« Η απόφαση της κυβέρνησης για καθιέρωση εθνικών θαλάσσιων πάρκων στο Ιόνιο και το Αιγαίο καθιστά την Ελλάδα πρωτοπόρο στο πεδίο της προστασίας του θαλάσσιου οικοσυστήματος στη Μεσόγειο και για αυτό έτυχε ευρύτατης αποδοχής από οικολογικές οργανώσεις, διεθνείς οργανισμούς και την κοινωνία των πολιτών», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ».
Όπως επεσήμανε με τα νέα εθνικά θαλάσσια πάρκα, περίπου το ένα τρίτο των εθνικών χωρικών υδάτων θα απολαύει μεγαλύτερης προστασίας και θα αναβαθμιστεί η επιτήρησή τους. Σημείωσε δε πως με την ολοκλήρωση της προβλεπόμενης θεσμικής διαδικασίας, δημόσιας διαβούλευσης και έκδοσης σχετικού προεδρικού διατάγματος, θα εκκινήσουν οι περιβαλλοντικές μελέτες για τα νέα θαλάσσια πάρκα του Αιγαίου.
«Η Ελλάδα δεν δέχεται υποδείξεις από κανέναν για το τί θα πράξει στα χωρικά της ύδατα και αυτό το καταστήσαμε απολύτως σαφές με την απάντησή μας στην αντίδραση της Τουρκίας», υπογράμμισε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε:
«Τίποτε δεν πρόκειται να μας σταματήσει από το να ασκούμε τα δικαιώματά μας και να εφαρμόζουμε τις εθνικές πολιτικές μας. Το αποδείξαμε με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό καθώς και με την προκήρυξη έρευνας και αξιοποίησης θαλασσίων οικοπέδων νοτίως της Κρήτης, σε εκδήλωση ενδιαφέροντος της Chevron».
Ο ίδιος επεσήμανε ότι δηλώνει «κοσμοθεωρητικά αντίθετος στη λογική της ακινησίας», καθώς «αυτή η αντίληψη περί ωφέλιμης ακινησίας που εξέθρεψε διαχρονικά τις τουρκικές αξιώσεις και απομείωσε τη δική μας διαπραγματευτική θέση».
Σημείωσε πως από τον Σεπτέμβριο του 2023 «επιλέξαμε να τοποθετήσουμε τις διμερείς μας σχέσεις στο πλαίσιο δομημένου διαλόγου, αποτελούμενου από τρεις πυλώνες με συγκεκριμένους ιδιοκτήτες και παραδοτέα, εντός του οποίου εργαζόμαστε συστηματικά. Μόλις τον περασμένο Ιούνιο είχαμε την πραγματοποίηση του Πολιτικού Διαλόγου και της Θετικής Ατζέντας. Είχε προηγηθεί η επιχειρηματική αποστολή τον Μάιο στην Κωνσταντινούπολη και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τον Απρίλιο στη Θεσσαλονίκη».
Επεσήμανε δε πως αυτή η «δυναμική έχει διαμορφωθεί και αποφέρει καρπούς», στο εμπόριο, τη μείωση των μεταναστευτικών ροών και την ελαχιστοποίηση του αριθμού των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου.
Σε ό,τι αφορά τις υψηλού επιπέδου συναντήσεις, «ο Πρωθυπουργός, αναμένεται να συναντηθεί με τον Τούρκο Πρόεδρο τον ερχόμενο Σεπτέμβριο στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, όπου πιθανόν θα καθοριστεί και ο χρόνος διενέργεια του επόμενου Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας».
Ο κ. Γεραπετρίτης ανέφερε πως «για να ανοίξει ο δρόμος της Χάγης θα πρέπει να βρεθεί κοινός τόπος σε ό,τι αφορά στο εύρος της συζήτησης. Παραμένει αμετακίνητη η θέση μας περί μιας και μόνης διαφοράς».
Τόνισε πως «η απειλή casus belli για την ενάσκηση νόμιμου κατά το διεθνές δίκαιο δικαιώματος κυριαρχίας μιας χώρας είναι αδιανόητη και συνιστά ένα διαρκές αγκάθι στις ελληνοτουρκικές σχέσεις».
«Η επέκταση των χωρικών μας υδάτων έως τα 12 ναυτικά μίλια είναι δικαίωμα που όχι μόνο δεν απεμπολούμε αλλά συνιστά διαρκή παράμετρο της εξωτερικής πολιτικής μας», υπογράμμισε.
Μείζονα εθνική προτεραιότητά μας η προσπάθεια για την επανένωση της Κύπρου
Αναφορικά με το Κυπριακό, επεσήμανε πως είναι σημαντικό ότι επανεκκίνησαν οι άτυπες συναντήσεις υπό τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, τόσο μεταξύ των δύο ηγετών όσο και σε διευρυμένη μορφή, που έχουν οδηγήσει σε έναν κατάλογο Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και σε χρονοδιάγραμμα για τα επόμενα βήματα.
«Επενδύσαμε για τον στόχο αυτό μεγάλη ενέργεια, σε σύμπνοια με την Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ καθοριστική ήταν η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων», σημείωσε και πρόσθεσε πως «έως πριν μερικούς μήνες η πάγια θέση της Τουρκίας και της ηγεσίας των Τουρκοκυπρίων ήταν ότι δεν πρόκειται να συζητήσουν παρά μόνο αν τους αναγνωριστεί κυρίαρχο στάτους στα κατεχόμενα. Εντούτοις, στο μέτρο που οι συζητήσεις γίνονται εντός ΟΗΕ, αφεύκτως συνομολογείται ότι γίνεται δεκτό το πλαίσιο που θέτει ο ίδιος ο Οργανισμός μέσω των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας».
«Διχαστικές λογικές που αγνοούν το διεθνές δίκαιο δεν πρόκειται να γίνουν δεκτές από κανέναν, όχι μόνο από την Ελλάδα και την Κύπρο. Θα συνεχίσουμε να έχουμε ως μείζονα εθνική προτεραιότητά μας την προσπάθεια για την επανένωση της Κύπρου».
Αναφορικά με τη Λιβύη, ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε πως η πολυετής διείσδυση της Τουρκίας, «με αποκορύφωμα το ανυπόστατο τουρκο-λυβικό μνημόνιο του 2019, δεν έχει βοηθήσει στην αυτοδύναμη πορεία της χώρας».
«Τα τελευταία χρόνια, χτίσαμε σταδιακά τη σχέση μας με τις δύο πλευρές της Λιβύης, αναβαθμίζοντας την εκπροσώπηση στην πρεσβεία μας στην Τρίπολη και επεκτείνοντας τη δραστηριότητα του γενικού προξενείου μας στη Βεγγάζη», σημείωσε.
Επεσήμανε πως οι επισκέψεις του σε Τρίπολη και Βεγγάζη ήταν καλά προετοιμασμένες, οι συναντήσεις έγιναν στο υψηλότερο επίπεδο.
«Σε σχέση με τις θαλάσσιες ζώνες, είμαστε διατεθειμένοι να επανεκκινήσουμε τον τεχνικό διάλογο για την οριοθέτηση ΑΟΖ, θέτοντας εκτός συζήτησης οτιδήποτε σχετίζεται με ανυπόστατες συμφωνίες».
Επεσήμανε δε πως «οι ρηματικές διακοινώσεις της Λιβύης στον ΟΗΕ απηχούν παλαιότερες θέσεις και θα απαντηθούν εμπεριστατωμένα και προσηκόντως». Πρόσθεσε όμως πως είναι σημαντικό ότι όταν η Λιβύη έδωσε προς εκμετάλλευση θαλάσσια οικόπεδα, σεβάστηκε τη θέση της Ελλάδας που αφορά τη μέση γραμμή.
Σε ό,τι αφορά στο μεταναστευτικό, παρατηρήθηκε όντως σημαντική αύξηση ροών από την ανατολική Λιβύη, αλλά ανέφερε πως στη συνέχεια των επισκέψεών του, «η κατάσταση βαίνει βελτιούμενη».
«Οι μεταναστευτικές ροές έχουν περιοριστεί, η διμερής συνεργασία με τις δύο πλευρές έχει εκκινήσει και το τουρκο-λυβικό μνημόνιο δεν έχει κυρωθεί από τη βουλή της ανατολικής Λιβύης. Παρά τα μεγάλα εσωτερικά προβλήματα στη Λιβύη, η Ελλάδα είναι σήμερα η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που έχει απευθείας διαύλους επικοινωνίας στο υψηλότερο επίπεδο με τις δύο πλευρές».
Αρχές Αυγούστου στην Αθήνα ο Αιγύπτιος ΥΠΕΞ
Αναφορικά με την Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Όρους Σινά, σημείωσε πως «η εκδοθείσα απόφαση του Εφετείου αναγνώρισε τον εσαεί λατρευτικό χαρακτήρα της Μονής -για πρώτη φορά με τρόπο ρητό και θεσμικά μη επιδεχόμενο αμφισβήτησης-, δεν αναγνώρισε όμως την κυριότητα της Μονής στους επίδικους χώρους».
Συνεπώς, πρόσθεσε «δεν «χάσαμε» την Ιερά Μονή, η οποία διατηρεί απρόσκοπτα τον ελληνορθόδοξο χαρακτήρα της».
«Βεβαίως αυτό δεν είναι αρκετό. Παραμένουν ανοικτά τα ζητήματα κυριότητας των λατρευτικών χώρων, της νομικής προσωπικότητας και της ανανέωσης της μοναστικής κοινότητας. Μετά την έκδοση της δικαστικής απόφασης ανέλαβα την ευθύνη να συζητήσω τα θέματα αυτά με τον Αιγύπτιο ομόλογό μου, τον οποίο θα υποδεχτώ στην Αθήνα στις αρχές Αυγούστου».
Χαρακτήρισε εξαιρετικά σημαντικό ότι η Ελλάδα συζητεί με την Αίγυπτο για το θέμα της Μονής, διότι έτσι εμπεδώνεται και ο ρόλος θεματοφύλακα που ιστορικά της αναλογεί κα τόνισε πως υπάρχει κοινή βούληση για τη διευθέτηση των εξαιρετικά σύνθετων νομικών ζητημάτων που εκκρεμούν.
Ακόμη, ανέφερε. με νομοσχέδιο που ήδη βρίσκεται σε διαδικασία επεξεργασίας στη Βουλή των Ελλήνων, επιλύεται οριστικά το ζήτημα της νομικής προσωπικότητας της Ιεράς Μονής του Σινά στην ελληνική επικράτεια.
Ερωτηθείς για την κριτική που ασκείται για τα θέματα εξωτερικής πολιτικής σημείωσε: «Μερικές φορές αισθάνομαι ότι ο τελικός στόχος δεν είμαι εγώ. Εξάλλου, ο σχεδιασμός της εξωτερικής πολιτικής δεν είναι ιδιοκτησία του εκάστοτε υπουργού εξωτερικών αλλά καθορίζεται από τον Πρωθυπουργό και το ΚΥΣΕΑ».
«Μοναδικό μου κίνητρο είναι η επιθυμία να υπηρετήσω την πατρίδα μου, στην οποία άλλωστε οφείλω ό,τι έχω πετύχει», επεσήμανε. «Όσοι από αντιπολιτευτικό οίστρο, από άγνοια των σύνθετων γεωπολιτικών προκλήσεων, από ιδιοτελή καιροσκοπισμό ή για να αποσείσουν δικές τους ευθύνες του παρελθόντος επιλέγουν τις ανέξοδες φωνασκίες περί τα εθνικά θέματα, στοχεύοντας να διεγείρουν το θυμικό των ανθρώπων, παρέχουν κάκιστη υπηρεσία στην πατρίδα».
«Πιστεύω ότι, όταν αποχωρήσω από την τιμητική θέση του υπουργού εξωτερικών, η Ελλάδα θα βρίσκεται σε μια πολύ ισχυρή θέση στον κόσμο, με ισχυρότατο αποτύπωμα στους διεθνείς οργανισμούς, με στρατηγικές συμμαχίες με τις κρίσιμες χώρες, με ενεργητικές πολιτικές που θα έχουν προωθήσει τη θέση της Ελλάδας, με τους Έλληνες να αισθάνονται ασφαλείς και υπερήφανοι για την πατρίδα τους. Και να είστε βέβαιος ότι θα πράξω και εκείνο που άλλοι παραλείπουν καθ’ έξιν: την αυτοκριτική. Κριτική χωρίς αυτοκριτική είναι ο ορισμός της υποκρισίας», κατέληξε
