10 Οκτωβρίου: Γιορτάζουν σήμερα: ΕΥΛΑΜΠΙΑ Ευλαμπία, Ευλαμπή, Ευλάμπω, Λαμπή, Λαμπίνα, Λαμπία, Λάμπω, ΕΥΛΑΜΠΙΟΣ Ευλάμπιος, Λάμπης, Ευλάμπης.
Επίσης σήμερα είναι: Παγκόσμια Ημέρα κατά της Θανατικής Ποινής, Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας.
H 10η Οκτωβρίου είναι η 283η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό Hμερολόγιο (284η σε δίσεκτα έτη). Υπολείπονται 82 ημέρες.
680 – Μάχη της Καρμπάλα: Ο Χουσεΐν ιμπν Αλί, εγγονός του προφήτη του Ισλάμ Μωάμεθ, αποκεφαλίζεται από δυνάμεις του χαλίφη Γιαζίντ Α΄. Το γεγονός μνημονεύεται από τους Μουσουλμάνους ως Ασούρα.
1471 – Μάχη του Μπρούνκεμπεργκ στη Στοκχόλμη: ο αντιβασιλέας της Σουηδίας, Στεν Στούρε ο Πρεσβύτερος, με τη βοήθεια αγροτών και μεταλλωρύχων, αποκρούει την επίθεση του βασιλιά Χριστιανού Α’ της Δανίας.
1575 – Οι Ρωμαιοκαθολικές δυνάμεις με επικεφαλής τον Ερρίκο του Γκιζ νικούν τους Προτεστάντες στη μάχη του Ντορμάν.
1582 – Λόγω της εφαρμογής του Γρηγοριανού ημερολογίου, αυτή η ημέρα δεν υπάρχει στην Ιταλία, την Πολωνία, την Πορτογαλία και την Ισπανία.
1631 – Οι Σάξονες καταλαμβάνουν την Πράγα.
1780 – Τροπικός κυκλώνας στην Καραϊβική σκοτώνει πάνω από 22.000 άτομα.
1828 – Ελληνική δύναμη με επικεφαλής τον Κίτσο Τζαβέλλα νικά τους Τούρκους στην Τέρνοβα Ναυπακτίας (σημερινό Δενδροχώρι).
1845 – Ανοίγει στην Αννάπολις του Μέριλαντ, η Ναυτική Σχολή των Η.Π.Α. (μετέπειτα Ναυτική Ακαδημία των Η.Π.Α.), με 50 σπουδαστές και 7 καθηγητές.
1846 – Ο Άγγλος αστρονόμος Ουίλιαμ Λάσελ ανακαλύπτει τον Τρίτωνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του πλανήτη Ποσειδώνα.
1868 – Ο Κάρλος Κεσπέδες ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της Κούβας.
1871 – Kατασβένεται η μεγάλη φωτιά στο Σικάγο, η οποία ξεκίνησε στις 8 Οκτωβρίου από έναν αχυρώνα.
1911 – Ξεσπά η επανάσταση Ξινχάι, η οποία θα οδηγήσει στην κατάρρευση της δυναστείας Τσινγκ, της τελευταίας αυτοκρατορικής αυλής στην Κίνα, και την ίδρυση της Δημοκρατίας της Κίνας.
1912 – Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος: Ο ελληνικός στρατός απελευθερώνει τα Σέρβια.
1920 – Με δημοψήφισμα αποφασίζεται ότι το μεγαλύτερο μέρος του Δουκάτου της Καρινθίας πρέπει να παραμείνει μέρος της Αυστρίας.
1928 – Ο Τσιανγκ Κάι Σεκ γίνεται πρόεδρος της Δημοκρατίας της Κίνας.
1933 – Boeing 247 της United Airlines εκρήγνυται στον αέρα από δολιοφθορά, στην πρώτη αποδειδεγμένη περίπτωση δολιοφθοράς στην ιστορία της εμπορικής αεροπορίας.
1935 – Πραγματοποιείται στην Αθήνα πραξικόπημα από τους βασιλόφρονες ηγέτες των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Ανατρέπεται η κυβέρνηση του Παναγή Τσαλδάρη και εγκαθιδρύεται αντιβασιλεία υπό τον Γεώργιο Κονδύλη, δίνοντας πρακτικά τέλος στη Δεύτερη Ελληνική Δημοκρατία.
1945 – Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας και το Κουομιντάνγκ υπογράφουν στην Τσονγκτσίνγκ συμφωνία για το μέλλον της μεταπολεμικής Κίνας.
1964 – Η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 1964 στο Τόκιο της Ιαπωνίας μεταδίδεται ζωντανά στην πρώτη εκπομπή ολυμπιακών αγώνων που αναμεταδίδεται από γεωστατικό τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο.
1966 – Ο πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας Πέτρος Γαρουφαλιάς καταλογίζει ευθύνες για την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ στον πρώην υφιστάμενό του, υφυπουργό Εθνικής Άμυνας, Μιχάλη Παπακωνσταντίνου, προκαλώντας οξύτατη αντίδραση του τελευταίου.
1966 – Βαριές καταγγελίες του πρώην βουλευτή της Ε.Δ.Α., Γιώργου Τσαρουχά, για τη στάση των σωμάτων ασφαλείας στη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη.
1970 – Τα νησιά Φίτζι γίνονται ανεξάρτητα από τη Βρετανία.
1970 – Κρίση στον Καναδά μετά την απαγωγή του Πρωθυπουργού του Κεμπέκ, Πιερ Λαπόρτ από τρομοκράτες της FLQ
1973 – Παραιτείται ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Σπύρος Άγκνιου, εμπλεκόμενος σε σκάνδαλο.
1976 – Ο Έλληνας Δημήτρης Ιορδανίδης, 98, γίνεται ο γηραιότερος άνθρωπος που συμμετέχει σε μαραθώνιο, τερματίζοντας στις 7 ώρες και 37 λεπτά.
1979 – Η Πιερία γίνεται ο πρώτος νομός που επιλέγεται για την πειραματική εφαρμογή των κανόνων αγροτικής πολιτικής της ΕΟΚ.
1979 – Η γιαπωνέζικη εταιρεία Namco κυκλοφορεί το γνωστό ηλεκτρονικό παιχνίδι Pac-Man.
1980 – Σε σειρά σεισμικών δονήσεων στην Αλγερία, σκοτώνονται πάνω από 17.000 άτομα.
1981 – Στη Βόννη, 250.000 διαδηλωτές πραγματοποιούν πορεία κατά του σχεδίου των ΗΠΑ για ανάπτυξη πυραύλων στη Δυτική Ευρώπη.
1983 – Το σοβιετικό «Βενέρα 15» μπαίνει σε τροχιά γύρω από την Αφροδίτη.
1985 – Η κυβέρνηση της Ελλάδας υποτιμά τη δραχμή κατά 15% έναντι των ξένων νομισμάτων και με νομοσχέδιο καταργεί την απεργία.Μέτρα λιτότητας πυροδοτούν κινητοποιήσεις. 1.000.000 άτομα σε απεργία, στις 21/10.
1986 – Σεισμός 7,5 Ρίχτερ στο Ελ Σαλβαδόρ, με περίπου 1.500 νεκρούς
1987 – Ο Βρετανός Tom McClean διασχίζει τον Ατλαντικό Ωκεανό κωπηλατώντας σε χρόνο ρεκόρ 54 ημερών και 18 ωρών.
1987 – Τα νησιά Φίτζι γίνονται δημοκρατία.
1989 – Η Ελλάδα οδεύει προς εκλογές, καθώς ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Χρήστος Σαρτζετάκης δεν καταφέρνει να πείσει τους πολιτικούς αρχηγούς να σχηματίσουν κυβέρνηση εθνικής ενότητας.
1990 – Ο Πρόεδρος του Ιράκ Σαντάμ Χουσεΐν απειλεί το Ισραήλ με υπερπύραυλο.
1991 – Διεξάγεται ο εναρκτήριος αγώνας της νεοσύστατης Πρέμιερ Λιγκ.
1991 – Στη θέση Παλαμάρι της Σκύρου συνεχίζεται η ανασκαφή ενός από τους πιο σημαντικούς προϊστορικούς οικισμούς του Αιγαίου.
1992 – Στην Τσεχοσλοβακία κρίνεται πολύ σοβαρή η κατάσταση της υγείας του ηγέτη της Άνοιξης της Πράγας Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ, που τραυματίστηκε σε τροχαίο.
1993 – Στις βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα, το σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ αναρριχάται στην εξουσία για 3η φορά στην ιστορία της χώρας, με Πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου. Στις εκλογές αυτές, το ΠΑΣΟΚ κερδίζει 46,88% και 170 έδρες, η ΝΔ 39,3% και 111 έδρες, η Πολιτική Άνοιξη του Σαμαρά 4,87% και 10 έδρες, το ΚΚΕ 4,54% και 9 έδρες και ο Συνασπισμός 2,94% και καμία έδρα.
1993 – Από βύθιση πορθμείου στη Νότια Κορέα πεθαίνουν 120 άτομα.
1994 – Το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής κερδίζουν οι Αμερικανοί ερευνητές Αλφρεντ Γκίλμαν και Μάρτιν Ρόντμπελ, για την ανακάλυψη της πρωτεΐνης G, η οποία λαμβάνει τα μηνύματα μέσα στα ανθρώπινα κύτταρα και στη συνέχεια τα κατευθύνει στο σωστό αποδέκτη.
1995 – Έναρξη συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας – πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας για θέματα διακίνησης προσώπων και εμπορευμάτων.
1995 – Ανακηρύσσεται γενική γραμματέας της Εθνικής Συμμαχίας για τη Δημοκρατία στη Μιανμάρ η ηγέτης της αντιπολίτευσης Αούνγκ Σαν Σου Κίι.
1996 – Διοικητής του Αγίου Όρους διορίζεται ο Σταύρος Ψυχάρης.
1996 – Καταδίκη από το μονομελές πλημμελειοδικείο Αθηνών της ιδιοκτήτριας των εφημερίδων «Μακεδονία» και «Θεσσαλονίκη» Κατερίνας Βελλίδη, σε φυλάκιση και χρηματικό πρόστιμο για τη μη καταβολή νόμιμων αμοιβών των εργαζομένων.
1997 – Η Νατάσα Αθίνη–Τσούνη σκαμπιλίζει τη Δήμητρα Λιάνη-Παπανδρέου, ενώ η τελευταία υπογράφει βιβλία για χάρη των αναγνωστών της, στη «Στοά Βιβλίου».
1997 – Το Νόμπελ Ειρήνης απονέμεται στην Αμερικανίδα Τζόντι Ουίλιαμς και στην οργάνωση «Διεθνής Εκστρατεία για την Απαγόρευση των Ναρκών».
1997 – Από συντριβή αεροσκάφους DC9 της Αργεντινής Austral Airlines DC-9-32 στην Ουρουγουάη (κοντά στο Νουέβο Μπερλίν), σκοτώνονται 74 άτομα.
1997 – Στο Μεξικό 400 άτομα σκοτώνονται από τον τυφώνα «Πολίν».
1999 – Οι σοσιαλιστές του Αντόνιο Γκουτέρες κερδίζουν σαρωτική νίκη στις βουλευτικές εκλογές που γίνονται στην Πορτογαλία, με 44,1% και 115 από τις συνολικά 230 έδρες του Κοινοβουλίου.
1999 – Σε ανταλλαγή πυρών ανάμεσα σε Αυστραλούς στρατιώτες της πολυεθνικής δύναμης στο Ανατολικό Τιμόρ και Ινδονήσιους, σκοτώνεται ένας Ινδονήσιος.
1999 – Εκτοξεύεται το πρώτο εμπορικό διαστημόπλοιο (ουκρανικό) από πλατφόρμα που επιπλέει στη θάλασσα.
2000 – H Συμμαχία του Λαού κερδίζει τις βουλευτικές εκλογές στη Σρι Λάνκα, με 45,1% και 107 έδρες στο Κοινοβούλιο
2000 – Ανακαλύπτεται στη Βραζιλία αβγό ψείρας σε ανθρώπινη τρίχα, ηλικίας 10.000 ετών (πρόκειται για την αρχαιότερη ψείρα του κόσμου).
2001 – Στο Μπανγκλαντές ορκίζεται νέα Πρωθυπουργός και ΥΠΕΘΑ η νικήτρια των πρόσφατων (1/10/01) εκλογών, Χαλίντα Ζία, 56 ετών.
2001 – Στο Μπελίζ, ο τυφώνας «Ίρις» αφήνει στο πέρασμα του τουλάχιστον 19 νεκρούς, περίπου 13.000 αστέγους και ζημιές 250 εκατομ. δολαρίων.
2001 – Ο Andy Cole σημειώνει το 23ο του «ευρωπαϊκό» γκολ στον αγώνα Ολυμπιακού-Manchester United (0-2) για το Champions League και γίνεται ο πρώτος Άγγλος σκόρερ στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις ξεπερνώντας τον Bobby Charlton.
2002 – Στις βουλευτικές εκλογές που διεξάγονται στο Πακιστάν, ο Μουσουλμανικός Σύνδεσμος του Πακιστάν κερδίζει 76 έδρες, με 62 να πηγαίνουν στο Κόμμα των Κοινοβουλευτικών. Οι εκλογές, στις οποίες δε λαμβάνει μέρος η Αντιπολίτευση, χαρακτηρίζονται ως διαβλητές από τον πολιτικό κόσμο, ενώ η Ουάσιγκτον επαινεί την κυβέρνηση Μουσαράφ για την απόφασή της να διεξαγάγει εκλογές.
2002 – Το Νόμπελ Λογοτεχνίας απονέμεται στον Ούγγρο λογοτέχνη Ίμρε Κερτέζ, 72, εβραϊκής καταγωγής, «γιατί η γραφή του αποτυπώνει την εύθραυστη εμπειρία του ατόμου μέσα στη βαρβαρική αυθαιρεσία της ιστορίας».
2003 – Το Νόμπελ Ειρήνης απονέμεται στην Ιρανή δικηγόρο Σιρίν Eμπάντι. Πρόκειται για την πρώτη φορά στα 102 χρόνια της ιστορίας του θεσμού που το βραβείο Nομπέλ Eιρήνης απονέμεται σε μουσουλμάνα.
2003 – Το χάλκινο μετάλλιο κατακτά η Xαρίκλεια Kαστρίτση (58 κ.) στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα άρσης βαρών νεανίδων στην κίνηση του αρασέ με 82,5 κ, στη Βαλένθια της Ισπανίας.
2004 – H Ιταλία κερδίζει για δεύτερη συνεχή χρονιά το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης στο μπριτζ.
2004 – Πρόεδρος της Σομαλίας εκλέγεται στο Ναϊρόμπι στην Κένυα ο πρώην αξιωματικός του Στρατού, Αμπντουλάχι Γιουσούφ Αχμέντ, που είναι ο πρώτος εκλεγμένος αρχηγός Κράτους στη χώρα από το 1991.
2005 – Στη Γερμανία αποφασίζεται έπειτα από δύσκολες διαπραγματεύσεις ο σχηματισμός μεγάλου συνασπισμού των Χριστιανοδημοκρατών, Χριστιανοκοινωνικών και Σοσιαλδημοκρατών, με νέο καγκελάριο την Άνγκελα Μέρκελ.
2005 – Ο Ιρλανδός συγγραφέας Τζον Μπάνβιλ κερδίζει το λογοτεχνικό Βραβείο Booker για το μυθιστόρημά του Η Θάλασσα.
Γεννήσεις
1470 – Σελίμ Α΄, Οθωμανός σουλτάνος
1486 – Κάρολος Γ’, δούκας της Σαβοΐας
1567 – Αικατερίνη Μικαέλα, ινφάντα της Ισπανίας
1656 – Νικολά ντε Λαρζιλιέρ, Γάλλος ζωγράφος
1684 – Αντουάν Βαττώ, Γάλλος ζωγράφος
1731 – Χένρι Κάβεντις, Βρετανός επιστήμονας και φιλόσοφος
1813 – Τζουζέπε Βέρντι, Ιταλός συνθέτης
1830 – Ισαβέλλα Β’, βασίλισσα της Ισπανίας
1842 – Κλέων Ρίζος Ραγκαβής, Έλληνας λόγιος
1895 – Βόλφραμ φον Ρίχτχοφεν, Γερμανός στρατάρχης
1900 – Έλεν Χέιζ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1901 – Αλμπέρτο Τζιακομέτι, Ελβετός γλύπτης και ζωγράφος
1924 – Εντ Γουντ, Αμερικανός σκηνοθέτης
1930 – Χάρολντ Πίντερ, Άγγλος θεατρικός συγγραφέας, σεναριογράφος, σκηνοθέτης και ηθοποιός
1934 – Κική Σαραντάκου, Ελληνίδα ποιήτρια
1941 – Κεν Σάρο-Ουίουα, Νιγηριανός συγγραφέας και ακτιβιστής
1945 – Σωτήρης Χατζηγάκης, Έλληνας πολιτικός
1946 – Ναότο Καν, Ιάπωνας πολιτικός
1953 – Μιχάλης Κούσης, Έλληνας αθλητής
1954 – Φερνάντο Σάντος, Πορτογάλος προπονητής ποδοσφαίρου
1963 – Ντάνιελ Περλ, Αμερικανός δημοσιογράφος
1966 – Τόνι Άνταμς, Άγγλος ποδοσφαιριστής
1968 – Μαρίνος Ουζουνίδης, Έλληνας ποδοσφαιριστής και προπονητής
1975 – Αντώνης Βλοντάκης, Έλληνας υδατοσφαιριστής
1983 – Νίκος Σπυρόπουλος, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1991 – Σερντάν Σακίρι, Ελβετός ποδοσφαιριστής
1991 – Γκαμπριέλα Τσίλμι, Αυστραλή τραγουδίστρια
Θάνατοι
19 – Γερμανικός, Ρωμαίος στρατηγός
425 – Αττικός, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
680 – Χουσεΐν ιμπν Αλί, Άραβας ιμάμης
827 – Πάπας Βαλεντίνος
1213 – Φρειδερίκος Β’, δούκας της Λωρραίνης
1359 – Ούγος Δ’, βασιλιάς της Κύπρου
1659 – Άμπελ Τάσμαν, Ολλανδός εξερευνητής
1837 – Σαρλ Φουριέ, Γάλλος φιλόσοφος
1913 – Κατσούρα Ταρό, Ιάπωνας πολιτικός
1914 – Κάρολος Α’, βασιλιάς της Ρουμανίας
1916 – Αντόνιο Σαντ’ Ελία, Ιταλός αρχιτέκτονας
1952 – Ανθή Μηλιάδου, Ελληνίδα ηθοποιός
1963 – Εντίθ Πιάφ, Γαλλίδα τραγουδίστρια
1970 – Εντουάρ Νταλαντιέ, Γάλλος πολιτικός
1973 – Λούντβιχ φον Μίζες, Αυστριακός οικονομολόγος
1974 – Τίνα Λιβανού, Ελληνίδα κοσμική
1983 – Ραλφ Ρίτσαρντσον, Άγγλος ηθοποιός
1985 – Όρσον Γουέλς, Αμερικανός σκηνοθέτης και ηθοποιός
1985 – Γιουλ Μπρίνερ, Ρώσος ηθοποιός
1990 – Νικόλαος Παυλόπουλος, Έλληνας γλύπτης
1990 – Γεώργιος Τενεκίδης, Έλληνας διεθνολόγος
2004 – Κρίστοφερ Ριβ, Αμερικανός ηθοποιός
2010 – Τζόαν Σάδερλαντ, Αυστραλή υψίφωνος
2013 – Σκοτ Κάρπεντερ, Αμερικανός αστροναύτης
2016 – Τάμμε Χάνκεν, Γερμανός τηλεπαρουσιαστής
Με πληροφορίες από το wikipedia
