ΟΠΕΚΕΠΕ: Οι αγρότες και κτηνοτρόφοι της χώρας ζουν για ακόμη μια φορά το ίδιο έργο: υποσχέσεις για πληρωμές, παρατάσεις, νέες ημερομηνίες και τελικά μια μόνιμη αβεβαιότητα.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από το tilegrafimanews.gr
News: Η δήλωση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Τσιάρα ότι «υποθέτω ίσως και νωρίτερα» θα πληρωθούν τα παλιά βιολογικά, φάνηκε να λειτουργεί περισσότερο ως μια ακόμη προσπάθεια κατευνασμού, παρά ως σαφής δέσμευση.
Οι παραγωγοί, κουρασμένοι από τις συνεχείς καθυστερήσεις, βλέπουν τον προγραμματισμό τους να τινάζεται στον αέρα, καθώς τα έξοδα τρέχουν, οι τράπεζες πιέζουν και οι ανάγκες της καθημερινότητας δεν περιμένουν.
Οι δεσμεύσεις Τσιάρα και η πραγματικότητα
Στην εκπομπή του Άρη Πορτοσάλτε στον ΣΚΑΪ, ο κ. Τσιάρας υποστήριξε ότι «έχει ολοκληρωθεί ένας μεγάλος αριθμός ελέγχων» και πολύ σύντομα θα ξεκινήσει «μια σειρά πληρωμών». Ανέφερε ότι η καθυστέρηση οφείλεται στις νέες διαδικασίες διασταυρωτικών ελέγχων, οι οποίες – όπως είπε – «δεν υπήρχαν στο παρελθόν». Το επιχείρημα ακούγεται λογικό, ωστόσο δεν παύει να είναι ομολογία ότι το κράτος δεν μπόρεσε να οργανώσει έγκαιρα το σύστημα, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να πληρώνουν το τίμημα.
Ο Υπουργός δεσμεύτηκε ότι έως το τέλος Οκτωβρίου θα έχουν πληρωθεί η βασική ενίσχυση, οι συνδεδεμένες και οι σπάνιες φυλές. Δηλαδή οι πιο κρίσιμες ενισχύσεις που περιμένουν εκατοντάδες χιλιάδες δικαιούχοι. Όμως οι αγρότες κρατούν μικρό καλάθι: δεν είναι η πρώτη φορά που ακούν τέτοιες διαβεβαιώσεις.
Το χρονοδιάγραμμα των πληρωμών
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο προγραμματισμός των πληρωμών από τον ΟΠΕΚΕΠΕ για τις επόμενες 30 ημέρες έχει ως εξής:
• Παλιές δράσεις βιολογικών: Έναρξη εκταμίευσης πιθανότατα πριν το τέλος Σεπτεμβρίου.
• Νέες δράσεις βιολογικών: Υπολογίζονται αρχές Οκτωβρίου, με μικρότερη βεβαιότητα.
• Συνδεδεμένες ενισχύσεις (π.χ. βοοτροφία, σκληρό σιτάρι, ψυχανθή): Έως το τέλος Οκτωβρίου.
• Πληρωμές για σπάνιες φυλές: Μέσα στον Οκτώβριο, παρά τις σοβαρές καθυστερήσεις στις εγκρίσεις.
• Βασική ενίσχυση: Ο Υπουργός μιλά για τέλη Οκτωβρίου, όμως οι οργανώσεις αγροτών ζητούν να προηγηθεί μέρος της πληρωμής νωρίτερα, για να μην καταρρεύσει η ρευστότητα στην ύπαιθρο.
Την ίδια στιγμή, ο ΕΛΓΑ προγραμματίζει εντός του Οκτωβρίου την καταβολή προκαταβολών για αποζημιώσεις παγετού και ζημιών σε καλλιέργειες, με ποσά που εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 40 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για καθυστερημένες εκκαθαρίσεις που σέρνονται από την άνοιξη, αφήνοντας τους παραγωγούς απροστάτευτους.
Αγρότες σε απόγνωση
Η πραγματικότητα στα χωράφια είναι σκληρή: οι τιμές των εφοδίων έχουν εκτοξευθεί, οι δαπάνες για καύσιμα και ζωοτροφές πιέζουν τα εισοδήματα, ενώ η αγορά παραμένει ασταθής. Στη Θεσσαλία και τη Μακεδονία, παραγωγοί δηλώνουν ότι αναγκάζονται να δανείζονται για να καλύψουν τα καθημερινά έξοδα, περιμένοντας «το πολυπόθητο έμβασμα από τον ΟΠΕΚΕΠΕ».
«Κάθε χρόνο τα ίδια. Περιμένουμε, καθυστερούν, μας λένε δικαιολογίες. Εμείς όμως έχουμε να πληρώσουμε εργάτες, να αγοράσουμε καύσιμα, να φροντίσουμε τα ζώα», σημειώνει κτηνοτρόφος από την Ήπειρο.
Επικριτική στάση από τις οργανώσεις
Οι οργανώσεις παραγωγών και οι αγροτικοί σύλλογοι έχουν ήδη ανεβάσει τους τόνους. Η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών κατηγορεί το Υπουργείο για «επικοινωνιακή διαχείριση» αντί για πραγματική στήριξη. «Δεν γίνεται να ακούμε συνεχώς για ελέγχους και για διαδικασίες. Οι αγρότες δεν έχουν ανάγκη από δικαιολογίες, αλλά από χρήματα στον λογαριασμό τους», τονίζουν χαρακτηριστικά.
Αντίστοιχα, η ΓΕΣΑΣΕ κάνει λόγο για «πληρωμές με το σταγονόμετρο» και ζητά συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, δημοσιοποιημένο και δεσμευτικό, ώστε να γνωρίζουν οι δικαιούχοι πότε θα λάβουν τις ενισχύσεις.
Οι πιέσεις των Βρυξελλών και η ελληνική αδυναμία
Η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει θέσει σαφείς κανόνες για τους ελέγχους, αλλά ταυτόχρονα επισημαίνει ότι τα κράτη-μέλη οφείλουν να διασφαλίζουν την έγκαιρη πληρωμή. Η Ελλάδα, δυστυχώς, εξακολουθεί να εμφανίζει τη χειρότερη εικόνα στον ευρωπαϊκό Νότο, με συνεχείς παρατάσεις και καθυστερήσεις.
Είναι ενδεικτικό ότι χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν ήδη εκταμιεύσει μεγάλο μέρος των άμεσων ενισχύσεων του 2025, ενώ στην Ελλάδα ακόμη γίνονται έλεγχοι για τις δηλώσεις ΟΣΔΕ. Η εικόνα αυτή εκθέτει τη χώρα και ενισχύει την καχυποψία ότι η αγροτική πολιτική αντιμετωπίζεται περισσότερο με μικροκομματικά κριτήρια, παρά με στρατηγικό σχεδιασμό.
Τι θα γίνει με τους ελέγχους
Το Υπουργείο επιμένει ότι οι νέοι έλεγχοι είναι απαραίτητοι για να διασφαλιστεί η διαφάνεια και η ορθότητα των πληρωμών. Όμως η κριτική από τους ίδιους τους αγρότες είναι ότι το σύστημα εφαρμόστηκε χωρίς επαρκή προετοιμασία, με αποτέλεσμα να φρενάρει κάθε διαδικασία. «Αντί να τιμωρηθούν οι λίγοι που παρανομούν, τιμωρούνται όλοι με καθυστερήσεις», τονίζει παραγωγός από τη Λάρισα.
Η μεγάλη εικόνα: 450 εκατ. ευρώ σε αναμονή
Συνολικά, τα ποσά που αναμένονται να εκταμιευθούν μέσα στο επόμενο δίμηνο ξεπερνούν τα 450 εκατ. ευρώ, καλύπτοντας περισσότερους από 600.000 δικαιούχους. Πρόκειται για ενισχύσεις που δεν είναι «δώρο», αλλά δικαίωμα των παραγωγών. Κι όμως, η αβεβαιότητα συνεχίζεται.
Το πολιτικό κόστος
Η κυβέρνηση γνωρίζει ότι οι αγρότες αποτελούν μια κρίσιμη εκλογική δεξαμενή, ιδιαίτερα στην περιφέρεια. Γι’ αυτό και οι συνεχείς δηλώσεις του κ. Τσιάρα μοιάζουν περισσότερο με προσπάθεια να κερδηθεί χρόνος, παρά με ουσιαστική λύση. Αν οι πληρωμές δεν γίνουν άμεσα, το πολιτικό κόστος μπορεί να είναι σημαντικό, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου οι αγροτικές κινητοποιήσεις έχουν ήδη αφήσει το στίγμα τους.
Το ερώτημα παραμένει: θα τηρηθούν οι δεσμεύσεις ή θα δούμε ξανά το ίδιο έργο, με πληρωμές στο «παρά πέντε» και αγρότες σε ομηρία; Οι επόμενες 30 ημέρες θα είναι καθοριστικές. Οι παραγωγοί περιμένουν χρήματα που δεν περισσεύουν, αλλά είναι απολύτως απαραίτητα για να επιβιώσουν. Και η κοινωνία περιμένει μια κυβέρνηση που θα αντιμετωπίζει τον πρωτογενή τομέα με σοβαρότητα, όχι με πρόχειρες δηλώσεις και επικοινωνιακά τεχνάσματα.
