ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΣΤΟ ΣΚΗΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
της Μαρίνας Νικολάκη
Μεγάλος κίνδυνος ελλοχεύει για τις ελληνικές τράπεζες όπου αναμένεται να περάσουν περιουσιακά στοιχεία ύψους 343 δισ. ευρώ σε χέρια στελεχών χωρίς εμπειρία που δεν θα έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα που ζούμε στην Ελλάδα.
Οι αλλαγές αυτές έρχονται εν όψει των επικείμενων αλλαγών στις διοικήσεις των τραπεζών και οι άνθρωποι που θα τοποθετηθούν προφανώς δεν θα έχουν κανένα λόγο να μην ακολουθήσουν τις επιταγές του νέου θεσμικού πλασίου.
Το κακό είναι ότι ότι ανάμεσα σε αυτά θα πρέπει να υπολογιστούν τα 110 δισ. ευρώ που «καίνε» και δεν είναι άλλα από τα «κόκκινα δάνεια», επιχειρήσεων και ιδιωτών, για τα οποία οι άνθρωποι που θα κληθούν από τον SSM να αναλάβουν τη δουλειά, θεωρείται κάτι περισσότερο από βέβαιο στην αγορά ότι απλώς θα κάνουν τη δουλειά τους. Κι αν η δουλειά τους είναι να καθαρίσουν τους ισολογισμούς των πιστωτικών ιδρυμάτων, η νέα αγορά που θα δημιουργηθεί στην ελληνική οικονομία δεν είναι άλλη από αυτή της διαχείρισης των «κόκκινων δανείων», τα οποία θα πουληθούν στα ξένα funds προφανώς σε τιμές χαμηλότερες από αυτές που έχουν περάσει στα βιβλία των τραπεζών.
Ουσιαστικά λένε οι τραπεζικές πηγές, πρόκειται για μία νέα αγορά η οποία δεν θα προέλθει από άμεσες επενδύσεις, όπως ενδεχομένως είναι μία ιδιωτικοποίηση ή το άνοιγμα μιας νέας παραγωγικής μονάδας. Απλώς, με χρήμα αγοράζεις φθηνό χρήμα και κοιτάζει να βγάλεις κάτι παραπάνω από τα λεφτά που έβαλες. Ο όποιος προστατευτισμός υπήρχε μέχρι τώρα για επιχειρήσεις που τα έβγαζαν πέρα έστω και δύσκολα, ή επιχειρήσεις που δικαιούνταν μία δεύτερη ευκαιρία, από το ερχόμενο φθινόπωρο και μετά δεν θα υφίσταται. Που σημαίνει ότι μεγάλοι όμιλοι, όπως η Euromedica, οι εταιρείες του κλάδου των ιχθυοκαλλιεργειών, ναυτιλιακές, ξενοδοχειακές μονάδες, αν δεν εφαρμόσουν το business plan που θα εκπονήσει το όποιο fund παρουσιαστεί, οι διοικήσεις θα αλλάξουν, οι μετοχές θα αλλάξουν χέρια υποχρεωτικά και σε ένα ακραίο σενάριο θα μπει λουκέτο.
Οι τράπεζες μέχρι το τέλος Ιουλίου πρέπει να έχουν διαμορφώσει τα νέα δ.σ. αντικαθιστώντας τα μέλη που δεν πέρασαν την αξιολόγηση. Ο SSM και η ΤτΕ θα εκφράσουν τις απόψεις τους και εφόσον δεν είναι ικανοποιημένοι, θα πρέπει να γίνουν οι νέες αλλαγές που θα υποδειχθούν έως το τέλος Σεπτεμβρίου. Οι πρώτες αλλαγές θα έχουν ολοκληρωθεί έως τα τέλη Αυγούστου, ενώ έως τέλος Σεπτεμβρίου θα έχουν γίνει όλες οι διοικητικές αλλαγές. Από τα δ.σ. φεύγουν επιχειρηματίες όπως η Μαρία Παπαδοπούλου, ο Ευτύχης Βασιλάκης, ο Βασίλης Φουρλής και άλλοι, οι οποίοι αντικαθίστανται από σημαντικές, μικρότερου βεληνεκούς, προσωπικότητες. Επειδή έχει επιβληθεί πλαφόν στις αμοιβές των τραπεζιτών, τα μέλη των δ.σ. δεν μπορούν να πάρουν περισσότερα από 50.000 ευρώ μεικτά, δηλαδή 25.000 καθαρή αμοιβή τον χρόνο. Στελέχη υψηλού επιπέδου θεωρούν μικρές τέτοιες αμοιβές, οπότε τίθεται εν αμφιβόλω η ποιότητα των «τραπεζιτών» που θα κληθούν να διοικήσουν τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα. Σημειωτέον, ότι στις 25 μεγαλύτερες ευρωπαϊκές τράπεζες, μόνο το 40% των μη εκτελεστικών μελών των δ.σ. τους έχει τραπεζική εξειδίκευση. Απλώς, στο ελληνικό «πείραμα», αποκόπτονται οι τράπεζες από την αγορά…
H παραίτηση του Μιχάλη Σάλλα από την προεδρία της Τράπεζας Πειραιώς σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και την απαρχή μιας νέας που θα συνοδευθεί από εκτεταμένες αλλαγές στα Διοικητικά Συμβούλια των τραπεζών και κορυφαίες διευθυντικές θέσεις με το αποτύπωμα του Ευρωπαϊκού Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) σύμφωνα με αναλυτές και τραπεζίτες.
Την παραίτηση του κ.Σάλλα που είχε τα ηνία της Τράπεζας Πειραιώς επί δεκαετίες αναμένεται να ακολουθήσει η αποχώρηση της Λούκας Κατσέλη από την προεδρία της Εθνικής Τράπεζας μετά την άρνηση του SSM να αλλάξει το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο για πρόσωπα που έχουν διατελέσει υπουργοί κ.τ.λ. τα προηγούμενα χρόνια.
Σημειώνεται ότι η Τράπεζα Πειραιώς βρίσκεται σε αναζήτηση διευθύνοντα συμβούλου από τον Ιανουάριο όταν παραιτήθηκε ο Ανθιμος Θωμόπουλος. Πριν λίγο καιρό, ο SSM μπλόκαρε την τελευταία στιγμή την επιλογή του Χρήστου Παπαδόπουλου, πρώην υψηλόβαθμου στελέχους της βρετανικής τράπεζας Standard Chartered, για την θέση του διευθύνοντα.
Υπενθυμίζεται ότι ο SSM έχει αναλάβει την εποπτεία των τεσσάρων συστημικών ελληνικών τραπεζών από τον Νοέμβριο του 2014.
Κανείς δεν είναι σε θέση να προβλέψει αν θα υπάρξουν αλλαγές στις θέσεις του προέδρου και του διευθύνοντα συμβούλου στην Alpha Bank και στη Eurobank. Οι δύο τελευταίες ανακεφαλαιοποιήθηκαν στα τέλη του 2015 χωρίς την συνδρομή του ΤΧΣ (Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας).
Το ΤΧΣ καλείται να εγκρίνει τις αλλαγές και τις τοποθετήσεις νέων μελών στο ΔΣ των συστημικών τραπεζών. Ομως, βρίσκεται πλέον χωρίς εκτελεστική επιτροπή και διευθύνοντα σύμβουλο μετά την απόφαση της αρμόδιας επιτροπής αξιολόγησης να εισηγηθεί την αντικατάσταση των μελών της.
Το Ταμείο αναζητά νέο διευθύνοντα σύμβουλο και μέλη για να στελεχώσουν την εκτελεστική επιτροπή μέσω εξειδικευμένης διεθνούς εταιρείας.
Επίσης, το ΤΧΣ βρίσκεται σε αναζήτηση στελεχών με εμπειρία που θα είναι οι εκπρόσωποί του στα ΔΣ των συστημικών τραπεζών.
Η Εθνική Τράπεζα ανακοίνωσε, κατόπιν σχετικής ενημέρωσης από το ΤΧΣ, την Πέμπτη τον ορισμό του κ. Παναγιώτη Λευθέρη ως νέου προσωρινού εκπροσώπου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στο Δ.Σ. της Τράπεζας στη θέση του κ. Χαράλαμπου Μάκκα, ο οποίος υπέβαλε την παραίτησή του.
Η ΛΙΣΤΑ ΜΕ ΤΑ ΠΙΟ ΑΚΡΙΒΟΠΛΗΡΩΜΕΝΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ
Εντυπωσιακό άλμα σημείωσαν το 2015 οι απολαβές των «γκόλντεν μπόις» ένθεν κακείθεν του Ατλαντικού, αν και την ίδια ώρα παρατηρήθηκε σημαντικό χάσμα αμοιβών σε ΗΠΑ και Ευρώπη, μιας και τα αφεντικά των αμερικανικών τραπεζών τα πήγαν πολύ καλύτερα από τους συναδέλφους τους στη Γηραιά Ήπειρο… τσεπώνοντας διπλάσια κέρδη!
Η διεύρυνση του χάσματος, θα μπορούσε ωστόσο να δημιουργήσει δυσκολίες στην προεκλογική εκστρατεία της Χίλαρι Κλίντον, καθώς η υποψήφια των Δημοκρατικών για την αμερικανική προεδρία καλεί για κλείσιμο της εισοδηματικής ανισότητας, αλλά έχει επανειλημμένα δεχτεί τα «πυρά» των επικριτών της για τους στενούς δεσμούς που διατηρεί με παράγοντες της Γουόλ Στριτ.
Την ίδια ώρα η νέα πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι θεωρείται ότι θα κληθεί να δώσει αντίστοιχες απαντήσεις για τα «γκόλντεν μπόις» του Σίτι του Λονδίνου.
Μπορεί οι προβλέψεις των απανταχού οικονομολόγων να μιλούν για χαμηλή ανάπτυξη, ωστόσο, όσον αφορά στις απολαβές των CEOs, και ιδίως των τραπεζών, όχι μόνο δεν παρουσιάζουν πτώση, αλλά διαρκώς τείνουν να αυξάνονται.
Αύξηση 7,6%
Σύμφωνα με έρευνα που παρουσίασε η βρετανική εφημερίδα Financial Times οι διευθύνοντες σύμβουλοι των μεγαλύτερων τραπεζών του κόσμου (δηλαδή σε Ευρώπη, ΗΠΑ, Καναδά και Αυστραλία) είδαν πέρυσι τις απολαβές τους να αυξάνονται κατά 7,6%, με κάθε έναν να ενισχύει τον λογαριασμό του με 13 εκατ. δολάρια κατά μέσο όρο.
Ειδικότερα, οι CEOs σε JPMorgan Chase, Goldman Sachs, Citi, Wells Fargo, Bank of America και Morgan Stanley κέρδισαν, κατά μέσο όρο, 20,7 εκατ. δολάρια το 2015, ενώ οι CEOs 11 ευρωπαϊκών τραπεζών μόλις 10,4 εκατ. δολάρια…
Στην κορυφή των πιο ακριβοπληρωμένων τραπεζιτών βρίσκεται ο διευθύνων σύμβουλος της JPMorgan Chase Τζέιμι Ντάιμον με το εντυπωσιακό ποσό των 27,6 εκατ. δολαρίων ετησίως. Ακολουθούν οι Λόιντ Μπλανκφέιν της Goldman Sachs με 23,4 εκατ. δολάρια και Μπιλ Γουίντερς της Standard Chartered με 22,4 εκατ. δολάρια. Η πεντάδα ολοκληρώνεται με τον Τζέιμς Γκόρμαν της Morgan Stanley με 21,2 εκατ. δολάρια και τον Τιτζάν Τιάμ της Credit Suisse με 21,1 εκατ. δολάρια.
Εντυπωσιακό ωστόσο είναι το στοιχείο ότι ο τελευταίος θα κουβαλά εφεξής ως διόλου τιμητική παρακαταθήκη τη σύνδεση του ονόματός του με τις πρώτες ζημιές της ελβετικής τράπεζας μετά το annus horribilis 2008. Ο ιβοριανός τραπεζίτης ανέλαβε καθήκοντα στην Credit Suisse σε μια περίοδο που η δεύτερη σε ενεργητικό ελβετική τράπεζα ανακοίνωσε ζημιές 2,63 δισ. ευρώ για τη χρονιά που πέρασε, σαφώς υψηλότερες από τα 2,12 δισ. που είχαν προβλέψει ειδικοί περί τραπεζών αναλυτές οι οποίοι μετείχαν σε έρευνα του Reuters.
Είναι προφανείς οι πιέσεις που δέχεται ο Τιάμ για να αναστρέψει την κατάσταση. Παρά ταύτα, ο ηλικίας 54 ετών τραπεζίτης ξεκαθαρίζει ότι θα παραμείνει πιστός στο πρόγραμμα εξόδου της τράπεζας από την κρίση, το οποίο δίνει έμφαση στη διαχείριση κεφαλαίων στις αναδυόμενες οικονομίες και στη συνέχιση των περικοπών κόστους στον κλάδο της επενδυτικής τραπεζικής.
Από την πλευρά του ο Αυστραλός Τζέιμς Γκόρμαν που διοικεί την Morgan Stanley προσπαθεί εδώ και καιρό να τονώσει την κερδοφορία της περιορίζοντας το κεφάλαιο που προορίζεται για το trading ομολόγων και αυξάνοντας τα δάνεια προς πελάτες του μεγάλου τμήματος διαχείρισης πλούτου της τράπεζας.
Εν γένει η στρατηγική που ακολουθεί ο 58χρονος CEO βασίζεται στην πεποίθηση ότι τελικά η επιτυχία οποιασδήποτε επιχείρησης εξαρτάται από την εκτέλεση. Ως εκ τούτου είναι υπέρμαχος της επίτευξης συγκεκριμένων στόχων που έχουν τεθεί εκ των προτέρων. Κάθε βράδυ γράφει στο χέρι τα αποτελέσματα της εταιρείας και στο γραφείο του διατηρεί έναν ξεχωριστό φάκελο που περιέχει έναν κατάλογο με δέκα προτεραιότητες τις οποίες διαγράφει όταν τις επιτυγχάνει…
Καλύτερα αποτελέσματα
Οι υψηλότερες αμοιβές στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τους Financial Times, είναι αποτέλεσμα των καλύτερων αποτελεσμάτων που παρουσίασαν οι τράπεζες της χώρας έναντι των ευρωπαϊκών, παρά την κάμψη που σημειώθηκε στο τελευταίο τρίμηνο του έτους.
Το «πακέτο» του Τζέιμι Ντάιμον της JPMorgan αυξήθηκε κατά 36% στα 27,6 εκατ. δολάρια και είχε την έγκριση από το 92% των μετόχων. Για να του καταβληθεί ωστόσο ακέραιο ο Ελληνοαμερικανός τραπεζίτης καλείται να πετύχει τους οικονομικούς στόχους τριών ετών.
Πρόσφατα ο ίδιος υποσχέθηκε με άρθρο του στους New York Times ότι η τράπεζα του θα αυξήσει τους μισθούς των 18.000 υπαλλήλων της τα προσεχή χρόνια.
Σήμερα ο μέσος μισθός για τους Αμερικανούς εργαζόμενους κυμαίνεται στα 10,15 δολάρια την ώρα, ενώ η JP Morgan θα τον αυξήσει μέσα στα επόμενα τρία χρόνια στα 12 με 16 δολάρια, εξαρτημένης της γεωγραφικής θέσης την οποία βρίσκονται οι υπάλληλοί της, καθώς και των αστάθμητων παραγόντων της αγοράς. Έκανε, επίσης, γνωστό ότι η τράπεζα θα επενδύσει πάνω από 200 εκατ. δολάρια το 2016 για την εκπαίδευση των εργαζομένων της, ενώ θα εκπαιδεύσει το 30% απ’ τους ταμίες. «Δεν έχουμε διστάσει ποτέ να προβούμε σε επιθετικές επενδύσεις όταν θεωρούμε ότι θα βελτιώσουμε τις μακροπρόθεσμες προοπτικές μας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ντάιμον.
Την επόμενη μεγαλύτερη άνοδο κατά 31% στα 16,5 εκατ. δολάρια σημείωσαν οι απολαβές του CEO της Citigroup Μάικ Κόρμπατ, περισσότεροι όμως από το ένα τρίτο των μετόχων ψήφισαν αρνητικά για τη χορήγησή του. Αν και η αμοιβή του «ψαλιδίστηκε» κατά 4% πέρυσι, ο 61χρονος Μπλανκφέιν που βρίσκεται στο τιμόνι της Goldman Sachs από το 2006 παραμένει με 23,4 εκατ. ο δεύτερος καλύτερα αμειβόμενος τραπεζίτης στον κόσμο. Χάρη στους δεξιοτεχνικούς χειρισμούς του η τράπεζα σημείωσε το β’ τρίμηνο του 2016 αύξηση κερδών ύψους 1,82 δισ. δολαρίων και άνω των εκτιμήσεων έσοδα (7,93 δισ. δολ.), ανακάμπτοντας από μια κακή εκκίνηση έτους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα κέρδη β’ τριμήνου του 2015 της τράπεζας είχαν επιβαρυνθεί από δικαστικά έξοδα 1,45 δισ. δολαρίων λόγω της δικαστικής διαμάχης και εν συνεχεία διακανονισμού της τράπεζας με το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης.
Στο μεταξύ, καθαρές ζημιές, ύψους 2,36 δισ. δολαρίων, εμφάνισε για το 2015 η Standard Chartered, λόγω της εκτίναξης του αριθμού των μη εξυπηρετούμενων δανείων με τον χρυσοπληρωμένο Γουίντερς να δηλώνει ότι απομένει ακόμη «αρκετή δουλειά». Συγκεκριμένα, ο νέος εκτελεστικός διευθυντής Μπιλ Γουίντερς, έχει καταστήσει αναγκαία την πλήρη υλοποίηση του προγράμματος αναδιάρθρωσης του ομίλου, τονίζοντας ότι «οι οικονομικοί και γεωπολιτικοί παράγοντες αποτελούν τροχοπέδη για την εταιρεία, καθώς ούτε το 2016 αναμένεται ανάκαμψη των εσόδων και των κερδών».
Το «τοπ 10» των πιο καλοπληρωμένων τραπεζιτών συμπληρώνουν ο Τζον Σταμπφ της Wells Fargo, ο Μάικλ Κόρμπατ της Citigroup, ο Μπράιαν Μόνιχαν της Bank of America, ο Σέρτζιο Ερμότι της UBS και ο Στούαρτ Γκιούλιβερ της HSBC.
