Τι είναι το παγκόσμιο γεγονός λεύκανσης κοραλλιών – Πού οφείλεται το φαινόμενο που «σκοτώνει» τα κοράλλια
Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι σε όλο τον κόσμο χάνουν το χρώμα τους σε πρωτοφανή κλίμακα ως αποτέλεσμα της αύξησης της θερμοκρασίας της θάλασσας, ανακοίνωσαν επιστήμονες αυτή την εβδομάδα, με το 84% των υφάλων να κινδυνεύει πλέον ορατά στο άμεσο μέλλον.
Το τεράστιο πλήγμα στους θαλάσσιους οικοτόπους που αναφέρθηκε από την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας – το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ποτέ – έρχεται καθώς ο πλανήτης βιώνει το τέταρτο παγκόσμιο γεγονός λεύκανσης κοραλλιών, το οποίο συμβαίνει όταν η λεύκανση επιβεβαιώνεται σε κάθε λεκάνη των ωκεανών ταυτόχρονα.
Η NOAA λέει ότι το τελευταίο παγκόσμιο γεγονός ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2023 και έχει πλέον παρατηρηθεί μαζική λεύκανση σε τουλάχιστον 83 χώρες και εδάφη, απειλώντας τη θαλάσσια ζωή από τα Φίτζι μέχρι τα Florida Keys και μέχρι τον Great Barrier Reef της Αυστραλίας.
«Η συνεχιζόμενη παγκόσμια εκδήλωση λεύκανσης κοραλλιών είναι η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα», δήλωσαν οι επιστήμονες της NOAA.
Η λεύκανση συμβαίνει όταν η θερμότητα ανατρέπει τον μεταβολισμό του κοραλλιού, με αποτέλεσμα να γίνεται λευκό καθώς διώχνει τα συμβιωτικά φύκια που του παρέχουν θρεπτικά συστατικά και χρώμα. Η λεύκανση δεν σημαίνει ότι το κοράλλι έχει πεθάνει, αλλά η παρατεταμένη λεύκανση -η οποία οι επιστήμονες λένε ότι γίνεται πιο συχνή και σοβαρή από την άνοδο της θερμοκρασίας της θάλασσας- μπορεί να το σκοτώσει.
«Η λεύκανση γίνεται πιο σοβαρή εάν τα επεισόδια θερμικού στρες είναι πιο έντονα ή αν διαρκέσουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα», δήλωσε ο Joerg Wiedenmann, θαλάσσιος βιολόγος που διευθύνει το εργαστήριο Coral Reef στο Πανεπιστήμιο του Southampton στην Αγγλία.
Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες της Γης έχουν προκαλέσει τη συχνότερη εμφάνιση φαινομένων λεύκανσης και τη μεγαλύτερη διάρκειά τους», τόνισε ο ίδιος. Η αλλαγή και η ανάμειξη των ρευμάτων των ωκεανών μπορεί επίσης να επηρεάσει τις περιφερειακές θερμοκρασίες των υδάτων, πρόσθεσε, αυξάνοντας περαιτέρω τον κίνδυνο λεύκανσης.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, λένε οι επιστήμονες, τα γεγονότα λεύκανσης των κοραλλιών έχουν αυξηθεί σε συχνότητα και σοβαρότητα, καθώς η καύση ορυκτών καυσίμων ανεβάζει τη θερμοκρασία του πλανήτη. Η NOAA κατέγραψε το πρώτο παγκόσμιο γεγονός λεύκανσης κοραλλιών το 1998 και το δεύτερο το 2010. Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου παγκόσμιου γεγονότος, μεταξύ 2014 και 2017, το 68% των κοραλλιογενών υφάλων του κόσμου υπέστη θερμικό στρες σε επίπεδο λεύκανσης.
Η μαζική λεύκανση συμπίπτει συχνά με επεισόδια του Ελ Νίνιο. Αυτό συνέβη το 1998, το 2016 και ξανά πέρυσι, που ήταν η θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί.
Οι ωκεανοί απορροφούν σταθερά τις αυξανόμενες θερμοκρασίες εδώ και χρόνια, αλλά το 2023 και το 2024, οι θερμοκρασίες έσπασαν ρεκόρ. Οι θάλασσες γίνονται επίσης πιο όξινες καθώς θερμαίνονται, γεγονός που μπορεί να διαλύσει τους σκελετούς των κοραλλιών και να δυσκολέψει την ανάπτυξή τους.
Το 2023, ένα θαλάσσιο κύμα καύσωνα στα ανοικτά των ακτών της Φλόριντα προκάλεσε δραματική λεύκανση σε τμήματα του μοναδικού ζωντανού κοραλλιογενούς υφάλου των ηπειρωτικών Ηνωμένων Πολιτειών, εντυπωσιάζοντας τους ειδικούς με την ταχεία εμφάνισή του. Οι υψηλές θερμοκρασίες έκαναν τον κοραλλιογενή ιστό να λιώσει από τον σκελετό του τόσο γρήγορα, που το χρώμα δεν είχε καν την ευκαιρία να στραγγίσει.
Η λεύκανση ήταν επίσης τόσο καταστροφική, που ώθησε τους επιστήμονες της NOAA να εισαγάγουν μια νέα κλίμακα προειδοποίησης λεύκανσης – προσθέτοντας τρεις κατηγορίες για να ληφθούν υπόψη τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας κοραλλιών και τα επίπεδα λεύκανσης. Η νέα κλίμακα εκτείνεται από το Επίπεδο 1, που σημαίνει σημαντική λεύκανση, στο Επίπεδο 5 – πέντε φορές το επίπεδο του επιπέδου 1 – που σημαίνει ότι το κοράλλι πλησιάζει τη θνησιμότητα.
Πέρυσι, ένα θανατηφόρο κύμα καύσωνα έπληξε νότια τμήματα του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Ύφαλου μήκους 1.400 μιλίων της Αυστραλίας. Το 2016, ένα γεγονός μαζικής λεύκανσης έπληξε το 93% του υφάλου, σκοτώνοντας σχεδόν το 50% των κοραλλιών.
Πέρα από την απώλεια ενός ακμάζοντος υποβρύχιου οικοσυστήματος, ο θάνατος των κοραλλιών μπορεί να υποβαθμίσει τη δομή των υφάλων και να αφήσει τις παράκτιες κοινότητες ευάλωτες σε κινδύνους πλημμύρας, σύμφωνα με το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ. Στη Φλόριντα, για παράδειγμα, οι κοραλλιογενείς ύφαλοι λειτουργούν ως φυσικός ρυθμιστής στην ενέργεια των καταιγίδων που μπορεί να προστατεύσει τις ακτές από καταστροφικές δυνάμεις.
Σύμφωνα με τον Wiedenmann, οι κοραλλιογενείς ύφαλοι υποστηρίζουν το ένα τρίτο της θαλάσσιας βιοποικιλότητας είτε άμεσα είτε έμμεσα. «Αν τα κοράλλια πεθάνουν, αυτή η δομή στήριξης που παρέχει τροφή και σπίτια χάνεται. Κατά συνέπεια, πολλά είδη θα υποφέρουν επίσης», είπε. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2020, η αύξηση της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας και τα όξινα νερά θα μπορούσαν να εξαλείψουν σχεδόν όλους τους σωζόμενους οικοτόπους κοραλλιογενών υφάλων μέχρι το 2100.
Ωστόσο, είπε ο Wiedenmann, είναι ανθεκτικοί, προσφέροντας κάποιο λόγο για ελπίδα. «Οι πρόγονοι των σημερινών κοραλλιών επέζησαν από την πρόσκρουση του αστεροειδούς που εξάλειψε τους δεινόσαυρους στη στεριά και πολλά πλάσματα στη θάλασσα. Έτσι, εάν καταφέρουμε να μειώσουμε την υπερθέρμανση των ωκεανών, υπάρχει πάντα η πιθανότητα τα κοράλλια να ανακάμψουν».
skai.gr
