ΕΚΚΛΗΣΙΑ: Για χρόνια, οι Μητροπολίτες ζητούσαν περισσότερες οργανικές θέσεις για την ενίσχυση του ιερού κλήρου. Από το 2026, όμως, το πρόβλημα θα αντιστραφεί.
Του Παντελή Χαριτάκη
Με 318 κενές θέσεις και μόλις 47 υποψήφιους κληρικούς που πληρούν τα κριτήρια, η Εκκλησία της Ελλάδος θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια σοβαρή έλλειψη στελεχών.
Ακόμα κι αν προστεθούν μερικές δεκάδες πανεπιστημιακοί απόφοιτοι, ο συνολικός αριθμός των νέων υποψηφίων δεν θα ξεπεράσει τους 100. Ο λόγος είναι απλός: στις τρεις Σχολές Μαθητείας Υποψήφιων Κληρικών (ΣΜΥΚ) φέτος γράφτηκαν μόλις 47 σπουδαστές. Από το 2026, όποιος δεν έχει πανεπιστημιακό πτυχίο, θα μπορεί να χειροτονηθεί μόνο εάν έχει αποφοιτήσει από αυτές τις σχολές.
Οι ΣΜΥΚ δεν έχουν ανταπόκριση
Οι τρεις σχολές σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Βελλά σχεδιάστηκαν για να παρέχουν την απαραίτητη εκπαίδευση στους υποψήφιους ιερείς, ώστε να αποκτήσουν τα τυπικά προσόντα. Στη συνέχεια, το Ίδρυμα Ποιμαντικής Επιμόρφωσης της Αρχιεπισκοπής Αθηνών φροντίζει να τους παρέχει ουσιαστική γνώση για την ιερατική τους πορεία.
Παρόλο που η Εκκλησία έχει θεσπίσει αυτούς τους μηχανισμούς εκπαίδευσης, το πρόβλημα είναι αλλού: δεν υπάρχουν αρκετοί νέοι που επιλέγουν να ακολουθήσουν την ιεροσύνη. Αν δεν υπάρξουν εγγραφές στις ΣΜΥΚ, οι νέες χειροτονίες θα μειωθούν δραματικά και οι κενές θέσεις δεν θα καλύπτονται.
Γιατί δεν υπάρχουν υποψήφιοι;
Το να επιλέξει κάποιος τη ζωή του κληρικού δεν είναι εύκολη απόφαση. Πρόκειται για μια απόλυτη αφοσίωση στην Εκκλησία και την πίστη, ενώ παράλληλα απαιτείται οικονομική ασφάλεια, ειδικά αν ο ιερέας είναι έγγαμος.
Ένας νέος ιερέας σήμερα λαμβάνει μισθό περίπου 1.000 ευρώ. Με αυτά τα χρήματα, το να μεγαλώσει μια οικογένεια γίνεται δύσκολη υπόθεση. Πολλοί νέοι, επομένως, απορρίπτουν το ενδεχόμενο να ακολουθήσουν την ιεροσύνη για λόγους επιβίωσης.
Επιπλέον, η απόφαση κάποιου να γίνει κληρικός δεν είναι μόνο ζήτημα οικονομικό αλλά και πνευματικής καθοδήγησης και έμπνευσης. Ο ρόλος των Μητροπολιτών είναι κρίσιμος, καθώς αυτοί πρέπει να εμφυσήσουν στους νέους την πίστη και το όραμα της ιεροσύνης. Όμως, όπως φαίνεται, αυτό δεν συμβαίνει σε ικανοποιητικό βαθμό.
Η έλλειψη πνευματικής καθοδήγησης
Για να εμπνεύσει ένας Μητροπολίτης έναν νέο να ακολουθήσει την ιεροσύνη, πρέπει να του παρέχει πνευματική καθοδήγηση, ασφάλεια και στήριξη. Σήμερα, πολλοί αρχιερείς ασχολούνται περισσότερο με τη διοίκηση των Μητροπόλεων, χωρίς να εστιάζουν στην προσωπική καθοδήγηση των νέων που αναζητούν το δρόμο τους.
Ακόμα και τα μοναστήρια, τα οποία κάποτε αποτελούσαν κέντρα πνευματικής αναζήτησης, μειώνονται σταδιακά. Χωρίς αυτά, οι υποψήφιοι κληρικοί δεν έχουν πνευματικούς καθοδηγητές που να τους εμπνεύσουν.
Είναι οι υποψήφιοι κατάλληλοι;
Ένα άλλο ζήτημα που τίθεται είναι αν υπάρχουν άτομα που διαθέτουν την πνευματική και ηθική καταλληλότητα να γίνουν κληρικοί. Πολλοί αρχιερείς ισχυρίζονται ότι η «δεξαμενή» υποψηφίων είναι περιορισμένη, όμως η αλήθεια είναι ότι αυτή η δεξαμενή πρέπει να δημιουργηθεί.
Η Εκκλησία δεν μπορεί να περιμένει παθητικά να εμφανιστούν οι κατάλληλοι υποψήφιοι. Πρέπει να τους εμπνεύσει, να τους στηρίξει και να τους δώσει όραμα. Αν δεν γίνουν ουσιαστικές παρεμβάσεις, το πρόβλημα θα επιδεινωθεί και η έλλειψη ιερέων θα γίνει μόνιμη πραγματικότητα.
Τι πρέπει να αλλάξει;
Για να αντιμετωπιστεί η κρίση στην ιεροσύνη, η Εκκλησία πρέπει να εφαρμόσει συγκεκριμένες δράσεις:
1. Ενίσχυση των οικονομικών κινήτρων για τους νέους κληρικούς, ώστε να μπορούν να ζήσουν αξιοπρεπώς.
2. Επαναπροσδιορισμός του ρόλου των Μητροπολιτών, με έμφαση στην πνευματική καθοδήγηση και όχι μόνο στη διοίκηση.
3. Αναβάθμιση των ΣΜΥΚ, ώστε να γίνουν πιο ελκυστικές στους νέους που ενδιαφέρονται για την Εκκλησία.
4. Ενίσχυση των μοναστηριών, ώστε να λειτουργούν ως φυτώρια πνευματικής αναζήτησης για υποψήφιους κληρικούς.
Εάν δεν υπάρξουν άμεσες αλλαγές, η Εκκλησία της Ελλάδος θα βρεθεί το 2026 με εκατοντάδες κενές θέσεις κληρικών και χωρίς αρκετούς υποψηφίους να τις καλύψουν. Το μέλλον της ιεροσύνης κρίνεται τώρα.
Η αναδημοσίευση επιτρέπεται μόνο εάν προσθέσετε ενεργό σύνδεσμο στη πηγή του άρθρου