Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 82 του νομοσχεδίου «Έλεγχος και προστασία του δομημένου περιβάλλοντος» του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που κατατέθηκε στη Βουλή, δεν επιτρέπεται η μίσθωση και η παραχώρηση ακινήτων στα οποία έχει εκτελεστεί αυθαίρετη κατασκευή ή αλλαγή χρήσης που δεν έχει νομιμοποιηθεί ή τακτοποιηθεί.
Στις περιπτώσεις μισθώσεων (όπως και στις αποδοχές κληρονομιάς) σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του άρθρου 83, δεν απαιτείται η χορήγηση βεβαίωσης από τον αρμόδιο μηχανικό που αφορά στην νομιμότητα κτιρίου ή οικοπέδου. Όμως, παρά το γεγονός ότι προβλέπεται ουσιαστικά η απαγόρευση μίσθωσης ή παραχώρησης των ακινήτων αυτών, από τις διατάξεις δεν προκύπτει κάποια κύρωση σε όσους δεν ακολουθούν τις προτεινόμενες διατάξεις.
Εν ολίγοις έτσι όπως παρουσιάστηκαν οι προτεινόμενες διατάξεις προκύπτει ότι:
α) δεν επιτρέπεται η μίσθωση και η παραχώρηση ακινήτων στα οποία έχει εκτελεστεί αυθαίρετη κατασκευή ή αλλαγή χρήσης που δεν έχει νομιμοποιηθεί ή τακτοποιηθεί,
β) δεν απαιτείται βεβαίωση μηχανικού για τις μισθώσεις (ενοχική δικαιοπραξία) και τις αποδοχές κληρονομιάς ακινήτων στα οποία έχει εκτελεστεί αυθαίρετη κατασκευή ή αλλαγή χρήσης που δεν έχει νομιμοποιηθεί ή τακτοποιηθεί και
γ) δεν προβλέπονται κυρώσεις για όσους δεν τηρούν τις προτεινόμενες διατάξεις (από το συνδυασμό όλων των διατάξεων δεν μπορέσαμε να εντοπίσουμε ποια είναι η κύρωση σε περίπτωση που κάποιος παραβεί τις διατάξεις).
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ξεκαθαριστεί το τοπίο έτσι ώστε να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι όσα πρέπει να κάνουν. Ας δούμε όμως στο σημείο αυτό όσα προβλέπονται στο σχέδιο νόμου, αλλά και όσα αναφέρει η αιτιολογική έκθεση.
Δείτε τα άρθρα 82 και 83 της αιτιολογικής έκθεσης και του σχεδίου νόμου:
| Αιτιολογική έκθεση άρθρου 82 νομοσχεδίου “Έλεγχος και προστασία του δομημένου περιβάλλοντος.” |
| Με την παράγραφο 1 του άρθρου αυτού θεσπίζεται η απαγόρευση μεταβίβασης ή σύστασης εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο δυνάμει δικαιοπραξίας, στο οποίο έχει εκτελεστεί ή εγκατασταθεί αυθαίρετη αλλαγή χρήσης. Σε περίπτωση δε συντάξεως κατά την περίπτωση αυτή, η δικαιοπραξία, ρητώς ορίζεται ως άκυρη. Περαιτέρω και επί σκοπώ απαγορεύσεως της κάρπωσης ή της αποκόμισης ωφέλειας από εκμετάλλευση ακινήτου το οποίο είναι αυθαίρετο ή έχει αυθαιρεσίες, απαγορεύεται η εκμίσθωση αυτού. Με την παράγραφο 2 του άρθρου αυτού εισάγονται εξαιρέσεις από τον απαγορευτικό αυτό κανόνα που τίθενται με την παράγραφο 1 αυτού για ορισμένες κατηγορίες αυθαίρετων κατασκευών ή αλλαγών χρήσεων, οι οποίες περιγράφονται με σαφήνεια και πληρότητα και είτε αφορούν στο χρόνο εκτελέσεως των κατασκευών, είτε στην υπαγωγή τους σε ειδικές διατάξεις νόμων. Να σημειωθεί ότι οι εξαιρέσεις αυτές τελούν υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάγονται στο άρθρο 89 του παρόντος νόμου, το οποίο ορίζει απόλυτη απαγόρευση υπαγωγής σε διατάξεις που αφορούν την υπαγωγή σε κάποιο ρυθμιστικό καθεστώς περί αναστολής κατεδαφίσεως ή οριστικής εξαίρεσης από την κατεδάφιση. |
| Σχέδιο διάταξης άρθρου 82 |
| Απαγόρευση δικαιοπραξιών σε ακίνητα με αυθαίρετες κατασκευές ή πολεοδομικές παραβάσεις
1. α) Απαγορεύεται και είναι απολύτως άκυρη η μεταβίβαση ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο στο οποίο έχει εκτελεστεί αυθαίρετη κατασκευή ή έχει εγκατασταθεί αυθαίρετη αλλαγή χρήσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 81 παρ. 1. Στην ανωτέρω απαγόρευση εμπίπτουν και τα ακίνητα τα οποία εισφέρονται σε εταιρεία. 2. Από τις διατάξεις της παρ. 1 εξαιρούνται τα ακίνητα στα οποία έχουν εκτελεστεί αυθαίρετες κατασκευές ή έχουν εγκατασταθεί αυθαίρετες χρήσεις που: |
| Αιτιολογική έκθεση άρθρου 83 νομοσχεδίου “Έλεγχος και προστασία του δομημένου περιβάλλοντος.” |
| Με το παρόν άρθρο ορίζεται ως υποχρεωτική η υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και η χορήγηση βεβαίωσης από τον αρμόδιο μηχανικό που αφορά την νομιμότητα κτιρίου ή οικοπέδου που μεταβιβάζεται ή επί του οποίου συστήνονται εμπράγματες δικαιοπραξίες. Εξυπακούεται ότι στις ενοχικές δικαιοπραξίες (μισθώσεις επί παραδείγματι), ή στις αποδοχές κληρονομιάς τέτοια υποχρέωση δεν υφίσταται, καθώς δεν αφορούν σε σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων. Το περιεχόμενο της βεβαίωσης περιγράφεται ρητώς στην παράγραφο 2 του οικείου άρθρου, ενώ προβλέπεται και η συνοδεία του από τοπογραφικό διάγραμμα,το οποίο εξαιρείται μόνο στις ρητά οριζόμενες περιπτώσεις. Ακολούθως προβλέπονται κυρώσεις για τους μεσολαβούντες και δικαιοπρακτούντες, στην παράγραφο 12, σε περίπτωση μη υποβολής της βεβαίωσης του μηχανικού στα συμβόλαια μεταβίβασης. |
| Σχέδιο διάταξης άρθρου 83 |
| Απαίτηση έκδοσης βεβαίωσης μηχανικού σε δικαιοπραξίες, εγγραπτέες πράξεις
1. Σε κάθε δικαιοπραξία εν ζωή περιλαμβανομένης και της δωρεάς αιτία θανάτου, που συντάσσεται μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος και έχει ως αντικείμενο τη μεταβίβαση ή τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο ή και σε ακίνητο χωρίς κτίσμα, επισυνάπτεται υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και βεβαίωση μηχανικού. 2. Με την ανωτέρω υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και τη βεβαίωση μηχανικού δηλώνεται και βεβαιώνεται αντίστοιχα ότι:
α) στο ακίνητο δεν υπάρχει κτίσμα ή 3. Η βεβαίωση μηχανικού για τις αυθαίρετες κατασκευές της περίπτ. στ’ της παρ. 2 του άρθρου 82, για τις οποίες δεν έχει περαιωθεί η διαδικασία εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου του ν. 4014/2011 ή του ν. 4178/2013 ή του παρόντος, περιέχει ρητή αναφορά για την εξόφληση ποσοστού 30% του ενιαίου ειδικού προστίμου για την οποία γίνεται ειδική μνεία σε κάθε δικαιοπραξία. 4. Η βεβαίωση του μηχανικού συνοδεύεται από τοπογραφικό διάγραμμα, σύμφωνα με τις ισχύουσες προδιαγραφές και τα οριζόμενα στο ν. 651/1977 (Α’ 207), εξαρτημένο από το κρατικό σύστημα συντεταγμένων και συνοδευόμενο από τη μεθοδολογία εξάρτησης και τις συντεταγμένες των τριγωνομετρικών σημείων του κρατικού συστήματος συντεταγμένων που χρησιμοποιήθηκαν για την εξάρτηση. Αν το οικόπεδο προέρχεται από πράξη εφαρμογής και διαθέτει συντεταγμένες σε σύστημα αναφοράς διαφορετικό από το ΕΓΣΑ ’87, πρέπει να αναφέρονται και οι συντεταγμένες σύμφωνα με αυτό.
5. Δεν απαιτείται το ανωτέρω τοπογραφικό διάγραμμα στις εξής περιπτώσεις: 6. Οι ανωτέρω βεβαιώσεις των μηχανικών έχουν ισχύ δύο (2) μηνών από την υπογραφή τους και προσαρτώνται στις δικαιοπραξίες της παρ. 1. 7. Σε περίπτωση αναστολής λειτουργίας των υπηρεσιών του πληροφοριακού συστήματος, οι βεβαιώσεις των μηχανικών, που προβλέπονται στην παρ. 1, εκδίδονται και υπογράφονται από τον βεβαιούντα μηχανικό, χωρίς μοναδικό αριθμό,κατά παρέκκλιση από κάθε άλλη σχετική διάταξη, και προσαρτώνται στα συμβόλαια. Στη σχετική βεβαίωση σημειώνεται και μονογράφεται η επισήμανση «Εκδίδεται από το Μηχανικό λόγω αναστολής λειτουργίας των υπηρεσιών του πληροφοριακού συστήματος». Τα στοιχεία της βεβαίωσης καταχωρίζονται στο πληροφοριακό σύστημα, εντός προθεσμίας δύο (2) μηνών από την επαναλειτουργία του συστήματος. Για τη συγκεκριμένη επισήμανση γίνεται ειδική μνεία στη συμβολαιογραφική πράξη. Η αναστολή λειτουργίας του πληροφοριακού συστήματος αποδεικνύεται σε κάθε περίπτωση από τη σχετική ανακοίνωση του αρμόδιου οργάνου η οποία αναρτάται υποχρεωτικώς ηλεκτρονικά στις ιστοσελίδες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή και της αρμόδιας αρχής με ευθύνη των αρμόδιων υπηρεσιών. 8. Στα συμβολαιογραφικά έγγραφα που καταρτίζονται μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος και έχουν ως αντικείμενο τη σύσταση ή την τροποποίηση αυτοτελών ιδιοκτησιών, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3741/1929 (Α’ 4) και του ν.δ. 1024/1971 (Α’232), προσαρτώνται αντίγραφα των σχεδίων της οικοδομικής άδειας του κτιρίου. 9. Στα συμβολαιογραφικά έγγραφα που αφορούν δικαιοπραξίες μεταβίβασης ακινήτων και στα οποία υπάρχουν κατασκευές ή χρήσεις του παρόντος, εφόσον αυτές δεν απεικονίζονται στα σχέδια της οικοδομικής άδειας ή της άδειας δόμησης, γίνεται ειδική μνεία για τα στοιχεία νομιμότητας των κατασκευών ή των χρήσεων αυτών και επισυνάπτονται, επί ποινή ακυρότητας, αντίγραφα από το πληροφοριακό σύστημα του άρθρου 90 των σχεδίων που τις απεικονίζουν. 10. Μετά την ολοσχερή εξόφληση του ενιαίου ειδικού προστίμου ή ποσοστού 30% αυτού ή κατ εξαίρεση μετά την καταβολή του παραβόλου στις περιπτώσεις ακινήτων που ανήκουν σε πρόσωπα των παρ. 6 και 7 του άρθρου 103, επιτρέπεται, για το ίδιο χρονικό διάστημα που προβλέπεται στον παρόντα, κατά το ποσοστό ιδιοκτησίας που του αντιστοιχεί η μεταβίβαση ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος στο ακίνητο στο οποίο έχει εκτελεστεί η αυθαίρετη κατασκευή ή έχει εγκατασταθεί αυθαίρετη χρήση, τη δε υποχρέωση ολοκλήρωσης της διαδικασίας, αναλαμβάνει ο νέος κύριος με ειδική μνεία στο σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο. 12.α) Οι συμβολαιογράφοι που συντάσσουν συμβόλαια, οι δικαιοπρακτούντες, οι υποθηκοφύλακες ή οι προϊστάμενοι των κτηματολογικών γραφείων που μεταγράφουν αυτά, εφόσον δεν έχει επισυναφθεί η δήλωση και η βεβαίωση του παρόντος, καθώς και οι μηχανικοί που χορήγησαν ανακριβή βεβαίωση, τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι μηνών και χρηματική ποινή από τριάντα χιλιάδες (30.000) μέχρι εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ. Κατά την επιμέτρηση των ποινών του προηγούμενου εδαφίου λαμβάνεται υποχρεωτικά και αναλογικά υπόψη η αξία της αυθαίρετης κατασκευής. |
