Μια ανοιχτή δημόσια αντιπαράθεση με ελάχιστα διπλωματική γλώσσα επιφύλασσε η συνέντευξη Τύπου του Νίκου Δένδια με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου μετά την ολοκλήρωση της κατ’ ιδίαν συνάντησης των δύο υπουργών Εξωτερικών και την συζήτηση των θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος που είχε συμφωνηθεί να τεθούν στις διευρυμένες συνομιλίες της ελληνικής και της τουρκικής αντιπροσωπείας στην Άγκυρα.
https://youtu.be/TzkyVY43plg
https://youtu.be/6WPQPJttyCM
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών έκανε λόγο για καβγά και με έμμεσο τρόπο προειδοποίησε ότι εξαπολύοντας κατηγορίες σε βάρος της Άγκυρας ο Νίκος Δένδιας μπορεί να οδηγήσει τα πράγματα σε εκτράχυνση.
Με τρόπον που δύσκολα μπορεί κάποιος να ανακαλέσει ότι έχει συμβεί στο παρελθόν, ο Νίκος Δένδιας και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου διασταύρωσαν τα ξίφη τους επί όλων των θεμάτων στα οποία η Ελλάδα και Τουρκία διαφωνούν. Διεθνώς, το μήνυμα που εκπέμφθηκε από τις δημόσιες τοποθετήσεις των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας είναι ότι η Αθήνα και η Άγκυρα πολύ δύσκολα μπορούν να συνεχίσουν την διαδικασία του διαλόγου που ξεκίνησε στις διερευνητικές -ή πολιτικές διαβουλεύσεις, όπως τις αποκαλούν οι Τούρκοι- με νέους γύρους άτυπων διαβουλεύσεων.
Η ενόχληση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου ήταν παραπάνω από εμφανής για τα όσα υπογράμμισε δημοσίως ο Νίκος Δένδιας. Αυτός ήταν ο λόγος που ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών ζήτησε και πήρε τον λόγο μετά την αρχική τοποθέτηση του Νίκου Δένδια «σπάζοντας» την συμφωνία να γίνει μόνο μία τοποθέτηση από κάθε υπουργό και να μην δοθεί ο λόγος στους δημοσιογράφους για να υποβάλλουν ερωτήματα.
Αποκαλύπτοντας την δυσφορία του, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου απάντησε στις αιτιάσεις του Νίκου Δένδια ότι η Τουρκία προβαίνει σε ενέργειες που προκαλούν ένταση, ότι δεν σέβεται την κυριαρχία της Ελλάδας, ότι δεν εφαρμόζει τα προβλεπόμενα από την Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας -UNCLOS- και ότι σύμφωνα με την Συνθήκη της Λωζάννης η μειονότητα στην Ελλάδα δεν είναι τουρκική, όπως υποστήριξε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, αλλά μουσουλμανική.
«Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε ότι η Τουρκία παραβιάζει τα δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο, εμείς αποδεχόμαστε ως Ρωμιούς ορθοδόξους τους μειονοτικούς της Πόλης αλλά εσείς δεν μπορείτε να αποδέχεστε όσους λένε ότι τα μέλη της μειονότητας στη Θράκη είναι Τούρκοι, αυτό είναι καταπίεση και καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» ισχυρίστηκε φανερά ενοχλημένος ο Νίκος Δένδιας κατηγορώντας την Ελλάδα για επαναπροώθηση 80.000 προσφύγων και μεταναστών που προσπαθούσαν να διασχίσουν το Αιγαίο.
Ζητώντας και λαμβάνοντας τον λόγο, παρά τις απόψεις όσων Τούρκων διπλωματών θα ήθελαν να εμφανιστούν «βασιλικότεροι του βασιλέως» όπως παρατήρησε ο Νίκος Δένδιας, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών απάντησε αναδεικνύοντας όλα τα επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς.
«Η Τουρκία έχει κάνει 400 υπερπτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος. Μεβλούτ δεν υπάρχει καμία διάταξη που να επιτρέπει πτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος» τόνισε ο Νίκος Δένδιας και συνέχισε: «Εάν η Τουρκία θελήσει να γίνει μέλος της ΕΕ θα πρέπει να αποδεχθεί και την UNCLOS», επί τη βάση της οποίας η Ελλάδα μπορεί να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα μέχρι τα 12 ναυτικά μίλια.
«Εις ό,τι αφορά το μεταναστευτικό δεν θα έπρεπε η Τουρκία να κάνει μάθημα στην Ελλάδα μετά τα γεγονότα του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου» συνέχισε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών αναφερόμενος στην απόπειρα εισβολής δεκάδων χιλιάδων μεταναστών από την περιοχή του Έβρου.
Μετά τις δημόσιες αιτιάσεις του επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου πήρε τον λόγο για τρίτη φορά(!) δείχνοντας και πρακτικά ότι το μόνο στο οποίο συμφωνούν η Αθήνα και η Άγκυρα είναι ότι διαφωνούν…
Μάλιστα, ο ίδιος ο Τσαβούσογλου έκανε λόγο για καβγά, καλώντας τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών να αποφασίσει αν θα πρέπει να συνεχιστεί η δημόσια αντιπαράθεση…
«Εμμένουμε στην αρχή του δίκαιου διαμοιρασμού» είπε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών για τους φυσικούς πόρους και άνοιξε το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης νησιών του Αιγαίου σύμφωνα με την Συνθήκη της Λωζάννης.
«Αναφέρεστε σ’ αυτά που σας βολεύουν αλλά δεν αναφέρεστε σε όσα προβλέπει η Συνθήκη της Λωζάννης για την αποστρατιωτικοποίηση» είπε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου απωθώντας την διπλωματική γλώσσα. Και συνέχισε προειδοποιώντας εμμέσως ότι «στη διαδικασία στην οποία διερχόμαστε θα πρέπει να έχουμε πάντα συνείδηση σε τι αποβλέπει κάθε μέλος».
«Πρέπει να αποφασίσετε αν θα συνεχίσουμε αυτόν τον καβγά με τον τρόπο αυτό ή αν θα συνεχίσουμε τον διάλογο προσπάθησε να ξεκόψει την αντιπαράθεση ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών.
«Γιατί υπάρχει Μεβλούτ στρατός στα νησιά; Υπάρχει γιατί απειλούνται από κάποιον!» ξέκοψε την συζήτηση για αποστρατιωτικοποίηση ο Νίκος Δένδιας και συμπλήρωσε: «Ελπίζω η διαφωνία μας να μην σε οδηγήσει να ακυρώσεις την πρόσκληση για δείπνο γιατί πεινάω εξαιρετικά…».
«Η αμοιβαία κατανόηση σημαίνει να μπορώ να μπω και στα παπούτσια του άλλου» απάντησε δύσθυμα ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου και στο σημείο εκείνο, διστακτικά, η δημόσια αντιπαράθεση του Έλληνα και του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών έλαβε τέλος.
Ουδείς μπορεί να γνωρίζει επί του παρόντος ποιο θα είναι το κλίμα στο δείπνο ιφτάρ, ούτε αν το ανοιχτό μπρα ντε φερ θα προκαλέσει τράυματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις διερευνητικές επαφές σε ακύρωση και να προκαλέσουν καταστροφικά αποτελέσματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Κυβερνητικές πηγές βεβαίωναν ότι ο Νίκος Δένδιας ήταν σε πλήρη συνεννόηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και είχε ρητή εντολή, αν προκληθεί από τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να απαντήσει αναλόγως.
Το βέβαιον είναι ότι σε αυτή την φάση η προοπτική μιας συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν στο ορατό μέλλον δεν θα πρέπει να θεωρείται πιθανή.
Διότι η αρχική αόριστη πρόταση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου για συνάντηση των αρχηγών των δύο κρατών, διεύρυνση των επαφών και διάλογο άνευ όρων, προφανώς τορπιλίστηκε από τη συνέχεια στις δημόσιες δηλώσεις και τον χαρακτηρισμό της όλης διαδικασίας από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών σαν καβγά.
Οι τοποθετήσεις και οι διάλογοι
Λαμβάνοντας αρχικά το λόγο ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε πως «πιστεύουμε ότι μεταξύ μας τα ζητήματα μπορούν να επιλυθούν με έναν εποικοδομητικό διάλογο» και πρόσθεσε πως «τα τετελεσμένα και οι επιθετικές δηλώσεις είναι πράγματα αποφευκτέα».
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ χαρακτήρισε πολύ σημαντική την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών και έκανε γνωστό ότι ο Ερντογάν προτείνει να πραγματοποιηθεί μια σύνοδος για το θέμα της Ανατολικής Μεσογείου.
Για την άτυπη πενταμερή για το Κυπριακό στη Γενεύη ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε ότι όλες οι πλευρές πρέπει να λάβουν μέρος με τον πλέον θετικό και εποικοδομητικό τρόπο.
Θα πρέπει να συνεχίσουμε και να διευρύνουμε τις μεταξύ μας εμπορικές και οικονομικές σχέσεις, εργαζόμαστε για την διαμόρφωση ενός οδικού χάρτη, είπε ο Τούρκος ΥΠΕΞκαι χαρακτήρισε πολύ σημαντική την επανέναρξη των αεροπορικών δρομολογίων που ξεκίνησε τον περασμένο μήνα.
Ο Τσαβούσογλου ζήτησε «να συνεχίσουμε τον αντιτρομοκρατικό μας αγώνα με οργανώσεις τύπου FETO και PKK» και η αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης να γίνει με αντίληψη συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού.
«Μιλήσαμε για την “τουρκική μειονότητα” που ζει στην Θράκη» όπως είπε ο Τούρκος ΥΠΕΞ, προσθέτοντας ότι «για την ελληνική μειονότητα που ζει εδώ, από την πρώτη στιγμή μπορέσαμε να υλοποιήσουμε βέλτιστες πρακτικές». «Και οι δύο μειονοτικές ομάδες πρέπει να αντιμετωπίζονται με τρόπο που θα οδηγεί σε ευημερία και ειρήνη» συμπλήρωσε.
Ο ίδιος δήλωσε ότι η «είμαστε έτοιμοι να παρέχουμε κάθε στήριξη για να προστατευθεί η πολιτιστική κληρονομιά για τα οθωμανικά μνημεία στην Ελλάδα, το ίδιο για χριστιανικά μνημεία στην Τουρκία με αμοιβαία συνεργασία».
Για τη διευθέτηση των διαφωνιών μας θεωρούμε ότι πρέπει να συνεχίσουμε τον διάλογο που ξεκινήσατε σήμερα με την επίσκεψή σας, είπε ο Τσαβούσογλου απευθυνόμενος στον κ. Δένδια.
Δένδιας: Να αποφεύγετε τις προκλητικές δηλώσεις – Αναγνωρίζουμε μόνο μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας δήλωσε από την πλευρά του ότι αναγκαία προϋπόθεση για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, είναι η αποκλιμάκωση και η αποφυγή προκλητικών ενεργειών, τονίζοντας ότι το προηγούμενο διάστημα οι παραβατικές ενέργειες είχαν αυξηθεί σημαντικά.
Πιο αναλυτικά δήλωσε:
«Σε ευχαριστώ (σ.σ. Μεβλούτ Τσαβούσογλου) για την μεγάλη τιμή που μου κάνεις προσκαλώντας με στο δείπνο ιφτάρ. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εύχεται σε όλους τους μουσουλμάνους για την έναρξη του ραμαζανιού. Έχει ήδη ειπωθεί και θα κάνουμε τα εγκαίνια του ισλαμικού τεμένους στην Αθήνα αμέσως μετά την πανδημία.
Με τον κ. Τσαβούσογλου συζητήσαμε όσα θέματα υπάρχουν προσεγγίσεις αλλά και όσα θέματα μας δημιουργούν τριβές. Η Τουρκία έχει τονίσει ότι η ένταξη στην ΕΕ παραμένει στρατηγικός της στόχος. Χαιρετίζω την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών αλλά και την συζήτηση των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης η οποία θα ακολουθήσει.
Σκοπός της παρουσίας Φραγκογιάννη είναι να εξετάσουμε συγκεκριμένες προτάσεις συνεργασίας. Συμφωνήσαμε να δημιουργήσουμε μια θετική ατζέντα θεμάτων για να προχωρήσουμε την σχέση μας μπροστά.
Αναγκαία προϋπόθεση για την βελτίωση των διμερών σχέσεων η αποκλιμάκωση και η αποφυγή ενεργειών. Πριν από λίγους μήνες οι παραβατικές ενέργειες είχαν αυξηθεί σημαντικά.
Υπάρχει στην Ελλάδα μουσουλμανική μειονότητα, αυτήν αναγνωρίζει η συνθήκη της Λωζάννης, αυτή είναι η άποψη του ελληνικού κράτους. Υπάρχουν δηλώσεις που δεν βοηθούν στο θετκό κλίμα το οποίο συμφωνήσαμε να προωθήσουμε.
Μοναδική λύση που είναι αποδεκτή από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας είναι η διζωνική -δικοινοτική ομοσπονδία στην Κύπρο. Χρειάζεται να υπάρχει αποχή από ενέργειες που παραβιάζουν τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η Ελλάδα υποστηρίζει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας εφ’ όσον η Τουρκία το επιθυμεί. Όπως ισχύει σε κάθε υποψήφια χώρα υπάρχει ένας απαράβατος κανόνας: ο σεβασμός της εδαφικής κυριαρχίας ενός κράτους μέλους.
Το ενδεχόμενο λήψης μέτρων υπάρχει πάντα στο τραπέζι αν υπάρξουν παραβατικές ενέργειες σε βάρος της εδαφικής κυριαρχίας ενός κράτους μέλους.
θα μου επιτρέψετε να κάνω αναφορά σε ένα ζήτημα που επηρεάζει αρνητικά τις διμερείς σχέσεις και αυτή αφορά την απειλή πολέμου σε περίπτωση που η Ελλάδα εφαρμόσει τις προβλέψεις της UNCLOS. Να φύγει το casus belli ια τα 12 μίλια. Το δίκαιο αυτό είναι τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Το λεγόμενο τουρκολιβυκό μνημόνιο έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο γιατί δεν συνάδει με το δίκαιο της θάλασσας.
Για την Αγία Σοφία ο κ. Δένδιας δήλωσε: Πιστεύουμε ότι μια τέτοια αναστροφή είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας γενικώς. Ελλάδα και Τουρκία είναι προορισμένες από τη γεωγραφία να ζουν μαζί. Είναι προς το συμφέρον και των δύο χωρών να συνεργαστούμε, αυτή είναι η άποψη της κυβέρνησης Μητσοτάκη και αυτή την άποψη ήρθα να εκφράσω εδώ με την ελπίδα οι σχέσεις μας να προχωρήσω μπροστά.
Θα ήθελα με την ευκαιρία αυτή να διατυπώσω στον φίλο μου Μεβλούτ την πρόσκληση να επισκεφθεί την Αθήνα και να προετοιμάσουμε την συνάντηση του προέδρου της Τουρκίας με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Τσαβούσογλου: Δεν έκανα προκλητικές δηλώσεις
Ακολούθως πήρε τον λόγο ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου (ενώ είχε συμφωνηθεί μία τοποθέτηση ο καθένας), λέγοντας:
«Δεν έκανα καμία δήλωση προκλητική ή αρνητική για την Ελλάδα. Όμως στην ομιλία του ο ομόλογός μου έχει κάνει δηλώσεις οι οποίες είναι αρνητικές. Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε ότι η Τουρκία παραβιάζει τα δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο.
Εμείς αποδεχόμαστε ως Ρωμιούς ορθοδόξους τους μειονοτικούς της Πόλης αλλά εσείς δεν μπορείτε να αποδέχεστε όσους λένε ότι είναι Τούρκοι. Αυτό είναι μια καταπίεση και καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών κατηγόρησε την Ελλάδα για «πους μπακ» 80.000 προσφύγων και μεταναστών.
Απαντώντας ο Νίκος Δένδιας στις αναφορές Τσαβούσογλου είπες ότι «εάν εσείς εκφράζετε τέτοιου είδους προκλητικές κατηγορίες είμαι υποχρεωμένος να απαντήσω».
Δένδιας: Δεν εγκαταλείπουμε το διεθνές δίκαιο
«Η Τουρκία έχει κάνει 400 υπερπτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος. Μεβλούτ δεν υπάρχει καμία διάταξη που να επιτρέπει πτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος (…) Εάν η Τουρκία θελήσει να γίνει μέλος της ΕΕ θα αποδεχθεί και την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας (…) Εις ό,τι αφορά το μεταναστευτικό δεν θα έπρεπε η Τουρκία να κάνει μάθημα στην Ελλάδα μετά τα γεγονότα του Μαρτίου».
«Η Ελλάδα είναι έτοιμη να ξεκινήσει σιγα-σιγά σε μια θετική ατζέντα με την Τουρκία. Αυτό δεν σημαίνει την εγκατάλειψη του Διεθνούς Δικαίου και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Η ΕΕ δεν είναι τρίτος αλλά είναι η οικογένειά μας. Είναι το πιο υπερήφανο παράδειγμα συνύπαρξης κρατών στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους (…) Θα πρότεινα να μην οδηγηθούμε σε έναν ατέρμονο διάλογο επί αυτών που γνωρίζουμε ότι διαφωνούμε»
Στη συνέχεια πήρε για τρίτη φορά το λόγο ο Τσαβούσογλου για να πει ότι η Τουρκία είναι ελεύθερη χώρα και όλοι μπορούν να εκφράσουν την άποψή τους και ότι η Τουρκία εμμένει στην αρχή του δίκαιου διαμοιρασμού.
«Αναφέρεστε σ’ αυτά που σας βολεύουν αλλά δεν αναφέρεστε σε όσα προβλέπει η Συνθήκη της Λωζάννης για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών (…) Έχουμε συμφωνήσει να συζητήσουμε τα προβλήματα μέσω των διερευνητικών επαφών. Στη διαδικασία στην οποία διερχόμαστε θα πρέπει να έχουμε πάντα συνείδηση σε τι αποβλέπει κάθε μέλος. Πρέπει να αποφασίσετε αν θα συνεχίσουμε αυτόν τον καβγά με τον τρόπο αυτό ή αν θα συνεχίσουμε τον διάλογο».
Το λόγο πήρε για τρίτη φορά ο Νίκος Δένδιας λέγοντας χαρακτηριστικά ότι αν συνεχίσουμε έτσι θα χάσουμε και το ιφτάρ! «Ο στρατός κοστίζει. Δεν θέλουμε να σπαταλούμε λεφτά για το τίποτα. Γιατί υπάρχει Μεβλούτ στρατός στα νησιά; Υπάρχει γιατί απειλούνται από κάποιον. Μπορεί κανείς να πει ότι δεν υπάρχει απειλή ή ότι δεν υπάρχει αποβατική δύναμη απέναντι από τα νησιά;»
Και κατέληξαν με τον εξής διάλογο:
Δένδιας: Ελπίζω η διαφωνία μας να μην σε οδηγήσει να ακυρώσεις την πρόσκληση για δείπνο γιατί πεινάω εξαιρετικά…
Τσαβούσογλου: Η αμοιβαία κατανόηση σημαίνει να μπορώ να μπω και στα παπούτσια του άλλου. Εμείς όμως δεν θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε τον διάλογο αν προχωρήσουμε έτσι.
