμε ότι τα μέτρα στην ουσία απαγορεύουν τις άσκοπες μετακινήσεις, δεν περιορίζουν την απαραίτητη κυκλοφορία των πολιτών. Εύχομαι, όλοι ευχόμαστε, να μη χρειαστεί να παρθούν αυστηρότερα μέτρα.
– Με αφορμή τις εικόνες που είδαμε σε παραλίες και δεδομένου ότι όσο περνούν οι ημέρες η θερμοκρασία θα ανεβαίνει, φοβάστε επανάληψη του «σκηνικού της ρακέτας»;
Ο Έλληνας πειθαρχεί; Αν για παράδειγμα οι πολίτες δεν δείξουν την πειθαρχία που πρέπει ποιο είναι το επόμενο στάδιο; Η εμπλοκή των Ενόπλων Δυνάμεων; Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι πολίτες πειθάρχησαν στη συντριπτική τους πλειονότητα. Η τηλεόραση μεγέθυνε ελάχιστες μειοψηφίες στις παραλίες και στα άλση. Καλά έκανε η τηλεόραση γιατί η πειθαρχία πρέπει να είναι απόλυτη. Οι πολίτες πειθάρχησαν και πειθαρχούν όταν αντιλαμβάνονται ότι τα προτεινόμενα είναι προς το συμφέρον τους. Είναι υποχρέωση της πολιτείας να τους κάνει να το αντιληφθούν. Το επαναλαμβάνω, μίλησαν απλά, λογικά οι υπεύθυνοι άνθρωποι, εννοώ οι ειδικοί. Μίλησε ως ηγέτης ο πρωθυπουργός. Ψύχραιμα, συνετά, ανθρώπινα. Πείσαμε γιατί επικοινωνήσαμε.
«Τέλος η μεταμνημονιακή κανονικότητα»
– Η κυβέρνηση στην οποία είστε κορυφαίος υπουργός, καλείται να διαχειριστεί την εισβολή παράνομων μεταναστών από τον Έβρο με τις ευλογίες της Τουρκίας και την πανδημία. Πώς βλέπετε το πολιτικό σκηνικό της επόμενης μέρας;
Η κανονικότητα της μεταμνημονιακής περιόδου είναι ήδη παρελθόν. Είμαστε κυβέρνηση μόλις λίγων μηνών και έχουμε βρεθεί αντιμέτωποι με εθνικές κρίσεις, αλλά και άλλες με παγκόσμια διάσταση. Όταν τελειώσει με το καλό αυτή η αρρώστια, θα συζητήσουμε για το πώς θα ξαναφτιάξουμε την Ελλάδα. Οση προσπάθεια και να κάνουμε, οι επιπτώσεις στην οικονομία θα είναι για το 2020 σημαντικές. Το πλεονέκτημα είναι ότι πλέον η Ευρώπη μάς αντιμετωπίζει με σεβασμό και για τον Έβρο και για τη διαχείριση της πανδημίας. Αυτό μας διευκολύνει στο να διεκδικήσουμε τη μέγιστη δυνατή οικονομική βοήθεια για να ανατάξουμε την κατάσταση.
– Μιλάμε για μια νέα εποχή με νέα δεδομένα σε ό,τι έχει να κάνει με τον τρόπο άσκησης της πολιτικής; Τόσο στο επίπεδο της κυβέρνησης όσο και της αντιπολίτευσης, σε ό,τι έχει να κάνει με τον δημόσιο διάλογο, τη διαχείριση κρίσεων, ακόμη και την πολιτική αντιπαράθεση; Τι αλλάζει;
Είναι καλό που τα πολιτικά κόμματα συμφωνούν στον τρόπο διαχείρισης των κρίσεων του Έβρου και της πανδημίας. Αυτό δεν προδικάζει το μέλλον. Όταν επανέλθουμε σε κανονικές συνθήκες, ελπίζω η κοινή μοίρα και η εμπειρία αυτού του καιρού να παραμείνουν μέρος της πολιτικής σκέψης.
– Η αντιπολίτευση μέχρι στιγμής έχει σταθεί στο ύψος των περιστάσεων;
Νομίζω πως σε γενικές γραμμές έχει κινηθεί υπεύθυνα.
– Ποια θα είναι η «νέα Ευρώπη» μετά την πανδημία σε ό,τι έχει να κάνει, από τη μια, με το κομμάτι της ασφάλειας -είδαμε στον Έβρο μια στάση συνοχής με τις δυνάμεις της Αυστρίας να προστατεύουν τα ευρωπαϊκά σύνορα- και, από την άλλη, στο οικονομικό κομμάτι;
Δεν το γνωρίζουμε, θα εξαρτηθεί και από τη διάρκεια της πανδημίας και από τους χειρισμούς των κυβερνήσεων. Πολιτικά είναι εξαιρετικά σημαντικό οι δημοκρατίες να αποδειχτούν αποτελεσματικές στη διαχείριση μεγάλων κρίσεων όπως η πανδημία. Πάντως μια Ευρώπη σε ύφεση, που θα επιμένει σε σκληρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς, είναι αδιανόητο να υπάρξει. Όσο για το Μεταναστευτικό, είναι πλέον σαφές ότι θα αλλάξει ριζικά, οι ανεξέλεγκτες ροές δεν θα επιτραπούν, δεν θα υπάρξουν. Και η Τουρκία ελπίζω να καταλάβει ότι η εργαλειοποίηση του θέματος έληξε, απέτυχε, δεν έχει νόημα να συνεχίζεται. Κι εδώ η κοινή μοίρα πρέπει να συνετίσει τις ηγεσίες. Η προσέγγιση των εθνών να προκριθεί έναντι εκβιασμών και διλημμάτων ισχύος.
«Τι με φοβίζει»
– Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η διαχείριση της κρίσης επιβραβεύεται και από ψηφοφόρους της Ν.Δ. αλλά και της αντιπολίτευσης. Τι οδήγησε σε αυτό το αποτέλεσμα της καθολικής αποδοχής;
Στις κρίσεις οι ηγεσίες γίνονται είτε αποδιοπομπαίοι τράγοι είτε καταφύγιο. Αυτό δεν γίνεται τυχαία. Ο κόσμος κρίνει, εγκρίνει ή απορρίπτει. Και στον Εβρο και στην πανδημία θεωρεί πως πράττουμε σωστά. Γι’ αυτό και συμμορφώνεται, αποκτά σιγά-σιγά εμπιστοσύνη. Αυτό είναι πολιτικό κεφάλαιο για τους θεσμούς και τη χώρα, όχι μόνο για την κυβέρνηση.
– Ποια η σχέση σας με τους παλιούς συντρόφους του ΚΙΝΑΛ και τους νέους στη Ν.Δ.;
Η κρίση μάς φέρνει όλους πολύ κοντά, η συναίσθηση ευθύνης αφήνει πίσω πολλά από όσα μας χώρισαν ή νομίζουμε πως μας χωρίζουν. Όλο και περισσότερο γίνεται κατανοητό ότι για τα ίδια πράγματα πολεμάμε.
– Ως υπουργός Δημόσιας Τάξης, πιστεύετε ότι μετά και τη διαχείριση αυτής της κρίσης τα έχετε βιώσει όλα; Υπάρχει κάτι που σας φοβίζει;
Αν δεν φοβόμαστε θα αποτύχουμε παταγωδώς. Τα λάθη μου είναι οι φόβοι μου. Όχι να μην τα κάνω, αλλά να μην τα βλέπω έγκαιρα, να με τυφλώνουν εγωισμοί και πείσματα. Η εμπειρία με βοηθάει σε αυτό: να μη θολώνει η σκέψη, να μη χάνω τον στόχο.
Από την εφημερίδα «Πρώτο Θέμα»
