Τροχαία: Συναγερμός σήμανε στις Αρχές μετά τον εντοπισμό και τη σύλληψη δύο διαχειριστών διαδικτυακών ομάδων που λειτουργούσαν σε δημοφιλείς πλατφόρμες μηνυμάτων, παρέχοντας σε πραγματικό χρόνο πληροφορίες για μπλόκα της Τροχαίας, ελέγχους της ΕΛ.ΑΣ. και κινήσεις των ομάδων ΔΙ.ΑΣ. και Ο.Π.Κ.Ε..
Ρεπορτάζ: Παντελής Χαριτάκης
Οι δύο άνδρες, 29 και 55 ετών, συνελήφθησαν στην Αθήνα από τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, μετά από μήνες ψηφιακής έρευνας που ξεκίνησε ύστερα από εντολή εισαγγελικής αρχής και σωρεία καταγγελιών πολιτών.
Πάνω από 200.000 μέλη σε τρεις ομάδες
Οι αστυνομικές αρχές αποκάλυψαν ότι τρεις διαδικτυακές κοινότητες συγκέντρωναν περισσότερα από 201.000 μέλη. Εκεί, χρήστες αντάλλασσαν πληροφορίες για τα σημεία όπου υπήρχαν μπλόκα ελέγχων ή περιπολίες.
Η μεγαλύτερη ομάδα αριθμούσε 173.000 μέλη, με τον 29χρονο να λειτουργεί ως “super admin”, ενώ ο 55χρονος είχε ρόλο διαχειριστή. Παράλληλα, υπήρχαν δύο ακόμη κοινότητες, με περίπου 28.000 μέλη, που κάλυπταν γεωγραφικά την Κρήτη και τη Θεσσαλονίκη.
Η δράση τους ήταν συνεχής: από το πρωί μέχρι αργά το βράδυ, αναρτούσαν «ενημερώσεις» όπως:
«Μπλόκο στη Λεωφόρο Κηφισίας κοντά στο Νομισματοκοπείο»,
«Ομάδα ΔΙ.ΑΣ. στη λεωφόρο Συγγρού»,
«ΟΠΚΕ σε ελέγχους στο Ηράκλειο».
Στην πράξη, επρόκειτο για συντονισμένη παρεμπόδιση του έργου των αρχών, η οποία –όπως τόνισαν αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ.– θέτει σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.
Δικογραφία για διέγερση και επικίνδυνες παραβάσεις
Η Ελληνική Αστυνομία σε επίσημη ανακοίνωσή της ανέφερε ότι σχηματίστηκε δικογραφία για “διέγερση σε διάπραξη εγκλημάτων” και “επικίνδυνες παραβάσεις στην οδική συγκοινωνία”, κατηγορίες που τιμωρούνται με φυλάκιση.
Η ΕΛ.ΑΣ. υπογραμμίζει ότι οι ομάδες αυτές «αποτελούσαν σημαντική πηγή πληροφόρησης για επίδοξους παραβάτες του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, αλλά και για άλλους εγκληματίες, υπονομεύοντας σοβαρά την οδική ασφάλεια».
Παράλληλα, οι αστυνομικοί ανέστειλαν τη λειτουργία των τριών κοινοτήτων και προχώρησαν σε κατάσχεση τεσσάρων κινητών τηλεφώνων που συνδέονταν με τους λογαριασμούς διαχείρισης. Τα κινητά θα σταλούν στη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών για ψηφιακή ανάλυση.
Η τακτική των «αντι-ελέγχων»
Όπως διαπιστώθηκε, οι διαχειριστές είχαν δημιουργήσει ένα παράλληλο σύστημα “αντι-αστυνόμευσης”.
Τα μέλη ειδοποιούσαν το ένα το άλλο για πιθανά σημεία ελέγχου και για την παρουσία περιπολικών. Το αποτέλεσμα ήταν πολλοί οδηγοί που είχαν καταναλώσει αλκοόλ ή είχαν ληγμένα έγγραφα να αλλάζουν πορεία και να αποφεύγουν τη σύλληψη.
Αστυνομικοί κύκλοι τονίζουν στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ότι τέτοιες πρακτικές «δεν έχουν καμία σχέση με την ελευθερία της έκφρασης» και υπονομεύουν τη δημόσια ασφάλεια.
«Η ενημέρωση για ελέγχους δεν είναι απλώς ανεύθυνη, είναι επικίνδυνη. Αν κάποιος μεθυσμένος οδηγός δεν εντοπιστεί, μπορεί να προκαλέσει θανατηφόρο δυστύχημα λίγα λεπτά μετά», ανέφεραν αξιωματικοί.
Από το “χαβαλέ” στη δίωξη
Οι αναρτήσεις στις ομάδες, όπως αναφέρουν αστυνομικές πηγές, ξεκίνησαν ως “χαβαλές” αλλά γρήγορα πήραν διαστάσεις. Ο 29χρονος, ειδικός στην τεχνολογία, αξιοποίησε bots που εντόπιζαν δημοσιεύσεις για μπλόκα και τα αναπαρήγαγαν αυτόματα.
Αυτή η αυτοματοποίηση έκανε τη διαχείριση των ομάδων εξαιρετικά αποτελεσματική – και ταυτόχρονα επικίνδυνη. Όπως αναφέρουν πληροφορίες, υπήρχε και «VIP ομάδα» όπου τα μέλη πλήρωναν συνδρομή για να λαμβάνουν ειδοποιήσεις μέσω εφαρμογών.
Η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος παρακολουθούσε επί μήνες τη δραστηριότητα, καταγράφοντας χιλιάδες μηνύματα και εικόνες που θα αξιοποιηθούν ως αποδεικτικό υλικό.
«Στόχος μας η προστασία ζωών, όχι η καταστολή»
Ανώτερος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. δήλωσε στο tilegrafimanews.gr ότι «ο στόχος δεν είναι να τιμωρηθούν οι χρήστες, αλλά να σταλεί σαφές μήνυμα: οι ενέργειες αυτές θέτουν σε κίνδυνο ζωές».
Η ίδια πηγή εξηγεί ότι ακόμη κι αν οι περισσότεροι συμμετείχαν «απλώς από περιέργεια», η ύπαρξη τέτοιων δικτύων αποδυναμώνει την πρόληψη και δημιουργεί αίσθημα ατιμωρησίας.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει ήδη ενημερωθεί για την υπόθεση, με εισαγγελείς να εξετάζουν το ενδεχόμενο επικαιροποίησης του πλαισίου για τα “ψηφιακά εγκλήματα συνεργίας”.
Τα social media ως «δίκοπο μαχαίρι»
Η υπόθεση φέρνει ξανά στο προσκήνιο το ζήτημα της ευθύνης των πλατφορμών. Οι κοινότητες αυτές αναπτύχθηκαν μέσα σε δημοφιλείς εφαρμογές μηνυμάτων που προσφέρουν ιδιωτικότητα και κρυπτογράφηση.
Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα παρακολουθεί την υπόθεση, καθώς εξετάζεται αν παραβιάστηκαν όροι χρήσης ή εάν έγινε επεξεργασία δεδομένων χρηστών χωρίς συναίνεση.
Ειδικοί στον κυβερνοχώρο τονίζουν πως τα social media έχουν διττό ρόλο: μπορούν να ενισχύσουν την ενημέρωση και τη διαφάνεια, αλλά και να χρησιμοποιηθούν για την παρεμπόδιση του νόμου.
Οι κίνδυνοι για την οδική ασφάλεια
Η Ελληνική Αστυνομία επαναλαμβάνει πως οι πληροφορίες για τα σημεία ελέγχου δεν είναι παιχνίδι.
Η παρουσία της Τροχαίας σε καίρια σημεία αποσκοπεί στην πρόληψη ατυχημάτων, όχι στην «παγίδευση» οδηγών.
Οι αστυνομικοί θυμίζουν ότι το 2024 σημειώθηκαν πάνω από 600 θανατηφόρα τροχαία, εκ των οποίων το 25% οφείλεται σε οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ.
«Αν έστω και ένα από αυτά μπορούσε να αποτραπεί μέσω ενός ελέγχου που κάποιος απέφυγε λόγω τέτοιων ειδοποιήσεων, το τίμημα είναι βαρύ», υπογράμμισε αξιωματικός της Τροχαίας.
Το μήνυμα της ΕΛ.ΑΣ. στους πολίτες
Η αστυνομία καλεί τους πολίτες να μην συμμετέχουν σε παρόμοιες ομάδες, ούτε να διαδίδουν πληροφορίες που αφορούν επιχειρησιακές ενέργειες.
«Οι ενέργειες αυτές συνιστούν συνέργεια και μπορούν να οδηγήσουν σε ποινικές κυρώσεις», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση.
Η ΕΛ.ΑΣ. καλεί επίσης όποιον έχει υποπέσει στην αντίληψή του τέτοια δραστηριότητα να το αναφέρει άμεσα στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, μέσω της τηλεφωνικής γραμμής 11188 ή της online πλατφόρμας καταγγελιών.
Η υπόθεση των «ομάδων μπλόκων» στα social media αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς η τεχνολογία μπορεί να μετατραπεί από εργαλείο επικοινωνίας σε μέσο παρανομίας.
Η αστυνομία έχει πλέον στα χέρια της τα δεδομένα των δύο συλληφθέντων και ερευνά αν υπάρχουν συνδέσεις με αντίστοιχες ομάδες στο εξωτερικό.
Η Δικαιοσύνη καλείται τώρα να αποφασίσει αν θα υπάρξει παραδειγματική τιμωρία ή αναθεώρηση του νομικού πλαισίου, ώστε να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά τέτοια φαινόμενα που πλήττουν τη δημόσια ασφάλεια και υπονομεύουν το κράτος δικαίου.
