ΓΕΡΜΑΝΙΑ: Το βράδυ της Κυριακής, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων στη Γερμανία, ο νικητής των εκλογών και επικεφαλής της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU), Φρίντριχ Μερτς, έκανε το πρώτο βήμα για τη συγκρότηση κυβέρνησης.
Του Παντελή Χαριτάκη
Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, επικοινώνησε τηλεφωνικά με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD), στο οποίο απάντησε ο ένας εκ των δύο επικεφαλής του, Λαρς Κλίνγκμπεϊλ. Ο Κλίνγκμπεϊλ αναμένεται να διαδεχθεί τον Όλαφ Σολτς στην ηγεσία του SPD, καθώς ο απερχόμενος καγκελάριος φαίνεται να οδηγείται σε παραίτηση μετά τη βαριά εκλογική ήττα του κόμματός του.
Το αγκάθι του μεταναστευτικού και οι διαπραγματεύσεις
Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στις διαπραγματεύσεις μεταξύ CDU και SPD είναι το μεταναστευτικό ζήτημα. Ο Μερτς έχει δεσμευθεί για μια πιο σκληρή πολιτική, με αυστηρότερους ελέγχους στα σύνορα και μαζικές απελάσεις μεταναστών που δεν διαθέτουν νόμιμα έγγραφα. Από την πλευρά του, το SPD θεωρεί ότι τέτοιες πρακτικές είναι παράνομες και αντίκεινται στο ευρωπαϊκό δίκαιο. Το θέμα αυτό ενδέχεται να αποτελέσει σημείο τριβής στις διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης, καθώς οι Σοσιαλδημοκράτες δύσκολα θα δεχθούν μια συμφωνία που θα πλήξει το κοινωνικό τους προφίλ.
Το μήνυμα του Μερτς για την Ευρώπη
Σε δηλώσεις του αργά το βράδυ της Κυριακής, ο Μερτς τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης της Ευρώπης, σημειώνοντας ότι η Γερμανία πρέπει να πρωταγωνιστήσει στις εξελίξεις. «Απόλυτη προτεραιότητα είναι η Ευρώπη να ισχυροποιηθεί το συντομότερο δυνατόν ώστε να πετύχουμε βήμα-βήμα την ανεξαρτητοποίηση από τις ΗΠΑ», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο νέος ηγέτης της Γερμανίας άσκησε κριτική στις Ηνωμένες Πολιτείες, επισημαίνοντας ότι η στάση της Ουάσινγκτον απέναντι στην Ευρώπη είναι «αδιάφορη». Ο Μερτς θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αποκτήσει αυτόνομες αμυντικές ικανότητες, μειώνοντας την εξάρτησή της από το ΝΑΤΟ. Οι δηλώσεις αυτές έρχονται σε μια περίοδο έντονων συζητήσεων για το μέλλον της Συμμαχίας, ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες τοποθετήσεις του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αμφισβήτησε τη σημασία του ΝΑΤΟ για τις ΗΠΑ.
Οι νικητές και οι χαμένοι των εκλογών
Το εκλογικό αποτέλεσμα σηματοδότησε μια σημαντική αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό της Γερμανίας. Ο μεγάλος νικητής ήταν η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU), η οποία κατάφερε να αναδειχθεί πρώτο κόμμα, επιστρέφοντας στην εξουσία μετά την ήττα της το 2021.
Από την άλλη, οι απώλειες για τον κυβερνητικό συνασπισμό του Όλαφ Σολτς ήταν συντριπτικές. Το SPD κατέγραψε το χαμηλότερο ποσοστό του στη μεταπολεμική ιστορία του, ενώ οι Πράσινοι έχασαν σημαντικό μέρος της εκλογικής τους δύναμης. Οι Φιλελεύθεροι (FDP), που συμμετείχαν στην απερχόμενη κυβέρνηση, δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν το εκλογικό όριο και βρέθηκαν εκτός Βουλής.
Έκπληξη αποτέλεσε η ισχυρή παρουσία του ακροδεξιού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), το οποίο συγκέντρωσε ποσοστά άνω του 20%, επιβεβαιώνοντας την αυξανόμενη επιρροή του στον γερμανικό πολιτικό χάρτη. Παρόλο που το AfD πέτυχε υψηλά ποσοστά, δεν κατάφερε να προσεγγίσει τον στόχο του 25%, γεγονός που ανακούφισε το πολιτικό κατεστημένο της χώρας.
Αξιοσημείωτη ήταν και η άνοδος της γερμανικής Αριστεράς, η οποία κατέγραψε ποσοστό κοντά στο 9%, κυριαρχώντας στο Βερολίνο και κερδίζοντας την πλειοψηφία στις νεότερες ηλικιακές ομάδες (18-24 ετών). Αντίθετα, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ψηφοφόροι στράφηκαν μαζικά προς τη CDU, συμβάλλοντας στην επικράτηση του Μερτς.
Η επόμενη μέρα και το κυβερνητικό σενάριο
Με βάση τα αποτελέσματα, ο πιθανότερος κυβερνητικός συνασπισμός είναι αυτός μεταξύ CDU και SPD, χωρίς τη συμμετοχή των Πρασίνων. Ο Μερτς προτιμά έναν δικομματικό σχηματισμό, ο οποίος θα είναι πιο σταθερός και ευέλικτος.
Οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να είναι δύσκολες, καθώς τα δύο κόμματα έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις σε κρίσιμα ζητήματα, όπως το μεταναστευτικό και η οικονομική πολιτική. Ωστόσο, η ανάγκη για σταθερότητα στη Γερμανία και την Ευρώπη καθιστά σχεδόν βέβαιη τη συνεργασία τους.
Το βλέμμα των Ευρωπαίων είναι στραμμένο στο Βερολίνο, καθώς η νέα γερμανική κυβέρνηση θα διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση των εξελίξεων στην ΕΕ. Η στάση του Μερτς απέναντι στο ΝΑΤΟ, τη Ρωσία και την Κίνα θα καθορίσει τις γεωπολιτικές ισορροπίες των επόμενων ετών.
Σε κάθε περίπτωση, η Γερμανία εισέρχεται σε μια νέα πολιτική εποχή, με τον Φρίντριχ Μερτς να αναλαμβάνει τα ηνία της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης. Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι κρίσιμες για τη διαμόρφωση του νέου κυβερνητικού σχήματος και τη χάραξη της πολιτικής στρατηγικής της χώρας.