ΚΟΚ: Σημαντικές παρεμβάσεις στην οδική ασφάλεια ετοιμάζεται να εφαρμόσει η κυβέρνηση, με επίκεντρο την αυστηροποίηση των ελέγχων στους ηλικιωμένους οδηγούς και την εισαγωγή νέων τεχνολογιών που θα αλλάξουν ριζικά την καθημερινότητα των αναβατών δικύκλων.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
Ήδη το Υπουργείο Μεταφορώνέχει στα χέρια του την τελική πρόταση της ολοκληρωμένης μεταρρύθμισης του ΚΟΚ, η οποία περιλαμβάνει μηχανισμούς που στοχεύουν στη μείωση σοβαρών τροχαίων και στην αφαίρεση «παραθυριών» που εκμεταλλεύονταν γιατροί και οδηγοί.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, το νέο πλαίσιο στηρίζεται σε τρεις άξονες: αυστηρότερος έλεγχος ικανότητας οδήγησης σε ηλικιωμένους, ψηφιακή διασταύρωση ιατρικών δεδομένων μέσω της ΗΔΙΚΑκαι υιοθέτηση τεχνητής νοημοσύνης για την επιτήρηση της χρήσης κράνους σε μοτοσικλέτες. Η μεταρρύθμιση θεωρείται κρίσιμη, καθώς οι αρμόδιες αρχές καταγράφουν σημαντική μείωση 18,6% στους θανάτους από τροχαία το 2025, αριθμός που η κυβέρνηση θέλει να σταθεροποιήσει και να ενισχύσει για το 2026.
Αυστηρός «κόφτης» στην ανανέωση διπλωμάτων ηλικιωμένων
Ένα από τα πλέον ευαίσθητα σημεία του νέου σχεδίου αφορά τους ηλικιωμένους οδηγούς. Μέχρι σήμερα, η ανανέωση διπλώματος σε άτομα άνω των 74 ετών γινόταν με μία απλή ιατρική γνωμάτευση. Το υπουργείο θεωρεί ότι αυτή η διαδικασία άφηνε κρίσιμα κενά, καθώς υπήρξαν περιπτώσεις όπου γιατροί – ακόμα και «γνωστοί» του υποψηφίου οδηγού – υπέγραφαν γνωματεύσεις χωρίς ουσιαστικό έλεγχο.
Με το νέο σύστημα, κάθε γνωμάτευση θα καταχωρείται υποχρεωτικά στην ΗΔΙΚΑ και θα διασταυρώνεται αυτόματα με το ιατρικό ιστορικό του οδηγού. Αν, για παράδειγμα, ο γιατρός δηλώνει ότι ο ηλικιωμένος έχει άριστη όραση, αλλά τα δεδομένα του Υπουργείου Υγείας δείχνουν χρόνια οφθαλμολογικά προβλήματα, τότε το σύστημα θα μπλοκάρει την ανανέωση και θα ενημερώνει τις αρχές για πιθανή ψευδή γνωμάτευση.
Επιπλέον, μετά από κάθε τροχαίο στο οποίο εμπλέκεται ηλικιωμένος, οι αρχές θα έχουν πρόσβαση στον πλήρη φάκελο υγείας του, αλλά και στη γνωμάτευση του γιατρού που υπέγραψε την ανανέωση. Ο γιατρός θα καθίσταται πλέον υπόλογος, εφόσον εντοπίζονται αποκλίσεις που δείχνουν αμέλεια ή παραποίηση.
Σύστημα AI που μπλοκάρει την εκκίνηση χωρίς κράνος
Η καινοτομία που συζητείται περισσότερο στο κυβερνητικό σχέδιο είναι η εφαρμογή ενός συστήματος τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο δεν θα επιτρέπει σε μοτοσικλέτα να εκκινήσει αν ο αναβάτης δεν φοράει κράνος. Η τεχνολογία έχει ήδη δοκιμαστεί σε πιλοτικό επίπεδο και βασίζεται σε αισθητήρα που επικοινωνεί με μικροϋπολογιστή συνδεδεμένο στο σύστημα ανάφλεξης.
Το κόστος του συστήματος υπολογίζεται σε περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ, με δυνατότητα εγκατάστασης σε μηχανές κατασκευής από το 2000 και μετά. Η πρόβλεψη, σύμφωνα με την Εθνική Αρχή Οδικής Ασφάλειας, είναι ότι το σύστημα θα επιβάλλεται υποχρεωτικά σε οδηγούς που εντοπίζονται επανειλημμένα από την ΕΛΑΣ να κυκλοφορούν χωρίς κράνος.
Η διαδικασία θα έχει ως εξής:
– Ο οδηγός συλλαμβάνεται χωρίς κράνος.
– Επιβάλλεται πρόστιμο.
– Καταγράφεται ηλεκτρονικά η παράβαση.
– Εφόσον επαναληφθεί, ο μηχανισμός AI εγκαθίσταται υποχρεωτικά στη μοτοσικλέτα.
– Από εκείνη τη στιγμή, η μηχανή δεν θα παίρνει μπροστά χωρίς κράνος.
Το μέτρο θεωρείται πρωτοποριακό, καθώς εφαρμόζεται για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκή χώρα σε τέτοια κλίμακα.
Πολύ αυστηρός έλεγχος γιατρών – Πειθαρχικές διαδικασίες
Η κυβέρνηση θέλει να τελειώσει οριστικά το φαινόμενο των «γρήγορων διπλωμάτων» ή των ανανεώσεων που στηρίζονταν αποκλειστικά σε υπογραφές συμβιβασμένων γιατρών. Σύμφωνα με πληροφορίες, το νέο πλαίσιο θα δίνει τη δυνατότητα στο Υπουργείο Μεταφορών να ελέγχει στατιστικά στοιχεία ανά γιατρό: πόσες γνωματεύσεις εκδίδει, πόσες φορές δίνει «πράσινο φως» σε ηλικιωμένους με σοβαρά προβλήματα όρασης ή κινητικότητας, καθώς και αν οι εξετάσεις γίνονται πραγματικά.
Τα στοιχεία αυτά θα διαβιβάζονται στη Βουλή, με την Βουλή των Ελλήνων να μπορεί να καλεί σε ακρόαση επαγγελματίες γιατρούς που εμφανίζουν «ύποπτα μοτίβα» γνωματεύσεων.
⸻
Μείωση τροχαίων και νέος στόχος για το 2026
Το κυβερνητικό σχέδιο έχει ήδη αποδώσει καρπούς: οι θάνατοι σε τροχαία μειώθηκαν κατά 18,6% το 2025, δηλαδή 104 λιγότεροι νεκροί σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η κυβέρνηση θέτει για το 2026 στόχο μείωσης άνω του 25%, κάτι που – σύμφωνα με ειδικούς – είναι εφικτό μόνο μέσω συνδυασμού αυστηρής επιτήρησης και τεχνολογικών παρεμβάσεων.
Παράλληλα, αξιολογείται το ενδεχόμενο να ενισχυθούν οι ποινές για επικίνδυνη οδήγηση, οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και υπερβολική ταχύτητα, με αυξημένα πρόστιμα και στέρηση διπλώματος.
Το επόμενο βήμα
Το νέο νομοσχέδιο αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση εντός Δεκεμβρίου και να ψηφιστεί στις αρχές του 2026. Αρμόδια στελέχη αναφέρουν ότι πρόκειται για «την μεγαλύτερη αναμόρφωση του ΚΟΚ εδώ και 20 χρόνια» και ότι «η χώρα πρέπει να περάσει σε μια νέα εποχή οδικής ασφάλειας».
Με τα νέα μέτρα, το κράτος φιλοδοξεί να προστατεύσει χιλιάδες ζωές, να περιορίσει τις «μαϊμού» ιατρικές γνωματεύσεις και να λειτουργήσει αποτρεπτικά απέναντι σε όσους συνεχίζουν να αγνοούν βασικούς κανόνες ασφαλείας.
