Σχεδία: Τρία τραπέζια κολλημένα μεταξύ τους, γύρω καμιά δεκαπενταριά καρέκλες και στη μέση σαλατιέρες και ταψάκια με παστίτσιο, παραδοσιακό και βίγκαν, όπως μας εξηγούν.
Βρισκόμαστε στο εστιατόριο της «Σχεδίας», το Shedia Home, χαμηλά στην Κολοκοτρώνη. Ανάμεσα στους συνδαιτημόνες, όλοι άγνωστοι μεταξύ μας, κάθονται και τέσσερις πωλητές του περιοδικού δρόμου, αλλά δεν γνωρίζουμε, ούτε μπορούμε να διακρίνουμε ποιοι είναι. Τότε ξεκινάει η διήγηση. Ο ένας μετά τον άλλον, τέσσερις άνθρωποι ανοίγουν τις ψυχές τους. «Οι πωλητές της Σχεδίας είναι εμείς, που έχουν χάσει τα πάντα» θα πει μετά το τέλος του δείπνου ο διευθυντής σύνταξης που εμφανίζεται διακριτικά, ο κ. Χρήστος Αλεφάντης.
Ένας εργάτης στα καράβια όπου ελπίζει να γυρίσει, ένας σερβιτόρος σε κρουαζιερόπλοιο και κατόπιν στεριανός, μια υπάλληλος και ιδιοκτήτρια δισκοπωλείου, ένας ελεύθερος επαγγελματίας και πατέρας δυο παιδιών. Το προφίλ τεσσάρων ανθρώπων που βρέθηκαν στην αστεγία, χωρίς βοήθεια, όχι απαραίτητα από δικές τους κακές επιλογές, αν και τολμηρά τις παραδέχονται, αλλά γιατί η ζωή συχνά είναι άδικη, ακόμα πιο συχνά σκληρή. Όλοι τους βρίσκονται σε πόστα της Σχεδίας, πουλώντας περιοδικά και, όπως λένε, για πρώτη φορά μετά από χρόνια, βάζουν τη ζωή τους σε κάποια τάξη. Ο ένας παραδίδει το νήμα στον άλλο σε μια αφηγηματική διήγηση απολύτως αληθινή, που δείχνει πόσα τους ενώνουν, πόσα μας ενώνουν, πόσο έχουν ταλαιπωρηθεί, πόσο θα μπορούσαμε να είμαστε στη θέση τους, γιατί οι ιστορίες τους είναι ίδιες με οποιουδήποτε άλλου, μέχρι την στιγμή που σπάνε.
Το δείπνο-παράσταση διαρκεί λίγο περισσότερο από μια ώρα. Στο τέλος, οι τέσσερις άνθρωποι μοιράζονται τα όνειρά τους μαζί μας. Ο ένας θέλει να γυρίσει στα καράβια, δηλαδή στους φίλους του, να τοποθετεί τα κλειδιά στο αγκυροβόλι, ο άλλος θέλει να καταφέρει να βγάλει αυτή τη μικρή σύνταξη των 300 ευρώ, να ανησυχεί λίγο λιγότερο, η τρίτη θέλει να γυρίσει στο πατρικό της στο Ξυλόκαστρο, είναι 17 τετραγωνικά μπροστά στη θάλασσα και αυτό της φτάνει, ο τελευταίος ελπίζει να επιστρέψει στα παιδιά του που βρίσκονται στην Κύπρο, με ψηλά το κεφάλι, αξιοπρεπής. Δεν τα έχουν καταφέρει ακόμα, μα αγωνίζονται.
Ο κ. Αλεφάντης απευθύνεται στην συντροφιά λέγοντας «ελπίζω να μη συγκινηθώ. Προσπαθούμε να ξαναγεννηθεί η επιθυμία στον άνθρωπο. Εγκλωβίζεσαι. Σκέφτεσαι “να βρω να φάω σήμερα”. Και βλέπουμε πως άνθρωποι που είναι εμείς, δεν έχουν επιθυμίες και θέλουμε να έχουν επιθυμίες. Χάνουν τα πάντα και σε αυτό μπορεί να περιλαμβάνεται η πίστη στον εαυτό, στην κοινωνία. Υπάρχει θυμός. Οπότε, προσπαθούμε, πέρα από το περιοδικό, να αγκαλιάσουμε τους ανθρώπους και να τους δώσουμε πρόσβαση στις απλές χαρές της ζωής που όλοι εμείς, από τύχη ή ευλογία, έχουμε ακόμα πρόσβαση. Μπορεί να είναι το θέατρο, ένα ποδοσφαιρικό παιχνίδι, να πάμε σε μια συναυλία. Τον προηγούμενο μήνα, για πρώτη φορά, και ήμασταν απίστευτα χαρούμενοι, ήρθαν τρεις άνθρωποι της Σχεδίας, τρεις πωλητές και ζήτησαν εισιτήρια για τρεις διαφορετικές παραστάσεις. Δεν έχει ξαναγίνει». Φυσικά, στο τέλος, η φωνή του σπάει.
Δέκα χρόνια περιοδικό δρόμου Σχεδία
Από την πρώτη στιγμή, από το πρώτο τεύχος, την πρώτη λέξη, ο κ. Αλεφάντης ήταν εκεί. Το δείπνο αστέγων είναι η μια μόνο από τις δράσεις που η Σχεδία πραγματοποιεί για την επέτειο των δέκα ετών από την κυκλοφορία της. Είχε προηγηθεί η δράση «πωλητής για μια ώρα», ακολουθούν δράσεις για παιδιά και το πρόγραμμα στην ιστοσελίδα της διαρκώς εμπλουτίζεται, μαζί με το επετειακό τεύχος που ήδη κυκλοφορεί.
«Αλλάζουμε τα πόστα κάθε μέρα γιατί θέλουμε να είμαστε ακριβοδίκαιοι με τους ανθρώπους και μόνο στα πιο εξωτερικά προάστια δημιουργούμε μόνιμα πόστα, εφόσον και οι ίδιοι το επιθυμούν. Το οποίο είναι πάρα πολύ καλό, γιατί ο άνθρωπος γίνεται κομμάτι της γειτονιάς, στη Νέα Σμύρνη, στο Παγκράτι, στο Μαρούσι» σημειώνει ο διευθυντής σύνταξης του μέσου.
Υπάρχει κάτι που λέγεται «προστατευόμενα πόστα». Μεγάλες εταιρείες, φορείς και οργανισμοί, αποφασίζουν να φιλοξενούν μόνιμα έναν πωλητή για να προμηθεύονται από αυτόν τα περιοδικά τους οι εργαζόμενοι και οι επισκέπτες. «Υποδέχονται τον πωλητή, ο οποίος νιώθει κομμάτι αυτής της μικρής κοινότητας, έχει πρόσβαση στις τουαλέτες, και προσπαθούμε αυτή τη δράση να τη διευρύνουμε. Μάλιστα, έχουμε μια έγνοια να στέλνουμε στα προστατευόμενα πόστα ανθρώπους που είναι πολύ ντροπαλοί, συνεσταλμένοι, αδύναμοι στις πωλήσεις ή καινούργιοι, διότι δεν είναι όλοι το ίδιο» εξηγεί ο κ. Αλεφάντης.
Πριν λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε η δράση «Πωλητής για μια ώρα». Στο πλαίσιό της, άνθρωποι που συνήθως αγοράζουν τη Σχεδία, βρέθηκαν για μια ώρα δίπλα στους πωλητές, μπήκαν στα παπούτσια τους και έκαναν μαζί τους τη δουλειά. Υπήρξαν φορείς, των οποίων οι εργαζόμενοι ή τα μέλη αποφάσισαν οικειοθελώς να στηρίξουν μαζικά τη δράση, με τη βοήθεια των οργανισμών. Στην Αθήνα, Ίδρυμα Μποδοσάκη, Pen Greece, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Όμιλος Φουρλής, Goethe Institut, Cosmote, British Council, Vodafone, ΕΛΙΝΟΙΛ,Μουσείο Μπενάκη, «Τεχνόπολις» δήμου Αθηναίων, McCANN, Εράσμειος Ελληνογερμανική Σχολή, SolidarityNow, Action Aid – Επίκεντρο, Interamerican, Deloitte και στη βόρειο Ελλάδα, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ – ΑΠΘ, απόφοιτοι και μαθητές Κολλεγίου «Ανατόλια», Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ., «Κάνε κάτι» Εθελοντική ομάδα, 4ο Σύστημα Ναυτοπροσκόπων Θεσ/νίκης, Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Κιλκίς, ΤV 100, FM 100, Ενωμένες Κοινωνίες των Βαλκανίων, Εθελοντική Διακονία Αστέγων, άνοιξαν τις αγκαλιές τους και χώρεσαν μέσα την αλληλεγγύη.
«Θέλουμε η κοινωνία να έρθει κοντά με τους ανθρώπους της Σχεδίας, να γνωριστούν μαζί τους, να μάθουν ποιοι είναι, τι κάνουν, και μέσα από αυτό να πάει ακόμα πιο μακριά το μήνυμα που θέλουμε να στείλουμε: της ανθρωπιάς και της υποστήριξης ο ένας προς τον άλλο. Αυτό είναι το θεμελιώδες» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Αλεφάντης. «Η Σχεδία μας συνδέει. Τον πολύ φτωχό άνθρωπο, με τον αγοραστή, τον πολίτη, τον υποστηρικτή που συνομιλούν, ανταλλάσουν απόψεις, ακόμα και αν πουν για τον καιρό» προσθέτει.
Η λογική των δράσεων για την επέτειο των δέκα ετών του περιοδικού δρόμου, είναι να μηδενίσει η απόσταση ανάμεσα στον άνθρωπο που πουλάει και σε αυτόν που αγοράζει τη Σχεδία, η ενεργοποίηση και η ευαισθητοποίηση. Όπως τονίζει ο κ. Αλεφάντης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η απόσταση αυτή είναι πλασματική «χωρίς αμφιβολία. Στα μάτια των ανθρώπων της Σχεδίας, εγώ βλέπω τον εαυτό μου, τους φίλους μου, τους συγγενείς μου, τους γονείς μου, είναι εμείς που έχουμε χάσει τα πάντα στην πορεία και δεν είχαμε κάποιον να μας τραβήξει από αυτή τη μαύρη τρύπα. Η Σχεδία είναι όλες οι ηλικίες, και τα δύο φύλα, από όλα τα επαγγέλματα, ό,τι μπορείτε να φανταστείτε. Ειδικά αν διαβάσετε την τελευταία σελίδα, θα δείτε τον εαυτό μας, δε θα δούμε κάποιον άλλο».
«Προσπαθούμε για εσάς που αγοράζετε την Σχεδία να έχει αξία και ουσία, πέρα από το όμορφο της συμμετοχής σε μια πράξη αλληλεγγύης, θέλουμε να είναι πολύ καλό το περιοδικό, βαθιά προσηλωμένο στη δημοσιογραφία των λύσεων» επισημαίνει ο κ. Αλεφάντης, υπογραμμίζοντας ότι ακριβώς η ίδια αρχή ισχύει για το εστιατόριο της Σχεδίας αλλά και τα κοσμήματα και τις κατασκευές του καταστήματός της, προσκαλώντας τους πολίτες να τα επισκεφτούν. «Θέλουμε να υπάρχει ποιότητα, μια ανταποδοτική αξία για τον άνθρωπο που μας στηρίζει», σχολιάζει ο ίδιος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Τελικά η Σχεδία δεν είναι μόνο ένα περιοδικό, ούτε καν κάποιες πρωτοβουλίες που προσφέρουν μια δεύτερη ευκαιρία σε λιγότερο τυχερούς συμπολίτες μας. Είναι μια κοινότητα ανθρώπων, στην οποία όλοι συνομολογούν ότι οφείλουμε ο ένας στον άλλο επιείκεια και φροντίδα. «Εμείς που εργαζόμαστε για τη Σχεδία, έχουμε το προνόμιο να έχουμε επαφή με την αφρόκρεμα της κοινωνίας, διότι οι άνθρωποι που είναι ενεργοί πολίτες, αγοράζουν το περιοδικό, είναι κοντά σε όλες τις Σχεδίες του κόσμου, ό,τι κι αν είναι αυτές. Είναι η αφρόκρεμα της κοινωνίας. Η αλληλογραφία που εισπράττουμε είναι συγκλονιστική, ή για παράδειγμα, αν λείπει ένας πωλητής, τρεις μέρες μας καλούν διότι τον ψάχνουν» καταλήγει ο κ. Αλεφάντης.
Σοφία Μανδηλαρά
