Θέμα συνταγματικότητας για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό – Τι λένε οι συνταγματολόγοι
Ειδήσεις: Η παταγώδης αποτυχία του εμβολιαστικού προγράμματος σε συνδυασμό με τη ραγδαία εξάπλωση της πανδημίας «σπάει» τα πιθανά διλήμματα της κυβέρνησης που υιοθετεί πλέον μέτρα υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από το tilegrafimanews.gr
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, αν και δήλωνε πρόσφατα πως «όσο μεγαλύτερη είναι η υποχρεωτικότητα τόσο μεγαλύτερη είναι αντίδραση» δεν απέφυγε την κυβίστηση ανακοινώνοντας το μεσημέρι της Τρίτης (30/11) υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού στους πολίτες άνω των 60 ετών.
Επιπλέον επιβάλει χαράτσι 100 ευρώ μηνιαίως σε όσους δεν συμμορφωθούν με τις νέες αποφάσεις ενημερώνοντας ότι τα χρήματα από τους λογαριασμούς των «παραβατών» θα πηγαίνουν σε ειδικό ταμείο για την ενίσχυση του ΕΣΥ, αδιαφορώντας, προφανώς, για το γεγονός ότι οι πολίτες της χώρας ήδη φορολογούνται για να έχουν πρόσβαση σε σωστές και δωρεάν υπηρεσίες υγείας και περίθαλψης.
«Προχωρήσαμε σε αυτή την υποχρεωτικότητα για δύο βασικούς λόγους. Ο πρώτος έχει να κάνει με την εικόνα που έχουμε, με τα στοιχεία που έρχονται από τις ΜΕΘ, από τους ανθρώπους που διασωληνώνονται, από τους ανθρώπους που χάνουν τη ζωή τους. Η συντριπτική τους πλειοψηφία ανήκει στην κατηγορία των ανεμβολίαστων και στην κατηγορία των συμπολιτών μας που είναι από 60 ετών και πάνω. Ο δεύτερος έχει να κάνει με το ότι σταδιακά τα δύο τελευταία χρόνια και κυρίως από τον Σεπτέμβριο και μετά έχουμε εξαντλήσει κάθε μέθοδο πειθούς για να πείσουμε τους συμπολίτες μας να εμβολιαστούν» τόνισε σε συνέντευξή του (MEGA) ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου.
Επισήμανε επίσης ότι τα όρια του συνταγματικού δικαιώματος είναι σχετικά. «Όταν δεν εμβολιάζεσαι και έχεις μεγάλες πιθανότητες να νοσήσεις, δεν προστατεύεις τον εαυτό σου και ταυτόχρονα αυξάνεις την πίεση στο ΕΣΥ, στερώνοντας του τη δυνατότητα να είναι αποτελεσματικό και άμεσο απέναντι σε αυτούς που έχουν κάνει αυτό που τους ζήτησε η Πολιτεία, μπαίνει μια μεγάλη συζήτηση για το κατά πόσον έχεις το δικαίωμα να ακολουθείς αυτή τη στάση» σημείωσε, προσθέτοντας ότι δεν υπάρχει η έννοια της προαιρετικής υποχρεωτικότητας. «Η υποχρεωτικότητα για να έχει ουσία πρέπει να έχει και ορισμένες κυρώσεις. Δεν είναι ποινή είναι μια έμμεση προτροπή» είπε.
Υπάρχει θέμα…
Ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Κώστας Χρυσόγονος, δηλώνει (Cnn.gr) ότι «το κράτος μπορεί, στο πλαίσιο της συνταγματικά επιβεβλημένης μέριμνάς του για τη δημόσια υγεία, να προβλέψει τους μηχανισμούς των κινήσεων των ανεμβολίαστων, όχι όμως και να τους εξαναγκάσει να εμβολιαστούν, με την επιβολή κυρώσεων με άνιση επίπτωση και σημασία για τον καθένα από αυτούς».
Εντοπίζει πρόβλημα τόσο από πλευράς της προσωπικής αυτοδιάθεσης και ελευθερίας όσο και από πλευράς ισότητας. «Μπορούν να επιβληθούν μέτρα, για παράδειγμα περιορισμός μετακινήσεων μόνο για ανεμβολίαστους πολίτες, περιορισμός της πρόσβασης των μη εμβολιασμένων πολιτών σε χώρους εστίασης ή αναστολή εργασιακών σχέσεων, ειδικά για εργαζόμενους που έρχονται σε επαφή με το ευρύ κοινό. Αλλά, μια επιβολή υποχρεώσεων αδιακρίτως, με την απειλή διοικητικού προστίμου και μάλιστα σε μηνιαία βάση, είναι αμφίβολο κατά πόσον υπηρετεί το σκοπό της προστασίας της δημόσιας υγείας. Από την άλλη μεριά, υπερβαίνει τα όρια της προστασίας της προσωπικής τους ελευθερίας», επισημαίνει.
Κληθείς να σχολιάσει τη δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ότι το διοικητικό πρόστιμο των 100 ευρώ θα καταβάλλεται μηνιαία σε ειδικό λογαριασμό για την ενίσχυση του ΕΣΥ, ο Κώστας Χρυσόγονος υπογραμμίζει:
«Το ΕΣΥ χρηματοδοτείται, ούτως ή άλλως από το Δημόσιο. Άρα, η επιβολή διοικητικού προστίμου, η οποία επιφέρει κάποια επιπλέον δημόσια έσοδα, στην ουσία ενισχύει αυτά τα έσοδα και συμμετέχει στη χρηματοδότηση του ΕΣΥ, που ούτως ή άλλως θα προερχόταν από τον Προϋπολογισμό. Άρα, δεν πρόκειται για σοβαρή ενίσχυση του ΕΣΥ, με αυτόν τον τρόπο. Είναι, απλώς, μια ενίσχυση γενικά των δημοσίων εσόδων».
Η αντίθετη άποψη
Ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ και πρώην υπουργός Εσωτερικών, Αντώνης Μανιτάκης, θεωρεί πως το μέτρο είναι θεμιτό συνταγματικά και η κύρωση δικαιολογημένη, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν εξαντληθεί όλα τα ηπιότερα μέσα πειθούς για όσους δεν έχουν εμβολιαστεί.
«Αν η κυβέρνηση θεωρεί μετά από εισήγηση των αρμόδιων επιτροπών υγείας ότι επιβάλλεται για την προστασία της δημόσιας υγείας και της ζωής όλων μας και την επίτευξη της ανοσίας να εμβολιαστούν όλοι οι άνω των 60, τότε δεν τίθεται θέμα αντισυνταγματικότητας, όπως έχει σχετικά κρίνει και η νομολογία, αλλά και θεωρία στη χώρα μας και στην Ευρώπη», επισημαίνει (iatronet.gr) και προσθέτει: «Eφόσον έχουν εξαντληθεί όλα τα μέσα πειθούς και ο κίνδυνος για την ζωή όλων είναι μεγάλος, τότε το μέτρο είναι χωρίς αμφιβολία συνταγματικά θεμιτό».
Και νέα μέτρα
Πέρα των παραπάνω μέτρων η κυβέρνηση εξετάζει και άλλα μέτρα. Ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για επιβολή επιπλέον περιορισμών στο προσεχές διάστημα. Ο Γιώργος Γεωργαντάς τόνισε ότι παραμένει στο τραπέζι η επιστροφή του click away για τους ανεμβολίαστους, αλλά η υποχρέωση και των εμβολιασμένων εργαζόμενων να υποβάλλονται σε rapid test.