του Γεράσιμου Μαντά
Στην οδυνηρή οραγματικότητας της ουσιαστικής ύπαρξης πλέον δύο παράλληλων νομισμάτων στην Ελλάδα μετά την εφαρμογή των capital controls mil;aei πρώην ΥΠΟΙΚ Γ.Βαρουφάκης σε νέο του άρθρο στο Project Syndicate,
Eπί της ουσίας δηλαδή έκαναν αποδεκτά τα IOUs που είχε προτείνει έμμεσα ο πρώην ΥΠΟΙΚ για να “σπάσει” ο αποκλεισμός της ΕΚΤ και ενώ τότε δεν τα ήθελαν τα έκαναν πράξη, αλλά με μία ουσιώδη διαφορά: Η χώρα παρέμεινε υπό “νομισματική κατοχή” και τα όσα ακολούθησαν έκαναν τ προηγούμενα Μνημόνια να μοιάζουν “χάδια” σε σχέση με το τρίτο.
“Οι τραπεζικοί περιορισμοί επιβλήθηκαν στην Ελλάδα για να αναγκαστεί η κυβέρνηση να συνθηκολογήσει στις αποτυχημένες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης”, αναφέρει
Ο τέως ΥΠΟΙΚ ξεκινά το άρθρο του με ένα παράδειγμα ενός καταθέτη στην… Αριζόνα.
«Φανταστείτε το παράδειγμα ενός καταθέτη στην Αριζόνα, ο οποίος επιτρέπεται να κάνει ανάληψη μόνο μικρών χρηματικών ποσών κάθε βδομάδα και αντιμετωπίζει περιορισμούς σχετικά με το πόσα χρήματα θα μπορούσε να τραβήξει σε τραπεζικό λογαριασμό στην Καλιφόρνια. Οι εν λόγω έλεγχοι κεφαλαίων, αν ποτέ έρθουν, θα σημάνουν το τέλος του δολαρίου ως ένα ενιαίου νομίσματος, διότι τα εν λόγω capital controls είναι εντελώς ασύμβατα με μια νομισματική ένωση», γράφει.
“Η Ελλάδα σήμερα και η Κύπρος πριν από αυτή, προσφέρει μια περιπτωσιολογική μελέτη για το πώς οι έλεγχοι κεφαλαίου διακλαδώνουν ένα νόμισμα και στρεβλώνουν τα επιχειρηματικά κίνητρα.”
«Η διαδικασία είναι απλή. Μόλις οι καταθέσεις σε ευρώ φυλακίζονται μέσα σε ένα εθνικό τραπεζικό σύστημα, το νόμισμα χωρίζεται ουσιαστικά σε δύο: τράπεζα ευρώ (BE) και το χαρτί, ή δωρεάν ευρώ», υποστηρίζει, σημειώνοντας πως ξαφνικά αναδύεται μια άτυπη συναλλαγματική ισοτιμία μεταξύ των δύο νομισμάτων.
«Σκεφτείτε έναν Έλληνα καταθέτη να επιθυμεί να μετατρέψει ένα μεγάλο ποσό της ΒΕ σε FE (ας πούμε, να πληρώσει για τις ιατρικές δαπάνες στο εξωτερικό, ή να ξεπληρώσει ένα χρέος της εταιρείας σε μια μη-Ελληνική οντότητα).
Υποθέτοντας ότι καταθέτες βρίσκουν πρόθυμους κατόχους FE, οι οποίοι επιθυμούν να αγοράσουν τα BE τους, τότε προκύπτει μια ουσιαστική ΒΕ-FE συναλλαγματικών ισοτιμιών, που ποικίλει ανάλογα με το μέγεθος της συναλλαγής, με τους κατόχους της BE να έχουν μια σχετική ανυπομονησία για το πόσο θα διαρκέσουν τα capital controls», συνεχίζει.
«Στις 18 Αυγούστου του 2015, λίγες εβδομάδες μετά που τραβήχτηκε το βύσμα από τις τράπεζες στην Ελλάδα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ελληνικό υποκατάστημα της, η Τράπεζα της Ελλάδα, στην πραγματικότητα επισημοποιήσαν ένα νομισματικό καθεστώς διπλού νομίσματος», προσθέτει.
Πρακτικά αυτό που λέει o Γ.Bαρουφάkης – κι έχει δίκιο -είναι ότι τα IOUs έχουν γίνει πράξη, από την στιγμή που εκτός από τις μικρές ποσότητες τυπωμένου χρήματος, δεν υπάρχει “ελεύθερο” νόμισμα και οι διατραπεζικές συναλλαγές χρησιμοποιούν ένα εικονικό “νόμισμα”, το οποιο απλά έχει το ίδιο όνομα με το κανονικό και την εγγύηση της ΕΚΤ, χωρίς όμως να μπορεί να χρησιμοποιηθεί εκτός της χώρας λόγω των capital control.
Το άρθρο του Γιάνη Βαρουφάκη
Λίγο πριν το δημοψήφισμα ο Γιάνης Βαρουφάκης είχε δηλώσει: «Αν χρειαστεί θα έχουμε παράλληλη ρευστότητα και IOU τύπου Καλιφόρνιας σε ηλεκτρονική μορφή. Θα έπρεπε να το είχαμε κάνει πριν μία εβδομάδα» φέρεται να είπε ο πρώην υπουργός Οικονομικών στην Telegraph.
Η Καλιφόρνια εξέδωσε προσωρινά κουπόνια για να πληρώσει εργολάβους όταν η ρευστότητα της πολιτείας εξανεμίστηκε μέσα στη θύελλα της κατάρρευσης της Lehman Brothers το 2008.
Η Καλιφόρνια, που θεωρείται η όγδοη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, αν λογιστεί ως ανεξάρτητο κράτος, βρέθηκε αντιμέτωπη με έλλειμμα 26 δισ. δολαρίων.
Ο τότε κυβερνήτης Αρλ. Σβαρτζενέγκερ είχε αρχικά μοιράσει ήδη 91.000 “υποσχετικές”, συνολικής αξίας 354 εκατ. δολαρίων. Μέχρι το τέλος Ιουλίου του 2009 εξέδωσε επιταγές 3 δισ. δολαρίων.
Σε ιστοσελίδες δημοπρασιών, όπως η Craigslist και η eBay γίνονταν προσφορές με υψηλότερα επιτόκια για την αγορά των εν λόγω επιταγών-ομολόγων δημιουργώντας μια δευτερογενή αγορά προεξόφλησής τους.
Ορισμένες τράπεζες όπως η Bank of America, η Wells Fargo και η JP Morgan Chase δέχονταν να εξαργυρώσουν τις επιταγές-ομόλογα.
Τέτοιου είδους χαρτιά θα συναλλάσσονταν στη δευτερογενή αγορά με μεγάλη έκπτωση έναντι του ευρώ, και θα μετατρέπονταν σε «νόμισμα», παράλληλα με το ευρώ.
Θα γίνονταν σταδιακά δεκτά από το εμπόριο αφού θα υπήρχε κρατική εγγύηση. Σε πρώτη φάση θα αποπληρώνονταν οι λογαριασμοί του κράτους σε μισθούς, συντάξεις κλπ και θα γίνονταν δεκτά τα ομόλογα από τις δημόσίες υπηρεσίες (εφορίες, δήμους κλπ).
Θεωρούναι από πολλού;ς οικονομολόγους η πιο λογική λύση για την τόνωση της κατανάλωσης στην Ελλάδα καθώς πρόκεται για στην ουσία για ένα ηλεκτρονικό-λογιστικό νόμισμα, που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για συγκεκριμένους σκοπούς.
Τα IOUs θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ίακόμα και για να ανακεφαλαιοποιηθεί μέρος του τραπεζικού συστήματος.
Δεν χρησιμοποιούνται για εξωτερικές πληρωμές και κυρίως δεν επιβαρύνουν το χρέος μιας χώρας.
Λίγο πριν το δημοψήφισμα ο Γιάνης Βαρουφάκης είχε δηλώσει: «Αν χρειαστεί θα έχουμε παράλληλη ρευστότητα και IOU τύπου Καλιφόρνιας σε ηλεκτρονική μορφή. Θα έπρεπε να το είχαμε κάνει πριν μία εβδομάδα» φέρεται να είπε ο πρώην υπουργός Οικονομικών στην Telegraph.
Η Καλιφόρνια εξέδωσε προσωρινά κουπόνια για να πληρώσει εργολάβους όταν η ρευστότητα της πολιτείας εξανεμίστηκε μέσα στη θύελλα της κατάρρευσης της Lehman Brothers το 2008.
Η Καλιφόρνια, που θεωρείται η όγδοη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, αν λογιστεί ως ανεξάρτητο κράτος, βρέθηκε αντιμέτωπη με έλλειμμα 26 δισ. δολαρίων.
Ο τότε κυβερνήτης Αρλ. Σβαρτζενέγκερ είχε αρχικά μοιράσει ήδη 91.000 “υποσχετικές”, συνολικής αξίας 354 εκατ. δολαρίων. Μέχρι το τέλος Ιουλίου του 2009 εξέδωσε επιταγές 3 δισ. δολαρίων.
Σε ιστοσελίδες δημοπρασιών, όπως η Craigslist και η eBay γίνονταν προσφορές με υψηλότερα επιτόκια για την αγορά των εν λόγω επιταγών-ομολόγων δημιουργώντας μια δευτερογενή αγορά προεξόφλησής τους.
Ορισμένες τράπεζες όπως η Bank of America, η Wells Fargo και η JP Morgan Chase δέχονταν να εξαργυρώσουν τις επιταγές-ομόλογα.
Τέτοιου είδους χαρτιά θα συναλλάσσονταν στη δευτερογενή αγορά με μεγάλη έκπτωση έναντι του ευρώ, και θα μετατρέπονταν σε «νόμισμα», παράλληλα με το ευρώ.
Θα γίνονταν σταδιακά δεκτά από το εμπόριο αφού θα υπήρχε κρατική εγγύηση. Σε πρώτη φάση θα αποπληρώνονταν οι λογαριασμοί του κράτους σε μισθούς, συντάξεις κλπ και θα γίνονταν δεκτά τα ομόλογα από τις δημόσίες υπηρεσίες (εφορίες, δήμους κλπ).
Θεωρούναι από πολλού;ς οικονομολόγους η πιο λογική λύση για την τόνωση της κατανάλωσης στην Ελλάδα καθώς πρόκεται για στην ουσία για ένα ηλεκτρονικό-λογιστικό νόμισμα, που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για συγκεκριμένους σκοπούς.
Τα IOUs θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ίακόμα και για να ανακεφαλαιοποιηθεί μέρος του τραπεζικού συστήματος.
Δεν χρησιμοποιούνται για εξωτερικές πληρωμές και κυρίως δεν επιβαρύνουν το χρέος μιας χώρας.
