ΟΠΕΚΕΠΕ: Η ελληνική ύπαιθρος βρίσκεται ξανά σε κρίσιμη καμπή. Τα Νέα Βιολογικά του 2025 απειλούνται με κατάρρευση, οι παραγωγοί βρίσκονται σε καθεστώς αβεβαιότητας και το ενδεχόμενο νέας προκήρυξης φαντάζει πλέον ορατό.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από το tilegrafimanews.gr
News: Την ίδια στιγμή, οι πληρωμές που αναμένονται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τον ΕΛΓΑ μέσα στις επόμενες 30 ημέρες μοιάζουν σαν «σανίδα σωτηρίας», αλλά δεν αρκούν για να καλύψουν το τεράστιο κενό εμπιστοσύνης που έχει δημιουργηθεί.
Το αδιέξοδο στα Βιολογικά
Οι βιοκαλλιεργητές, που επένδυσαν χρόνο και χρήμα στην πράσινη μετάβαση, βιώνουν σήμερα την απόλυτη αβεβαιότητα. Οι πληρωμές των «παλιών» Βιολογικών εκκρεμούν ακόμη, με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να υπόσχεται καταβολές εντός του Σεπτεμβρίου. Ωστόσο, για τα Νέα Βιολογικά του 2025, ούτε σαφές χρονοδιάγραμμα υπάρχει, ούτε διαβεβαιώσεις για χρηματοδότηση.
Στελέχη του Υπουργείου παραδέχονται ότι βρίσκονται σε συνεχή επαφή με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στέλνοντας επιστολές με ερωτήματα για το πότε και πώς μπορούν να γίνουν πληρωμές χωρίς κυρώσεις. «Η χρηματοδότηση παραμένει θολή, δεν μπορούμε να υποσχεθούμε κάτι συγκεκριμένο στους παραγωγούς», σημειώνουν.
Κίνδυνος απώλειας κοινοτικών πόρων
Η ανησυχία είναι έντονη στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Στελέχη του Οργανισμού προειδοποιούν ότι αν το πρόγραμμα δεν τρέξει εγκαίρως, υπάρχει ορατός κίνδυνος απώλειας πολύτιμων ευρωπαϊκών πόρων. Οι συνέπειες θα είναι διπλές: από τη μία οι αγρότες θα μείνουν απλήρωτοι, από την άλλη η χώρα θα εκτεθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χάνοντας μέρος των διαθέσιμων κονδυλίων της ΚΑΠ.
Αγροτικοί φορείς κάνουν λόγο για «λάθος σχεδιασμό του στρατηγικού σχεδίου», ενώ ζητούν από την κυβέρνηση να αναλάβει ευθύνες. «Δεν γίνεται κάθε φορά να πληρώνουμε εμείς τα λάθη των γραφείων. Η βιολογική γεωργία δεν είναι πείραμα», τονίζουν χαρακτηριστικά.
Αγωνία για το μέλλον
Χιλιάδες βιοκαλλιεργητές σε Θεσσαλία, Ήπειρο και Πελοπόννησο δηλώνουν ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε υποχρεώσεις χωρίς να έχουν εξασφαλιστεί οι πληρωμές. Το ενδεχόμενο νέας προκήρυξης για τα Βιολογικά, αν και δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα, συζητείται ήδη στα παρασκήνια.
Σύμφωνα με στελέχη συνεταιρισμών, μια τέτοια εξέλιξη θα ισοδυναμούσε με «μηδενισμό» της προσπάθειας και θα έσπρωχνε πολλούς παραγωγούς εκτός συστήματος. «Ποιος θα μπει ξανά σε πρόγραμμα, όταν το προηγούμενο έμεινε μετέωρο;», διερωτώνται.
Οι επόμενες πληρωμές ΟΠΕΚΕΠΕ
Παράλληλα με την κρίση στα Βιολογικά, οι παραγωγοί περιμένουν εναγωνίως τις επόμενες πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ. Σύμφωνα με τον επίσημο προγραμματισμό:
• 20–25 Σεπτεμβρίου 2025: πληρωμές εξισωτικής αποζημίωσης για ορεινές και μειονεκτικές περιοχές.
• τέλος Σεπτεμβρίου: καταβολή υπόλοιπων ενισχύσεων για τα «παλιά» Βιολογικά 2023–2024.
• αρχές Οκτωβρίου: πληρωμές συνδεδεμένων ενισχύσεων (βαμβάκι, βοοειδή, αιγοπρόβατα).
• μέχρι 15 Οκτωβρίου: πληρωμές για δράσεις του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (Μέτρο 10 – αγροπεριβαλλοντικά).
Η πίεση προς τον Οργανισμό είναι τεράστια, καθώς οι εκκρεμότητες υπερβαίνουν τα 120 εκατ. ευρώ μόνο στις άμεσες ενισχύσεις.
Οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ
Σημαντική ανάσα αναμένονται να δώσουν και οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ. Στο διάστημα που ακολουθεί, θα πραγματοποιηθούν:
• μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου: αποζημιώσεις για ζημιές από τον παγετό της άνοιξης 2024 σε Θεσσαλία και Μακεδονία.
• πρώτη εβδομάδα Οκτωβρίου: πληρωμές για ζημιές από καλοκαιρινές χαλαζοπτώσεις σε αμπέλια και δενδρώδεις καλλιέργειες.
• μέσα Οκτωβρίου: πρώτη δόση αποζημιώσεων για κτηνοτρόφους που επλήγησαν από ευλογιά προβάτων και κατσικιών.
Αν και οι αποζημιώσεις δεν καλύπτουν το σύνολο των απωλειών, αναμένεται να δώσουν ρευστότητα σε χιλιάδες παραγωγούς που βρίσκονται σε οικονομική ασφυξία.
Πολιτικές αντιδράσεις
Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση ότι έχει αφήσει τους βιοκαλλιεργητές στο έλεος της αβεβαιότητας. «Η πράσινη γεωργία ήταν η μεγάλη σημαία του Ταμείου Ανάκαμψης και της ΚΑΠ. Σήμερα είναι το μεγαλύτερο φιάσκο», υπογραμμίζουν κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι.
Κυβερνητικές πηγές απαντούν ότι γίνεται «σκληρή διαπραγμάτευση» με τις Βρυξέλλες για να μη χαθούν κοινοτικοί πόροι, ενώ διαβεβαιώνουν ότι οι πληρωμές των παλαιών Βιολογικών θα ξεκινήσουν τις αμέσως επόμενες ημέρες.
Ο αγροτικός κόσμος στο μεταίχμιο
Το σκηνικό που διαμορφώνεται είναι εξαιρετικά κρίσιμο:
• Τα Βιολογικά κινδυνεύουν να τιναχτούν στον αέρα.
• Οι πληρωμές ΟΠΕΚΕΠΕ και ΕΛΓΑ καθυστερούν.
• Οι αγρότες αισθάνονται απροστάτευτοι και εκτεθειμένοι σε αποφάσεις που λαμβάνονται σε κεντρικό επίπεδο.
Αν δεν υπάρξει άμεσα σαφής λύση και δέσμευση, η ελληνική ύπαιθρος θα δει ένα από τα βασικά εργαλεία βιωσιμότητας – τη βιολογική γεωργία – να καταρρέει πριν καλά-καλά αποδώσει.
Η κυβέρνηση καλείται να απαντήσει σε δύο βασικά ερωτήματα:
1. Μπορεί να διασφαλίσει τη χρηματοδότηση και τη λειτουργία των Νέων Βιολογικών;
2. Μπορεί να τηρήσει έγκαιρα το πρόγραμμα πληρωμών του ΟΠΕΚΕΠΕ και του ΕΛΓΑ;
Αν η απάντηση σε κάποιο από τα δύο είναι αρνητική, τότε μιλάμε για κρίση διαρκείας που θα υπονομεύσει όχι μόνο τους αγρότες, αλλά και τη συνολική αξιοπιστία της χώρας στις Βρυξέλλες.
Σε μια εποχή που η κλιματική κρίση και οι διεθνείς πιέσεις φέρνουν την αγροτική οικονομία στο επίκεντρο, η αδράνεια δεν είναι επιλογή. Οι επόμενες 30 ημέρες θα κρίνουν αν η Ελλάδα θα συνεχίσει να επενδύει σε μια βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη ή αν θα χάσει το τρένο της πράσινης μετάβασης.
Ωραία – θα σου ετοιμάσω 10 αναλυτικά παραδείγματα πληρωμών που συνδέονται με ΟΠΕΚΕΠΕ και ΕΛΓΑ για τις επόμενες 30 ημέρες, όπως τα περιμένουν οι αγρότες και κτηνοτρόφοι. Μπορείς να τα εντάξεις σε πίνακα ή να τα χρησιμοποιήσεις ως bullets μέσα στο ρεπορτάζ.
10 Παραδείγματα πληρωμών ΟΠΕΚΕΠΕ – ΕΛΓΑ
1. Εξισωτική Αποζημίωση 2024 (ορεινές περιοχές)
– Προγραμματίζεται η καταβολή περίπου 45 εκατ. ευρώ σε 80.000 δικαιούχους, μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου 2025.
2. Εξισωτική Αποζημίωση 2024 (μειονεκτικές περιοχές)
– Αναμένεται πληρωμή 38 εκατ. ευρώ σε 65.000 παραγωγούς, έως τις 25 Σεπτεμβρίου 2025.
3. Υπόλοιπα Βιολογικών (Μέτρο 11 – περίοδος 2023–2024)
– Καταβολή ποσού περίπου 60 εκατ. ευρώ σε 25.000 δικαιούχους, μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2025.
4. Συνδεδεμένη ενίσχυση βαμβακιού 2024
– Πληρωμή 110 εκατ. ευρώ σε 38.000 παραγωγούς, στις 3–5 Οκτωβρίου 2025.
5. Συνδεδεμένη ενίσχυση βοοειδών
– Αναμένονται περίπου 35 εκατ. ευρώ σε 12.000 κτηνοτρόφους, μέσα στην πρώτη εβδομάδα Οκτωβρίου 2025.
6. Συνδεδεμένη ενίσχυση αιγοπροβάτων
– Θα καταβληθούν περίπου 48 εκατ. ευρώ σε 40.000 κτηνοτρόφους, έως τις 10 Οκτωβρίου 2025.
7. Μέτρο 10 – Αγροπεριβαλλοντικά (νιτρορύπανση, αμειψισπορά)
– Αναμένονται πληρωμές ύψους 75 εκατ. ευρώ σε 18.000 παραγωγούς, μέχρι τις 15 Οκτωβρίου 2025.
8. Αποζημιώσεις ΕΛΓΑ για παγετό Άνοιξης 2024 (Θεσσαλία – Μακεδονία)
– Πληρωμή 22 εκατ. ευρώ σε 15.000 δικαιούχους, μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2025.
9. Αποζημιώσεις ΕΛΓΑ για χαλαζοπτώσεις Καλοκαιριού 2025 (αμπέλια, ροδάκινα, μηλιές)
– Καταβολή 28 εκατ. ευρώ σε 10.000 παραγωγούς, την πρώτη εβδομάδα Οκτωβρίου 2025.
10. ΕΛΓΑ – Ζωικό Κεφάλαιο (ευλογιά προβάτων/κατσικιών)
– Πρώτη δόση αποζημιώσεων ύψους 15 εκατ. ευρώ σε 6.500 κτηνοτρόφους, στις 15 Οκτωβρίου 2025.
