Εορτολόγιο: Γεράσιμος, Μάκης, Μικές, Μίκης, Γερασιμούλα * Θεόδωρος, Θοδωρής, Θόδωρος, Τεό, Θεοδώρα, Δώρα, Θοδώρα, Δωρούλα, Ντόρα.
4 Μαρτίου: Όσιος Γεράσιμος ο Ιορδανίτης – Ο Όσιος Γεράσιμος ο Ιορδανίτης γεννήθηκε στη Λυκία τον 5ο αιώνα μ.Χ. από ευσεβείς και ταπεινούς γονείς και εκ βρέφους αφιερώθηκε στον Θεό.
Σε νεαρή ηλικία ασπάσθηκε την αίρεση των Μονοφυσιτών παρασυρόμενος από τους οπαδούς του αιρετικού ψευδοπατριάρχη Θεοδοσίου, φανατικού μονοφυσίτου Αιγύπτιου μοναχού, ο οποίος κατά την απουσία του Πατριάρχη Ιουβεναλίου (422 – 458 μ.Χ.), βοηθούμενος και υπό της βασιλίσσης Ευδοκίας (βλέπε 13 Αυγούστου) – προ της μεταστροφής της στα ορθόδοξα δόγματα, κατόρθωσε να καταλάβει τον πατριαρχικό θρόνο των Ιεροσολύμων και να προβεί σε ανεκδιήγητες σκληρότητες επί είκοσι μήνες (451 – 453 μ.Χ.). Ακόμη κι αυτός ο πανίερος ναός της Αναστάσεως έγινε θέατρο απερίγραπτων σκηνών και επιπλέον η ταραχή εξαπλώθηκε ανά την Παλαιστίνη.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Οι Μονοφυσίτες δεν παραδέχονται ότι στο πρόσωπο του Χριστού έχουν ενωθεί η θεία και η ανθρώπινη φύση «ἀτρέπτως, ἀσυγχύτως, ἀχωρίστως καὶ ἀδιαιρέτως», αλλά ισχυρίζονται ότι η θεία φύση του Χριστού απορρόφησε την ανθρώπινη φύση Του και επομένως ο Χριστός έχει μόνο μια φύση.
Γρήγορα όμως ο Όσιος Γεράσιμος κατάλαβε το λάθος του, επειδή ήταν άνθρωπος με καλή προαίρεση και ταπεινό φρόνημα. Είχε την καλή συνήθεια να επισκέπτεται και να συμβουλεύεται για πνευματικά αγιασμένους ανθρώπους. Από ένα λόγιο ασκητή που ονομαζόταν Ευθύμιος και ασκήτευε στην έρημο του Ρουβά, διδάχθηκε την αλήθεια και για τις δύο φύσεις του Χριστού, κατάλαβε το λάθος του και επέστρεψε και πάλι στην Εκκλησία.
Στη συνέχεια εκάρη το 451 μ.Χ. μοναχός στην έρημο του Ιορδάνου, όπου ασκήθηκε στην ησυχία. Αργότερα, όταν συγκεντρώθηκαν γύρω του πολλοί μοναχοί, οι οποίοι ζητούσαν την φωτισμένη καθοδήγησή του, ίδρυσε κοινοβιακή μονή κοντά στην πόλη Βαϊθαγλά.
Ο Όσιος Γεράσιμος ήταν αυστηρός, αλλά μόνο στον εαυτό του. Στους άλλους ήταν ευπροσήγορος και επιεικής. Έτρωγε λίγο, όσο χρειαζόταν για να συντηρείται στη ζωή, και κοιμόταν επίσης πολύ λίγο. Μάλιστα δίδασκε ότι όποιος θέλει να ζήσει περισσότερο πρέπει να κοιμάται λιγότερο, διότι ο πολύς ύπνος κάνει το σώμα τρυφηλό και άρα ανίσχυρο στους κόπους και ευάλωτο στις ασθένειες.
Η διδασκαλία του Οσίου Γερασίμου για τον ύπνο είναι ουσιαστικά λόγος για την άσκηση. Με τον περιορισμό του ύπνου και την εγκράτεια συνηθίζει η σάρκα (το σαρκικό φρόνημα) να υποτάσσεται στο πνεύμα. Με την άσκηση και την αδιάλειπτη προσευχή, ιδίως με την μονολόγιστη ευχή, το «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησον με» ο νους συγκεντρώνεται στο χώρο της καρδιάς, που είναι η φυσική του θέση και αποκτά αδιάλειπτη μνήμη του Θεού.
Τόσο πολύ απέκτησε την οικείωση προς τον Θεό ο Όσιος Γεράσιμος και προστάτεψε το «κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσιν» των Αγίων, ώστε δάμασε και τα άγρια θηρία και έκανε πολλά θαύματα. Απέκτησε μάλιστα και υπηρέτη ένα όνο, για να μεταφέρει νερό, καθώς πόσιμο νερό βρισκόταν σε απόσταση. Κάποια φορά, κι ενώ το λιοντάρι κοιμόταν, έμποροι που περνούσαν έκλεψαν τον όνο. Και επειδή ο Όσιος υποπτεύθηκε ότι το λιοντάρι έφαγε τον όνο, το τιμώρησε να μεταφέρει εκείνο το νερό. Ώσπου, μια μέρα, όταν ξαναπέρασαν οι έμποροι από το ίδιο το σημείο, το λιοντάρι αναγνώρισε τον κλεμμένο όνο και τον επέστρεψε σώο στον Όσιο. Εκείνος τότε το απάλλαξε από το έργο αυτό και το άφησε να γυρίσει στο βουνό. Και όταν ο Όσιος κοιμήθηκε με ειρήνη, το λιοντάρι ήρθε και πέθανε πάνω στον τάφο του.
Όταν στις 19 Ιανουαρίου του 473 μ.Χ. κοιμήθηκε ο Όσιος Ευθύμιος ο Μέγας (βλέπε 20 Ιανουαρίου), ο Όσιος Γεράσιμος είδε σε όραμα κατά τη στιγμή που προσευχόταν στη Λαύρα, το τέλος του Οσίου. Αυτό αναφέρεται στη διήγηση του Αγίου Κυριακού του Αναχωρητού (βλέπε 29 Σεπτεμβρίου), ο οποίος συνόδευσε τον Όσιο Γεράσιμο στην κηδεία του μεγάλου Αγίου της Εκκλησίας.
Δύο χρόνια μετά το τέλος του Οσίου Ευθυμίου, το 475 μ.Χ. επί Πατριάρχη Ιεροσολύμων Αναστασίου Α΄ (458 – 478 μ.Χ.) ο Όσιος Γεράσιμος κοιμήθηκε με ειρήνη. Τη διαδοχή της Λαύρας ανέθεσε στους συνασκητές αυτού Στέφανο και Βασίλειο.
Σημείωση: Όπως μας πληροφορεί ο συναξαριστής του Αγίου Νικοδήμου, ο Όσιος Γεράσιμος έζησε την εποχή του Κωνσταντίνου του Πωγωνάτου τον 7ο μ.Χ. κάτι όμως που δεν φαίνεται πιθανό.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τοῦ λίθου σφραγισθέντος.
Τῆς ἐρήμου πολίτης καί ἐν σώματι ἄγγελος, καί θαυματουργός ἀνεδείχθης, θεοφόρε Πατήρ ἡμῶν Γεράσιμε· νηστείᾳ ἀγρυπνίᾳ προσευχῇ, οὐράνια χαρίσματα λαβών, θεραπεύεις τούς νοσοῦντας, καί τάς ψυχάς τῶν πίστει προστρεχόντων σοι. Δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σέ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διά σοῦ πᾶσιν ἰάματα.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τῆς ἐρήμου οἰκήτωρ, Ἀσκητῶν ἀκροθίνιον, καὶ ἀγγελικῆς πολιτείας ἀναδέδειξαι ἔσοπτρον, τοῦ Πνεύματος τὴ αἴγλη λαμπρυνθεῖς, Γεράσιμε Ὅσιων καλλονὴ διὰ τοῦτο θεραπεύεις διαπαντός, τοὺς πίστει ἐκβοώντας σοι, δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σοῦ, πάσιν ἰάματα.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Χριστώ εκ νεότητος, ακολούθησας πιστώς, ζωήν την ισάγγελον, επολιτεύσω σαφώς. Γεράσιμε Όσιε. συ γαρ εν Ιορδάνου, διέλαμψας τη χώρα, θήρα καθυποτάσσεις, τη στερρά σου ασκήσει. Χριστός γαρ ον εδόξασας, λαμπρος σε εθαυμάστωσε.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ὡς ἀστήρ οὐράνιος ἐξανατείλας, ἱερῶς ἐφαίδρυνας, τῶν ἀρετῶν σου τῷ φωτί, τοῦ Ἰορδάνου τήν ἔρημον, Ὅσιε Πάτερ, θεόφρον Γεράσιμε.
Κάθισμα
Ἦχος α’. Τοῦ λίθου σφραγισθέντος.
Τὴν κλίμακα τῶν θείων ἀρετῶν διανύσας, πρὸς νοητῆς θεωρίας ἀνελήλυθας ὕψος, καὶ θείων μυστηρίων τοῦ Χριστοῦ, ἐμφάσεις ὑπεδέξω καθαράς, διὰ τοῦτο, θεοφόρε, σὲ εὐσεβῶς τιμῶμεν καὶ βοῶμεν· Δόξα τῷ ἐνισχύσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
852 – Ο Κροάτης πρίγκιπας Τρπιμίρ Α΄ εκδίδει ένα έγγραφο με την πρώτη γνωστή αναφορά του ονόματος των Κροατών σε κροατικές πηγές.
1152 – Ο Φρειδερίκος Α΄ Βαρβαρόσσα εκλέγεται βασιλιάς της Γερμανίας.
1386 – Ο Λαδίσλαος Β΄ Γιαγκελόν στέφεται βασιλιάς της Πολωνίας.
1461 – Πόλεμος των Ρόδων στην Αγγλία: ο βασιλιάς Ερρίκος ΣΤ΄ της Αγγλίας, του Οίκου του Λάνκαστερ, καθαιρείται από τον ξάδελφό του, του Οίκου της Υόρκης, Εδουάρδο Δ΄.
1493 – Ο εξερευνητής Χριστόφορος Κολόμβος επιστρέφει στη Λισαβόνα (Πορτογαλία) από το ταξίδι του στις σημερινές Μπαχάμες και άλλα νησιά της Καραϊβικής.
1665 – Ο βασιλιάς Κάρολος Β΄ της Αγγλίας κηρύσσει πόλεμο στην Ολλανδία σηματοδοτώντας την έναρξη του Δεύτερου Αγγλο-Ολλανδικού πολέμου.
1675 – Ο Τζον Φλάμστηντ διορίζεται ως ο πρώτος βασιλικός αστρονόμος της Αγγλίας.
1789 – Συνέρχεται στη Νέα Υόρκη το πρώτο Κογκρέσο των Ηνωμένων Πολιτειών.
1790 – Η Γαλλία διαιρείται σε 83 νομούς καταργώντας τις παλαιές επαρχίες, σε μία προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η περιφερειακή υποταγή που βασίζεται στην ιδιοκτησία της γης από την αριστοκρατία.
1791 – Το Βερμόντ γίνεται η 14η πολιτεία των Ηνωμένων Πολιτειών.
1813 – Ο Κύριλλος ΣΤ΄ εκλέγεται Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως.
1848 – Ο Κάρολος Αλβέρτος της Σαρδηνίας υπογράφει το Στατούτο Αλμπερτίνο, το οποίο θα μετουσιωθεί αργότερα στο πρώτο Σύνταγμα της Ιταλίας.
1861 – Υιοθετείται η πρώτη σημαία των Συνομόσπονδων Πολιτειών Αμερικής.
1890 – Ο πρίγκιπας της Ουαλίας, αργότερα βασιλιάς Εδουάρδος Ζ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου, εγκαινιάζει στη Σκωτία τη γέφυρα Φορθ, τη μεγαλύτερη σε μήκος γέφυρα στη Μεγάλη Βρετανία.
1913 – Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος: Μάχη του Μπιζανίου. Ο ελληνικός στρατός εμπλέκεται σε μάχη με τους Οθωμανούς στο Μπιζάνι, που θα καταλήξει σε νίκη των Ελλήνων δύο ημέρες αργότερα.
1944 – Αρχίζει η μάχη της Κοκκινιάς.
1970 – Το γαλλικό υποβρύχιο Ευρυδίκη εκρήγνυται μέσα στη θάλασσα, με αποτέλεσμα την απώλεια ολόκληρου του 57μελούς πληρώματος.
Γεννήσεις
1188 – Λευκή της Καστίλης, βασίλισσα της Γαλλίας
1394 – Ερρίκος ο Θαλασσοπόρος, Πορτογάλος εξερευνητής
1678 – Αντόνιο Βιβάλντι, Ιταλός συνθέτης
1769 – Μεχμέτ Αλή Πασάς, χεδίβης της Αιγύπτου
1772 – Γεωργάκης Ολύμπιος, Έλληνας αγωνιστής
1786 – Αυγουστίνα της Αραγωνίας, Ισπανή ηρωίδα
1851 – Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Έλληνας συγγραφέας
1881 – Τόντορ Αλεξάντρωφ, Βούλγαρος επαναστάτης
1884 – Κυριάκος Βαρβαρέσος, Έλληνας πολιτικός
1903 – Ζαν-Ζοζέφ Ραμπεαριβέλο, Μαλαγάσιος ποιητής
1904 – Ηλίας Βενέζης, Έλληνας συγγραφέας
1904 – Τζορτζ Γκάμοφ, Ουκρανός φυσικός
1913 – Τζον Γκάρφιλντ, Αμερικανός ηθοποιός
1916 – Τζόρτζιο Μπασσάνι, Ιταλός συγγραφέας
1927 – Ζακ Ντυπέν, Γάλλος ποιητής
1937 – Ελένη Κυπραίου, Ελληνίδα ηθοποιός και δημοσιογράφος
1938 – Αλφά Κοντέ, πρόεδρος της Γουινέας
1943 – Λούτσιο Ντάλλα, Ιταλός τραγουδοποιός
1943 – Φραγκίσκος Σούρπης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1949 – Σεργκέι Μπαγκάπς, πρόεδρος της Αμπχαζίας
1951 – Κέννυ Νταλγκλίς, Σκωτσέζος ποδοσφαιριστής και προπονητής
1954 – Φρανσουά Φιγιόν, Γάλλος πολιτικός
1963 – Τζέισον Νιούστεντ, Αμερικανός μπασίστας
1964 – Πολ Μπόσταφ, Αμερικανός ντράμερ
1968 – Κυριάκος Μητσοτάκης, Έλληνας πολιτικός
1969 – Χρήστος Φερεντίνος, Έλληνας παρουσιαστής
1972 – Γιώργος Μαζωνάκης, Έλληνας τραγουδιστής
1972 – Γιος Φερστάπεν, Ολλανδός οδηγός αγώνων
1979 – Βιτσισλάφ Μαλαφέεφ, Ρώσος ποδοσφαιριστής
1984 – Άκης Πετρετζίκης, Έλληνας μάγειρας
Θάνατοι
561 – Πάπας Πελάγιος Α΄
1172 – Στέφανος Γ΄, βασιλιάς της Ουγγαρίας
1189 – Ουμβέρτος Γ΄, κόμης της Σαβοΐας
1193 – Σαλαντίν, σουλτάνος της Αιγύπτου και της Συρίας
1238 – Γιούρι Β΄, μέγας πρίγκιπας του Βλαντίμιρ
1238 – Ιωάννα, βασίλισσα της Σκωτίας
1429 – Ανδρόνικος Παλαιολόγος, Βυζαντινός πρίγκιπας
1615 – Χανς φον Άαχεν, Γερμανός ζωγράφος
1832 – Ζαν-Φρανσουά Σαμπολιόν, Γάλλος λόγιος
1852 – Νικολάι Γκόγκολ, Ρώσος συγγραφέας
1916 – Φραντς Μαρκ, Γερμανός ζωγράφος
1942 – Νικόλαος Πολίτης, Έλληνας διπλωμάτης και πολιτικός
1948 – Αντονέν Αρτώ, Γάλλος ηθοποιός και σκηνοθέτης
1952 – Τσαρλς Σκοτ Σέρινγκτον, Άγγλος φυσιολόγος
1967 – Αλέξανδρος Μυλωνάς, Έλληνας πολιτικός και συγγραφέας
1977 – Γιόχαν Λούντβιχ Γκραφ Σβερίν φον Κρόσιγκ, Γερμανός πολιτικός
1987 – Νικόλαος Πινιατώρος, Έλληνας πολιτικός
1990 – Άρης Βουδούρης, Έλληνας δημοσιογράφος
1993 – Κάσιο Ταντάο, Ιάπωνας επιχειρηματίας
2006 – Μαρία Πλυτά, Ελληνίδα σκηνοθέτρια
2007 – Ταντέους Ναλέπα, Πολωνός συνθέτης και κιθαρίστας (Breakout)
2008 – Έλενα Ναθαναήλ, Ελληνίδα ηθοποιός
2008 – Τζορτζ Ουόλτερ, πρωθυπουργός της Αντίγκουα και Μπαρμπούντα
2012 – Τάσος Αλιφέρης, Έλληνας πολιτικός
2018 – Ντάβιντε Αστόρι, Ιταλός ποδοσφαιριστής
2019-Λούκ Πέρρυ,Ηθοποιός
2019-Keith Charles Flint (Prodigy frontman)