Τα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν αμέσως μετά την εμφάνιση της πανδημίας στην Ελλάδα είχαν σαν αποτέλεσμα οι περισσότεροι κλάδοι της οικονομίας να υποστούν ισχυρό shock, τόσο από την πλευρά της προσφοράς, όσο και από την πλευρά της ζήτησης, αναφέρει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο δελτίο για την ελληνική οικονομία.
Η Alpha Bank εξετάζει την επίπτωση του lockdown στον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων ανά κλάδο δραστηριότητας, κατά το πρώτο πεντάμηνο του έτους και παραθέτουμε τις προβλέψεις διαφόρων μελετών για τη συνολική πορεία του κύκλου εργασιών και της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) το 2020.
Η ανάλυση του κύκλου εργασιών αποτελεί μια πρώτη προσέγγιση για την «ποσοτικοποίηση» του αρχικού αντικτύπου των περιοριστικών μέτρων στην παραγωγική δραστηριότητα και παρέχει μια ένδειξη για το ποιοι κλάδοι θα σημειώσουν ταχύτερη ή βραδύτερη ανάκαμψη μετά την πλήρη άρση των μέτρων.
Ωστόσο, λόγω της υψηλής αβεβαιότητας, είναι εξαιρετικά δύσκολο να εκτιμηθεί το ακριβές μέγεθος της βραχυπρόθεσμης μεταβολής και ως εκ τούτου οι συνέπειες στο ρυθμό μεταβολής του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ).
Επιπλέον, η συνολική επίδραση στην οικονομία θα εξαρτηθεί και από άλλους παράγοντες, όπως το χρονικό διάστημα κατά το οποίο θα παραμείνουν σε ισχύ οι εναπομείναντες περιορισμοί, το μέγεθος της μειωμένης ζήτησης από τους εμπορικούς εταίρους και η ταχύτητα με την οποία θα τεθούν σε ισχύ τα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης της Κυβέρνησης και τα προγράμματα ενίσχυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα μέτρα περιορισμού της δραστηριότητας που επιβλήθηκαν εξαιτίας της πανδημίας από το τελευταίο δεκαήμερο του Μαρτίου και μετά, επηρέασαν ιδιαίτερα τους κλάδους που σχετίζονται με τον τουρισμό (καταλύματα, μεταφορές, εστίαση) αλλά και την ψυχαγωγία. Επιπλέον, η σταδιακή άρση των μέτρων που αφορούσαν στις εν λόγω δραστηριότητες, πραγματοποιήθηκε σε μεταγενέστερο στάδιο, σε σύγκριση με τους υπόλοιπους κλάδους (π.χ. εκκίνηση δραστηριότητας ξενοδοχείων δωδεκάμηνης λειτουργίας από την 1.6.2020, των λοιπών καταλυμάτων από 15.6.2020, αλλά και το πρώτο στάδιο απελευθέρωσης των πτήσεων προς το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» από 15.6.2020 κ.λπ.), ενώ κάποιοι περιορισμοί βρίσκονται ακόμα σε ισχύ (π.χ. προσωρινή απαγόρευση εισόδου στην Ελλάδα για επισκέπτες από συγκεκριμένες χώρες κ.λπ).
Σε όρους κύκλου εργασιών, οι κλάδοι που δέχθηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα κατά τη διάρκεια του lockdown από τα τέλη Μαρτίου έως τον Απρίλιο και μετά την άρση των πρώτων μέτρων τον Μάιο είναι εκείνοι των οποίων, η δραστηριότητα επηρεάζεται αφενός σε μεγάλο βαθμό από τους κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης και αφετέρου από τη ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών των νοικοκυριών.
Στους κλάδους των τεχνών & ψυχαγωγίας και του τουρισμού, ο αντίκτυπος του lockdown ήταν τόσο ισχυρός που η πτώση του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων τον Απρίλιο υπερέβη το 90% και το 85%, σε ετήσια βάση, αντίστοιχα, ενώ μεγάλη ήταν η μείωσή του και τον Μάιο (Γράφημα 1).
Σημαντική επιδείνωση κατά τη διάρκεια του lockdown σημείωσαν και άλλοι κλάδοι, όπως οι μεταφορές και η αποθήκευση, η ενημέρωση και η επικοινωνία, η διαχείριση ακίνητης περιουσίας, η μεταποίηση, το χονδρικό και λιανικό εμπόριο και οι κατασκευές. Αντίθετα, πιο ανθεκτικοί έναντι της διαταραχής από τη μερική παύση της παραγωγικής δραστηριότητας αναδείχθηκαν οι κλάδοι υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (παροχής νερού, ηλεκτρικής ενέργειας, υγείας), η δημόσια διοίκηση και ο πρωτογενής τομέας (γεωργία, δασοκομία, αλιεία).
Στο Γράφημα 2, απεικονίζεται η ετήσια μεταβολή του κύκλου εργασιών, ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας, κατά τους πέντε πρώτους μήνες του 2020, σε σχέση με το μερίδιο του κάθε κλάδου στην Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΕΛΣΤΑΤ 2017), ενώ το μέγεθος της σφαίρας απεικονίζει τον κύκλο εργασιών σε Ευρώ δισ. για κάθε κλάδο, κατά το πρώτο πεντάμηνο.
Συνολικά για τους πέντε πρώτους μήνες του 2020, η μεγαλύτερη πτώση, σε όρους κύκλου εργασιών, σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2019 καταγράφηκε στους κλάδους διαχείρισης ακίνητης περιουσίας (-71,3%), καταλυμάτων και εστίασης (-61,4%), τεχνών, διασκέδασης και ψυχαγωγίας (-38,9%), διοικητικών και υποστηρικτικών δραστηριοτήτων (-27,6%) και μεταφοράς και αποθήκευσης (-22,7%). Η συμβολή των κλάδων υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης, αλλά και των μεταφορών στην ΑΠΑ, ανέρχεται σε 6,8% και 7%, αντίστοιχα.
Ειδικά για τον κλάδο καταλυμάτων και εστίασης σημειώνεται ότι το ύψος του κύκλου εργασιών στο πρώτο πεντάμηνο του έτους -όπως απεικονίζεται στο μέγεθος της σφαίρας- ήταν σημαντικά χαμηλότερο σε σύγκριση με τους υπόλοιπους κλάδους τόσο λόγω της εποχικότητας του τουρισμού, αφού το μεγαλύτερο.
