Για ποιες αυξήσεις στις συντάξεις μιλάμε; Δείτε την λίστα της ντροπής για ΙΚΑ, Δημοσίου, ΝΑΤ, ΟΑΕΕ, ΔΕΗ

Η διάταξη-παράθυρο για τις αυξήσεις περιλαμβάνεται στο άρθρο 96 του νόμου 4387 του 2016 (με τις περικοπές του νόμου Κατρούγκαλου) και τροποποιήθηκε με το άρθρο 45 του νόμου 4670 του 2020, με τον οποίο αποκαταστάθηκαν κατόπιν δικαστικής απόφασης οι περικοπές που είχαν γίνει στις επικουρικές συντάξεις που ξεπερνούσαν τα 1.300 ευρώ σε άθροισμα με τις κύριες.

Ο ένας νόμος μείωσε τις επικουρικές και ο άλλος τις επανέφερε στα παλιά ποσά, αλλά το κοινό στοιχείο και των δύο είναι ότι αν προκύπτουν ελλείμματα, αυτά μπορούν να καλύπτονται (μηδενίζονται) και με τη χρήση των αποθεματικών.

Η παράγραφος 2 του άρθρου 45 του ν. 4670/2020 (που τροποποιεί το άρθρο 96 του νόμου 4387/2016) αναφέρει για τις αυξήσεις των επικουρικών συντάξεων τα εξής:

-«Σε περίπτωση ελλειμμάτων λειτουργεί αυτόματος μηχανισμός εξισορρόπησης, ο οποίος αποκλείει κάθε αναπροσαρμογή των συντάξεων κατόπιν σχετικής υπουργικής απόφασης.

-Κατά τη χρονική περίοδο αυξημένων εισφορών (σ.σ.: ως Ιούνιο 2022) οι συντάξεις δεν αναπροσαρμόζονται στην περίπτωση που, εάν αφαιρεθούν τα έξοδα από τα έσοδα του Ταμείου, προκύπτει έλλειμμα, σε ποσοστό μικρότερο από το 0,5% των εισφορών, λαμβάνοντας υπόψη τα απολογιστικά στοιχεία του προηγούμενου έτους (2021).

-Μετά την προαναφερόμενη περίοδο (σ.σ.: από Ιούνιο 2022) οι συντάξεις δεν θα αναπροσαρμόζονται σε περίπτωση που, αν αφαιρεθούν τα έξοδα από τα έσοδα, θα προκύπτει έλλειμμα. Στην περίπτωση δημιουργίας ελλειμμάτων, θα γίνεται χρήση περιουσιακών στοιχείων του κλάδου της επικουρικής ασφάλισης.

Οι αυξήσεις, όπως λέει το άρθρο 45, θα έρθουν στις επικουρικές εφόσον δεν υπάρχουν ελλείμματα μετά και τη χρήση των περιουσιακών του στοιχείων. Αυτό το παράθυρο (χρήση περιουσιακών στοιχείων) επιτρέπει ουσιαστικά να καλυφθούν τα όποια ελλείμματα και να δοθούν αυξήσεις.

Στην προκειμένη περίπτωση και λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχει δοθεί καμία αύξηση στις επικουρικές συντάξεις από το 2010 και μετά, η διάταξη για τη χρήση αποθεματικών μπορεί να αξιοποιηθεί ως εγγύηση για να προχωρήσει το ΕΤΕΑΕΠ σε αυξήσεις το 2023.

Τα αποθεματικά του ΕΤΕΑΕΠ (επικουρικής και εφάπαξ) ξεπερνούν το 1,5 δισ. ευρώ. Μια αύξηση της τάξης του 5% κοστίζει περίπου 200 εκατ. ευρώ στον ετήσιο προϋπολογισμό του ΕΤΕΑΕΠ και μπορεί να «χρηματοδοτηθεί» από τα αποθεματικά ακόμη και εξολοκλήρου, χωρίς το παραμικρό έλλειμμα.

Σημειώνεται ότι στη διάταξη για χρήση αποθεματικών στηρίχθηκε συστηματικά η διοίκηση του ΕΤΕΑΕΠ επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ όχι για να δίνει αυξήσεις, αλλά για να μπορεί να πληρώνει τις συντάξεις, μια που τα Μνημόνια είχαν καθηλώσει τα έσοδα από τις εισφορές.

Για να βγει ο λογαριασμός, δηλαδή να μη μετρήσουν έλλειμμα στο ΕΤΕΑΕΠ για το 2022, υπάρχει και άλλο ένα κρίσιμο στοιχείο, που έχει να κάνει με τα έσοδα. Αν συνυπολογιστεί και η κρατική επιχορήγηση των 230 εκατ. ευρώ που δίδεται μετά την αποκατάσταση των περικοπών που είχαν γίνει από το νόμο Κατρούγκαλου στις επικουρικές συντάξεις, τότε είναι πιθανό να μη χρειαστεί το «μαξιλάρι» των αποθεματικών για τις αυξήσεις του 2023.

Οι αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις ανά Ταμείο

Το «καλό σενάριο», αν βγαίνει δηλαδή ο λογαριασμός για πλεόνασμα στο ΕΤΕΑΕΠ (με ή χωρίς την αξιοποίηση αποθεματικών), προβλέπει μια αύξηση κατά 5% στις επικουρικές όλων των κατηγοριών (γήρατος, αναπηρίας και χηρείας).

Δικαιούχοι των αυξήσεων είναι περίπου 1,1 εκατ. συνταξιούχοι που λαμβάνουν επικουρική σύνταξη.

Σύμφωνα με τον πίνακα που δημοσιεύει το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», στο ενδεχόμενο αυξήσεων για το 2023 (με σενάριο για 5%) οι μέσες επικουρικές συντάξεις του ΕΤΕΑΕΠ θα διαμορφωθούν ανά Ταμείο ως εξής:

-Στο ΙΚΑ, η μέση επικουρική λόγω γήρατος θα ανέλθει στα 191 ευρώ από 182 ευρώ που είναι τώρα, η αναπηρίας στα 142 ευρώ από 135 ευρώ σήμερα και λόγω θανάτου (χηρείας) στα 114 ευρώ από 109 ευρώ που είναι σήμερα.

-Στο ΤΕΑΔΥ (Δημόσιο), η μέση επικουρική λόγω γήρατος θα ανέλθει στα 188 ευρώ από 179 ευρώ που είναι τώρα, η αναπηρίας στα 177 ευρώ από 169 ευρώ σήμερα και η επικουρική χηρείας στα 117 ευρώ από 111 ευρώ που είναι σήμερα.

-Στο ΤΕΑΥΕΚ (επικουρικό εμποροϋπαλλήλων), η μέση επικουρική λόγω γήρατος θα ανέλθει στα 254 ευρώ από 242 ευρώ που είναι τώρα, η αναπηρίας στα 219 ευρώ από 209 ευρώ σήμερα και η επικουρική χηρείας στα 154 ευρώ από 147 ευρώ που είναι σήμερα.

-Στο ΤΕΑΠΟΚΑ (επικουρικό υπαλλήλων ασφαλιστικών ταμείων), η μέση επικουρική λόγω γήρατος θα ανέλθει στα 247 ευρώ από 245 ευρώ που είναι τώρα, η αναπηρίας στα 265 ευρώ από 252 ευρώ σήμερα και η επικουρική χηρείας στα 164 ευρώ από 156 ευρώ που είναι σήμερα.

-Στο ΚΕΑΝ (επικουρικό ΝΑΤ), η μέση επικουρική λόγω γήρατος θα ανέλθει στα 303 ευρώ από 289 ευρώ που είναι τώρα, η αναπηρίας στα 247 ευρώ από 235 ευρώ σήμερα και η επικουρική χηρείας στα 207 ευρώ από 197 ευρώ που είναι σήμερα.

-Στο ΤΕΑΠ-ΔΕΗ, η μέση επικουρική λόγω γήρατος θα ανέλθει στα 311 ευρώ από 298 ευρώ που είναι τώρα, η αναπηρίας στα 231 ευρώ από 221 ευρώ σήμερα και η επικουρική χηρείας στα 195 ευρώ από 186 ευρώ που είναι σήμερα.

Πόσο θα αυξηθούν οι επικουρικές συντάξεις το 2023 (*)

(*) Σενάριο αύξησης 5% με προϋπόθεση μηδενικό έλλειμμα. Ποσά συντάξεων μετά τις κρατήσεις και προ φόρου.

Τι θα γίνει με την προσωπική διαφορά κύριων συντάξεων

Οι συνταξιούχοι που μαζί με την ανταποδοτική και εθνική σύνταξη παίρνουν συμπλήρωμα προσωπικής διαφοράς θα έχουν αυξήσεις το 2023, οι οποίες θα συμψηφιστούν με την προσωπική διαφορά και εφόσον προκύψει υπόλοιπο αύξησης, αυτή θα πάει στην τσέπη ως καθαρό κέρδος.

Με τον πρόσφατο επανυπολογισμό συντάξεων από τα 30 έτη ασφάλισης και πάνω, περίπου 400.000 παλαιοί και νέοι (πριν και μετά το 2016) συνταξιούχοι πήραν καθαρές αυξήσεις, οι μεν παλιοί μηδενίζοντας την προσωπική διαφορά, οι δε νέοι χωρίς να έχουν προσωπική διαφορά.

Αλλοι 100.000 παλαιοί συνταξιούχοι πήραν αυξήσεις που έσβησαν σημαντικό ποσό προσωπικής διαφοράς και αναμένεται να την μηδενίσουν με τις αυξήσεις του 2023.

Για περίπου 450.000 συνταξιούχους, οι προσωπικές διαφορές που έμειναν μετά τον επανυπολογισμό μπορεί να είναι μικρότερες, αλλά θα χρειαστούν οι αυξήσεις του 2023, του 2024 και του 2025 για τις μηδενίσουν.

Για παράδειγμα:

-Συνταξιούχος με 35ετία είχε προσωπική διαφορά 140 ευρώ, την οποία κατέβασε στα 50 ευρώ με τον επανυπολογισμό, και με την αύξηση του 2023 θα τη μηδενίσει.

-Συνταξιούχος με 40ετία που είχε προσωπική διαφορά 120 ευρώ, την οποία μηδένισε στον επανυπολογισμό θα πάρει καθαρή αύξηση το 2023.

-Συνταξιούχος με 35ετία που έχει υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς 80 ευρώ, με μια αύξηση 45 ευρώ το 2023, θα την κατεβάσει στα 35 ευρώ και θα περιμένει τις αυξήσεις του 2024 για να τη μηδενίσει.