ΓΑΥΔΟΣ: Ολονύχτια επιχείρηση υπό δύσκολες συνθήκες, συνοδεία Frontex και Λιμενικού – Στο επίκεντρο η Μαλακάσα ως δομή υποδοχής – Προβληματισμός για νέα διαδρομή μεταναστευτικών ροών μέσω Λιβύης και νότιας Κρήτης
Ρεπορτάζ: Παντελής Χαριτάκης
Σε μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις διάσωσης μεταναστών που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια νότια της Κρήτης, 520 αλλοδαποί διασώθηκαν από θαλάσσια περιοχή 17 ναυτικά μίλια νότια της Γαύδου και μεταφέρονται αυτή την ώρα στη δομή φιλοξενίας της Μαλακάσας μέσω του λιμανιού του Λαυρίου.
Η επιχείρηση ολοκληρώθηκε αργά το βράδυ της Τρίτης 8 Ιουλίου 2025, με τον συντονισμό του Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης του Λιμενικού Σώματος, και χαρακτηρίστηκε εξαιρετικά δύσκολη λόγω των καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή – με ανέμους έως και 6 μποφόρ.
Πώς στήθηκε η επιχείρηση
Η ειδοποίηση για σκάφος σε κίνδυνο εστάλη γύρω στις 2 τα ξημερώματα της Τρίτης μέσω δορυφορικού τηλεφώνου. Άμεσα κινητοποιήθηκαν δύο αεροσκάφη της Frontex, τέσσερα παραπλέοντα εμπορικά πλοία και σκάφη του Λιμενικού. Σύμφωνα με πηγές από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, στο σημείο έπλεε ξύλινο σκάφος υπερφορτωμένο με ανθρώπους, αρκετοί εκ των οποίων ήταν χωρίς σωσίβια ή προστασία από το κύμα.
Το σκάφος κινδύνευε να ανατραπεί. Παρά την έντονη θαλασσοταραχή, η επιχείρηση διάσωσης ολοκληρώθηκε χωρίς ανθρώπινες απώλειες, με τους επιβαίνοντες να μεταφέρονται αρχικά σε παραπλέον φορτηγό πλοίο με σημαία Μπαχάμες. Το πλοίο κατευθύνεται ήδη στο Λαύριο, συνοδεία σκάφους του Λιμενικού.
Ανατροπή στον σχεδιασμό: Μαλακάσα αντί Χώρας Σφακίων
Αρχικά είχε ανακοινωθεί ότι οι διασωθέντες θα μεταφέρονταν στο λιμάνι της Χώρας Σφακίων για προσωρινή υποδοχή και καταγραφή. Ωστόσο, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες που επιβεβαίωσε το tilegrafimanews.gr από υψηλόβαθμες πηγές, επιλέχθηκε τελικά η δομή της Μαλακάσας, με σκοπό να διασφαλιστεί καλύτερη καταγραφή και υγειονομικός έλεγχος.
Η Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης, που υπάγεται στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, είχε ήδη προετοιμάσει τη δομή φιλοξενίας για την άφιξη των μεταναστών, ενώ αναμένονται ενισχύσεις σε ιατρικό προσωπικό και κοινωνικούς λειτουργούς.
Ανάμεσα στους διασωθέντες γυναίκες και πολλά παιδιά
Σύμφωνα με πηγές από το Λιμενικό και την Frontex, το μεγαλύτερο ποσοστό των διασωθέντων προέρχεται από περιοχές της υποσαχάριας Αφρικής, ενώ υπάρχουν και αρκετοί από τη Συρία και το Αφγανιστάν. Μεγάλη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι περισσότεροι από 140 είναι ανήλικοι, ενώ τουλάχιστον 30 είναι γυναίκες, ορισμένες εκ των οποίων έγκυες.
Ο πρώτος υγειονομικός έλεγχος πραγματοποιήθηκε επί του πλοίου και δεν διαπιστώθηκε σοβαρό πρόβλημα υγείας, ωστόσο υπήρξαν περιπτώσεις σοβαρής αφυδάτωσης και υποθερμίας, όπως ανέφεραν πηγές του ΕΟΔΥ, που έχει ήδη κινητοποιήσει μονάδα πρώτης παρέμβασης.
Νέα θαλάσσια διαδρομή με αφετηρία τη Λιβύη
Στο παρασκήνιο, οι αρχές εξετάζουν τη νέα αυτή διαδρομή ως πιθανό κανάλι μεταφοράς μεταναστών από τη Λιβύη μέσω νοτίου Κρήτης. Το γεγονός ότι το σκάφος εντοπίστηκε τόσο μακριά από τις καθιερωμένες γραμμές μετακίνησης μεταναστών (όπως το Ανατολικό Αιγαίο) εγείρει ερωτήματα για νέα κυκλώματα διακίνησης, πιθανώς σε συνδυασμό με τουρκικά ή λιβυκά δίκτυα.
Σύμφωνα με αξιωματικό του Λιμενικού που συμμετείχε στον συντονισμό, «το σκάφος ήταν εντελώς ακατάλληλο για θαλάσσιο ταξίδι και φαίνεται ότι η διακίνηση έγινε με στόχο την εγκατάλειψη του πληρώματος σε διεθνή ύδατα ώστε να κινητοποιηθεί επιχείρηση διάσωσης από την ελληνική πλευρά». Το ζήτημα θα τεθεί στο επόμενο συμβούλιο των κρατών μελών της Frontex, με στόχο την ενίσχυση των νοτιοδυτικών θαλάσσιων συνόρων.
Τι λέει η κυβέρνηση – Ετοιμότητα αλλά και ανησυχία
Το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, με ανακοίνωσή του, ευχαρίστησε το Λιμενικό για την «άψογη διαχείριση μίας εξαιρετικά επικίνδυνης επιχείρησης διάσωσης», ενώ διαβεβαίωσε πως όλοι οι διασωθέντες θα τύχουν αξιοπρεπούς μεταχείρισης και θα ενταχθούν στις προβλεπόμενες διαδικασίες για άσυλο ή επιστροφή, όπου απαιτείται.
Η ίδια ανακοίνωση αναφέρει ότι η δομή Μαλακάσας διαθέτει επάρκεια για τη φιλοξενία των 520 ανθρώπων και έχει ήδη ενεργοποιηθεί σχέδιο προσωρινής ένταξης και αξιολόγησης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Υπουργός Μετανάστευσης θα επισκεφθεί τη δομή τις επόμενες ημέρες.
Κοινωνικές αντιδράσεις και τοπική κινητοποίηση
Η άφιξη των 520 αλλοδαπών στη Μαλακάσα έχει προκαλέσει ήδη αντιδράσεις από κατοίκους της περιοχής, που ζητούν να ενημερωθούν για το χρονοδιάγραμμα παραμονής τους. Το ζήτημα τέθηκε και σε επίπεδο Δήμου Ωρωπού, όπου το θέμα θα συζητηθεί εκτάκτως στο επόμενο δημοτικό συμβούλιο.
Ορισμένες τοπικές οργανώσεις αλληλεγγύης, πάντως, έχουν ήδη ξεκινήσει συγκέντρωση ρουχισμού και τροφίμων για τα παιδιά και τις γυναίκες που θα φιλοξενηθούν στη δομή.
Το tilegrafimanews.gr θα παρακολουθεί στενά την υπόθεση, με αποστολή στη Μαλακάσα και συνεχή επικοινωνία με τις αρμόδιες αρχές. Το μεταναστευτικό ζήτημα επανέρχεται με δραματικό τρόπο στην ελληνική επικαιρότητα, αποδεικνύοντας ότι οι ροές δεν σταμάτησαν ποτέ – απλώς άλλαξαν δρόμους.
