Ο κόσμος πλησιάζει όλο και πιο κοντά σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής για την κλιματική αλλαγή, με νέες εκτιμήσεις να δείχνουν ότι το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου της Συμφωνίας του Παρισιού ενδέχεται να ξεπεραστεί σε λιγότερο από τρία χρόνια, εφόσον συνεχιστούν οι σημερινές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Περισσότεροι από 60 κορυφαίοι επιστήμονες του κλίματος προειδοποιούν, στην πιο επίκαιρη αποτίμηση της κατάστασης του παγκόσμιου κλίματος, ότι το περιθώριο δράσης στενεύει επικίνδυνα. Ο προϋπολογισμός άνθρακα, δηλαδή το υπόλοιπο ποσό διοξειδίου του άνθρακα που μπορεί να εκπέμψει η ανθρωπότητα για να έχει 50% πιθανότητες να μείνει κάτω από τον στόχο του 1,5°C, έχει μειωθεί στους 130 δισεκατομμύρια τόνους.
Με τις ετήσιες εκπομπές CO₂ να κυμαίνονται σήμερα γύρω στους 40 δισεκατομμύρια τόνους, αυτό σημαίνει ότι απομένουν περίπου τρία χρόνια έως την εξάντληση αυτού του ορίου – και την αναπόφευκτη υπέρβαση του στόχου που τέθηκε το 2015 από σχεδόν 200 χώρες.
Σταθερή άνοδος της θερμοκρασίας
Το 2024 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ, με τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία να αγγίζει τους 1,36°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Αν και μια μεμονωμένη χρονιά δεν θεωρείται επίσημη παραβίαση της Συμφωνίας του Παρισιού, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα ήταν ο κύριος παράγοντας πίσω από την πρωτοφανή ζέστη.
Η θέρμανση εξελίσσεται με ρυθμό ανόδου περίπου 0,27°C ανά δεκαετία – ταχύτερα από οποιαδήποτε περίοδο στην καταγεγραμμένη γεωλογική ιστορία. Παράλληλα, η θερμότητα που συσσωρεύεται στο παγκόσμιο κλιματικό σύστημα έχει διπλασιαστεί σε σχέση με τις δεκαετίες του 1970 και 1980, και είναι 25% υψηλότερη απ’ ό,τι στις αρχές του 21ου αιώνα.
Οι ωκεανοί «καταπίνουν» τη θερμότητα – Απειλές για τη στάθμη των θαλασσών
Περίπου το 90% αυτής της πλεονάζουσας θερμότητας απορροφάται από τους ωκεανούς, επιτείνοντας τη θερμική διαστολή του νερού και συμβάλλοντας στην ταχύτερη άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Ο ρυθμός ανόδου έχει διπλασιαστεί από τη δεκαετία του 1990, αυξάνοντας τον κίνδυνο πλημμυρών και διάβρωσης για εκατομμύρια ανθρώπους σε παράκτιες περιοχές.
Η τήξη παγετώνων και πολικών πάγων, σε συνδυασμό με τη θερμική διαστολή των θαλασσών, ενισχύει τη μακροπρόθεσμη απειλή για νησιωτικά κράτη, παραθαλάσσιες πόλεις και ευάλωτα οικοσυστήματα.
Οι τεχνολογικές λύσεις δεν είναι «σανίδα σωτηρίας»
Παρόλο που υπάρχουν τεχνολογικές προτάσεις για τη μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι δεν πρέπει να βασιστούμε σε αυτές ως «σανίδα σωτηρίας».
«Σε περίπτωση που ξεπεράσουμε σημαντικά το όριο του 1,5°C, η αντιστροφή της υπερθέρμανσης με τεχνητές αφαιρέσεις CO₂ γίνεται όλο και πιο αμφίβολη», ανέφερε ο καθηγητής Γιοέρι Ρόγκελ από το Imperial College London.
Μία μικρή ελπίδα
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι ακόμη και μικρές αυξήσεις της θερμοκρασίας συνδέονται με εντονότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, λιώσιμο πάγων και άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
«Κάθε κλάσμα βαθμού που μπορούμε να αποφύγουμε, μεταφράζεται σε λιγότερο ανθρώπινο πόνο, λιγότερες απώλειες και πιο βιώσιμες κοινωνίες», τονίζει ο Ρόγκελ.
Παρά την απαισιόδοξη εικόνα, οι επιστήμονες διακρίνουν μια ελπίδα: οι ρυθμοί αύξησης των εκπομπών επιβραδύνονται καθώς καθαρές τεχνολογίες (όπως ΑΠΕ, ηλεκτροκίνηση, ενεργειακή αποδοτικότητα) κερδίζουν έδαφος.
Πηγή: skai.gr
