Ποια πρόστιμα θα επιβάλλονται στις επιχειρήσεις που παρανομούν
Η εισαγωγή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας η οποία θα καταγράφει πότε έρχεται και πότε φεύγει ο υπάλληλος από τη δουλειά του, η δημιουργία νέας Επιθεώρησης Εργασίας, η άμεση λήψη μέτρων σε περίπτωση παρενόχλησης ή βίας στον εργασιακό χώρο και η καθιέρωση άδειας πατρότητας 14 ημερών περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων στο νέο νομοσχέδιο για την προστασία της εργασίας που παρουσίασε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, σε συνεργασία με την υφυπουργό Μαρία Συρεγγέλα.
Ξεκαθάρισε παράλληλα ότι θα υπάρχει ρητή νομοθετική κατοχύρωση του 8ώρου, του πενθημέρου και του 40ωρου στην εργασία, προβλέπεται όμως στο πλαίσιο αυτής της ρύθμισης η δυνατότητα τετραήμερης εργασίας χωρίς μείωση αποδοχών, στο πλαίσιο της διευθέτησης.
Επίσης προβλέπεται ότι είναι άκυρη η απόλυση εργαζομένου που αρνήθηκε να συμφωνήσει με τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Το διάλειμμα θα χορηγείται μετά από τέσσερις ώρες εργασίας αντί για έξι ώρες που ήταν πριν, ξεκαθαρίζεται η διάρκεια του διαλείμματος που θα είναι 15-30 λεπτά για να αποφεύγονται οι εργοδοτικές καταχρήσεις ενώ θα απαγορεύεται η χορήγηση του συνεχόμενου διαλείμματος με την έναρξη ή τη λήξη της εργασίας. Αναφορικά με τις υπερωρίες, αυξάνεται όπως είπε ο υπουργός το επιτρεπόμενο όριό τους στις 150 ώρες τον χρόνο.
Ειδικότερα οι σημαντικότερες αλλαγές που εισάγονται με το νομοσχέδιο είναι οι εξής:
1. Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας. Η πιο σημαντική αλλαγή που φέρνει το νομοσχέδιο είναι η «Ψηφιακή κάρτα εργασίας», μέτρο που προτείνεται και από την ΓΣΕΕ. Αποτελεί το «κλειδί» για την προστασία των εργαζομένων για τον έλεγχο του ωραρίου και την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.
Η κάρτα αυτή καταγράφει σε πραγματικό χρόνο κάθε μεταβολή στον χρόνο εργασίας των εργαζομένων: ώρα έναρξης και λήξης της εργασίας, διάλειμμα, υπέρβαση του νόμου ωραρίου εργασίας, άδειες και υπερωρίες.
Εκτός αυτού, είναι ένα μέτρο που αντιμετωπίζει και την εισφοροδιαφυγή και τον αθέμιτο ανταγωνισμό με τις επιχειρήσεις που τηρούν τον νόμο. Το έργο έχει προταθεί για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και θα εφαρμοστεί σταδιακά, ξεκινώντας από μεγάλες επιχειρήσεις, όπως είναι η τράπεζα και ο ΟΤΕ που ήδη σε μικροκλίμακα το εφαρμόζουν.
Για τη μη ενεργοποίηση της ψηφιακής κάρτας, θα υπάρχει πρόστιμο προς τις επιχειρήσεις 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο και «λουκέτο» 15 ημερών, για υποτροπή μετά από τρεις ελέγχους.
2. Επιθεώρηση Εργασίας. Καταργείται το ΣΕΠΕ και στη θέση του δημιουργείται η Επιθεώρηση Εργασίας ως Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή με λειτουργική ανεξαρτησία, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια.
Θα λειτουργεί στα πρότυπα της ΑΑΔΕ, θα προβαίνει σε ελέγχους όλο το 24ωρο χωρίς προειδοποίηση και θα έχει ελεύθερη πρόσβαση σε βιβλία, μητρώα, έγγραφα και αρχεία, ενώ η επιλογή του διοικητή θα γίνεται με ανοικτό διαγωνισμό.
3. Υγεία και ασφάλεια στην Εργασία. Στο πλαίσιο αυτό κυρώνεται η Σύμβαση 187 της Διεθνούς Συνδιάσκεψης Εργασίας για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, διαμορφώνεται Εθνική Στρατηγική Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία κατόπιν διαβουλεύσεων με τις οργανώσεις των εργοδοτών και των εργαζομένων και ενισχύεται το Εθνικό Σύστημα Υγείας και Ασφάλειας (νομοθεσία, μηχανισμοί συμμόρφωσης, υπηρεσίες πληροφόρησης, μηχανισμοί συλλογής και ανάλυσης στοιχείων, κ.α.)
4. Αντιμετώπιση βίας και παρενόχλησης στην εργασία. Διευρύνεται η προστασία εκτός από τους χώρους εργασίας, καλύπτοντας τις μετακινήσεις και τις επικοινωνίες, προστίθεται η βία στις συμπεριφορές που τιμωρούνται και αρκεί πλέον η απειλή παρενόχλησης για να στοιχειοθετηθεί παράβαση.
Εάν ο δράστης της παρενόχλησης είναι εργαζόμενος, τότε θα προβλέπεται η άμεση λήψη μέτρων από τον εργοδότη που θα ξεκινούν από τη σύσταση και αλλαγή θέσης αυτού που παρενοχλεί και θα φθάνουν μέχρι την απόλυση.
Εάν ο δράστης είναι ο εργοδότης, τότε θα προβλέπονται πρόστιμα και διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης σε περίπτωση υποτροπής.
Εάν τα μέτρα είναι ανεπαρκή, ο εργαζόμενος θα έχει δικαίωμα να αποχωρήσει από τον εργασιακό χώρο, χωρίς στέρηση μισθού.
Μάλιστα θα συσταθεί και αυτοτελές τμήμα στην Επιθεώρηση Εργασίας για την παρακολούθηση της βίας και παρενόχλησης στην εργασία, ενώ ενισχύεται το Σήμα Ισότητας στις επιχειρήσεις.
5. Ισορροπία επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Χορηγείται άδεια πατρότητας: 14 ημέρες με αποδοχές έναντι 10 που προβλέπει η Οδηγία και 2 που ισχύει σήμερα. Επιπλέον, παρέχεται προστασία 6 μηνών στο νέο πατέρα κατά της απόλυσης, λόγω γέννησης του τέκνου.
Παράλληλα περιορίζονται τα αντικίνητρα για την πρόσληψη γυναικών, παραμένει η προστασία της εγκύου και εργαζόμενης μητέρας για 18 μήνες μετά τον τοκετό και παρέχεται γονική άδεια 4 μήλων για κάθε γονέα με επιδότηση από τον ΟΑΕΔ για τους 2 μήνες.
Επίσης, δίνεται το δικαίωμα ευέλικτων ρυθμίσεων (π.χ. τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο, μερική απασχόληση) για γονείς και φροντιστές, απουσία 2 ημέρες κατ’ έτος με αποδοχές για λόγους ανωτέρας βίας, άδεια φροντιστή για συγγενείς ή συνοίκους που αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα υγείας, επέκταση της άδειας λοχείας 9 εβδομάδων μετά τη γέννα και την υιοθέτηση τέκνου, επέκταση της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας 6 μηνών με επιδότηση από τον ΟΑΕΔ και στην υιοθεσία τέκνου, επέκταση του μειωμένου ωραρίου (άδεια φροντίδας τέκνου) και στην μητέρα που απέκτησε τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας και θέσπιση άδειας 7 ημερών για υποβολή σε διαδικασίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Επιπλέον, θα είναι άκυρη η απόλυση εργαζομένου επειδή ζήτησε ή έλαβε άδεια. Τηλεργασία και εισάγεται το δικαίωμα κάθε τηλεργαζόμενου να απέχει από την παροχή εργασίας με τηλεφωνικό, ηλεκτρονικό ή ψηφιακό τρόπο, εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των αδειών του.
Η τηλεργασία επιβάλλεται με συμφωνία μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών. Κατ’ εξαίρεση, μόνο για λόγους δημόσιας υγείας ή υγείας του εργαζομένου μπορεί να εισάγεται μονομερώς.
Επίσης, ο εργοδότης αναλαμβάνει το κόστος του εξοπλισμού, της συντήρησης και των τηλεπικοινωνιών. Συν τοις άλλοις, απαγορεύεται η χρήση της κάμερας για τον έλεγχο της απόδοσης του τηλεργαζόμενου.
6. Εργατοτεχνίτες. Καταργείται η διάκριση μεταξύ υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών ως προς τις αποζημιώσεις απόλυσης, ενώ ικανοποιείται το πάγιο αίτημα, οι αποζημιώσεις των εργατοτεχνιτών που ήταν λίγα μεροκάματα, να εξισώνονται με εμείκες των υπαλλήλων (μισθοί έως 12 μηνών).
7. Πλατφόρμες (για τους delivery και courier). Αναγνωρίζονται δύο τρόποι: συνεργασία των παρόχων υπηρεσιών με τις πλατφόρμες: συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ή ανεξάρτητων υπηρεσιών και έργου. Επίσης θα υπάρχουν ίδιες υποχρεώσεις για τις πλατφόρμες όπως και για όλους τους άλλους εργαζόμενους, ήτοι πρόνοια, υγιεινή και ασφάλεια.
Όπως τόνισε ο υπουργός Εργασίας, οι 3 αρχές του νομοσχεδίου, είναι οι εξής:
Α. Δεν υπάρχουν εργαζόμενοι χωρίς επιχειρήσεις, ούτε επιχειρήσεις με εργαζόμενους «στα κεραμίδια».
Β. Βελτιώνεται η ανταγωνιστικότητα με τους εργαζόμενους να συμμετέχουν στα οφέλη της ανάπτυξης, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Γ. Η νομοθεσία προσαρμόζεται στις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές και, σε κάποιες περιπτώσεις, στις πιο πρωτοπόρες (όπως στη λειτουργία και στις πλατφόρμες).
Όπως τόνισε ο κ. Χατζηδάκης, «ήμασταν υποχρεωμένοι να αλλάξουμε την εργατική νομοθεσία γιατί η υπάρχουσα είναι απαρχαιωμένη, καθώς η ισχύουσα από το 1982 δεν προέβλεπε τις τεχνολογικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις.
Πρέπει επίσης το συνδικαλιστικό κίνημα της χώρας να γίνει πιο αξιόπιστο στη λειτουργία του. Η απαγόρευση λειτουργίας τις Κυριακές ορισμένων κλάδων της βιομηχανίας και των υπηρεσιών που χρειάζονται 7ήμερη λειτουργία (όπως συμβαίνει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες) εμποδίζει τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Επίσης, η μη εφαρμογή της διευθέτησης του χρόνου εργασίας, εμποδίζει την εξυπηρέτηση των εργαζόμενων που θέλουν να δουλεύουν περισσότερο σε μια περίοδο του έτους και να έχουν μικρότερο ωράριο ή ημέρες άδειας την επόμενη, όπως για παράδειγμα φοιτητές, γονείς, φροντιστές ατόμων με αυξημένες ανάγκες, άτομα που έχουν δεύτερη απασχόληση, κ.λπ.».
