Η ΚΥΡΑ ΤΗΣ ΡΩ-Η ιστορία της Δέσποινας Αχλαδιώτη, που ύψωσε πρώτη φορά τη σημαία το 1929, προτού το νησί δοθεί στην Ελλάδα,και συνέχισε έως τον θάνατό της, έξι δεκαετίες αργότερα
Από τον Ανδρέα Κούτρα
Το νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης αποτελεί στόχο της Τουρκίας ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. «Το Καστελόριζο ανήκει στην ανατολική Μεσόγειο» έχουν πει οι Τούρκοι και, αν ήταν δυνατόν, θα ήθελαν να το εξαφανίσουν από τον χάρτη, καθώς τους κόβει την έξοδο στα πλούσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης και μέχρι την κυπριακή ΑΟΖ. Το ίδιο ισχύει για τη Στρογγύλη και τη Ρω. Σε αυτά τα δύο μικρά νησιά δεν υπάρχουν μόνιμοι κάτοικοι, αλλά στρατιωτική φρουρά. Στη δε τελευταία δεσπόζει ο θρύλος της κυράς της Ρω, της Δέσποινας Αχλαδιώτη, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, που με την εμβληματική παρουσία της έστελνε καθημερινά -από το 1943 και επί 40 χρόνια- το μήνυμα στην Τουρκία για την ελληνικότητα του νησιού υψώνοντας τη γαλανόλευκη. Κάτω από τον ιστό της σημαίας ήταν η επιθυμία της να ταφεί και αυτό έγινε πράξη με τιμές εθνικής ηρωίδας στις 13 Μαΐου του 1982.
«Την κυρά της Ρω δεν την ενοχλεί κανείς» ήταν το μήνυμα που έστειλε ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Πάνος Καμμένος, κάνοντας retweet την ανάρτηση της Χρύσας Ούτση (μέλος του Εθνικού Συμβουλίου των ΑΝ.ΕΛ.) μετά την πρωτοφανή πρόκληση της Τουρκίας τη Δευτέρα του Πάσχα να στείλει ελικόπτερο να πετάξει πάνω από το νησί, νύχτα και με σβηστά φώτα (πράξη επιθετική). Σε αυτό το σοβαρό επεισόδιο οι Ελληνες στρατιώτες απάντησαν με τροχιοδεικτικά πυρά, κάνοντας σαφή την ετοιμότητά τους και βεβαίως την αποδέσμευση των κανόνων εμπλοκής και τη χρήση πυρών σε όποιους επιχειρήσουν να αμφισβητήσουν την ελληνική κυριαρχία του νησιού. Λειτούργησαν με αποφασιστικότητα, όπως η κυρά της Ρω το 1975 (και δεν ήταν η μόνη φορά).
Συμπαράσταση
Τον Αύγουστο του 1975 ο Τούρκος δημοσιογράφος Ομάρ Κασάρ μαζί με ακόμη δύο άτομα επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν την ολιγοήμερη απουσία της Δέσποινας Αχλαδιώτη για λόγους υγείας από το νησί, για να υψώσουν την τουρκική σημαία. Ομως, όταν επέστρεψε η κυρά της Ρω την κατέβασε αμέσως και ύψωσε την ελληνική. Την 1η Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους κατέπλευσε στο Καστελόριζο το ανθυποβρυχιακό σκάφος «Γ. Πεζόπουλος» για συμπαράστασή της, με την ίδια να δηλώνει αργότερα στην εκπομπή του Φρέντυ Γερμανού: «Η ζωή των Καστελοριζιτών ήταν η βραχονησίδα Ρω. αν οι Τούρκοι την έπαιρναν, δεν θα υπήρχε Καστελόριζο». Στην ακριτική νησίδα Ρω, μία ανάσα από τις τουρκικές ακτές, η πίστη και η δύναμη που είχε τόσο έντονες μέσα της «γέμιζαν» τις ώρες μοναξιάς της. Επί 40 ολόκληρα χρόνια -σχεδόν μια ζωή- η κυρά της Ρω, η γυναίκα-σύμβολο γενναιότητας και πατριωτισμού, κάθε πρωί ύψωνε την ελληνική σημαία για να τη βλέπουν τα διερχόμενα πλοία και να υπενθυμίζει στους Τούρκους την ελληνικότητα του νησιού.
Η παρουσία της Δέσποινας Αχλαδιώτη στην απομακρυσμένη βραχονησίδα στοχοποιήθηκε από τους Τούρκους και συχνά δοκίμαζαν τις αντοχές της. Πρώτη φορά ανέβηκαν και ύψωσαν την τουρκική σημαία στη Ρω το 1929. Μόλις την είδε, πήρε ένα λευκό σεντόνι και γαλάζιο ύφασμα και έραψε την ελληνική σημαία. Εκείνη και ο άνδρας της κατέβασαν την τουρκική και ύψωσαν την ελληνική. Η Δέσποινα Αχλαδιώτη αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες κατά την παραμονή της στο ξερονήσι. Το 1940 ο άνδρας της αρρώστησε βαριά και πέθανε. Η κυρά της Ρω επέστρεψε το 1943 με την τυφλή μητέρα της στο νησί και συνέχισε να υψώνει την ελληνική σημαία.
«Νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα χαμένος στο πέλαγος»
«Τα ξερονήσια του Καστελόριζου και της Ρω τα αγαπώ. Εμεινα μόνη μου το 1943 στο Καστελόριζο με την τυφλή μου μάνα, όταν έφευγαν όλοι οι κάτοικοι του νησιού στη Μέση Ανατολή και την Κύπρο. Με την ελληνική σημαία υψωμένη και την αγάπη για την Ελλάδα βαθιά ριζωμένη μέσα μου πέρασα όλες τις κακουχίες. Βέβαια, η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα, χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις τούρκικες ακτές. Την ελληνική σημαία θέλω να τη βάλουν στον τάφο μου».
Αυτά ήταν τα λόγια της κυράς της Ρω, η οποία γεννήθηκε το 1890 και πέθανε πλήρης ημερών το 1982 σε ηλικία 92 ετών, σε νοσοκομείο της Ρόδου.
Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη στο Καστελόριζο με τιμές εθνικής ηρωίδας, παρουσία του τότε υφυπουργού Αμυνας Αντώνη Δροσογιάννη, και η σορός της μεταφέρθηκε στη Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε τη σημαία, όπως ήταν η τελευταία επιθυμία της.
Ο θάνατος του άνδρα της το 1940, η επιστροφή με την τυφλή μητέρα της και η βοήθεια προς τους ιερολοχίτες
Η Δέσποινα Αχλαδιώτη εγκαταστάθηκε με τον σύζυγό της Κώστα στη Ρω το 1927, για να ασχοληθούν με την κτηνοτροφία, εντελώς μόνοι τους έως το 1940. Ομως εκείνη τη χρονιά αρρώστησε βαριά ο Κώστας Αχλαδιώτης. Η φωτιά που άναψε η γυναίκα του για να ειδοποιήσει με σινιάλα καπνού τους κατοίκους του Καστελόριζου και τους παραπλέοντες ψαράδες δεν έγινε εγκαίρως αντιληπτή. Ο σύζυγός της άφησε την τελευταία του πνοή μέσα σε μια ψαρόβαρκα που τον παρέλαβε καθυστερημένα για να τον μεταφέρει στον γιατρό του Καστελόριζου.
Η κυρά της Ρω φρόντισε μόνη της για την ταφή του συντρόφου της. Επειτα, γύρισε πάλι στη Ρω, αυτήν τη φορά με τη γριά μητέρα της, όπου πέρασε τα χρόνια της Κατοχής. Εκεί προσέφερε υπηρεσίες σε στρατιώτες του Ιερού Λόχου. «Με δυνατή φωνή και γοργή περπατησιά», όπως την περιγράφει ο βιογράφος της Κυριάκος Χονδρός, δεν εγκατέλειψε ποτέ το νησί, ακόμη και όταν το Καστελόριζο βομβαρδίστηκε από τους Αγγλους στη συνθηκολόγηση της Ιταλίας το 1943.
Στις 13 Σεπτεμβρίου 1943 για πρώτη φορά ελληνικό αντιτορπιλικό, το «Παύλος Κουντουριώτης», κατέπλευσε στο Καστελόριζο, καθώς ήταν πλέον ελεύθερο από τους Ιταλούς.
Αρωγή
Το νησί μετατράπηκε σε έδρα των Συμμάχων, οι οποίοι, όταν άκουσαν για μια γυναίκα που κατοικούσε στην απέναντι βραχονησίδα, έστειλαν ναύτες να τη χαιρετήσουν και να της δώσουν τρόφιμα και εφόδια. Η Δέσποινα Αχλαδιώτη τούς βοηθούσε καθ’ όλη τη διάρκεια των επιχειρήσεων και, όταν τα πλοία περνούσαν μπροστά από τη Ρω, έτρεχε και τα χαιρετούσε κουνώντας τη σημαία… Αυτό έως τον βομβαρδισμό του Καστελόριζου τον Νοέμβριο του 1943 από τα γερμανικά στούκας. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν πάλι να φύγουν με συμμαχικά πλοία είτε προς Κύπρο είτε προς τις μικρασιατικές ακτές. Ωστόσο, η κυρά της Ρω παρέμεινε στο νησί να υψώνει κάθε πρωί την ελληνική σημαία, προσφέροντας τη βοήθειά της σε ιερολοχίτες που βρήκαν καταφύγιο εκεί. Με τη λήξη του πολέμου ορισμένοι κάτοικοι επέστρεψαν στο Καστελόριζο κατά ομάδες.
Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα Δωδεκάνησα και μαζί με αυτά το Καστελόριζο και όλες οι παρακείμενες νησίδες και βραχονησίδες, σύμφωνα με τη Συνθήκη των Παρισίων της 10ης Φεβρουαρίου 1947, περιήλθαν στην Ελλάδα. Η μοίρα της Ρω ήταν, λοιπόν, αναπόσπαστα συνδεδεμένη με του Καστελόριζου.
Για την προσφορά της στην πατρίδα έλαβε πολλές τιμητικές διακρίσεις, όπως -μεταξύ άλλων- από την Ακαδημία Αθηνών, το Πολεμικό Ναυτικό και τη Βουλή. Το υπουργείο Εθνικής Αμυνας έστειλε ναυτικό άγημα και αντιπροσωπία του ΓΕΝ στο Καστελόριζο, όπου στις 23 Νοεμβρίου 1975 της απένειμε το μετάλλιο για την πολεμική περίοδο 1941-1944 για τις «προσφερθείσες εθνικές υπηρεσίες της».
Οι εξελίξεις στη Συρία κάνουν πιο απρόβλεπτο τον Ερντογάν στο Αιγαίο!
Η κρίση στη Συρία έρχεται να προσθέσει περαιτέρω ανησυχία στην ελληνική κυβέρνηση για τη συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο και το ενδεχόμενο πρόκλησης μείζονος συμβάντος ή, αλλιώς, θερμού επεισοδίου. Η Αγκυρα από αυτά που συμβαίνουν στη γειτονία της δείχνει μία νευρικότητα, καθώς βρίσκεται μεταξύ δύο υπερδυνάμεων, ΗΠΑ και Ρωσίας, που η μία απειλεί την άλλη και θα πρέπει η ίδια να ισορροπήσει σε επικίνδυνα τεντωμένο σχοινί, ενώ έχει αποδείξει πως ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται.
Οι εξελίξεις καταρχάς στη Συρία δεν είναι θετικές για κανέναν. Ούτε ασφαλώς για την Ελλάδα. Μία επίθεση κατά της χώρας θα προκαλέσει νέα κύματα προσφύγων, τα οποία πιθανώς θα κινηθούν στην Τουρκία, και ο Ερντογάν θα τους χρησιμοποιεί για να εκβιάζει την Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά πρωτίστως τη χώρα μας. Δεν μιλάμε, βεβαίως, για γενικευμένη σύρραξη με στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ και δυτικών συμμάχων με τη Ρωσία και των δικών της συμμάχων.
Το βασικό ζήτημα είναι ότι η Αγκυρα έχει επενδύσει στη συνεργασία με τη Ρωσία, που της έχει επιτρέψει και την εισβολή στη Συρία, και το γεγονός ότι η Δύση παίρνει θέση απέναντι από τις ρωσικές δυνάμεις και τον στρατό του Ασαντ κάθε άλλο παρά χαροποιεί τον Ερντογάν. Πόσο μάλλον αν εξαπολυθεί στρατιωτική επίθεση. Σημειώνεται πως στη Μαντμπίζ, λίγο πιο μακριά από την Αφρίν που έχει καταλάβει ο τουρκικός στρατός, έχουν λάβει θέση πέραν των Αμερικανών και Γάλλοι.
Ο κίνδυνος λοιπόν να καταρρεύσουν τα σχέδια του Ερντογάν είναι υπαρκτός, όπως και τα αντίποινα σε βάρος της Ελλάδας στο Αιγαίο. Η Τουρκία έχει δείξει πως την τρέχουσα περίοδο παίζει σε δύο μέτωπα και προσπαθεί να προάγει τα αναθεωρητικά σχέδιά της. Με τις ΗΠΑ, την Ευρωπαϊκή Ενωση, τη Ρωσία, το Ισραήλ και την Αίγυπτο να έχουν εστιάσει την προσοχή τους στη Συρία, είναι πολύ πιθανόν η Αγκυρα να εκμεταλλευτεί το γεγονός και να θελήσει να στήσει μια κρίση στο Αιγαίο αξιώνοντας εδάφη. Η πτήση του ελικοπτέρου πάνω από τη Ρω τη Δευτέρα του Πάσχα κρίνεται ως ένα πολύ σοβαρό επεισόδιο. Το ελικόπτερο της τουρκικής ακτοφυλακής πέταξε με σβηστά φώτα και νύχτα πάνω από τη Ρω, κάτι που συνιστά καθαρά επιθετική ενέργεια. Η αντίδραση της στρατιωτικής φρουράς του νησιού με τη ρίψη τροχιοδεικτικών πυρών έδειξε επίσης και τις διαθέσεις της Ελλάδας. «Με αυτή την κυβέρνηση δεν θα υπάρξουν νέα Ιμια» έχει δηλώσει ο Πάνος Καμμένος.
Υπερπτήσεις
Το επεισόδιο στη Ρω, που, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, είχε επαναληφθεί το Μεγάλο Σάββατο, οι υπερπτήσεις ανήμερα του Πάσχα σε Παναγιά και Οινούσσες και γενικώς η ένταση που διατηρεί σε υψηλά επίπεδα η Τουρκία στο Αιγαίο, σε συνέχεια της σύλληψης και της κράτησης στις φυλακές της Αδριανούπολης των δύο Ελλήνων στρατιωτικών, συνιστούν ένα εκρηκτικό μείγμα και βεβαίως ανά πάσα στιγμή μπορεί να προκύψει το θερμό επεισόδιο είτε ηθελημένα είτε από ατύχημα. «Ετσι όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα η κατάσταση, αν επαναλαμβανόταν, για παράδειγμα, ο εμβολισμός ενός ελληνικού μαχητικού αλά Ηλιάκη, θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να αποκλιμακωθεί η ένταση όπως συνέβη τον Μάιο του 2006» ανέφερε ανώτατος αξιωματικός του Πενταγώνου, εκφράζοντας τον προβληματισμό του για το πού το πάει η Αγκυρα.
Την Πέμπτη, όταν συνετρίβη το Mirage 2000-5 και βρήκε τραγικό θάνατο ο χειριστής του, σμηναγός Γιώργος Μπαλταδώρος, έπειτα από μία αποστολή αναγνώρισης – αναχαίτισης τουρκικών μαχητικών στη Λέσβο, οι Τούρκοι έσπευσαν να πουν πως δεν είχαν στην περιοχή αεροσκάφη, ενώ ο πρωθυπουργός της χώρας Μπιναλί Γιλντιρίμ τηλεφώνησε στον Αλέξη Τσίπρα για να του εκφράσει τα συλλυπητήριά του για την απώλεια του πιλότου. Οι κινήσεις αυτές είναι βεβαίως εκ του πονηρού και η Αγκυρα έχει στόχο να σύρει την Ελλάδα σε έναν διάλογο για τα θέματα του Αιγαίου, διεκδικώντας βεβαίως τη συνδιαχείρισή του.
Τίποτε άλλο δεν σημαίνουν. Αυτός είναι ο μοναδικός σκοπός που προσπαθεί συνεχώς και αδιαλείπτως να πετύχει από το 1974 η Τουρκία, βάζοντας συνεχώς μαχητικά αεροσκάφη και πλοία στο Αιγαίο να παραβιάζουν τον εθνικό εναέριο χώρο και τα εθνικά χωρικά ύδατα. Ο ακήρυχτος πόλεμος στο Αρχιπέλαγος έχει δεκάδες νεκρούς τα τελευταία χρόνια και η Τουρκία τον συνεχίζει για να φθείρει τις Ενοπλες Δυνάμεις και να προκαλεί στην Ελλάδα οικονομική αιμορραγία. Θύμα αυτού του ακήρυχτου πολέμου είναι και ο σμηναγός Γιώργος Μπαλταδώρος, που πέρασε στο πάνθεον των ηρώων υπερασπιζόμενος την εθνική κυριαρχία.
dimokratianews
