ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΑ ΝΕΑ: Η ελληνική κτηνοτροφία βιώνει ίσως τη χειρότερη κρίση των τελευταίων δεκαετιών. Χιλιάδες παραγωγοί βρίσκονται σε απόγνωση, καθώς οι ζωονόσοι, η καθυστέρηση των αποζημιώσεων, τα κλειστά σφαγεία και η έλλειψη στρατηγικού σχεδίου αντιμετώπισης απειλούν την ίδια την ύπαρξη του κλάδου.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από το tilegrafimanews.gr
News: Μέσα σε μόλις ενάμιση χρόνο έχουν χαθεί πάνω από 500.000 ζώα, το 10% του συνολικού ζωικού κεφαλαίου της χώρας, με τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις να είναι τεράστιες.
Σε αυτό το ζοφερό πλαίσιο, η τροποποιητική Κοινή Υπουργική Απόφαση (υπ’ αριθμ. 59322/26923/05-03-2025) των υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Εθνικής Οικονομίας αυξάνει από τα 20 στα 42 εκατ. ευρώ τον προϋπολογισμό του προγράμματος ενισχύσεων για το 2025, δίνοντας μια μικρή ανάσα στους κτηνοτρόφους. Από αυτά, 36 εκατ. ευρώ προορίζονται για αποζημιώσεις, 3 εκατ. ευρώ για πρόσθετες ενισχύσεις και 3 εκατ. ευρώ για λειτουργικά έξοδα των Περιφερειών.
Ζωονόσοι και καταστροφές: «Μέσα σε δύο χρόνια χάθηκε το 10% του ζωικού κεφαλαίου»
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας, Δημήτρης Μόσχος, περιέγραψε με μελανά χρώματα την κατάσταση:
«Ο βασικός πυλώνας της κτηνοτροφίας στην Ελλάδα είναι η αιγοπροβατοτροφία, που απασχολεί τουλάχιστον το 70% των παραγωγών και πλήττεται σφοδρά. Μέσα σε 1,5 με 2 χρόνια χάθηκαν περίπου 500.000 παραγωγικά ζώα από ευλογιά, πυρκαγιές και άλλες αιτίες. Από τα 6 εκατ. παραγωγικά ζώα της χώρας, το 10% δεν υπάρχει πια».
Η ευλογιά, που επέστρεψε δριμύτερη από το 2024, παραμένει ανεξέλεγκτη. Ο ΣΕΚ καταγγέλλει ότι το επίσημο πρωτόκολλο για την αντιμετώπισή της δεν τηρείται. «Υπάρχει μονάδα στην Ημαθία που έχει χτυπηθεί από την ευλογιά εδώ και έναν μήνα και ακόμα τα ζώα δεν έχουν θανατωθεί», δήλωσε ο κ. Μόσχος, επισημαίνοντας ότι η απραξία των υπηρεσιών επιτρέπει τη διάδοση της νόσου.
Απειλή για την ελληνική παραγωγή και τις τιμές του κρέατος
Η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού είχε και άλλες συνέπειες. Όπως σημειώνει ο ΣΕΚ, η επιλογή της πολιτείας να μην στηρίξει την ελληνική παραγωγή βοείου κρέατος, αλλά να ενισχύσει την εισαγωγή ζώντων ζώων για πάχυνση, οδήγησε στο να εγκαταλείψει το επάγγελμα το 6% των βοοτρόφων, κυρίως νέοι παραγωγοί.
Αποτέλεσμα είναι ότι το 90% του μοσχαρίσιου κρέατος που καταναλώνεται στην Ελλάδα θα είναι εισαγωγής, γεγονός που αναμένεται να προκαλέσει νέες αυξήσεις στις τιμές μέσα στους επόμενους δύο μήνες. Οι επιπτώσεις για τους καταναλωτές αλλά και για την αυτάρκεια της χώρας είναι σοβαρές.
Οι κτηνοτρόφοι απαιτούν εμβολιασμό – «Όχι» από το ΥΠΑΑΤ
Παρά τις δραματικές απώλειες, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης επιμένει στην άρνησή του να επιτρέψει τον εμβολιασμό των ζώων, παρότι οι κτηνοτρόφοι θεωρούν το μέτρο αναγκαίο για τον έλεγχο της ευλογιάς.
Η κατάσταση στη Θεσσαλία είναι χαρακτηριστική: τα σφαγεία για τα αιγοπρόβατα παραμένουν κλειστά για τέσσερις μήνες, με περιορισμούς στις μετακινήσεις ζώων, ενώ οι απολυμαντικοί σταθμοί δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Παρά τα μέτρα, νέες εστίες εντοπίζονται διαρκώς, γεγονός που επιβαρύνει την ήδη ασφυκτική κατάσταση στις κτηνοτροφικές μονάδες.
«Μόνη λύση είναι η άμεση καταβολή ενισχύσεων για τις ζωοτροφές, αλλιώς τα ζώα μας θα πεθάνουν από ασιτία», δήλωσε χαρακτηριστικά Λαρισαίος κτηνοτρόφος. «Από το να πεθάνουν χωρίς να αποζημιωθούμε, προτιμούμε να πεθάνουν από ευλογιά και να πάρουμε αποζημίωση έστω και καθυστερημένα».
Χωρίς εισόδημα πάνω από 1.000 κτηνοτρόφοι
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων Θεσσαλίας, Δημήτρης Μπαλούκας, στη Βουλή τόνισε πως «βρισκόμαστε στη χειρότερη καμπή της ιστορίας της κτηνοτροφίας. Μετράμε χιλιάδες νεκρά ζώα και πάνω από 1.000 κτηνοτρόφους χωρίς εισόδημα. Η εκρίζωση απέτυχε και όσο δεν πάμε μπροστά, θα συνεχίσουμε να μετράμε απώλειες».
Οι κτηνοτρόφοι ζητούν σειρά μέτρων:
• άμεση καταβολή αποζημιώσεων για ζωοτροφές,
• πληρωμή των συνδεδεμένων ενισχύσεων που εκκρεμούν από πέρυσι,
• ενισχύσεις για απολυμαντικά μέσα,
• μηνιαίο επίδομα για όσους έχασαν τα κοπάδια τους,
• ενίσχυση για την αντικατάσταση του ζωικού κεφαλαίου.
Εστίες ευλογιάς σε Ξάνθη και Ροδόπη – Κλείνουν τα σφαγεία
Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, όπου έχουν θανατωθεί πάνω από 128.000 αιγοπρόβατα από τον Αύγουστο του 2024. Η Ξάνθη μετρά 180 εστίες με 52.000 θανατώσεις, ενώ η Ροδόπη ξεπερνά τις 32.000.
Οι αρχές έχουν εγκαταστήσει απολυμαντικές τάφρους σε καίρια σημεία, όπως στο Πόρτο Λάγος, στο Κοπτερό Ροδόπης και στα σύνορα με την Τουρκία και τη Βουλγαρία, σε μια προσπάθεια να περιοριστεί η εξάπλωση. Παράλληλα, τα σφαγεία σε Ροδόπη και Ξάνθη έκλεισαν στις 29 Σεπτεμβρίου για δέκα ημέρες, με στόχο να αποτραπεί η μετακίνηση ζώων που μπορεί να μεταφέρουν τη νόσο.
Ο προϊστάμενος των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών ΑΜ-Θ, Νίκος Φωτεινιάς, εξηγεί ότι «η χρήση των τάφρων είναι πολυέξοδη και απαιτεί συνεχή τροφοδοσία νερού, ενώ είναι απαραίτητη η συνεργασία κυνηγών και θηροφυλάκων για την απολύμανση και την πρόληψη νέων εστιών».
Θάσος και Καβάλα ζητούν μέτρα απολύμανσης
Οι κτηνοτρόφοι ζητούν μέτρα και για τη Θάσο, όπου έχει εντοπιστεί κρούσμα ευλογιάς. Ο Σύνδεσμος Κτηνοτρόφων Καβάλας ζήτησε από την Περιφέρεια να εφαρμοστούν διαδικασίες απολύμανσης οχημάτων στο λιμάνι της Κεραμωτής και να περιοριστεί η μεταφορά κυνηγητικών σκύλων, καθώς οι μετακινήσεις των κυνηγών ενέχουν κινδύνους διάδοσης.
Ο αντιπεριφερειάρχης Καβάλας, Θόδωρος Μαρκόπουλος, τόνισε ότι οι αρχές εφαρμόζουν πιστά τα προβλεπόμενα μέτρα και συνεργάζονται στενά με τους κτηνοτρόφους που αποτελούν «την πρώτη γραμμή άμυνας».
Εργασία χωρίς ένσημα για επιβίωση
Πολλοί κτηνοτρόφοι που έχασαν τα κοπάδια τους αναγκάζονται να αναζητήσουν εργασία σε άλλους τομείς χωρίς ένσημα, ώστε να μην χάσουν τον χαρακτηρισμό της μοναδικής τους απασχόλησης. Αυτή η απελπισμένη κίνηση υπογραμμίζει το μέγεθος της κρίσης: χωρίς εισόδημα, χωρίς κοπάδια και χωρίς ελπίδα για άμεση αποκατάσταση, οι άνθρωποι του πρωτογενούς τομέα βλέπουν το επάγγελμά τους να καταρρέει.
Το στοίχημα των 42 εκατ. ευρώ και το μέλλον της κτηνοτροφίας
Η αύξηση του προγράμματος ενισχύσεων στα 42 εκατ. ευρώ για το 2025, όπως προκύπτει από τη Διαύγεια, αποτελεί ένα βήμα, αλλά όχι τη λύση. Το ποσό αυτό θα καλύψει κυρίως αποζημιώσεις και λειτουργικά έξοδα, ωστόσο οι ανάγκες είναι πολύ μεγαλύτερες.
Απαιτείται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης που θα περιλαμβάνει:
• μαζικό εμβολιασμό,
• ενίσχυση των κτηνιατρικών υπηρεσιών,
• οικονομική στήριξη για την ανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου,
• επενδύσεις στην πρόληψη και στην έγκαιρη διάγνωση ασθενειών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επισημάνει ότι η πρόληψη ζωονόσων αποτελεί θεμελιώδη προτεραιότητα στο πλαίσιο της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Χωρίς συντονισμένες κινήσεις και αξιοποίηση των ευρωπαϊκών εργαλείων, η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει όχι μόνο την αυτάρκεια της αλλά και ένα κρίσιμο παραγωγικό κλάδο.
Η ελληνική κτηνοτροφία βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν αν οι πολιτικές αποφάσεις θα δώσουν ελπίδα και προοπτική ή αν ο κλάδος θα συνεχίσει την κατρακύλα του προς την καταστροφή. Το μόνο σίγουρο είναι ότι για χιλιάδες οικογένειες στην ύπαιθρο, ο χρόνος τελειώνει.
