ΣΕΙΣΜΟΙ: Ισχυρός σεισμός στην Κρήτη και παγκόσμια ανησυχία-Ο πρόσφατος σεισμός των 6,1 Ρίχτερ που σημειώθηκε νωρίς το πρωί της Πέμπτης 22 Μαΐου 2025, ανοιχτά της Κρήτης, έγινε αισθητός όχι μόνο σε όλη την Ελλάδα, αλλά και σε περιοχές της Βόρειας Αφρικής, όπως η Αίγυπτος.
Ρεπορτάζ: Παντελής Χαριτάκης
Το γεγονός αυτό προκάλεσε νέα κύματα ανησυχίας μεταξύ των επιστημόνων για τη σεισμική δραστηριότητα στον ελλαδικό χώρο, που θεωρείται ένας από τους πιο σεισμογενείς του πλανήτη.
Σύμφωνα με τον γεωλόγο Χαράλαμπο Φασουλά, από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, επρόκειτο για ενδιάμεσου βάθους σεισμό, ο οποίος οφείλεται στη βύθιση της Αφρικανικής πλάκας κάτω από την Κρήτη. Το συγκεκριμένο είδος σεισμών διακρίνεται για την ευρεία ακτίνα διάδοσης των κυμάτων του και σπάνια συνοδεύεται από ισχυρούς μετασεισμούς. Όμως, η συχνότητά τους και η γεωτεκτονική φύση της περιοχής προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία.
Τι δείχνουν τα δεδομένα και ποιοι είναι οι ενεργοί σεισμογόνοι θύλακες
Η Ελλάδα βρίσκεται σε διαρκή σεισμική εγρήγορση, καθώς τέμνεται από σημαντικά γεωδυναμικά ρήγματα. Σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (εδώ), οι περιοχές υψηλής επικινδυνότητας περιλαμβάνουν:
• Το ρήγμα του Ιονίου (Κεφαλονιά – Ζάκυνθος)
• Το ανατολικό Αιγαίο (Σάμος – Χίος – Δωδεκάνησα)
• Την ευρύτερη περιοχή της Κρήτης
• Το ρήγμα της Ανατολίας που επηρεάζει και τη Θράκη
Όπως επισημαίνει ο καθηγητής σεισμολογίας Ευθύμης Λέκκας, «ο σεισμός στην Κρήτη εντάσσεται σε μία ευρύτερη φάση αυξημένης κινητικότητας στην ανατολική Μεσόγειο. Οι δονήσεις σε Τουρκία, Συρία και Ισραήλ αποτελούν ενδείξεις αναδιατάξεων στον γεωδυναμικό χάρτη της περιοχής».
Η προειδοποίηση των ξένων επιστημονικών ιδρυμάτων
Ανησυχία εξέφρασαν και διεθνή σεισμολογικά ινστιτούτα. Το Ευρωμεσογειακό Σεισμολογικό Κέντρο (EMSC) (εδώ) παρακολουθεί στενά τη σεισμική ακολουθία στον ελλαδικό χώρο και έχει ενισχύσει τη συνεργασία του με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο της Αθήνας για διασταύρωση δεδομένων.
Παράλληλα, το USGS των Ηνωμένων Πολιτειών (δείτε εδώ) σημειώνει πως η πίεση που ασκείται στο τόξο του ελληνικού χώρου – ιδιαίτερα στο τόξο Καστελλόριζου – Κρήτης – Ιονίου – αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης μεγάλου σεισμού μέσα στα επόμενα χρόνια, χωρίς ωστόσο να μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια το πότε.
Ανησυχία και στον τομέα Πολιτικής Προστασίας
Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (εδώ) έχει ήδη εκδώσει οδηγίες για την αντιμετώπιση ενός ενδεχόμενου μεγάλου σεισμού, καλώντας τους πολίτες να ανανεώσουν τα σχέδια εκκένωσης, τους χώρους συγκέντρωσης και να γνωρίζουν πώς να αντιδράσουν σε περίπτωση ισχυρής σεισμικής δόνησης.
Σύμφωνα με πηγή από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, υπάρχει ενεργή συνεργασία με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα για τη συνεχή καταγραφή δονήσεων και την εκπαίδευση στελεχών στους ΟΤΑ σε επίπεδο περιφέρειας και δήμου.
«Η Ελλάδα είναι έτοιμη για ισχυρό σεισμό;»
Το ερώτημα αυτό απαντά με επιφύλαξη ο σεισμολόγος Δρ. Γεράσιμος Παπαδόπουλος, σημειώνοντας πως «η σεισμική ανθεκτικότητα των νεότερων οικοδομών έχει βελτιωθεί, όμως το κτηριακό απόθεμα της χώρας παραμένει σε μεγάλο ποσοστό παλαιωμένο». Επιπλέον, επισημαίνει ότι απαιτείται επικαιροποίηση των ασκήσεων σεισμού σε σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες και εργοστάσια.
Ο ίδιος τονίζει ότι το φαινόμενο της «σεισμικής σιωπής» που παρατηρείται σε περιοχές όπως η Αταλάντη ή ο Κορινθιακός Κόλπος, δεν θα πρέπει να εφησυχάζει τους πολίτες, καθώς «κάθε κενό στη σεισμική δράση δεν σημαίνει σταθερότητα αλλά πιθανή συσσώρευση ενέργειας».
Τι λένε οι πολίτες στην Κρήτη – Ο φόβος είναι διάχυτος
Το telegraphmanews.gr μίλησε με κατοίκους του Ηρακλείου και της Σητείας, όπου και σημειώθηκε η δόνηση. Η κυρία Ελένη Μ., 56 ετών, από τα Μάλια, δήλωσε: «Ο σεισμός μάς πέταξε από το κρεβάτι. Φοβηθήκαμε πολύ. Δεν ξέρεις ποτέ πότε θα ‘ρθει ο επόμενος». Παρόμοια μαρτυρία καταγράφηκε και από τον κύριο Αντώνη Π., 45 ετών, οδηγό ταξί: «Αν και συνηθισμένοι, κάθε φορά είναι σαν την πρώτη. Όλος ο κόσμος πετάχτηκε έξω».
Προληπτικά μέτρα
Το κύμα σεισμικής δραστηριότητας στην Κρήτη δεν αποτελεί μεμονωμένο φαινόμενο, αλλά εντάσσεται σε μια ευρύτερη γεωδυναμική ένταση που επηρεάζει ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο. Η επιστημονική κοινότητα δεν κρούει τον κώδωνα του πανικού, αλλά της προετοιμασίας.
Η Γενική Διεύθυνση Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας (δείτε εδώ) υπενθυμίζει την ανάγκη για διαρκή ενημέρωση του κοινού, αναθεώρηση του κανονισμού κατασκευών και ευαισθητοποίηση της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Ζούμε σε σεισμική χώρα – Οφείλουμε να μάθουμε να ζούμε με αυτό
Όπως αναφέρουν οι σεισμολόγοι, η Ελλάδα θα συνεχίσει να βιώνει ισχυρούς σεισμούς στο μέλλον. Το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι το πότε, αλλά το πόσο έτοιμοι είμαστε. Από τα δημόσια έργα, τα σχολικά κτήρια και τα νοσοκομεία, μέχρι την προσωπική μας εκπαίδευση, απαιτείται μια ενιαία στρατηγική ετοιμότητας.
Η χώρα μπορεί να μην προβλέψει με ακρίβεια τον «μεγάλο σεισμό», μπορεί όμως να περιορίσει τις επιπτώσεις του. Και αυτή η πρόληψη είναι στο χέρι όλων μας.
