ΕΝΟΠΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ: Η Ελλάδα εισέρχεται σε μια νέα εποχή για τις Ένοπλες Δυνάμεις της, με ριζικές αλλαγές που αγγίζουν όχι μόνο τον επιχειρησιακό σχεδιασμό αλλά και την ίδια τη φυσιογνωμία του στρατεύματος.
Ρεπορτάζ: Παντελής Χαριτάκης- tilegrafimanews.gr
Το υπουργικό συμβούλιο δίνει σήμερα το «πράσινο φως» για την υλοποίηση της Νέας Δομής, την ώρα που η κυβέρνηση επιχειρεί να ενισχύσει την αποτρεπτική ισχύ της χώρας σε μια περίοδο αυξημένων γεωπολιτικών προκλήσεων. Η εξαγγελία του Νίκου Δένδια από την Ιταλία για την απόκτηση δύο φρεγατών Bergamini με δικαίωμα για άλλες δύο, σήμανε την απαρχή μιας νέας στρατηγικής εποχής για το Πολεμικό Ναυτικό και συνολικά για το αμυντικό δόγμα της χώρας.
Φρεγάτες Bergamini: Στήριγμα της νέας ναυτικής στρατηγικής
Από τη Λα Σπέτσια, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας συνοδευόμενος από τον Αρχηγό Γενικού Επιτελείου Ναυτικού Αντιναύαρχο Δημήτριο-Ελευθέριο Κατάρα, ανακοίνωσε τη συμφωνία με τον Ιταλό ομόλογό του Γκουΐντο Κροσέτο για την απόκτηση δύο φρεγατών τύπου FREMM κλάσης Bergamini, με τη δυνατότητα επέκτασης σε τέσσερις. Το μνημόνιο συνεργασίας που υπογράφηκε μεταξύ της ελληνικής και της ιταλικής πλευράς ανοίγει τον δρόμο για τη σταδιακή ενίσχυση του ελληνικού στόλου με πλοία πολλαπλών δυνατοτήτων, εξοπλισμένα με υπερσύγχρονα συστήματα μάχης και προηγμένες δυνατότητες αντιαεροπορικής και ανθυποβρυχιακής άμυνας.
Συναντήθηκα σε εγκάρδιο κλίμα, με τον Υπουργό Άμυνας της Ιταλίας, @GuidoCrosetto, σε Φρεγάτα του ιταλικού Πολεμικού Ναυτικού, στη La Spezia. Συζητήσαμε με τον ομόλογό μου για τις δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης των αμυντικών μας σχέσεων.
Συμφωνήσαμε για τη σημασία της… pic.twitter.com/cATrNSHmMx
— Nikos Dendias (@NikosDendias) September 29, 2025
«Δύο πλοία ή τέσσερα πλοία δεκαετίας, με εξαιρετικές δυνατότητες, σε εξαιρετική κατάσταση», τόνισε ο Νίκος Δένδιας, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα αποκτά πλέον τέσσερις φρεγάτες Belharra Standard 2++, δύο έως τέσσερις φρεγάτες FREMM Bergamini και εκσυγχρονισμένες φρεγάτες ΜΕΚΟ. «Ένα πραγματικά σημαντικό ναυτικό που μπορεί να προασπίσει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Πατρίδας μας και στο Αιγαίο αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο», πρόσθεσε.
Η στρατηγική σημασία των Bergamini έγκειται όχι μόνο στην τεχνολογική τους υπεροχή αλλά και στη δυνατότητα ολοκλήρωσής τους με τα υπόλοιπα μέσα του στόλου, διαμορφώνοντας έναν ισχυρό και ευέλικτο στόλο ικανό να επιχειρεί σε πολλαπλά πεδία.
Οι πύραυλοι ELSA και το νέο δόγμα αποτροπής
Η μεγάλη τομή στη νέα στρατηγική του Πολεμικού Ναυτικού αφορά την ένταξη των νέων πυραύλων ELSA (European Long Range Strike Approach), ενός ευρωπαϊκού προγράμματος που στοχεύει στην ανάπτυξη στρατηγικών όπλων ακριβείας με εμβέλεια άνω των 1.000 χιλιομέτρων. Πρόκειται για όπλα που έως σήμερα έλειπαν από την ευρωπαϊκή φαρέτρα, παρότι θεωρούνται απαραίτητα για επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας του ΝΑΤΟ.
Οι φρεγάτες FREMM, όπως και οι Belharra, θα μπορούν να φέρουν τα νέα αυτά στρατηγικά όπλα, κάτι που όπως επεσήμανε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας «συνιστά τεράστια δύναμη αποτροπής». Με το νέο οπλοστάσιο, η Ελλάδα ενισχύει κατακόρυφα τις επιχειρησιακές της δυνατότητες σε βάθος και αποκτά πρόσβαση σε πλήγματα στρατηγικού χαρακτήρα σε μεγάλη απόσταση.
Η εξέλιξη αυτή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο «στρατηγικής αυτονομίας» της Ευρώπης, με την Ελλάδα να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της κοινής ανάπτυξης και προμήθειας κρίσιμων συστημάτων που θα διαμορφώσουν τη νέα ισορροπία δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η νέα δομή: αλλαγές στη θητεία, εφεδρεία και συγχώνευση στρατοπέδων
Πέρα όμως από την ενίσχυση των εξοπλισμών, η Νέα Δομή των Ενόπλων Δυνάμεων περιλαμβάνει ριζικές αλλαγές που αφορούν τη θητεία, την εφεδρεία και την εσωτερική οργάνωση των στρατιωτικών σχηματισμών. Το σχέδιο προβλέπει συγχωνεύσεις στρατοπέδων, αναδιάρθρωση των δυνάμεων και μείωση του αριθμού των θέσεων που οδηγούν σε προαγωγή, γεγονός που έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στα κατώτερα στελέχη.
Οι υπαξιωματικοί και οι επαγγελματίες οπλίτες (ΕΠ.ΟΠ.) είναι αυτοί που υφίστανται τη μεγαλύτερη πίεση, καθώς βλέπουν το εργασιακό τους καθεστώς να αλλάζει και τις προοπτικές εξέλιξης να συρρικνώνονται. Η εξίσωση που επιχειρήθηκε τα προηγούμενα χρόνια ανάμεσα στα κατώτερα και ανώτερα στελέχη δημιούργησε εντάσεις και εσωτερικές τριβές, με αποτέλεσμα η Νέα Δομή να επιχειρεί να «επαναφέρει ισορροπίες» στο εσωτερικό των Ενόπλων Δυνάμεων.
Οργή και κινητοποιήσεις: τα στελέχη στους δρόμους
Η δυσφορία αυτή εκδηλώνεται πλέον ανοικτά. Ήδη, 13 φορείς που συγκροτούν το Συντονιστικό Εκπροσώπησης εν ενεργεία και εν αποστρατεία στρατιωτικών παραχώρησαν συνέντευξη Τύπου, στην οποία κατήγγειλαν ότι η «Ατζέντα 2030» οδηγεί σε «μικρότερες και αποδυναμωμένες Ένοπλες Δυνάμεις με χαρακτηριστικά επαγγελματικού – μισθοδοτικού στρατεύματος και όχι απόλυτα εθνικό προσανατολισμό».
Παράλληλα, έχουν προγραμματίσει πανελλαδική συγκέντρωση στις 11 Οκτωβρίου στις 16:00 στην Παλαιά Βουλή, με πορεία προς τη Βουλή και το Μέγαρο Μαξίμου. Πρόκειται για μια κινητοποίηση με έντονο πολιτικό και κοινωνικό φορτίο, που αποτυπώνει την ένταση που επικρατεί στη βάση του στρατεύματος.
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Στρατιωτικών (ΠΟΜΕΝΣ) διοργανώνει ημερίδα με θέμα «Πολυνομοσχέδιο ΥΠΕΘΑ – Α.Σ.Ε.Ι. – Α.Σ.Σ.Υ. – Ε.Μ.Θ. – ΕΠ.ΟΠ.» και με ομιλητές τους Νικόλαο Αλιβιζάτο, Δημήτριο Βερβεσό και Αλκιβιάδη Ευαγγελάτο, προκειμένου να ενημερωθούν τα στελέχη για τις αλλαγές και να καθοριστεί η στάση τους. «Ελάτε όλοι μαζί να διαμορφώσουμε τις θέσεις μας, με τη βοήθεια των ειδικών», αναφέρει η πρόσκληση της ΠΟΜΕΝΣ.
Η διάσταση της εθνικής στρατηγικής και οι διεθνείς ισορροπίες
Η απόκτηση των φρεγατών Bergamini και η συμμετοχή στο πρόγραμμα ELSA εντάσσονται σε μια ευρύτερη στρατηγική αναβάθμισης του ρόλου της Ελλάδας στην περιοχή. Η Αθήνα επιχειρεί να τοποθετηθεί ως πυλώνας σταθερότητας και ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο, αξιοποιώντας ταυτόχρονα τα εργαλεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ.
Η συνεργασία με την Ιταλία και η συμπληρωματικότητα με τα γαλλικά προγράμματα εξοπλισμών δείχνουν μια νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας, στην οποία η Ελλάδα έχει ενεργό ρόλο. Την ίδια στιγμή, οι αλλαγές στο εσωτερικό των Ενόπλων Δυνάμεων – από τη θητεία μέχρι τις προαγωγές – αντανακλούν την πρόθεση της κυβέρνησης να δημιουργήσει έναν πιο επαγγελματικό και ευέλικτο στρατό, ικανό να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των σύγχρονων επιχειρήσεων.
Ωστόσο, το τίμημα αυτών των αλλαγών φαίνεται να είναι η κοινωνική δυσαρέσκεια στο εσωτερικό του στρατεύματος. Τα κατώτερα στελέχη φοβούνται ότι οδηγούνται σε «περιθωριοποίηση», ενώ ορισμένοι αναλυτές εκφράζουν ανησυχία για πιθανή αποδυνάμωση του εθνικού χαρακτήρα των Ενόπλων Δυνάμεων, με έμφαση στην ιδιωτικοποίηση υποστηρικτικών λειτουργιών όπως η συντήρηση και ο εφοδιασμός.
Το διακύβευμα της επόμενης ημέρας
Η νέα δομή των Ενόπλων Δυνάμεων και το εξοπλιστικό πρόγραμμα δεν είναι απλώς μια τεχνική μεταρρύθμιση. Συνιστούν ένα ευρύτερο στρατηγικό στοίχημα για την Ελλάδα: πώς θα ισορροπήσει ανάμεσα στην ανάγκη για επιχειρησιακή αναβάθμιση και στην κοινωνική συνοχή του στρατεύματος.
Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι. Οι αποφάσεις που θα ληφθούν για το εργασιακό καθεστώς, τις προαγωγές και την οργάνωση της εφεδρείας θα καθορίσουν όχι μόνο την αποτελεσματικότητα του στρατού αλλά και το επίπεδο εμπιστοσύνης του προσωπικού προς την ηγεσία. Το στοίχημα είναι διπλό: να οικοδομηθεί ένας σύγχρονος στρατός υψηλής τεχνολογίας και αποτρεπτικής ισχύος, χωρίς να διαρραγεί ο δεσμός του με την κοινωνία που υπηρετεί.
Σε μια εποχή κατά την οποία η γεωπολιτική ρευστότητα επανακαθορίζει τα πάντα – από την Ουκρανία μέχρι την Ανατολική Μεσόγειο – η Ελλάδα επιχειρεί να τοποθετηθεί στην πρώτη γραμμή της αμυντικής αρχιτεκτονικής της Ευρώπης. Το ερώτημα είναι αν θα μπορέσει να το πετύχει χωρίς εσωτερικούς κραδασμούς και με τις Ένοπλες Δυνάμεις της ενωμένες και ισχυρές.
