Εκλογικός Νόμος: Το 2023 η Ελλάδα πέρασε από δύο εκλογικές αναμετρήσεις, οι οποίες ανέδειξαν το ερώτημα του εκλογικού νόμου και της πιθανότητας για μελλοντικές αλλαγές στην εκλογική διαδικασία.
Του Παντελή Χαριτάκη
Οι πρώτες εκλογές, τον Μάιο, διεξήχθησαν με το σύστημα της απλής αναλογικής και δεν απέφεραν αυτοδυναμία στη Νέα Δημοκρατία. Αντίθετα, οι δεύτερες εκλογές, τον Ιούνιο, πραγματοποιήθηκαν με τον εκλογικό νόμο που είχε ψηφίσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη το 2020 και προέβλεπε κλιμακωτό μπόνους στο πρώτο κόμμα. Παρά την εκλογική νίκη της Ν.Δ., οι συζητήσεις για τον εκλογικό νόμο συνεχίστηκαν, και η πιθανότητα για τροποποιήσεις στο μέλλον παραμένει ανοιχτή.
Σενάρια για την Επόμενη Εκλογική Αναμέτρηση
Η συζήτηση γύρω από το μέλλον του εκλογικού νόμου εντάθηκε από τα λεγόμενα του αντιπροέδρου της Ν.Δ., Άδωνι Γεωργιάδη, ο οποίος πρότεινε τη δυνατότητα εφαρμογής ενός πλειοψηφικού συστήματος, παρόμοιου με αυτό της Βρετανίας. Όπως ανέφερε, το πρώτο κόμμα μπορεί να σχηματίσει πλειοψηφία με ποσοστό που δεν ξεπερνά το 35%. Παρόλο που αυτή η πρόταση απορρίφθηκε από κυβερνητικά στελέχη, η συζήτηση δεν έκλεισε, καθώς ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, άφησε το θέμα ανοιχτό, υπογραμμίζοντας ότι «εκτός κι αν το ζητήσει η αντιπολίτευση».
Η Θέση του ΠΑΣΟΚ και των Πολιτικών Συμμάχων
Το ΠΑΣΟΚ, το οποίο είχε διαφορετική στάση στο παρελθόν, πλέον δείχνει να είναι θετικό στο να αλλάξει ο εκλογικός νόμος με σκοπό να δίνεται το μπόνους και σε συνασπισμούς κομμάτων. Όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ, Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, το κόμμα τους δεν είναι αντίθετο με το μπόνους για εκλογικούς συνασπισμούς, αν αυτοί καταφέρουν να πάρουν την πρωτοκαθεδρία στις εκλογές. Ωστόσο, το ΠΑΣΟΚ δεν επιθυμεί να αυξηθεί το όριο εισόδου στη Βουλή, και αυτό ενδέχεται να επηρεάσει τις στρατηγικές συνεργασιών στο μέλλον.
Εξέλιξη και Αλλαγές στον Εκλογικό Νόμο
Το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να εξετάζει τις δυνατότητες συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ και άλλα κόμματα της Κεντροαριστεράς σε περίπτωση που δεν καταφέρει να εξασφαλίσει αυτοδυναμία. Με την αλλαγή του εκλογικού νόμου, τα πολιτικά κόμματα θα μπορούσαν να συνεργαστούν πιο εύκολα και να σχηματίσουν κυβερνητικούς συνασπισμούς. Μία τέτοια αλλαγή θα μπορούσε να ενισχύσει την προοπτική για κυβερνητική αλλαγή, αν και η επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος εξαρτάται από την ευρύτερη πολιτική συγκυρία και τις δημοσκοπικές εξελίξεις.
Μάθημα από το Παρελθόν: Ο Τσίπρας και η Μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ
Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ για αλλαγή του εκλογικού νόμου θυμίζει το παράδειγμα του Αλέξη Τσίπρα το 2012. Ο Τσίπρας, τότε επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ, προχώρησε σε μία ταχεία αλλαγή του καταστατικού του κόμματος, μετατρέποντας τον ΣΥΡΙΖΑ από πολυκομματικό συνασπισμό σε ενιαίο κόμμα για να μπορεί να διεκδικήσει το μπόνους των 50 εδρών στις εκλογές του Ιουνίου. Εάν το ΠΑΣΟΚ επιθυμεί να διεκδικήσει το μπόνους, μια παρόμοια κίνηση μπορεί να αποτελέσει μια στρατηγική επιλογή.
Δυσκολίες και Πολιτικά Παιχνίδια γύρω από το Μπόνους
Ο εκλογικός νόμος, όπως διαμορφώνεται σήμερα, δίνει το μπόνους των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα, αρκεί η διαφορά από το δεύτερο κόμμα να είναι πάνω από δύο ποσοστιαίες μονάδες. Ωστόσο, η αμφισβήτηση του μπόνους και οι πιέσεις για να δοθεί και σε εκλογικούς συνασπισμούς υπογραμμίζουν τις πολιτικές προτεραιότητες και τις στρατηγικές κινήσεις των κομμάτων. Αν και το μπόνους μπορεί να προσφέρει πλεονέκτημα, οι αλλαγές στον εκλογικό νόμο ενδέχεται να επιφέρουν συνέπειες για την κυβερνητική σταθερότητα και την πολιτική συνεργασία μεταξύ των κομμάτων.
Συμπεράσματα και Στρατηγικές Σκέψεις για το Μέλλον
Το μέλλον του εκλογικού νόμου παραμένει αβέβαιο και εξαρτάται από τις εξελίξεις στην πολιτική σκηνή. Ο εκλογικός νόμος, όπως έχει διαμορφωθεί, δημιουργεί πολιτικά παιχνίδια και στρατηγικές συνεργασίες, με την προοπτική ότι ενδεχομένως οι εκλογές του μέλλοντος να φέρουν νέες συμμαχίες και κυβερνητικές συμφωνίες. Ανεξαρτήτως του ποιος θα είναι ο τελικός εκλογικός νόμος, είναι σαφές ότι οι αλλαγές αυτές θα καθορίσουν την πορεία της πολιτικής σταθερότητας και των μελλοντικών κυβερνητικών σχημάτων στη χώρα.
