ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Με φόντο την οριστικοποίηση της αύξησης 2,4% για το 2026 και τον διορθωτικό «λογαριασμό» που έρχεται τον Φεβρουάριο, περισσότεροι από 2,5 εκατ. συνταξιούχοι μπαίνουν σε μια χρονιά με ουσιαστική ενίσχυση εισοδήματος αλλά και νέα δεδομένα σε προσωπική διαφορά, Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων και επικουρικές.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από το tilegrafimanews.gr
News: Ήδη ο e-ΕΦΚΑ έχει ενεργοποιήσει ειδικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες ώστε οι συνταξιούχοι να ελέγχουν γρήγορα το ύψος της σύνταξής τους και τις επερχόμενες μεταβολές.
Στον πυρήνα του πακέτου για το 2026 βρίσκονται οι τακτικές αυξήσεις στις κύριες συντάξεις, το ετήσιο επίδομα των 250 ευρώ για τους χαμηλοσυνταξιούχους, οι αναδρομικές επιστροφές από αντισυνταγματικές περικοπές επικουρικών και Δώρων, αλλά και το πλεόνασμα–έκπληξη στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης, που ανοίγει για πρώτη φορά μετά από χρόνια σοβαρή συζήτηση για «ξεπάγωμα» στις επικουρικές.
Αυξήσεις έως 880€ τον χρόνο – ποιοι κερδίζουν περισσότερα
Με την αύξηση 2,4%, οι μηνιαίες αποδοχές ενισχύονται κλιμακωτά:
• Για συντάξεις γύρω στα 500 ευρώ, η αύξηση φτάνει περίπου τα 12 ευρώ τον μήνα.
• Για συντάξεις κοντά στις 1.000 ευρώ, το όφελος πλησιάζει τα 24 ευρώ τον μήνα.
• Για συντάξεις στην περιοχή των 2.500–3.000 ευρώ, η αύξηση αγγίζει τα 60–72 ευρώ μηνιαίως, δηλαδή έως 880 ευρώ τον χρόνο.
Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης έχει ήδη καταστήσει σαφές ότι το ποσοστό 2,4% προκύπτει από τον μαθηματικό τύπο που συνδυάζει ανάπτυξη και πληθωρισμό, ενώ τον Φεβρουάριο αναμένεται να κλειδώσει – ως διορθωτικό – το τελικό ποσό με βάση τα οριστικά στοιχεία τιμαρίθμου.
Την αύξηση δεν θα τη δουν άμεσα όσοι λαμβάνουν έναντι ή προσωρινή σύνταξη. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αναπροσαρμογή θα πιστωθεί μαζί με τα αναδρομικά όταν εκδοθεί η οριστική πράξη απονομής σύνταξης.
Προσωπική διαφορά: Ποιοι παίρνουν μισή αύξηση και ποιοι «ξεμπλοκάρουν» το 2027
Περίπου 671.586 συνταξιούχοι εξακολουθούν να έχουν προσωπική διαφορά. Για αυτούς το 2026 είναι ακόμη μεταβατικό:
• Λαμβάνουν στην τσέπη το 50% της αύξησης,
• ενώ το υπόλοιπο 50% «τρώγεται» από την προσωπική διαφορά, μειώνοντάς την.
Παράδειγμα:
• Αν η αύξηση είναι 30 ευρώ και η προσωπική διαφορά 10 ευρώ, ο συνταξιούχος κερδίζει καθαρά 20 ευρώ και εξαλείφεται πλήρως η προσωπική διαφορά.
• Αν η αύξηση είναι 30 ευρώ αλλά η προσωπική διαφορά 80, 180 ή 300 ευρώ, τότε στην τσέπη περνούν τα 15 ευρώ, με το υπόλοιπο να μειώνει σταδιακά τη διαφορά.
Κρίσιμο σημείο: από το 2027 και μετά, οι αυξήσεις θα πηγαίνουν ολόκληρες στον συνταξιούχο, καθώς η προσωπική διαφορά θα έχει ουσιαστικά «σβήσει» για τη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων.
Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων και νέα όρια
Οι αλλαγές δεν περιορίζονται στις αυξήσεις. Με την τιμαριθμοποίηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), το όριο απαλλαγής ανεβαίνει στα 1.469,85 ευρώ από 1.434 ευρώ σήμερα. Αυτό σημαίνει ότι:
• Συνταξιούχοι που βρίσκονται οριακά πάνω από το προηγούμενο όριο μπορούν να περάσουν κάτω από το νέο και να απαλλαγούν,
• ενώ όσοι παραμένουν στην κλίμακα της ΕΑΣ ενδέχεται να δουν μικρή ελάφρυνση στο τελικό καθαρό ποσό.
Περίπου 400.000 συνταξιούχοι φέρουν σήμερα την κράτηση της ΕΑΣ. Οι υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ και της ΑΑΔΕ διασταυρώνουν τα στοιχεία αποδοχών και παρακρατήσεων, ώστε οι νέες κλίμακες να εφαρμοστούν αυτόματα χωρίς αιτήσεις.
Στο τραπέζι έχουν πέσει και σενάρια για μείωση ή κατάργηση της εισφοράς 6% υπέρ ασθένειας στις επικουρικές, με κόστος από 80 έως 170 εκατ. ευρώ τον χρόνο, κάτι που θα μεταφραζόταν σε επιπλέον 6–12 ευρώ τον μήνα στις επικουρικές συντάξεις.
Επίδομα 250 ευρώ: οι όροι και οι παγίδες
Το επίδομα των 250 ευρώ έχει ήδη πιστωθεί σε περίπου 1,4 εκατ. χαμηλοσυνταξιούχους, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται ανασφάλιστοι υπερήλικες και δικαιούχοι επιδομάτων αναπηρίας.
Τα κριτήρια είναι αυστηρά και βασίζονται:
• στο ετήσιο φορολογητέο εισόδημα,
• στη συνολική αντικειμενική αξία ακίνητης περιουσίας,
• στην ηλικία (τουλάχιστον 62 ετών).
Η διασταύρωση γίνεται αυτόματα μέσω ΑΑΔΕ και ΕΝΦΙΑ. Δεν απαιτείται αίτηση, όμως όποιος θεωρεί ότι αδίκως αποκλείστηκε οφείλει να ελέγξει άμεσα τα φορολογικά του στοιχεία (λάθη σε ΑΦΜ, φιλοξενούμενους, αναδρομικά εισοδήματα κ.λπ.), ώστε να διορθωθούν στις επόμενες δηλώσεις.
Αναδρομικά έως 4.527€ στις επικουρικές – ποιοι πληρώνονται και ποιοι μένουν εκτός
Το κεφάλαιο «αναδρομικά» παραμένει εξαιρετικά κρίσιμο. Μετά τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου, οι περικοπές του 11μήνου (Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016) στους νόμους 4051 και 4093 κρίθηκαν αντισυνταγματικές.
Τα ποσά:
• ΙΚΑ: από 692 έως 2.372 ευρώ,
• Δημόσιο: από 787 έως 2.820 ευρώ,
• ΔΕΚΟ–Τράπεζες: από 2.193 έως 4.527 ευρώ,
• Λοιπά επικουρικά ταμεία: από 668 έως 2.399 ευρώ,
• ΝΑΤ: από 503 έως 1.985 ευρώ.
Όμως τα αναδρομικά αυτά δεν τα παίρνουν όλοι. Ο νόμος 4714/2020 όρισε ότι δικαιούχοι είναι μόνο όσοι κατέθεσαν αγωγές έως τον Ιούλιο του 2020. Στην πράξη, περίπου 380.000 συνταξιούχοι μπαίνουν στη λίστα πληρωμής, ενώ πάνω από 800.000 που θίχτηκαν από τις ίδιες περικοπές μένουν, προς το παρόν, εκτός.
Οι αγωγές που έχουν κατατεθεί οδηγούν σχεδόν στο 100% υπέρ των συνταξιούχων, με τα ποσά να συνοδεύονται από τόκους έως και επτά ετών, που φτάνουν ή και ξεπερνούν τα 1.000 ευρώ ανά υπόθεση.
Πλεόνασμα 188 εκατ. ευρώ και «παγωμένες» επικουρικές
Την ίδια στιγμή, ο κλάδος επικουρικής ασφάλισης του ΕΦΚΑ εμφανίζει για το 2025 πλεόνασμα γύρω στα 188 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την επίσημη εισήγηση που εγκρίθηκε από το Δ.Σ. του φορέα. Αυτό το πλεόνασμα ουσιαστικά «αφοπλίζει» τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος που είχε επιβάλει ο νόμος Κατρούγκαλου και άνοιξε για πρώτη φορά την συζήτηση για αυξήσεις στις επικουρικές μετά από 15 χρόνια περικοπών.
Στην πλατφόρμα gov.gr είναι ήδη αναρτημένες όλες οι βασικές πληροφορίες για τον ΕΦΚΑ και τον κλάδο επικουρικής, ενώ το υπουργείο καλείται πλέον να αποφασίσει αν θα δώσει πράσινο φως για μια αύξηση της τάξης του 3% στις επικουρικές. Με μέση επικουρική γύρω στα 195 ευρώ, μια τέτοια αύξηση θα διαμόρφωνε το ποσό στα περίπου 201 ευρώ, με ετήσιο κόστος γύρω στα 93,6 εκατ. ευρώ – δηλαδή σχεδόν το μισό του πλεονάσματος.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι το 2026 θα είναι χρονιά–ορόσημο για τους συνταξιούχους: με αυξήσεις έως 880 ευρώ, ανοικτό μέτωπο αναδρομικών και ένα «μαξιλάρι» πλεονάσματος που αν αξιοποιηθεί πολιτικά μπορεί να αλλάξει ριζικά το τοπίο στις επικουρικές.
