Γράφει ο Κωνσταντίνος Μαργαρίτου, Αναλυτής και Μέλος Δ.Σ. ΚΕΔΙΣΑ
Η μετανάστευση προς τη Γηραιά Ήπειρο δεν είναι ένα τωρινό φαινόμενο, για το οποίο δημοσιολογούν όλοι: ειδήμονες, φερόμενοι ως επαΐοντες, ημιμαθείς και άλλοι…
Πρόκειται για μία διαχρονική διαδικασία, η οποία είναι σχεδόν ταυτόσημη της ιστορίας του ευρωπαϊκού γεωγραφικού χώρου, ειδικότερα, από την Ύστερη Αρχαιότητα έως σήμερα, με εναλλαγές ως προς τη φύση της: αναγκαστική για την επιβίωση των βόρειων και ασιατικών φυλών, που εισέρχονταν προς την ευρωπαϊκή επικράτεια ένεκα της επιβίωσής τους ελλείψει πόρων και επιθετική ή συμβιβαστική υπό την συγκατάθεση των εκάστοτε ευρωπαϊκών αρχών, αναλόγως των μέσων που χρησιμοποιούσαν οι εισβάλοντες, είτε της αξιοποίησής τους στη γενικότερη ισορροπία ισχύος έναντι των εξωτερικών απειλών και των ανταγωνισμών που επικρατούσαν μεταξύ των ευρωπαϊκών δυνάμεων και των γειτόνων τους στη διαπεριφέρεια της Ευρασίας και της Βορείου Αφρικής.
Η κατάρρευση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν το αποτέλεσμα της εισβολής των Φράγκων, Ούννων, Βησιγότθων και Βανδάλων ενώ, λίγους αιώνες αργότερα, η αντίσταση και η εξισορρόπηση των εξωτερικών εχθρών της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, δηλαδή του Βυζαντίου, το οποίο άντεξε και κατανίκησε πλειστάκις τους Άραβες που εφορμούσαν προς τη Βασιλεύουσα χάρη στους Χαζάρους, που συγκρατούσαν τις επιθέσεις στην υποκαυκάσια περιοχή καθώς και χάρη στη διείσδυση της βυζαντινής διπλωματίας στο «κέρας της Αφρικής», που χρησιμοποίησε τους Αιθίοπες έναντι των Αράβων ως ανασχετικό κλοιό, προ της διάδοσης και της ομογενοποίησης των τελευταίων από το Ισλάμ. Τα επιτυχή και ανεπιτυχή παραδείγματα της συγκράτησης και της διαχείρισης αυτών των πληθυσμών από πλευράς ευρωπαϊκών αρχών είναι πολλά, όπως η επιτυχής αντιμετώπιση των Αράβων στο Πουατιέ (732 μ.Χ.) από τους αφομοιωθέντες πλέον στη Δυτική Ευρώπη Φράγκους υπό τον Κάρολο Μαρτέλο, ο εκχριστιανισμός των Σλάβων από το Βυζάντιο και η διάδοση του Χριστιανισμού στην Ανατολική Ευρώπη και στην Ευρασία αλλά και η μεθοδική επέκταση των Τούρκων προς δυσμάς με την προοδευτική εγκατάστασή τους στη Μικρά Ασία και τη συμβολική επικυριαρχία των βυζαντινών αυτοκρατόρων, η οποία είχε ως συνέπεια τη βαθύτερη αποσάθρωση του βυζαντινού κράτους και, σε συνδυασμό με την πτώση της βασιλεύουσας από τους σταυροφόρους, την αντίστροφη μέτρηση για την ανατολική κοιτίδα της χριστιανοσύνης, η οποία επέφερε τη δεύτερη πτώση της βασιλεύουσας και την σύντομη προέλαση των Τούρκων έως τα τείχη της Βιέννης.
Η άλλη όψη του νομίσματος είναι ότι οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, από τα χρόνια της ύστερης αρχαιότητας, όπως αναφέρθηκε και ανωτέρω, επιθυμούσαν πάντοτε την ασφάλεια των συνόρων τους δια της επέκτασής τους πέραν των νοτιοανατολικών υδάτων της Μεσογείου, προκειμένου να εξασφαλίσουν, μεταξύ άλλων, πρόσθετους πόρους και σημαντικές κατακτήσεις, που είχαν ζωτική γεωπολιτική σημασία και εξασφάλιζαν τον απαραίτητο γεωοικονομικό έλεγχο κατά μήκος των συνόρων τους. Στη νεότερη και σύγχρονη ιστορία, η χαρακτηριζόμενη ως περίοδος της αποικιοκρατίας αποτέλεσε ένα ανάλογο φαινόμενο, το οποίο ήταν η εκροή των ευρωπαϊκών ανταγωνισμών σε όλο τον πλανήτη. Με μέσα σκληρής αλλά και ήπιας, εν συνεχεία της πρώτης, ισχύος τα γεωγραφικά σύνορα των σύγχρονων κρατών διαμορφώθηκαν στη σημερινή τους εκδοχή συνεπεία της αποαποικιοκρατίας κατά τον 20ο αιώνα.
Συνεπώς, η εξοικείωση των πρώην αποικιών με τις δυτικές μητροπόλεις και η επιθυμία των μη ευρωπαϊκών και μη βορειοαμερικανικών πληθυσμών για τη μετανάστευσή τους προς το ανεπτυγμένο και κυρίαρχο βορειοδυτικό ημισφαίριο του πλανήτη (συμπεριλαμβανομένης της Ωκεανίας) υπήρξε ένα φαινόμενο που επήλθε ως απόρροια όλων των ανωτέρω παραγόντων καθώς και της βούλησης των εκατομμυρίων αυτών ανθρώπων να ζήσουν ένα καλύτερο μέλλον υπό τη σκέπη του ανεπτυγμένου κόσμου, των δυτικών αξιών και των φιλελεύθερων αντιλήψεων που θα τους επέτρεπαν την ατομική κοινωνικοοικονομική ανάπτυξή τους και την αφομοίωσή τους στις κοινωνίες της Δύσης.
Ο 21ος αιώνας σηματοδότησε εκ νέου μία σειρά προσπαθειών από πλευράς των σύγχρονων μεγάλων δυνάμεων να επανεδραιώσουν την επιρροή τους στη διαπεριφέρεια της Ευρασίας μέσω της επέκτασης του ΝΑΤΟ και της ΕΕ προς ανατολάς καθώς και προς τη Βόρεια Αφρική και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο με γνώμονα την ασφάλεια και τον γεωοικονομικό έλεγχο: Μεσογειακός Διάλογος και Πρωτοβουλία της Κωνσταντινούπολης, Ένωση για τη Μεσόγειο, εκδημοκρατισμός της Μέσης Ανατολής έπειτα από τον δεύτερο πόλεμο του Κόλπου και «Αραβική Άνοιξη» συνθέτουν τα κομμάτια της αποτυχημένης συνολικά πολιτικής της Δύσης επί των ανωτέρω περιφερειών, τα οποία προκάλεσαν ανάφλεξη και διαρκείς συγκρούσεις, αναγκάζοντας εκατομμύρια ανθρώπων μέσω νέων μεταναστευτικών ρευμάτων, να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να μετοικήσουν προς δυσμάς.
Στο σημείο αυτό βρίσκεται και η τραγωδία της πολιτικής των δυτικών δυνάμεων και συγκεκριμένα σε δύο παραλείψεις – αδυναμίες. Η πρώτη είναι διαρθρωτική και εντοπίζεται στη μη αναπροσαρμογή του διεθνούς και ενωσιακού δικαίου με στόχο την αυτοπροστασία του. Ουδείς μπορεί να υποστηρίξει ότι, η πολιτική Δημοκρατία, η ελευθερία, η εγγύηση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων καθώς και το σύγχρονο κοινωνικό κράτος δίκαιου, δεν αποτελούν τις παγκόσμιες και καθολικά αποδεκτές αρχές και αξίες χάρη στις οποίες αναπτύχθηκε και ήκμασε ο Δυτικός Κόσμος. Ούτε μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι, ο Φιλελευθερισμός ως πολιτική ιδεολογία και ως μέσο σχεδίασης της σύγχρονης διεθνούς οικονομικής διακυβέρνησης, δεν είναι το πιο αποτελεσματικό εργαλείο για την ισόρροπη και αειφόρο κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη. Εντούτοις, απεμπολήθηκε κατά την υφιστάμενη καταστατική και νομική ισχύ των ανωτέρω η προστασία τους σε συνθήκες κρίσεις, ακραίων και απρόσμενων κοινωνικών μεταβολών όπως η σημερινή.
Οι τεκτονικές αλλαγές που προκαλούνται στο σύγχρονο διεθνές σύστημα κινούνται απειλητικά προς τη μεσοπρόθεσμη σταθερότητά του και, δυστυχώς, στο όνομα του διεθνούς δικαίου και των πανανθρώπινων αξιών, τις οποίες γέννησε η Δύση, δεν μπορεί πλέον η ίδια και το πολιτικό σύστημά της να τις διατηρήσει αναλλοίωτες για τη θωράκιση των δυτικών λαών απέναντι στην πλημμυρίδα αυτή της σύγχρονης τραγωδίας που κυοφορείται μέσω της μετανάστευσης. Σκοταδιστικές και ολοκληρωτικές αντιλήψεις των κοινωνιών αυτών (π.χ. θέση της γυναίκας στην κοινωνία, υποχρεωτικός εξισλαμισμός και εξόντωση των απίστων κ.α.), που δεν είναι ως επί το πλείστον συνειδητές αλλά προϊόντα των παραδόσεων και της κουλτούρας, που οι άνθρωποι αυτοί διδάχθηκαν περιοριστικά και ασπάστηκαν πειθαναγκαστικά, έρχονται με στόχο να αξιοποιήσουν το ευεργετικό πλέγμα της ελευθερίας της Δύσης, για να μετεμφυτευθούν με μαθηματική ακρίβεια στις κοινωνίες της τελευταίας και να σχηματίσουν μακροπρόθεσμα ένα νέο κοσμοσύστημα αξιών, που θα κυριαρχήσει έναντι του υφισταμένου ως συνέπεια της σταδιακής παρακμής του, αφού δεν θα γίνεται αποδεκτό από τη θεοκρατία που απορρίπτει πλήρως τον Δυτικό Πολιτισμό θεωρώντας τον ως προϊόν αλλοτρίωσης και απειλής. Η εκτιμώμενη πληθυσμιακή επικράτηση αυτών των νέων μεταναστευτικών ρευμάτων έναντι των γηγενών δύναται να προκαλέσει μία ιστορική σύγκρουση των Πολιτισμών στο μέλλον, η οποία αριθμητικά θα κλίνει προς την πλευρά της θεοκρατίας.
Η δεύτερη αδυναμία του δυτικού πολιτικού κόσμου είναι συγκυριακή και εδράζεται στην ανομοιόμορφη και ανομοιογενή οικειοποίηση του Φιλελευθερισμού ως μέσου ανόδου στην εξουσία. Η σύγχρονη Αριστερά μετασχηματίζεται σταδιακά σε «Φιλελεύθερη Αριστερά», ακολουθώντας το παράδειγμα της Σοσιαλδημοκρατίας, η οποία φιλελευθεροποιήθηκε κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, όπως και οι Συντηρητικοί Δημοκράτες, οι οποίο κατέστησαν εν τοις πράγμασι «Φιλελεύθεροι Συντηρητικοί», τόσο στην Ευρώπη, όσο και στις ΗΠΑ, ενώ οι γνήσιοι φιλελεύθεροι παρακολουθούν μάλλον με αμηχανία την όλη διαδικασία της επιλεκτικής φιλελευθεροποίησης των πολιτικών και κομματικών συστημάτων της Δύσης και, προκειμένου να παραμείνουν ζωντανοί πολιτικά, στρέφονται άλλοτε αριστερά και άλλοτε προς τα δεξιά επιχειρώντας τον εμπλουτισμό της εκλογικής τους δεξαμενής, δίχως να μεριμνούν για την προστασία του ίδιου του Φιλελευθερισμού, ο οποίος νοθεύεται βαθμηδόν, αποδομείται και παρακμάζει καθιστάμενος ευάλωτος σε φασιστικές επιθέσεις και εισροές, οι οποίες δεν έχουν μόνο το πρόσημο των νοσταλγών του Χίτλερ και του Μουσολίνι αλλά εκδράμουν πια και κυρίως εξ ανατολάς. Μέσα από αυτές τις ιδιαιτέρως συμπλεκτικές πολιτικές οσμώσεις ο γνήσιος Φιλελευθερισμός θα κινδυνεύσει με πλήρη κατάρρευση, αφού το συγκυριακό αυτό πρόβλημα επιτείνεται από το διαρθρωτικό, από την έλλειψη δηλαδή νομικών και θεσμικών μέσων που θα διαφυλάξουν την επιβίωση και την αναζωογόνηση του σύγχρονου διεθνούς συστήματος, επί του οποίου στηρίχθηκε η ανάπτυξη και η σύγχρονη πολιτική Δημοκρατία. Εν αγνοία του προφανώς, και όχι εκούσια, ο σύγχρονος πολιτικός κόσμος σε Ευρώπη και Αμερική επιχειρεί την μακροπρόθεσμη αυτοδιάλυσή και την εξουδετέρωση του διεθνούς δικαίου ελλείψει μηχανισμών και ρητρών αυτοπροστασίας.
Είναι καιρός ο Ρεαλισμός να σώσει τον Φιλελευθερισμό. Το διεθνές και ενωσιακό δίκαιο της ΕΕ καθώς και κάθε δικαιϊκό σύστημα ανά την ιστορία αντικατόπτριζε τις ανάγκες της κοινωνίας που το δημιούργησε, γεγονός το οποίο το καθιστά ζωντανό οργανισμό. Αυτός ο οργανισμός πρέπει πλέον να ανατροφοδοτηθεί με σύγχρονα και ρεαλιστικά νομικά εργαλεία και διατάξεις που θα του επιτρέψουν την επιβίωση και μακροημέρευσή του στη μακροχρόνια περίοδο με βάση τις τεκτονικές αλλαγές που σημειώνονται στον γεωπολιτικό χάρτη της Ευρασίας και της Αφρικής και με γνώμονα τον ανθρωπισμό και τις ελευθερίες που εμπεριέχει ο γνήσιος φιλελευθερισμός μέσω ειδικών ρητρών αυτοπροστασίας, όπως προβλέπονται αναλόγως σε κάθε καταστατικό πολιτειακό χάρτη.
Συγκεκριμένα, η μετανάστευση απειλεί την Ευρώπη και τη Δύση διότι οι άνθρωποι αυτοί, όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, δεν είναι διαπλασμένοι στις δυτικές αξίες, τις οποίες βλέπουν ως απειλή για τις θεοκρατικές προσλαμβάνουσες με τις οποίες είναι διαποτισμένοι. Δύο νομοθετικές τομές και μόνον αρκούν προκειμένου να βγει η Ευρώπη από το αδιέξοδο και να μπορέσει να εξασφαλίσει ένα καλύτερο μέλλον στους μετανάστες αποφεύγοντας τον όλεθρο των θυμάτων του Αιγαίου και τη μελλοντική σύγκρουση των Πολιτισμών.
Το πρώτο είναι η αυστηροποίηση των ποινών – πραγματικά ισόβια – για ιδιαιτέρως ειδεχθή εγκλήματα, όπως ο βιασμός γυναικών και οι δολοφονίες με θρησκευτικά κίνητρα. Το δεύτερο εργαλείο είναι η απαγόρευση θρησκειών είτε θρησκευτικών κινημάτων που αναπτύσσουν πολιτική δράση με στόχο την κατάλυση της Δημοκρατίας, την παραβίαση των ατομικών ελευθεριών και δικαιωμάτων, την εξουδετέρωση άλλων θρησκειών και θρησκευτικών δογμάτων καθώς και την ποινική δίωξη – με αυστηρές ποινές φυλάκισης – σε ομάδες, συλλογικότητες ή άτομα που δρουν συστηματικά με στόχο τον θρησκευτικό – πολιτικό προσηλυτισμό για την επίτευξη των ανωτέρω μέσω της τέλεσης επιθετικών πράξεων και ενεργειών εναντίον της Δημοκρατίας, και μέσω της δια της βίας (ψυχολογικής και φυσικής) αποστέρησης των εμπεδωμένων ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων σε άλλες ομάδες του πληθυσμού είτε και σε μεμονωμένα άτομα.
Και μόνον η εισαγωγή των δύο αυτών εργαλείων στη διεθνή έννομη τάξη αρκεί, για να προστατευθεί ο Δυτικός Πολιτισμός και οι φιλελεύθερες αξίες, που θα βελτιώσουν σε σημαντικό βαθμό την υφιστάμενη τραγική κατάσταση, που βιώνει η Ελλάδα και κυρίως τα εκατομμύρια των μεταναστών, που εισέρχονται στον ευρωπαϊκό χώρο ως υποκείμενα εκμετάλλευσης από διακινητές και από αυταρχικά καθεστώτα, όπως αυτό της Τουρκίας, που έχει ως στόχο την αποδόμηση της Ελλάδας και της Ευρώπης και τη σύσταση μιας νέο – Οθωμανικής Κοινοπολιτείας. Όσες επιχειρήσεις και αν διεξαχθούν ακόμη και από κοινού μεταξύ δυτικών δυνάμεων και Ρωσίας, τόσο στη Συρία, όσο και σε άλλες χώρες, όπως στη Λιβύη, στο Ιράκ, στην Υεμένη, στη Νιγηρία αλλά και όπου αλλού δρουν τρομοκρατικά δίκτυα, που διαπράττουν εγκλήματα στο όνομα του θρησκευτικού φονταμενταλισμού, οι κοινωνίες αυτές δεν θα αλλάξουν εάν δεν υπάρξει ένα πολυετές και εναρμονισμένο πρόγραμμα κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξής τους σε συνδυασμό με την ενίσχυση της διεθνούς έννομης τάξης, όπως περιγράφηκε προηγουμένως.
Το κλείσιμο των θαλάσσιων συνόρων, ειδικότερα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, είναι πρακτικώς αδύνατο. Δυνατή ωστόσο είναι η απομόνωση της σημερινής Τουρκίας και η απομάκρυνσή της από τους ευρωπαϊκούς κόλπους και από το δυτικό στρατόπεδο, όπως επίσης και, σε συνεργασία με τη Ρωσία και την Κίνα, η επιβολή κυρώσεων και ο γενικός οικονομικός αποκλεισμός τόσο της Τουρκίας, όσο και των κρατών εκείνων που αποδεδειγμένα στηρίζουν τον ισλαμικό εξτρεμισμό, αυστηροποιώντας το υπάρχον πλαίσιο του ΟΗΕ (ψήφισμα 2253:2015). Η μετανάστευση, έως ότου επιτευχθεί αντίστοιχη και ανάλογη οικοδόμηση ενός νέου δικαιϊκού και πολιτικού συστήματος σε όλες τις προαναφερθείσες χώρες, αλλά και όπου αλλού κυριαρχεί αυτή τη στιγμή ο θρησκευτικός και πολιτικός φονταμενταλισμός, θα υπάρχει πάντοτε ως φαινόμενο, άλλοτε σε ένταση και έξαρση και άλλοτε σε ύφεση. Η ενδεδειγμένη λύση για την προστασία των συνόρων της Ευρώπης και της Δύσης είναι η αυτοπροστασία του πολιτισμού της, ώστε οι εισερχόμενοι επί ευρωπαϊκού εδάφους να σεβαστούν τις φιλελεύθερες αρχές και αξίες και να γίνουν κοινωνοί τους προς τις επόμενες γενιές.