Εορτολόγιο: Αρχοντής, Αρχοντίων, Αρχοντίωνας, Αρχοντία, Αρχοντή, Αρχοντούλα, Αρχόντισσα, Αρχόντω. Μαύρος, Μαυρουδής, Μαυροειδής, Μαυρέτα. Χρυσή, Χρύσα, Χρυσαλία, Χρυσαυγή, Χρυσούλα, Σήλια, Χρυστάλλα, Χρυσταλλία. Αύρα.
30 Ιανουαρίου: Άγιοι Τρεις Ιεράρχες – Η αιτία για την εισαγωγή της εορτής των Τριών Ιεραρχών στην Εκκλησία είναι το εξής γεγονός:
Κατά τους χρόνους της βασιλείας του Αλεξίου του Κομνηνού (1081 – 1118 μ.Χ.), ο οποίος διαδέχθηκε στη βασιλική εξουσία τον Νικηφόρο Γ’ τον Βοτενειάτη (1078 – 1081 μ.Χ.), έγινε στην Κωνσταντινούπολη φιλονικία ανάμεσα σε λόγιους και ενάρετους άνδρες. Άλλοι θεωρούσαν ανώτερο τον Μέγα Βασίλειο, χαρακτηρίζοντάς τον μεγαλοφυΐα και υπέροχη φυσιογνωμία.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Άλλοι τοποθετούσαν ψηλά τον ιερό Χρυσόστομο (βλέπε 13 Νοεμβρίου) και τον θεωρούσαν ανώτερο από τον Μέγα Βασίλειο και τον Γρηγόριο και, τέλος, άλλοι, προσκείμενοι στον Γρηγόριο τον Θεολόγο (βλέπε 25 Ιανουαρίου), θεωρούσαν αυτόν ανώτερο από τους δύο άλλους, δηλαδή από τον Βασίλειο και τον Χρυσόστομο. Η φιλονικία αυτή είχε σαν αποτέλεσμα να διαιρεθούν τα πλήθη των Χριστιανών και άλλοι ονομάζονταν «Ιωαννίτες», άλλοι «Βασιλείτες» και άλλοι «Γρηγορίτες».
Στην έριδα αυτή έθεσε τέλος ο Μητροπολίτης Ευχαΐτων, Ιωάννης ο Μαυρόπους. Αυτός, κατά την διήγηση του Συναξαριστή, είδε σε οπτασία τους μέγιστους αυτούς Ιεράρχες, πρώτα καθένα χωριστά και στη συνέχεια και τους τρεις μαζί. Αυτοί του είπαν: «Εμείς, όπως βλέπεις, είμαστε ένα κοντά στον Θεό και τίποτε δεν υπάρχει που να μας χωρίζει ή να μας κάνει να αντιδικούμε. Όμως, κάτω από τις ιδιαίτερες χρονικές συγκυρίες και περιστάσεις που βρέθηκε ο καθένας μας, κινούμενοι και καθοδηγούμενοι από το Άγιο Πνεύμα, γράψαμε σε συγγράμματα και με τον τρόπο του ο καθένας, διδασκαλίες που βοηθούν τους ανθρώπους να βρουν τον δρόμο της σωτηρίας.
Επίσης, τις βαθύτερες θείες αλήθειες, στις οποίες μπορέσαμε να διεισδύσουμε με το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, τις συμπεριλάβαμε σε συγγράμματα που εκδώσαμε. Και ανάμεσά μας δεν υπάρχει ούτε πρώτος, ούτε δεύτερος, αλλά, αν πεις τον ένα, συμπορεύονται δίπλα του και οι δύο άλλοι. Σήκω, λοιπόν, και δώσε εντολή στους φιλονικούντες να σταματήσουν τις έριδες και να πάψουν να χωρίζονται για εμάς. Γιατί εμείς, και στην επίγεια ζωή που είμασταν και στην ουράνια που μεταβήκαμε, φροντίζαμε και φροντίζουμε να ειρηνεύουμε και να οδηγούμε σε ομόνοια τον κόσμο.
Και όρισε μία ημέρα να εορτάζεται από κοινού η μνήμη μας και καθώς είναι χρέος σου, να ενεργήσεις να εισαχθεί η εορτή στην Εκκλησία και να συνταχθεί η ιερή ακολουθία. Ακόμη ένα χρέος σου, να παραδόσεις στις μελλοντικές γενιές ότι εμείς είμαστε ένα για τον Θεό. Βεβαίως και εμείς θα συμπράξουμε για τη σωτηρία εκείνων που θα εορτάζουν τη μνήμη μας, γιατί έχουμε και εμείς παρρησία ενώπιον του Θεού».
Έτσι ο Επίσκοπος Ευχαΐτων Ιωάννης ανέλαβε τη συμφιλίωση των διαμαχόμενων μερίδων, συνέστησε την εορτή της 30ης Ιανουαρίου και συνέγραψε και κοινή Ακολουθία, αντάξια των τριών Μεγάλων Πατέρων.
Η εορτή αυτής της Συνάξεως του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου του Θεολόγου και του Ιωάννου του Χρυσοστόμου, αποτελεί το ορατό σύμβολο της ισότητας και της ενότητας των Μεγάλων Διδασκάλων, οι οποίοι δίδαξαν με τον άγιο βίο τους το Ευαγγέλιο του Χριστού.
Είναι εκείνοι, οι οποίοι εξ’ αιτίας της ταπεινώσεώς τους μπροστά στην αλήθεια, έχουν λάβει το χάρισμα να εκφράζουν την καθολική συνείδηση της Εκκλησίας και ότι διδάσκουν δεν είναι απλώς δική τους σκέψη ή προσωπική τους πεποίθηση, αλλά είναι επιπλέον η ίδια η μαρτυρία της Εκκλησίας, γιατί μιλούν από το βάθος της καθολικής της πληρότητας.
Περί τις αρχές του 14ου αιώνα μ.Χ. ανεγέρθη ναός των Τριών Ιεραρχών κοντά στην Αγία Σοφία Κωνσταντινούπολης, δίπλα σχεδόν στη μονή της Παναχράντου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’.
Τούς τρεῖς μεγίστους φωστῆρας τῆς Τρισηλίου θεότητος, τούς τήν οἰκουμένην ἀκτῖσι δογμάτων θείων πυρσεύσαντας, τούς μελιῤῥύτους ποταμούς τῆς σοφίας, τούς τήν κτίσιν πᾶσαν θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας, Βασίλειον τόν μέγαν, καί τόν Θεολόγον Γρηγόριον, σύν τῷ κλεινῷ Ἰωάννη, τῷ τήν γλῶτταν χρυσοῤῥήμονι, πάντες οἱ τῶν λόγων αὐτῶν ἐρασταί, συνελθόντες ὕμνοις τιμήσωμεν· αὐτοί γάρ τῇ Τριάδι, ὑπέρ ὑμῶν ἀεί πρεσβεύουσιν.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
1649 Εκτελέστηκε δι’ αποκεφαλισμού από τους Δημοκρατικούς του Κρόμγουελ με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας ο βασιλιάς της Αγγλίας, Κάρολος Α’,
1595 Το αριστούργημα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ “Ρωμαίος και Ιουλιέτα” κάνει πρεμιέρα στο Λονδίνο.
1648 Υπογράφεται η συνθήκη του Μίνστερ, με την οποία τερματίζεται ο πόλεμος μεταξύ Ισπανίας και Ολλανδίας, που κράτησε 80 χρόνια.
1661 Ο πεθαμένος εδώ και δύο χρόνια Όλιβερ Κρόμγουελ ξεθάβεται από το Αβαείο του Γουέστμινστερ από τους αντιπάλους του και εκτελείται συμβολικά. Η ημερομηνία συμπίπτει με την εκτέλεση του Καρόλου Α’ δώδεκα χρόνια πριν. Το σώμα του κρεμιέται από αλυσίδες στο Τίμπουρν, εκεί όπου γίνονταν οι εκτελέσεις των εγκληματιών. Υστερα ο νεκρός αποκεφαλίζεται και το σώμα του θάβεται κάτω από το ικρίωμα, ενώ το κεφάλι του, καρφωμένο σε ένα κοντάρι, στήνεται έξω από το Westminster Hall, όπου λέγεται ότι παρέμεινε καθ’ όλη τη διάρκεια της βασιλείας του Καρόλου B’ έως το 1685.
1790 Ο Άγγλος ναυπηγός Χένρι Γκρέιτχεντ δοκιμάζει την πρώτη σωσίβιο λέμβο στον ποταμό Τάιν στη βόρεια Αγγλία. Ονομάζεται Original, έχει μήκος 9 μέτρα και διαθέτει 12 κουπιά.
1823 Ανεύρεση της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας της Τήνου, μετά το όραμα της μοναχής Πελαγίας.
1827 Έπειτα από πέντε επιθέσεις εναντίον της Καστέλας στον Πειραιά, οι τουρκικές δυνάμεις υπό τον Κιουταχή εξαναγκάζονται σε υποχώρηση. Ο Μακρυγιάννης και οι άνδρες του τους καταδιώκουν, με αποτέλεσμα να αφήσουν στο πεδίο της μάχης πάνω από 300 νεκρούς. Οι ελληνικές απώλειες ανέρχονται σε 60 πεσόντες.
1835 O Ρίτσαρντ Λόρενς επιχειρεί να δολοφονήσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Άντριου Τζάκσον. Θα αστοχήσει και θα δεχθεί “μαγκουριά” από τον αγανακτισμένο πρόεδρο. Πρόκειται για την πρώτη απόπειρα εναντίον Αμερικανού προέδρου.
1847 Η περιοχή της Καλιφόρνια “Γιέρμπα Μπουένα” μετονομάζεται σε “Σαν Φρανσίσκο”.
1876 Ο Βίκτωρ Ουγκώ ονομάζεται ισόβιος Γερουσιαστής από τη Γαλλική Δημοκρατία.
1880 Ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ιωακείμ Γ’ θέτει τα θεμέλια του νέου οικοδομήματος της Μεγάλης του Γένους Σχολής στο λόφο του Φαναρίου.
1882 Γεννήθηκε ο 32ος πρόεδρος των ΗΠΑ, Φράνκλιν Ντελάνο Ρούσβελτ, ο μοναδικός που εξελέγη τέσσερις φορές
1889 Σε ένα κυνηγετικό περίπτερο κοντά στη Βιέννη, το “Mayerling”, ανακαλύπτονται τα πτώματα του διαδόχου του αυστροουγγρικού θρόνου και γιου της Σίσσυ, του 32χρονου Ροδόλφου και της νεαρής ερωμένης του, βαρόνης Μαρίας Βετσέρα. Ο λόγος του θανάτου τους παραμένει μέχρι σήμερα μυστήριο. Πιστεύεται πως πρόκειται για διπλή αυτοκτονία, επειδή δε μπορούσαν να ζήσουν ελεύθερα τον έρωτά τους, καθώς ήταν αμφότεροι παντρεμένοι, ενώ οι ιστορικοί υποστηρίζουν πως ήταν καθαρά πολιτική δολοφονία.
1894 Ο Τσαρλς Κινγκ από το Ντιτρόιτ πατεντάρει το κομπρεσέρ.
1902 Η Ιαπωνία και η Μεγάλη Βρετανία υπογράφουν συνθήκη αμυντικής συμμαχίας και συμφωνούν για αμοιβαίο σεβασμό έναντι των συμφερόντων τους σε Κίνα και Κορέα.
1911 Πραγματοποιείται στην Κούβα η πρώτη σε όλο τον κόσμο διάσωση επιβάτη αεροπλάνου από πλοίο.
1911 Ιδρύεται στην Κύπρο ως “Αναγνωστήριον” η Ανόρθωση Αμμοχώστου.
1912 Γεννήθηκε ο Ιάπωνας οικονομολόγος και επιχειρηματίας, Γκενίτσι Καβακάμι, ιδρυτής της Yamaha Motor Company
1915 Γεννήθηκε ο Βρετανός πολιτικός Τζον Ντένις Προφιούμο, πρωταγωνιστής στο ομώνυμο σκάνδαλο
1923 Υπογράφεται στη Λωζάνη η σύμβαση ανταλλαγής πληθυσμών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Από την εφαρμογή της σύμβασης εξαιρούνται οι Ελληνες της Κωνσταντινούπολης και των δύο νησιών Ίμβρου και Τενέδου και οι μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης.
1925 Η Τουρκία απελαύνει τον οικουμενικό πατριάρχη Κωνσταντίνο ΣΤ’, γιατί δεν τον θεωρεί Τούρκο υπήκοο.
1927 Γεννήθηκε ο σουηδός πολιτικός, Ούλοφ Πάλμε, που διετέλεσε δύο φορές πρωθυπουργός της χώρας του, προτού δολοφονηθεί το 1986
1928 Μεγάλες διαστάσεις παίρνει η κινητοποίηση των αγροτών της Κρήτης κατά των φορολογικών μέτρων της κυβέρνησης. Στο Ηράκλειο, οργανώνεται παλλαϊκό συλλαλητήριο. Πάνω από 5.000 ένοπλοι κυκλώνουν τη νομαρχία και διαδηλώνουν την απόφασή τους να υπερασπίσουν τη ζωή τους πιο αποφασιστικά, αν η κυβέρνηση απορρίψει τα δίκαια αιτήματά τους.
1929 Παραχωρείται στις Ελληνίδες το δικαίωμα ψήφου. Πάντως, σε βουλευτικές εκλογές θα ψηφίσουν για πρώτη φορά το 1952.
1931 Γεννήθηκε ο βραβευμένος δύο φορές με Όσκαρ, Αμερικανός ηθοποιός, Τζιν Χάκμαν
1933 Ο Αδόλφος Χίτλερ ορκίζεται καγκελάριος της Γερμανίας.
1937 Γεννήθηκε η Αγγλίδα ηθοποιός, Βανέσα Ρεντγκρέιβ
1938 Στην Ισπανία η προεδρία της Junta Tecnica περνά στα χέρια του Φρανθίσκο Φράνκο, που γίνεται πια αρχηγός του κράτους και της κυβέρνησης
1939 Ο Χίτλερ σε ομιλία του στο Ράιχσταγκ απειλεί, σε περίπτωση πολέμου, με την “εξολόθρευση της εβραϊκής φυλής στην Ευρώπη”.
1941 Ο πρόεδρος της κυβέρνησης Αλέξανδρος Κορυζής υπογράφει τον εισαγωγικό νόμο του νέου αστικού κώδικα, που εκπόνησε επιτροπή νομομαθών υπό τον καθηγητή Γεώργιο Μπαλλή. Ο νέος αστικός κώδικας δεν θα ισχύσει, λόγω της κατάληψης της χώρας από τα γερμανικά στρατεύματα.
1943 Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Η Μάχη του Στάλινγκραντ: Οι Σοβιετικοί συντρίβουν το γερμανικό στρατό στα νοτιοδυτικά του Στάλινγκραντ.
1943 Πραγματοποιείται μυστική συνάντηση Τσόρτσιλ – Ινονού σε βαγόνι τρένου στο σιδηροδρομικό σταθμό των Αδάνων. Σ’ αυτό το σιδηροδρομικό σταθμό ο Τσόρτσιλ προσπαθεί μάταια να πείσει τον Ινονού να μπει στον πόλεμο.
1945 Ανασυγκροτείται το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, που είχε διαλυθεί κατά τη δικτατορία Μεταξά.
1945 Μεταδίδεται η τελευταία ραδιοφωνική ομιλία του Χίτλερ, επ’ ευκαιρία της 12ης επετείου από την άνοδό του στην εξουσία.
1948 Ξεκινούν οι 5οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες στο Σεντ Μόριτς της Ελβετίας. Δεν προσκαλούνται η Γερμανία και η Ιαπωνία, οι δύο χώρες του πρώην Αξονα.
1948 Πέθανε ο Αμερικανός πρωτοπόρος της αεροπλοΐας, Όρβιλ Ράιτ
1948 Δολοφονήθηκε από έναν εθνικιστή ινδουιστή ο Ινδός πολιτικός, Μαχάτμα (Μοχαντάς Καραμτσάντ) Γκάντι
1951 Πέθανε πέθανε ο αυστριακός κατασκευαστής αυτοκινήτων, Φέρντιναντ Πόρσε, ιδρυτής της φερώνυμης αυτοκινητοβιομηχανίας και σχεδιαστής του θρυλικού “σκαραβαίου”
1953 Συγχωνεύονται οι τράπεζες Εθνική και Αθηνών, απόφαση που προκαλεί θόρυβο και θα χαρακτηριστεί σκάνδαλο.
1957 Θεμελιώνεται η νέα λαχαναγορά στο Ρέντη.
1958 Πέθανε ο Γερμανός μηχανικός Ερνστ Χάινκελ, κατασκευαστής του πρώτου αεριωθουμένου αεροσκάφους.
1966 Σε συμβιβασμό καταλήγουν οι ηγέτες των έξι κρατών – μελών της ΕΟΚ στο Λουξεμβούργο. Με το «Συμβιβασμό του Λουξεμβούργου» υιοθετήθηκε η γαλλική αξίωση για παραχώρηση του δικαιώματος «βέτο» στο Συμβούλιο Υπουργών για αποφάσεις που άπτονταν του «εθνικού συμφέροντος».
1970 2.000 άνθρωποι καταλαμβάνουν το προεδρικό ανάκτορο στις Φιλιππίνες, διαμαρτυρόμενοι για τη διαφθορά της κυβέρνησης του Μάρκος. 2 νεκροί.
1972 Ματωμένη Κυριακή: Στο Ντέρυ της Βορείου Ιρλανδίας, Αγγλοι στρατιώτες ανοίγουν πυρ κατά μιας ειρηνικής πορείας 10.000 καθολικών, που ζητούν την αποχώρηση των βρετανών από τη Βόρειο Ιρλανδία και την ένωσή της με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. 13 διαδηλωτές σκοτώνονται, ενώ πολλοί πυροβολούνται πισώπλατα, καθώς τρέχουν να αποφύγουν τα επελαύνοντα τεθωρακισμένα οχήματα των βρετανών.
1979 Πέντε λεωφορεία καταστρέφονται στις Τρεις Γέφυρες από βόμβες του “Επαναστατικού Λαϊκού Αγώνα” (ΕΛΑ).
1980 Η πρώτη στην ιστορία κινεζική ολυμπιακή αποστολή φτάνει στη Νέα Υόρκη, για τους 13ους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Την ίδια μέρα φτάνει και η Ολυμπιακή Φλόγα, που μεταφέρεται από την αρχαία Ολυμπία.
1996 Κρίση των Ιμίων: Ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης έχει τηλεφωνική επικοινωνία με τον αμερικανό πρόεδρο Μπιλ Κλίντον. Του εκφράζει την ελληνική θέση ότι η χώρα μας δεν επιθυμεί την ένταση, αλλά εφόσον προκληθεί θα αντιδράσει δυναμικά. Η κυβέρνηση δηλώνει έτοιμη να αποσύρει το άγημα, όχι όμως και την ελληνική σημαία. Στα Ίμια σπεύδουν τα πολεμικά πλοία “Ναυαρίνο” και “Θεμιστοκλής”. Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών δηλώνει ότι υπάρχουν και άλλα νησιά του Αιγαίου με ασαφές νομικό καθεστώς και δεν αποδέχεται την ελληνική πρόταση για αποχώρηση του αγήματος, αλλά όχι της σημαίας.
2001 Υπογράφεται η αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων από το Γάλλο πρόεδρο Ζακ Σιράκ. Η Άγκυρα απειλεί πλέον με οριστική ρήξη στις σχέσεις της με το Παρίσι.
2003 Το Βέλγιο γίνεται η δεύτερη χώρα στον κόσμο μετά την Ολλανδία, που επιτρέπει το γάμο μεταξύ ομοφυλοφίλων.
2005 Διεξάγονται στο Ιράκ οι πρώτες ελεύθερες πολυκομματικές εκλογές από το 1958.
2006 Ο Γιώργος Α. Παπανδρέου εκλέγεται πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς.
2007 Πέθανε ο ηθοποιός και διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, Νίκος Κούρκουλος.
2007 Αλυσίδα από περίπου 2.000 παιδιά περικυκλώνει την Ακρόπολη, ζητώντας την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα.
2009 Στο Ιράκ, άγαλμα γίνεται το παπούτσι που πέταξε στον αμερικανό πρόεδρο Τζορζ Μπους ο δημοσιογράφος Μουνταζέρ αλ Ζαΐντι στις 14 Δεκεμβρίου 2008, κατά τη διάρκεια Συνέντευξης Τύπου με τον ιρακινό πρωθυπουργό Νούρι αλ Μαλίκι.
