Ελληνική Αστυνομία: Ψεύτικες συλλήψεις, αληθινές αντιδράσεις – Μια κοινωνία σε κίνδυνο-Τα τελευταία 24ωρα, τα κοινωνικά δίκτυα – κυρίως το TikTok και το Instagram – έχουν κατακλυστεί από βίντεο που δείχνουν ηλικιωμένους να συλλαμβάνονται από αστυνομικούς επειδή υποτίθεται ότι έκλεψαν ένα μήλο, ένα κομμάτι ψωμί ή κάποιο μικροαντικείμενο.
Ρεπορτάζ : Παντελής Χαριτάκης
Οι εικόνες αυτές προκαλούν χιλιάδες σχόλια αγανάκτησης και συμπόνιας: «Πού φτάσαμε ως κοινωνία», «Ντροπή να συλλαμβάνουν γιαγιά για ένα μήλο», γράφουν χρήστες κάτω από τα βίντεο, θεωρώντας τα πραγματικά.
Η αλήθεια όμως είναι εντελώς διαφορετική. Κανένα από αυτά τα περιστατικά δεν συνέβη ποτέ. Πρόκειται για προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης (AI), τα λεγόμενα deepfakes, τα οποία δημιουργούνται από εξελιγμένους αλγορίθμους που μπορούν να παράγουν από το μηδέν πρόσωπα, κινήσεις, φωνές και καταστάσεις με τρομακτική ακρίβεια. Τα βίντεο αυτά είναι ψεύτικα – αλλά το αποτέλεσμα που προκαλούν στην κοινή γνώμη είναι απολύτως πραγματικό.
Από την τεχνολογική πρόοδο στην κοινωνική παραπληροφόρηση
Η λεγόμενη «πέμπτη νοημοσύνη» – η εποχή όπου οι μηχανές μπορούν να αναπαράγουν όχι μόνο ανθρώπινη σκέψη, αλλά και συναίσθημα, έκφραση και φωνή – έχει ήδη ξεκινήσει. Ωστόσο, ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού παραμένει απροετοίμαστο για τις συνέπειές της. Ειδικά οι μεγαλύτερες ηλικιακά ομάδες, που δεν έχουν εξοικείωση με τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, παγιδεύονται ευκολότερα σε ψευδείς εικόνες και αφηγήσεις.
Αυτό το νέο κύμα παραπληροφόρησης δεν είναι αθώο. Δεν πρόκειται για αστείο ή απλό ψηφιακό παιχνίδι· είναι ένα όπλο χειραγώγησης που μπορεί να επηρεάσει κοινωνικές αντιλήψεις, να διαμορφώσει ψευδή συλλογικά συναισθήματα και να στοχοποιήσει θεσμούς. Όταν οι πολίτες πιστεύουν ότι η Αστυνομία συλλαμβάνει ηλικιωμένους για ασήμαντες αιτίες, το κύρος και η εμπιστοσύνη προς τις αρχές δέχεται πλήγμα.
Σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα deepfakes αναμένεται να αποτελέσουν τα επόμενα χρόνια μία από τις πιο σοβαρές προκλήσεις για τη δημοκρατία, την κοινωνική συνοχή και την ασφάλεια των πολιτών. Και ήδη το βλέπουμε να συμβαίνει: ψευδείς ειδήσεις, αλλοιωμένες δηλώσεις πολιτικών, «βίντεο-αποδείξεις» που δεν συνέβησαν ποτέ, δημιουργούν ένα περιβάλλον σύγχυσης και δυσπιστίας.
Η ανάγκη άμεσης αντίδρασης από την Ελληνική Αστυνομία
Το φαινόμενο που παρατηρείται στα κοινωνικά δίκτυα με τα ψεύτικα βίντεο «συλλήψεων» δεν είναι απλώς ένα ψηφιακό αστείο – είναι επίθεση κατά της κοινωνικής συνοχής και της δημόσιας τάξης. Η Ελληνική Αστυνομία δεν μπορεί να παραμένει παθητικός θεατής μπροστά σε αυτήν την εξέλιξη. Οφείλει να παρέμβει άμεσα με συγκεκριμένες δράσεις:
• Δημιουργία ειδικής ομάδας κυβερνοεγκλήματος που θα εντοπίζει, αναλύει και κατεβάζει deepfake περιεχόμενο που στοχοποιεί την Αστυνομία ή παραπληροφορεί το κοινό.
• Συνεργασία με πλατφόρμες όπως το TikTok και το Instagram ώστε να επισημαίνονται υποχρεωτικά τα AI-generated βίντεο και να αφαιρούνται όταν παραπλανούν.
• Ενημερωτικές καμπάνιες προς τους πολίτες, και κυρίως τις ευάλωτες ηλικιακές ομάδες, για το πώς να αναγνωρίζουν τα deepfakes και να μην τα αναπαράγουν.
Η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο, λειτουργώντας όχι μόνο κατασταλτικά αλλά και προληπτικά. Η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται με ταχύτητα και οι αρχές πρέπει να τρέξουν ακόμη πιο γρήγορα για να προστατεύσουν τους πολίτες από τα επικίνδυνα προϊόντα της.
Νομικό πλαίσιο και ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες
Το φαινόμενο των deepfakes έχει προκαλέσει κινητοποίηση και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο Οργανισμός Κυβερνοασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ENISA) έχει ήδη προειδοποιήσει ότι η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για τη δημιουργία παραπλανητικού περιεχομένου αποτελεί αυξανόμενη απειλή για την ασφάλεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Προτείνει την αυστηροποίηση των νομοθετικών πλαισίων και την υποχρεωτική σήμανση όλων των παραγόμενων από AI περιεχομένων.
Η Ελλάδα πρέπει να ευθυγραμμιστεί με αυτές τις πρωτοβουλίες και να θεσπίσει σαφείς κανόνες για τη δημιουργία και διανομή deepfake περιεχομένου. Το νομοθετικό πλαίσιο πρέπει να καλύπτει όχι μόνο ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας και παραπληροφόρησης, αλλά και περιπτώσεις όπου η τεχνητή νοημοσύνη στοχοποιεί θεσμούς ή υπονομεύει την κοινωνική εμπιστοσύνη.
Ψηφιακή παιδεία: το «αντίδοτο» στην παραπληροφόρηση
Πέρα από την αστυνόμευση και το νομικό πλαίσιο, η αντιμετώπιση των deepfakes περνά και μέσα από την εκπαίδευση. Η ελληνική κοινωνία πρέπει να μάθει να αναγνωρίζει το ψεύτικο και να το αντιμετωπίζει. Η ένταξη προγραμμάτων ψηφιακής παιδείας στα σχολεία και στις κοινότητες ενηλίκων μπορεί να αποτελέσει καθοριστικό βήμα στην προστασία των πολιτών από τέτοιου είδους χειραγώγηση.
Η παραπληροφόρηση βασίζεται στην άγνοια. Όσο περισσότεροι πολίτες γνωρίζουν πώς δημιουργούνται τα deepfakes και ποιες είναι οι ενδείξεις που τα αποκαλύπτουν, τόσο δυσκολότερα θα μπορούν να τους επηρεάσουν.
Συμπέρασμα: Ώρα για δράση πριν να είναι αργά
Η εικόνα μιας ηλικιωμένης γυναίκας να συλλαμβάνεται για ένα μήλο μπορεί να είναι ψεύτικη, αλλά το μήνυμα που περνάει είναι απολύτως πραγματικό και καταστροφικό. Αν δεν ληφθούν μέτρα, τέτοια φαινόμενα θα πολλαπλασιαστούν, διαβρώνοντας την εμπιστοσύνη στους θεσμούς και δημιουργώντας ένα τοξικό περιβάλλον δυσπιστίας και πόλωσης.
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι εργαλείο που μπορεί να φέρει πρόοδο – αλλά στα χέρια όσων επιδιώκουν να παραπληροφορήσουν και να αποσταθεροποιήσουν, γίνεται όπλο. Η Ελληνική Αστυνομία, η πολιτεία και η κοινωνία πρέπει να δράσουν τώρα, πριν η γραμμή ανάμεσα στο πραγματικό και το ψεύτικο χαθεί οριστικά.
@greekaislop Τι έκανε η γυναίκα πια ; #fyp #greek #greekpolice #yiayia ♬ original sound – Greekaislop
