ΕΛΓΑ: Ο παγετός των 19-20 Μαρτίου προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές στις δενδρώδεις καλλιέργειες, στα αμπέλια και στα κηπευτικά σε πολλές περιοχές της χώρας.
Του Παντελή Χαριτάκη
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από το tilegrafimanews.gr
News: Κυβερνητικά κλιμάκια, μαζί με εκπροσώπους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥπΑΑΤ) και του ΕΛΓΑ, έσπευσαν στις πληγείσες περιοχές για να εκτιμήσουν το μέγεθος της καταστροφής.
Ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Χρήστος Κέλλας, σε δηλώσεις του ανέφερε ότι η διαδικασία των εκτιμήσεων θα «τρέξει» γρήγορα, διαβεβαιώνοντας τους αγρότες πως οι αποζημιώσεις θα είναι δίκαιες και έγκαιρες. Επίσης, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο προκαταβολών στους πληγέντες παραγωγούς.
Η κυβέρνηση επιχειρεί να καθησυχάσει τους αγρότες, όμως όσοι έχουν εμπειρία με τις διαδικασίες του ΕΛΓΑ γνωρίζουν ότι η αποζημίωση δεν έρχεται ποτέ όσο γρήγορα θα ήθελαν. Το σύστημα των εκτιμήσεων συχνά καθυστερεί λόγω γραφειοκρατίας, ενώ στο παρελθόν υπήρξαν περιπτώσεις όπου οι αποζημιώσεις είτε καθυστέρησαν μήνες είτε ήταν πολύ μικρότερες από τις πραγματικές απώλειες των παραγωγών.
Οι αγρότες, που βλέπουν τις καλλιέργειές τους «καμένες» από τον παγετό, έχουν κάθε λόγο να είναι δύσπιστοι. Οι υποσχέσεις είναι εύκολες, αλλά η πραγματικότητα έχει δείξει πως η στήριξη προς τον πρωτογενή τομέα έρχεται συνήθως με καθυστέρηση, όταν πλέον οι παραγωγοί βρίσκονται σε απόγνωση.
Συνδεδεμένες Ενισχύσεις: Η Επόμενη «Μεγάλη» Πληρωμή, με Λιγότερα Χρήματα
Ενώ οι αγρότες περιμένουν τις αποζημιώσεις τους, παράλληλα έρχεται και η επόμενη μεγάλη πληρωμή από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, που αφορά τις συνδεδεμένες ενισχύσεις. Όμως, η εικόνα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντική.
Ήδη, στην τελευταία πληρωμή της 28ης Μαρτίου, πολλοί παραγωγοί είδαν λιγότερα χρήματα στους λογαριασμούς τους. Οι αιτίες είναι δύο:
1. Μείωση των επιδοτήσεων στα οικολογικά σχήματα κατά 55% κατά μέσο όρο.
2. Ανακτήσεις αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, όπως συνέβη και στην πληρωμή του περασμένου Δεκεμβρίου.
Το ποσό της επικείμενης πληρωμής για τις συνδεδεμένες ενισχύσεις εκτιμάται στα 245 εκατ. ευρώ και θα πραγματοποιηθεί πιθανότατα εντός της Μεγάλης Εβδομάδας. Ωστόσο, ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο αν θα καταβληθούν όλες οι συνδεδεμένες ή αν θα δοθούν πρώτα οι ενισχύσεις για τα φυτικά προϊόντα, αφήνοντας τις ζωικές εκμεταλλεύσεις σε αναμονή.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η απόφαση του ΥπΑΑΤ για τους παραγωγούς βρώσιμων οσπρίων. Σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση, οι αγρότες που λόγω των δύσκολων καιρικών συνθηκών παρέδωσαν 30% λιγότερη ποσότητα από το απαιτούμενο όριο, δεν θα χάσουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση. Όμως, αυτή η απόφαση είναι μια «ασπιρίνη» μπροστά στο συνολικό πρόβλημα της μείωσης των επιδοτήσεων και των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί.
Το Μεγάλο Πρόβλημα: Αγρότες με Λιγότερα Χρήματα και Αυξημένο Κόστος
Όλα τα παραπάνω συνθέτουν ένα ζοφερό τοπίο για τον αγροτικό κόσμο. Η οικονομική πίεση αυξάνεται και η στήριξη από το κράτος έρχεται με το σταγονόμετρο. Από τη μια, ο παγετός προκάλεσε ανυπολόγιστες ζημιές, και από την άλλη, οι επιδοτήσεις μειώνονται ή καθυστερούν.
Η μείωση των επιδοτήσεων στα οικολογικά σχήματα, οι επιστροφές «αχρεωστήτως καταβληθέντων» και η αβεβαιότητα για το πότε θα καταβληθούν οι συνδεδεμένες ενισχύσεις, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα για τον πρωτογενή τομέα. Πολλοί παραγωγοί βλέπουν ήδη το εισόδημά τους να μειώνεται δραματικά, ενώ το κόστος παραγωγής συνεχώς αυξάνεται.
Επιπλέον, υπάρχει ο κίνδυνος οι αποζημιώσεις από τον παγετό να αργήσουν ή να μην καλύψουν πλήρως τις απώλειες. Και δυστυχώς, αυτή η ιστορία δεν είναι καινούργια. Οι αγρότες έχουν ζήσει ξανά τέτοιες καταστάσεις, όπου οι υποσχέσεις περισσεύουν, αλλά οι λύσεις καθυστερούν.
Πού Βαδίζει ο Πρωτογενής Τομέας;
Η κατάσταση στον αγροτικό χώρο απαιτεί σοβαρές παρεμβάσεις και όχι απλώς αποσπασματικά μέτρα. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο παγετός ή μια καθυστέρηση στις πληρωμές. Είναι το συνολικό πλαίσιο πολιτικής που αφήνει τον αγρότη εκτεθειμένο, χωρίς ουσιαστική στήριξη και με αβεβαιότητα για το μέλλον του.
Οι παραγωγοί δεν ζητούν χάρη. Ζητούν ένα δίκαιο και αξιόπιστο σύστημα αποζημιώσεων και ενισχύσεων, που να τους επιτρέπει να συνεχίσουν την παραγωγή τους. Η κυβέρνηση πρέπει να σταματήσει να λειτουργεί με τη λογική του «βλέποντας και κάνοντας» και να δημιουργήσει ένα σταθερό και βιώσιμο σχέδιο στήριξης του πρωτογενούς τομέα.
Ειδάλλως, η ελληνική ύπαιθρος θα συνεχίσει να μαραζώνει, οι νέοι θα εγκαταλείπουν τη γη, και η χώρα θα εξαρτάται όλο και περισσότερο από εισαγόμενα αγροτικά προϊόντα. Και τότε, δεν θα μιλάμε απλώς για καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις ή για μειώσεις στις επιδοτήσεις, αλλά για την ίδια την επιβίωση της ελληνικής αγροτικής παραγωγής.
Πληρωμές ΟΠΕΚΕΠΕ και ΕΛΓΑ 2025: Ενισχύσεις και αποζημιώσεις για αγρότες και κτηνοτρόφους