ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ: Ένα από τα πιο ιερά σύμβολα της ελληνικής ιστορικής μνήμης, το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, βρίσκεται στο επίκεντρο μιας πρωτοφανούς θεσμικής διαμάχης ανάμεσα στον Δήμο Αθηναίων και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ), με πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις που ξεπερνούν την τυπική γραφειοκρατία.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
Το tilegrafimanews.gr παρουσιάζει όλο το παρασκήνιο και τις δηλώσεις ανώτατων αξιωματικών, κυβερνητικών παραγόντων και στελεχών του Δήμου Αθηναίων, που ρίχνουν φως σε ένα ζήτημα το οποίο έχει μετατραπεί σε σύμβολο αμηχανίας και ευθύνης που κανείς δεν θέλει να αναλάβει.
Η αφετηρία της σύγκρουσης
Όλα ξεκίνησαν με την απόφαση του Δημάρχου Αθηναίων Χάρη Δούκα να σταματήσει η Δημοτική Υπηρεσία Καθαριότητας να καθαρίζει τον χώρο γύρω από το Μνημείο, υποστηρίζοντας πως η ευθύνη ανήκει στην κυβέρνηση και συγκεκριμένα στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
«Το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη είναι αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης, άρα και η φροντίδα του», δήλωσε ο Δήμαρχος, επισημαίνοντας ότι η πρόσφατη τροπολογία της κυβέρνησης μεταφέρει ουσιαστικά τη διαχείριση του χώρου στο ΥΠΕΘΑ.
Όμως, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας απάντησε ακαριαία, επικαλούμενο το άρθρο 102 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει ότι οι αρμοδιότητες καθαριότητας ανήκουν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Η απάντηση του ΥΠΕΘΑ: «Η καθαριότητα δεν είναι στρατιωτική αποστολή»
Σε έντονο ύφος, το ΥΠΕΘΑ εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία υπογράμμισε:
«Η καθαριότητα του Μνημείου δεν εμπίπτει στη συνταγματική αποστολή των Ενόπλων Δυνάμεων. Η αποστολή του Στρατού είναι η υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας, όχι η συντήρηση αστικών υποδομών».
Παράλληλα, το υπουργείο δήλωσε ότι θα προχωρήσει σε ανάθεση της καθαριότητας σε ιδιωτική εταιρεία «για όσο χρόνο απαιτηθεί», προκειμένου να μη βεβηλωθεί ο χώρος τιμής και σεβασμού των Ελλήνων πεσόντων.
Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας τόνισε πως «ο σεβασμός στους νεκρούς των Εθνικών Αγώνων είναι συλλογικό καθήκον όλων, και όχι αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης».
Δηλώσεις ανώτατων αξιωματικών στο tilegrafimanews.gr
Ανώτατοι αξιωματικοί που μίλησαν στο tilegrafimanews.gr εξέφρασαν έντονη δυσαρέσκεια για το πώς η υπόθεση έχει εξελιχθεί:
«Δεν είναι δυνατόν το πιο ιερό μνημείο της σύγχρονης Ελλάδας, μπροστά από το Κοινοβούλιο, να γίνεται αντικείμενο διαμάχης για το ποιος θα σκουπίσει τα φύλλα», ανέφερε Αντιστράτηγος ε.α. του Στρατού Ξηράς.
«Η παρουσία των Ενόπλων Δυνάμεων στο Μνημείο είναι τελετουργική και συμβολική. Αν αρχίσουμε να μετατρέπουμε αυτή την παρουσία σε διοικητική αρμοδιότητα, αλλοιώνουμε τον χαρακτήρα του Μνημείου», δήλωσε ανώτερος αξιωματικός της Προεδρικής Φρουράς.
«Το Μνημείο δεν ανήκει ούτε στον Δήμο ούτε στο Υπουργείο· ανήκει στο Έθνος», συμπλήρωσε με έμφαση έτερος στρατιωτικός παράγοντας.
Αντιδράσεις από τον Δήμο Αθηναίων
Από την πλευρά του, ο Δήμος Αθηναίων θεωρεί ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να αποποιηθεί των ευθυνών της. Παράγοντες του Δήμου δήλωσαν στο tilegrafimanews.gr πως «το Μνημείο βρίσκεται εντός ζώνης ευθύνης του Κράτους, αφού πρόκειται για χώρο που περιφρουρείται από την Προεδρική Φρουρά, τελεί υπό στρατιωτικό πρωτόκολλο και επομένως οφείλει να συντηρείται από το ΥΠΕΘΑ».
Ο Δήμος κάνει λόγο για «θεσμική ασάφεια» που έχει οδηγήσει σε παράλογες καταστάσεις, ενώ χαρακτηρίζει «ανεπίτρεπτη» τη μεταφορά ευθύνης για ένα τόσο συμβολικό σημείο στο προσωπικό καθαριότητας του Δήμου.
Κυβερνητικοί παράγοντες ρίχνουν τους τόνους
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι, σε επικοινωνία με το tilegrafimanews.gr, προσπάθησαν να ρίξουν τους τόνους της αντιπαράθεσης, σημειώνοντας ότι η υπόθεση θα λυθεί θεσμικά με συντονισμό ανάμεσα στα συναρμόδια υπουργεία.
«Το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη είναι εθνικό σύμβολο και δεν μπορεί να αποτελεί πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης. Οφείλουμε όλοι να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων», δήλωσε κυβερνητικός εκπρόσωπος, προσθέτοντας πως ήδη εξετάζεται νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) για τη ρύθμιση των επιμέρους αρμοδιοτήτων.
«Η ευθύνη για την καθαριότητα μπορεί να ανήκει στον Δήμο, αλλά ο συντονισμός και η επίβλεψη του χώρου πρέπει να είναι ευθύνη του κράτους, δηλαδή του ΥΠΕΘΑ», επεσήμανε ανώτερος παράγοντας του Υπουργείου Εσωτερικών.
Το Σύνταγμα και η πολιτική διάσταση
Το ζήτημα έχει πλέον λάβει θεσμική και πολιτική διάσταση. Νομικοί κύκλοι που επικαλείται το Υπουργείο Δικαιοσύνης υπογραμμίζουν ότι το άρθρο 102 του Συντάγματος πράγματι αποδίδει την αρμοδιότητα καθαριότητας στους δήμους, ωστόσο σε ειδικές περιπτώσεις εθνικών μνημείων μπορεί να προβλέπονται εξαιρέσεις με ειδική νομοθετική ρύθμιση.
Η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να περάσει τροπολογία που θα ορίζει ρητά ότι η φροντίδα και συντήρηση του Μνημείου ανήκουν στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, ενώ ο Δήμος Αθηναίων θα έχει επικουρικό ρόλο σε ζητήματα τεχνικής υποστήριξης.
Η σημασία του Μνημείου και οι αντιδράσεις πολιτών
Η αντιπαράθεση αυτή προκαλεί αντιδράσεις και απογοήτευση στους πολίτες, που βλέπουν το Μνημείο να μετατρέπεται σε πεδίο πολιτικής έριδας. Οι εικόνες από συνθήματα και σκουπίδια γύρω από τον χώρο έχουν αναπαραχθεί ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προκαλώντας σχόλια για «αδιαφορία και ασέβεια».
«Το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη δεν είναι θέμα διοικητικών ορίων· είναι ζήτημα εθνικής αξιοπρέπειας», δήλωσε στο tilegrafimanews.gr ανώτερος αξιωματικός του ΥΠΕΘΑ.
Ο ίδιος πρότεινε να ανατεθεί η φροντίδα του Μνημείου σε κοινή επιτροπή ΥΠΕΘΑ – Δήμου Αθηναίων, με εποπτεία της Προεδρίας της Δημοκρατίας, ώστε να διασφαλιστεί ο απόλυτος σεβασμός στον χώρο.
Το παρασκήνιο των συναντήσεων Δένδια – Δούκα
Η διαμάχη δεν είναι καινούργια. Σύμφωνα με πληροφορίες, είχαν προηγηθεί συναντήσεις του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Δένδια με τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και τον Δήμαρχο Αθηναίων Χάρη Δούκα, όπου συζητήθηκαν οι λεπτομέρειες του θεσμικού συντονισμού για το Μνημείο.
Ωστόσο, η έλλειψη σαφούς νομικής ρύθμισης δημιούργησε νέο κύκλο παρεξηγήσεων, οδηγώντας στη δημόσια αντιπαράθεση των τελευταίων ημερών.
Το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, αντί να αποτελεί σύμβολο ενότητας και εθνικής μνήμης, κατέληξε να φανερώνει το χάσμα αρμοδιοτήτων και την απουσία θεσμικού σεβασμού που χαρακτηρίζει συχνά το ελληνικό κράτος.
Οι δηλώσεις στρατιωτικών και κυβερνητικών παραγόντων στο tilegrafimanews.gr αποτυπώνουν ένα κοινό μήνυμα: η υπόθεση αυτή πρέπει να λήξει άμεσα, με σεβασμό στην Ιστορία και στους ανθρώπους που θυσιάστηκαν για την Πατρίδα.
