ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΝΕΑ: Σε πρωτοφανή ανασφάλεια βρίσκονται οι αγρότες σε όλη τη χώρα, καθώς για πρώτη φορά έχουν μείνει απλήρωτοι επί ένα ολόκληρο καλοκαίρι και η ανησυχία τους κορυφώνεται ενόψει της καταβολής της Βασικής Ενίσχυσης τον επόμενο μήνα.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από το tilegrafimanews.gr
News: Το φθινόπωρο του 2025 ξεκινά με ασφυκτικές προθεσμίες, καθυστερήσεις, διασταυρωτικούς ελέγχους και έναν κίνδυνο που δεν μπορεί να αγνοηθεί: να χαθεί το «τρένο» των πληρωμών.
Αγρότες σε απόγνωση: Ένα καλοκαίρι χωρίς χρήματα και χωρίς απαντήσεις
Οι καθυστερήσεις στις πληρωμές έχουν δημιουργήσει ένα πρωτόγνωρο σκηνικό. Οι παραγωγοί, που υπολόγιζαν σε βασικές ενισχύσεις και προγράμματα για να ανταποκριθούν στις αυξημένες υποχρεώσεις του καλοκαιριού, είδαν τους λογαριασμούς τους να μένουν άδειοι. Η αγωνία είναι πλέον έκδηλη, καθώς η καταβολή της Βασικής Ενίσχυσης –η σημαντικότερη πληρωμή της χρονιάς– πλησιάζει και ουδείς γνωρίζει με βεβαιότητα αν θα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστας Τσιάρας πιέζει τη νέα διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ όχι μόνο να επισπεύσει την πληρωμή των Βιολογικών, αλλά και να προχωρήσει στην προκαταβολή της Βασικής Ενίσχυσης μέσα στον Οκτώβριο. Παρ’ όλα αυτά, οι μέχρι στιγμής ενδείξεις δείχνουν ότι η πολιτική βούληση δεν συμβαδίζει με τις τεχνικές και διοικητικές δυνατότητες του Οργανισμού.
Καββαδάς: «Καταγράφουμε υποχρεώσεις, ελέγχουμε φακέλους» – αλλά χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα
Η εικόνα που παρουσίασε ο νέος πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, Γιάννης Καββαδάς, στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής δεν ήταν καθησυχαστική. Ο ίδιος περιορίστηκε να επαναλάβει ότι βρίσκεται «σε διαδικασία κατανόησης των μηχανογραφικών συστημάτων και καταγραφής των υποχρεώσεων μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025», ενώ αναφέρθηκε και σε νέους διασταυρωτικούς ελέγχους στα αρχεία των δικαιούχων.
«Όποιος έχει συμπληρώσει σωστά την αίτησή του δεν έχει να φοβάται τίποτα. Θα πληρωθεί κανονικά», ανέφερε χαρακτηριστικά, αποφεύγοντας όμως να δώσει σαφές χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση των πληρωμών.
Ανησυχία προκαλεί και η απάντησή του σχετικά με τη διασταύρωση των στοιχείων Ε9 για 13.392 παραγωγούς που είχε ζητήσει ο ΟΠΕΚΕΠΕ από την ΑΑΔΕ από το 2022: «Δεν γνωρίζω αν έγινε», είπε, αφήνοντας ανοιχτά ερωτήματα για το πού βρίσκεται η διαδικασία.
Προς μεταφορά αρμοδιοτήτων: Από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ
Ιδιαίτερη σημασία έχει και η παραδοχή του κ. Καββαδά ότι βρίσκεται σε εξέλιξη σχέδιο δράσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να γίνει «ομαλή μετάβαση» του μηχανισμού πληρωμών από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ. Το σχέδιο αυτό –αν και βρίσκεται ακόμη σε στάδιο κατάρτισης– δείχνει ότι το σύστημα των πληρωμών στην Ελλάδα βρίσκεται σε φάση ριζικής αναδιάρθρωσης, γεγονός που από μόνο του προκαλεί επιπλέον αβεβαιότητα στους παραγωγούς.
Την ίδια ώρα, η χώρα κινδυνεύει με τσουχτερά πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αν δεν προχωρήσει στις απαραίτητες εκκαθαρίσεις και συμψηφισμούς έως το τέλος του έτους. «Μέχρι τότε θα έχουμε κάνει τις πληρωμές που πρέπει και θα γίνουν οι απαραίτητοι συμψηφισμοί», διαβεβαίωσε ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, χωρίς ωστόσο να δώσει λεπτομέρειες για το ύψος της πιθανής επιβάρυνσης.
1η Οκτωβρίου: Νέα υποχρέωση για τους ελαιοπαραγωγούς – Η δήλωση συγκομιδής
Μέσα σε αυτό το ήδη επιβαρυμένο περιβάλλον, οι ελαιοπαραγωγοί καλούνται να ανταποκριθούν και σε μια νέα, υποχρεωτική διαδικασία: τη δήλωση συγκομιδής ελαιοκάρπου, η οποία ξεκινά από την 1η Οκτωβρίου 2025 μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας του gov.gr. Η διαδικασία πρέπει να ολοκληρωθεί έως τις 31 Μαΐου 2026, ενώ η υποβολή είναι υποχρεωτική ακόμη και σε περίπτωση μηδενικής παραγωγής.
Η δήλωση πραγματοποιείται αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συγκομιδής και την παράδοση του ελαιοκάρπου στο ελαιοτριβείο ή σε μονάδα επεξεργασίας επιτραπέζιας ελιάς. Οι παραγωγοί που έχουν διαφορετικές ποικιλίες ή περισσότερα αγροτεμάχια υποχρεούνται να υποβάλουν ξεχωριστές δηλώσεις για καθεμία περίπτωση.
Προϋπόθεση: Επικαιροποίηση του Ελαιοκομικού Μητρώου
Πριν την υποβολή της δήλωσης, οι παραγωγοί πρέπει να φροντίσουν για την επικαιροποίηση των στοιχείων της εκμετάλλευσής τους στο Ελαιοκομικό Μητρώο, καθώς χωρίς αυτήν η δήλωση δεν μπορεί να ολοκληρωθεί. Για την εγγραφή ή τροποποίηση στο Μητρώο απαιτούνται:
• Το τελευταίο ΟΣΔΕ με χάρτες
• Αρχείο συντεταγμένων σε μορφή excel
Τα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνονται στη δήλωση είναι: ονοματεπώνυμο και ΑΦΜ του παραγωγού, ποικιλία ελιάς, ο δεκατριψήφιος κωδικός «ελαιοτεμαχίου» και η ποσότητα ελαιοκάρπου ανά αγροτεμάχιο.
Έλεγχοι και κυρώσεις: Πρόστιμα έως 5.000 ευρώ για παραβάσεις
Οι ΔΑΟΚ θα πραγματοποιούν ελέγχους σε δείγμα τουλάχιστον 5% των δηλώσεων κάθε χρόνο, με βάση ανάλυση κινδύνου. Οι παραβάσεις, όπως ανακριβή στοιχεία ή μη υποβολή δήλωσης, επισύρουν πρόστιμα από 60 έως και 5.000 ευρώ, ανάλογα με τον αριθμό των ελαιοδέντρων. Σε περιπτώσεις υποτροπής, τα ποσά αυξάνονται κατά 50%.
Ωστόσο, δεν θα επιβάλλονται πρόστιμα πριν από την 1η Οκτωβρίου 2026, ώστε να υπάρξει ένα μεταβατικό διάστημα προσαρμογής. Παράλληλα, «προφανή σφάλματα» μπορούν να διορθωθούν από τις ΔΑΟΚ ύστερα από αίτηση του παραγωγού και προσκόμιση δικαιολογητικών.
Μια χρονιά-τεστ για τις πληρωμές και τις μεταρρυθμίσεις
Το φθινόπωρο του 2025 αποτελεί κρίσιμο τεστ για την αξιοπιστία του συστήματος πληρωμών και την ικανότητα της χώρας να ανταποκριθεί στις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις. Οι παραγωγοί, κουρασμένοι από τις καθυστερήσεις, ζητούν πράξεις και όχι λόγια. Η κυβέρνηση, από την άλλη, επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις τεχνικές δυσκολίες, τις πιέσεις των θεσμών και τις ανάγκες του αγροτικού κόσμου.
Αν οι πληρωμές της Βασικής Ενίσχυσης και των προγραμμάτων καθυστερήσουν πέρα από τις 15 Οκτωβρίου, ο κίνδυνος να χαθούν κοινοτικοί πόροι και να επιβληθούν νέες κυρώσεις είναι ορατός όσο ποτέ. Ταυτόχρονα, η υποχρεωτική δήλωση συγκομιδής αποτελεί μια ακόμη πρόκληση για τους ελαιοπαραγωγούς, οι οποίοι καλούνται να προσαρμοστούν γρήγορα σε ένα νέο πλαίσιο κανόνων και ελέγχων.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι επόμενες εβδομάδες θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ Κράτους και αγροτικού κόσμου. Και αν η κυβέρνηση θέλει να αποφύγει ένα νέο κύμα οργής στην ύπαιθρο, οφείλει να αποδείξει στην πράξη ότι το «τρένο» των πληρωμών δεν έχει χαθεί – ακόμη.
