Εορτολόγιο: Αιμίλιος, Μίλιος, Αιμιλία, Έμυ, Εμιλία, Έμιλυ, Έμμα, Μίλια Κόδρος, Κόδρα.
22 Μαΐου: Άγιος Βασιλίσκος – Ο Άγιος Βασιλίσκος, ανιψιός του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου του Τήρωνος, καταγόταν από το χωριό Χουμιαλά της Αμασείας και μαρτύρησε διά ξίφους επί Μαξιμιανού (285 – 305 μ.Χ.) και άρχοντος Αγρίππα.
Συνελήφθη από τον ηγεμόνα της Καππαδοκίας Ασκληπιάδη (ή Ασκληπιόδοτο) με τους στρατιώτες του Ευτρόπιο και Κλεόνικο (τιμάται 3 Μαρτίου), οι οποίοι, επειδή αρνήθηκαν να θυσιάσουν στα είδωλα, τελειώθηκαν διά μαρτυρικού θανάτου.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Ο Άγιος Βασιλίσκος ρίχθηκε στη φυλακή από τους ειδωλολάτρες με την ελπίδα ότι, με την πάροδο του χρόνου και από τις στερήσεις και κακοπαθήσεις, θα αρνιόταν τον Χριστό, οπότε ο αντίκτυπος από την πράξη του αυτή θα ήταν μέγας μεταξύ των Χριστιανών. Αυτός όμως είχε λάβει την αμετάτρεπτη απόφαση να πεθάνει ως Χριστιανός, έχοντας ως φωτεινό παράδειγμα τον Μεγαλομάρτυρα θείο του, ο οποίος παρέμεινε σταθερός στην ομολογία του, αφού απέκρουσε όλες τις υποσχέσεις και τις απειλές.
Μία ημέρα ο Άγιος πέτυχε, χάρη στην εύνοια των στρατιωτών που τον φύλαγαν, να μεταβεί στον οίκο του, να παρηγορήσει τους γονείς και αδελφούς του και να τους συστήσει εμμονή στη Χριστιανική πίστη.
Όταν πληροφορήθηκε τούτο ο ηγεμόνας Αγρίππας διέταξε να του φορέσουν σιδερένια υποδήματα που έφεραν εσωτερικά καρφιά και να τον οδηγήσουν ενώπιόν του στα Κόμανα. Ερχόμενος προς τον ηγεμόνα, όταν έφθασαν στο χωριό των Δακών, οι στρατιώτες που τον συνόδευαν τον έδεσαν σε ξερό πλάτανο, για να γευματίσουν. Τότε ο Βασιλίσκος, διά της προσευχής του, πέτυχε να αναβλαστήσει ο πλάτανος και από την ρίζα του να αναβλύσει μικρή πηγή. Αφού είδαν το θαύμα αυτό οι στρατιώτες, θαύμασαν και πίστεψαν στον Χριστό.
Όταν έφθασε στα Κόμανα, προσήχθη ενώπιον του Αγρίππα, ο οποίος οδήγησε τον Βασιλίσκο στον ειδωλολατρικό ναό, ελπίζοντας ότι το επίσημο περιβάλλον θα τον ωθούσε να θυσιάσει στα είδωλα. Ο Βασιλίσκος όμως με θερμή προσευχή πέτυχε την πτώση και συντριβή των ειδώλων. Τότε ο Αγρίππας διέταξε να αποκεφαλισθεί και τα ιερά λείψανά του να ριχθούν στον ποταμό.
Χριστιανοί των Κομάνων ανέσυραν το τίμιο σκήνωμα κρυφά και το ενταφίασαν με ευλάβεια. Αργότερα, από τον ευσεβέστατο άρχοντα των Κομάνων Μαρίνο ανοικοδομήθηκε ναός προς τιμήν του Μάρτυρος, στον οποίο κατετέθησαν και τα ιερά αυτού λείψανα.
Η μνήμη του Αγίου Βασιλίσκου επαναλαμβάνεται στις 3 Μαρτίου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ὡς βασίλειον δῶρον καὶ θῦμα ἅγιον, τῷ Βασιλεῖ τῶν αἰώνων καὶ ἀθλοθέτῃ Θεῷ, δι’ ἀθλήσεως στερρᾶς προσήχθης ἔνδοξε· σὺ γὰρ τὴν πλάνην καθελὼν, στρατιώτης εὐκλεὴς, πανεύφημε Βασιλίσκε, τῆς ἀληθείας ἐδείχθης, Χριστῷ πρεσβεύων ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Ὁ Μάρτυς σου Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτοῦ, τὸ στέφος ἐκομίσατο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· ἔχων γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλεν ἔθραυσε καὶ δαιμόνων τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτοῦ ταῖς ἱκεσίαις Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Βασιλείας μέτοχος ἐπουρανίου, Βασιλίσκε ἔνδοξε, γεγενημένος ἀληθῶς, σῶζε τοὺς πόθῳ βοῶντάς σοι· χαίροις Μαρτύρων σεπτὸν ἐγκαλλώπισμα.
Μεγαλυνάριον
Ἄνθραξ εὐσεβείας ἀναδειχθεὶς, πυρὶ οὐρανίῳ, κατενέπρησας θαυμαστῶς, εἰδώλων τεμένη, θεόφρον Βασιλίσκε, πυρὶ δὲ ζωηφόρῳ, θερμαίνεις ἅπαντας.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
1455 Ξεκινά ο Πόλεμος των Ρόδων στην Αγγλία. Ο δούκας της Υόρκης, Ριχάρδος, νικά και αιχμαλωτίζει το βασιλιά της Αγγλίας, Ερρίκο ΣΤ’.
1761 Στις ΗΠΑ, υπογράφεται το πρώτο ασφαλιστήριο ζωής στη Φιλαδέλφεια.
1813 Γεννήθηκε ο γερμανός συνθέτης κλασσικής μουσικής, Ρίχαρντ Βάγκνερ
1825 Δολοφονήθηκε για οικογενειακούς λόγους η Λασκαρίνα Πινότση, γνωστότερη ως Μπουμπουλίνα, ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης
1859 Γεννήθηκε ο σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ, Βρετανός συγγραφέας μυθιστορημάτων μυστηρίου, με ήρωα το Σέρλοκ Χολμς
1885 Πέθανε ο Γάλλος συγγραφέας, Βίκτωρ Ουγκώ («Οι Άθλιοι»)
1894 Γεννιέται η λογοτέχνης Έλλη Αλεξίου.
1907 Γεννήθηκε ο Βρετανός ηθοποιός και σκηνοθέτης, Λόρενς Ολίβιε
1924 Γεννήθηκε ο Γάλλος τραγουδιστής, ηθοποιός και μουσικοσυνθέτης, Σαρλ Αζναβούρ
1939 Ιταλία, Ιπωνία και Γερμανία υπογράφουν την “Ατσάλινη Συνθήκη”, που τις ενώνει οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά.
1955 Στην Κύπρο, ο αγωνιστής της ΕΟΚΑ, Χαρίλαος Ξενοφώντος, τοποθετεί ωρολογιακή βόμβα κατά του άγγλου κυβερνήτη στο κινηματοθέατρο «Παλλάς» της Λευκωσίας. Το εγχείρημα αποτυγχάνει, επειδή ο κυβερνήτης Άρμιτεϊτζ αναχωρεί από τον κινηματογράφο λίγα λεπτά πριν από την έκρηξη.
1960 Ο μεγαλύτερος καταγεγραμμένος σεισμός πλήττει τη νότια Χιλή, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν πάνω από 6.000 άνθρωποι. Το μέγεθός του υπολογίζεται στα 9,5 Ρίχτερ. Το τσουνάμι που προκαλεί, σκοτώνει ανθρώπους έως τη Χαβάη και την Ιαπωνία.
1963 Στη Θεσσαλονίκη, πραγματοποιείται απόπειρα δολοφονίας εναντίον του βουλευτή της Ε.Δ.Α., Γρηγόρη Λαμπράκη, ο οποίος θα υποκύψει πέντε μέρες αργότερα.
1967 Βρίσκεται στη Ρόδο, ξεβρασμένο από τη θάλασσα, το σώμα του αγωνιστή προοδευτικού δικηγόρου Νικηφόρου Μανδηλαρά.
1972 Η Κεϋλάνη κερδίζει την ανεξαρτησία της και μετονομάζεται σε Σρι Λάνκα, μετά από 24 χρόνια βρετανικής κυριαρχίας.
1973 Το Κίνημα στο Πολεμικό Ναυτικό για την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος Παπαδόπουλου, προδίδεται και καταστέλλεται. Ακολουθούν αθρόες συλλήψεις και βασανισμοί εμπλεκομένων ή υπόπτων για συμμετοχή στο Κίνημα.
2006 Ο πίνακας του Νικηφόρου Λύτρα «Το άτακτο εγγόνι», ένα από τα 82 έργα ελλήνων ζωγράφων του 19ου και του 20ού αιώνα που εκτέθηκαν σε δημοπρασία του οίκου Sotheby’s, πωλείται σε ιδιώτη στην τιμή του 1.082.000 ευρώ, η οποία αποτελεί ρεκόρ για έργο έλληνα ζωγράφου παγκοσμίως.
2005 Πέθανε o Χαρίλαος Φλωράκης, αξιωματικός του ΕΛΑΣ την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ στον Εμφύλιο. Αδιαμφισβήτητος ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας
