Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδικάζει την Τουρκία για τις δολοφονίες του Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού τον Αύγουστο του 1996 στη νεκρή ζώνη, κοντά στην κατεχόμενη Αμμόχωστο.
Το Δικαστήριο επιδικάζει 80.000 ευρώ ως αποζημίωση στη χήρα του Ισαάκ και 35.000 στον πατέρα του Σολωμού. Επίσης, η Τουρκία θα πρέπει να καταβάλει από 15.000 ευρώ στον αδελφό του Ισαάκ και στον αδελφό του Σολωμού, ενώ θα πληρώσει 12.000 ευρώ δικαστικά έξοδα.
Η δολοφονία του Σολωμού Σολωμού
Στις 14 Αυγούστου 1996 έγινε η κηδεία του Τάσου Ισαάκ, που είχε ξυλοκοπηθεί μέχρι θανάτου από Τουρκοκύπριους τρεις μέρες νωρίτερα στη νεκρή ζώνη κοντά στη Δερύνεια, κατά τη διάρκεια αντικατοχικής διαδήλωσης Κυπρίων μοτοσυκλετιστών. Αμέσως μετά την κηδεία, αρκετοί από τους παριστάμενους συγκρότησαν διαδήλωση και ξαναμπήκαν στη νεκρή ζώνη από το ίδιο σημείο, για να αποτίσουν φόρο τιμής στον Ισαάκ, καταθέτοντας στεφάνια και λουλούδια στον τόπο της δολοφονίας του. Ανάμεσα στους διαδηλωτές ήταν και ο 26χρονος Σολωμός Σολωμού, δεύτερος ξάδελφος του Ισαάκ. Ήταν πρόσφυγας από την Αμμόχωστο και ζούσε στο Παραλίμνι.
Γύρω στις 2:20 μετά το μεσημέρι, ο Σολωμού ξεστράτισε από τους συγκεντρωμένους και κατευθύνθηκε σ’ ένα κοντινό τουρκικό φυλάκιο. Με ένα τσιγάρο στο στόμα και αγνοώντας τις προειδοποιήσεις των τούρκων στρατιωτών, άρχισε να σκαρφαλώνει στον ιστό της σημαίας, με πρόθεση να κατεβάσει την τουρκική σημαία. Την ίδια ώρα ακούστηκαν τρεις πυροβολισμοί από την πλευρά των κατεχομένων και ο νεαρός άνδρας έπεσε νεκρός. Είχε δεχτεί τρεις σφαίρες, μία στο στόμα, μία στο λαιμό και μία στο στομάχι, που αποδείχθηκαν θανατηφόρες. Ακολούθησαν κι άλλοι πυροβολισμοί, από τους οποίους τραυματίστηκαν ελαφρά 11 άτομα, ανάμεσά τους και δύο Κυανόκρανοι. Η κηδεία του Σολωμού Σολωμού έγινε στις 16 Αυγούστου 1996, στο Παραλίμνι, παρουσία πλήθους κόσμου, που καταδίκασε την τουρκική βαρβαρότητα, όπως είχε πράξει τρεις ημέρες νωρίτερα με την άνανδρη δολοφονία του Τάσου Ισαάκ.
Στις 17 Αυγούστου, επισκέφθηκε την Κύπρο ο έλληνας πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, ο οποίος χαρακτήρισε κοινούς εγκληματίες τους δολοφόνους του Σολωμού. Την ίδια περίοδο βρέθηκε στα κατεχόμενα και η τουρκάλα πρωθυπουργός, Τανσού Τσιλέρ, η οποία μιλώντας ενώπιον πλήθος Τουρκοκυπρίων δικαιολόγησε πλήρως την πράξη, λέγοντας ότι οι Τούρκοι θα κόψουν τα χέρια οποιουδήποτε προσβάλλει το εθνικό σύμβολο. Η απάντηση ήλθε από τον εκπρόσωπο του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Νίκολας Μπερνς, ο οποίος δήλωσε ότι «η ανθρώπινη ζωή είναι σπουδαιότερη από ένα κομμάτι ύφασμα».
Η Κυπριακή Αστυνομία, βασιζόμενη σε οπτικό υλικό (τηλεοπτικό και φωτογραφικό), κατόρθωσε να αναγνωρίσει τους δράστες της δολοφονίας Σολωμού κι εξέδωσε διεθνές ένταλμα σύλληψης για τους:
Κενάν Ακίν, υπουργό Γεωργίας του ψευδοκράτους.
Ερντάλ Χατζιαλί Εμανέτ, επικεφαλής των ειδικών δυνάμεων στα κατεχόμενα.
Ατίλα Σαβ, επικεφαλής της αστυνομίας των Κατεχομένων.
Χασάν Κουνταξί, υποστράτηγο των κατοχικών δυνάμεων.
Μεχμέτ Καρλί, ταξίαρχο των κατοχικών δυνάμεων.
Τον Οκτώβριο του 2004 ο Ακίν παραδέχθηκε ότι ήταν αυτός που δολοφόνησε τον Σολωμού, αλλά δικαιολογήθηκε ότι διατάχθηκε από τον Χαλίλ Σαντραζάμ, τότε διοικητή των κατοχικών δυνάμεων στο νησί. Ο Σαντραζάμ με δηλώσεις του διέψευσε τους ισχυρισμούς του Ακίν, που λίγο αργότερο συνελήφθη από τις τουρκικές αρχές για λαθρεμπόριο, αλλά αφέθηκε ελεύθερος με άνωθεν εντολή.
Στις 24 Ιουνίου 2008, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) έκρινε ένοχη την Τουρκία για τη δολοφονία του Σολωμού Σολωμού, βάσει του άρθρου 2 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών. Επίσης, επιδίκασε χρηματική αποζημίωση στην οικογένειά του.
Η αυτοθυσία του Σολωμού ενέπνευσε πολλούς έλληνες καλλιτέχνες. Ο Διονύσης Σαββόπουλος τού αφιέρωσε ένα παλιότερο τραγούδι του, την «Ωδή στον Γεώργιο Καραϊσκάκη», ενώ ο στιχουργός Γιώργος Αλκαίος το τραγούδι «Πάντα Γελαστοί», που μελοποίησε ο Θάνος Μικρούτσικος και πρωτοτραγούδησε ο Δημήτρης Μητροπάνος. Ο Στέλιος Ρόκος έγραψε τη μουσική για το τραγούδι «Για τον Σολωμό Σολωμού» (στίχοι Νίκου Γρίτση) και ο Νότης Σφακιανάκης τραγούδησε το «Ήταν Τρελλός», σε στίχους Χρήστου Κρετσόβαλη και μουσκή Βασίλη Δήμα.
Η άνανδρη δολοφονία του Τάσου Ισαάκ
Διεθνής διαμαρτυρία μοτοσυκλετιστών για τη συνεχιζόμενη κατοχή της Βόρειας Κύπρου από την Τουρκία βάφτηκε στο αίμα, όταν έποικοι και αστυνομικοί του ψευδοκράτους ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου τον 24χρονο Τάσο Ισαάκ. Το περιστατικό συνέβη τις πρώτες απογευματινές ώρες της 11ης Αυγούστου 1996, εντός της «Πράσινης Γραμμής» στην περιοχή της Δερύνειας, νότια της Αμμοχώστου.
Στις 2 Αυγούστου 1996, περίπου 200 μοτοσυκλετιστές από 12 ευρωπαϊκές χώρες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της Κυπριακής Ομοσπονδίας Μοτοσυκλετιστών και οργάνωσαν μοτοπορεία από το Βερολίνο (τελευταία διηρημένη πόλη της Ευρώπης, εξαιρουμένης της Λευκωσίας) ως την κατεχόμενη Κερύνεια, με αφορμή την 22η επέτειο από την τουρκική εισβολή στη μεγαλόνησο. Στις 10 Αυγούστου έφτασαν στην Κύπρο κι ενώθηκαν με τους ντόπιους συναδέλφους τους. Κατόπιν, όμως, διεθνών και εσωτερικών πιέσεων, η Κυπριακή Ομοσπονδία Μοτοσυκλετιστών ακύρωσε το σκέλος της διαμαρτυρίας εντός της Κύπρου και διοργάνωσε την κεντρική της εκδήλωση στο Μακάριο Στάδιο το πρωί της Κυριακής 11 Αυγούστου.
Μία ομάδα μοτοσυκλετιστών διαφώνησε με την απόφαση και αποφάσισε να συνεχίσει τη μοτοπορεία προς τα κατεχόμενα. Ένας από αυτούς ήταν και ο 24χρονος Τάσος Ισαάκ. Από ένα αφύλακτο στρατιωτικό φυλάκιο εισήλθαν στη νεκρή ζώνη του ΟΗΕ, τη λεγόμενη «Πράσινη Γραμμή», καθώς η Κυπριακή Αστυνομία απέτυχε να τους αναχαιτίσει. Την ίδια ώρα, στη λεγόμενη «γραμμή Αττίλα», είχαν συγκεντρωθεί τουλάχιστον 1.000 Τουρκοκύπριοι, ανάμεσά τους και πολλοί οπαδοί των «Γρίζων Λύκων», που είχαν καταφθάσει από την Τουρκία.
Από τη στιγμή που οι ελληνοκύπριοι διαδηλωτές βρέθηκαν μέσα στη νεκρή ζώνη, η κατάσταση άρχισε να εκτραχύνεται. Στις 4 το απόγευμα, μία ομάδα Τουρκοκυπρίων εισήλθε με τη σειρά της στη νεκρή ζώνη και κραδαίνοντας ρόπαλα και σιδερολοστούς επιτέθηκαν στους ελληνοκύπριους διαδηλωτές. Ο Τάσος Ισαάκ, στην προσπάθειά του να βοηθήσει ένα καταδιωκόμενο φίλο του, εγκλωβίστηκε και ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από πολίτες και αστυνομικούς τους ψευδοκράτους. Δύο ιρλανδοί αστυνομικοί, μέλη της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ (UNFICYP), δεν κατάφεραν να τον αποσπάσουν από τα χέρια των μαινόμενων Τουρκοκυπρίων.
Ο Τάσος Ισαάκ άφησε την τελευταία του πνοή 95 μέτρα από την την ελληνοκυπριακή πλευρά και 32 από την τουρκοκυπριακή, σύμφωνα με την έκθεση του OHE. Από τη γενικευμένη συμπλοκή στη νεκρή ζώνη τραυματίστηκαν συνολικά 54 Ελληνοκύπριοι, 17 Τουρκοκύπριοι και 12 μέλη της ειρηνευτικής δύναμης.
Η κηδεία του Τάσου Ισαάκ έγινε με πάνδημο τρόπο στις 14 Αυγούστου. Τραγική φιγούρα η σύζυγός του, που ήταν έγκυος στο πρώτο τους παιδί. Μετά την κηδεία, ο οργισμένος εξάδελφός του Σολωμός Σολωμού, 26 ετών, προσπάθησε να αφαιρέσει τουρκική σημαία από φυλάκιο της «Πράσινης Γραμμής», για να πέσει νεκρός από πυρά που προήλθαν από τα Κατεχόμενα.
Στις 22 Νοεμβρίου 1996, η Κυπριακή Αστυνομία εξέδωσε διεθνές ένταλμα σύλληψης για τη δολοφονία του Τάσου Ισαάκ εναντίων των:
Χασίμ Γιλμάζ, εποίκου και πρώην στελέχους της ΜΙΤ (τουρκική ΚΥΠ)
Νεϊφέλ Μουσταφά Εργκούν, εποίκου από την Τουρκία και αστυνομικού του ψευδοκράτους
Πολάτ Φικρέτ Κορελί, Τουρκοκύπριου από την Αμμόχωστο
Μεχμέτ Μουσταφά Αρσλάν, τούρκου εποίκου και επικεφαλής των «Γκρίζων Λύκων» στα Κατεχόμενα
Ερχάν Αρικλί, τούρκου εποίκου από την πρώην Σοβιετική Ένωση. Ο Αρικλί συνελήφθη τον Σεπτέμβριο του 2012 στο Κιργιστάν, αλλά αφέθηκε ελεύθερος κατόπιν πιέσεων του Τουρκίας.
Στις 28 Απριλίου 1997, ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Θεόδωρος Πάγκαλος, βάπτισε στο Παραλίμνι, μέσα σε συγκινητική ατμόσφαιρα, την κόρη του Τάσου Ισαάκ, στην οποία δόθηκε το όνομα Αναστασία. Η Χάρις Αλεξίου της αφιέρωσε το «Τραγούδι του Χελιδονιού», που έγραψε ειδικά γι’ αυτήν.
Στις 24 Ιουνίου 2008, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) έκρινε ένοχη την Τουρκία για τη δολοφονία του Τάσου Ισαάκ, βάσει του άρθρου 2 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών. Επίσης, επιδίκασε χρηματική αποζημίωση στην οικογένεια του Τάσου Ισαάκ.
