ΥΠΕΝ: Σε νέα φάση εισέρχεται το πρόγραμμα ερευνών υδρογονανθράκων στην ελληνική επικράτεια, καθώς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) προχώρησε στην υπογραφή τεσσάρων υπουργικών αποφάσεων, με τις οποίες ορίζονται οι Chevron και HELLENiQ Energy ως προτιμητέοι επενδυτές για τα θαλάσσια οικόπεδα «Νότια της Κρήτης», «Α2» και «Νότια της Πελοποννήσου».
Ρεπορτάζ: Παντελής Χαριτάκης- tilegrafimanews.gr
Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί, σύμφωνα με κυβερνητικούς κύκλους, το τέλος μιας εποχής γραφειοκρατικών καθυστερήσεων και «στασιμότητας» στα ενεργειακά projects που είχαν αφήσει τη χώρα πίσω στον ανταγωνισμό της Ανατολικής Μεσογείου. Το μήνυμα του ΥΠΕΝ προς τις πετρελαϊκές εταιρείες είναι σαφές: η Ελλάδα αλλάζει ταχύτητα.
Οι αποφάσεις που ανοίγουν τον δρόμο για την ενέργεια της επόμενης δεκαετίας
Ο διεθνής διαγωνισμός προκηρύχθηκε τον Μάιο του 2025 και ολοκληρώθηκε σε χρόνο-ρεκόρ στις 10 Σεπτεμβρίου, με τη σημερινή υπογραφή να θεωρείται εξαιρετικά γρήγορη για τα δεδομένα της δημόσιας διοίκησης. Μέσα σε έναν μήνα, οι υπογραφές με Chevron και HELLENiQ Energyεπικυρώθηκαν, ανοίγοντας το δρόμο για τις επόμενες φάσεις της διαδικασίας.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, οι συμβάσεις θα οριστικοποιηθούν και θα σταλούν στο Ελεγκτικό Συνέδριο για έγκριση, πριν λάβουν την τελική επικύρωση από τη Βουλή των Ελλήνων. Στόχος του ΥΠΕΝ είναι η διαδικασία αυτή να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του 2025, ώστε οι εταιρείες να προχωρήσουν στις πρώτες σεισμικές έρευνες ήδη μέσα στο 2026.
Οι έρευνες αυτές, που θα διαρκέσουν 1 έως 2 χρόνια, θα επιτρέψουν τον εντοπισμό πιθανών κοιτασμάτων φυσικού αερίου και θα αποτελέσουν τη βάση για τυχόν ερευνητικές γεωτρήσεις. Αν τα δεδομένα είναι θετικά, τότε μέχρι το 2028 θα υπάρχουν σαφείς απαντήσεις για το ενεργειακό δυναμικό της χώρας.
Επαφές ΥΠΕΝ με ExxonMobil – πίεση για αποφάσεις
Παράλληλα, το ΥΠΕΝ βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με την ExxonMobil, η οποία έχει αναλάβει ερευνητικά δικαιώματα σε άλλες περιοχές νοτίως της Πελοποννήσου. Η πολυεθνική έχει αναβάλει δύο φορές την απόφαση για ερευνητική γεώτρηση, γεγονός που έχει προβληματίσει την ελληνική κυβέρνηση.
Την τρέχουσα εβδομάδα πραγματοποιήθηκε συνάντηση στο ΥΠΕΝ με τον αντιπρόεδρο της ExxonMobil για την Ευρώπη, Nikolaas Baeckelmans, και τον Γενικό Διευθυντή της MobilOil Ελλάδος, Γεώργιο Πράσινο, όπου συζητήθηκαν τα επόμενα βήματα. Η ηγεσία του υπουργείου επανέλαβε το μήνυμα ότι η Ελλάδα δεν θα ανεχθεί άλλες καθυστερήσεις και πως το κράτος έχει πλέον έτοιμους όλους τους μηχανισμούς αδειοδότησης.
Όπως σημείωσαν στελέχη του Enterprise Greece, στόχος είναι να σταλεί προς τα έξω το μήνυμα σταθερότητας και αξιοπιστίας, με την Αθήνα να δείχνει ότι μπορεί να λειτουργήσει ως αξιόπιστος ενεργειακός κόμβος της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Ενίσχυση ελληνοαμερικανικής ενεργειακής συμμαχίας
Οι επαφές δεν περιορίζονται στις εταιρικές συμφωνίες. Το τελευταίο διάστημα η ελληνοαμερικανική συνεργασία στον τομέα της ενέργειας έχει αναβαθμιστεί σημαντικά. Τον Σεπτέμβριο, η Ελλάδα υποδέχθηκε τον Υπουργό Εσωτερικών των ΗΠΑ Νταγκ Μπέργκαμ, με το ταξίδι του να θεωρείται «μήνυμα εμπιστοσύνης» από την Ουάσιγκτον.
Παράλληλα, οι διμερείς συζητήσεις περιλαμβάνουν τη συμμετοχή αμερικανικών εταιρειών σε νέα έργα υποδομών, από τον αγωγό EastMed έως τα σχέδια υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) σε Αλεξανδρούπολη και Κόρινθο, τα οποία εντάσσονται στην ευρύτερη στρατηγική της ΕΕ για ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω της επιτρόπου Ενέργειας Κάντρι Σίμσον, έχει ήδη στηρίξει την προοπτική ερευνών σε ελληνικά θαλάσσια οικόπεδα, επισημαίνοντας πως «η Ανατολική Μεσόγειος μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στη σταθερότητα των προμηθειών φυσικού αερίου της Ευρώπης».
Το ενεργειακό αποτύπωμα της Ελλάδας
Η ταχύτητα με την οποία κινήθηκε το ΥΠΕΝ θεωρείται παράδειγμα πολιτικής βούλησης. Τα προηγούμενα χρόνια, πολλές εταιρείες αντιμετώπιζαν αβεβαιότητα λόγω χρονοβόρων διαδικασιών και αντικρουόμενων περιβαλλοντικών εγκρίσεων.
Όπως δήλωσε κυβερνητική πηγή στο tilegrafimanews.gr, «το ΥΠΕΝ έχει δώσει σαφή εντολή για επιτάχυνση όλων των φακέλων. Η Ελλάδα χρειάζεται να γνωρίζει τι κρύβει το υπέδαφός της – όχι για να γίνει εξαγωγέας πετρελαίου, αλλά για να έχει ενεργειακή αυτονομία».
Πηγές από τον Οργανισμό Διαχείρισης Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ)επιβεβαιώνουν ότι η διαδικασία για την Κρήτη και την Πελοπόννησο «έχει πλέον εισέλθει σε φάση ουσιαστικής διερεύνησης», με τα πρώτα σεισμικά να ξεκινούν εντός του 2026.
Προκλήσεις και περιβαλλοντικές εγγυήσεις
Παρότι η επανεκκίνηση των ερευνών δημιουργεί προσδοκίες για νέα αποθέματα φυσικού αερίου, περιβαλλοντικές οργανώσεις ζητούν διαφάνεια και αυστηρή εποπτεία. Η Greenpeace Ελλάςυπογραμμίζει ότι οι θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης φιλοξενούν σπάνια οικοσυστήματα και ότι «οι γεωτρήσεις πρέπει να γίνουν μόνο με τις υψηλότερες προδιαγραφές ασφάλειας».
Το ΥΠΕΝ, από την πλευρά του, δεσμεύεται για πλήρη περιβαλλοντική συμμόρφωση και αναφέρει ότι όλες οι μελέτες θα ελεγχθούν από ανεξάρτητες αρχές.
Ενεργειακή σκακιέρα και εθνική στρατηγική
Η επιτυχής πρόοδος των συμφωνιών Chevron – HELLENiQ Energy δίνει στην Ελλάδα στρατηγικό πλεονέκτημα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, ιδιαίτερα εν μέσω γεωπολιτικών εντάσεων. Η Αθήνα επιδιώκει να αξιοποιήσει την εμπιστοσύνη αμερικανικών και ευρωπαϊκών εταιρειών για να ενισχύσει τη θέση της ως ενεργειακή πύλη της Ευρώπης.
Η χώρα βρίσκεται πλέον σε σημείο καμπής: αν τα αποτελέσματα των σεισμικών ερευνών είναι θετικά, το ενεργειακό της χαρτοφυλάκιο θα αλλάξει ριζικά.
Το μήνυμα του ΥΠΕΝ είναι ξεκάθαρο – «τέλος στις καθυστερήσεις, αρχή στη νέα εποχή». Και αν η αποφασιστικότητα συνοδευτεί από συνέπεια και θεσμική σταθερότητα, τότε οι ελληνικές θάλασσες ίσως κρύβουν το επόμενο μεγάλο κεφάλαιο της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας.
